Bazı Vergi Kanunlarında değişiklik yapan 2 Haziran 1995 tarih, 22301 sayılı, Resmi Gazete'de yayımlanan 4108 Sayılı Kanunla, 213 Sayılı Vergi Usul Kanununun 8. maddesinin son fıkrası;
"Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan her gerçek kişi ile tüzel kişilere bir vergi numarası verilir. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye ve vergi numarasının kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması mecburiyetini getirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."
şeklinde,
Aynı Kanunun "Nakil" başlıklı 163. maddesi de "iş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır".
şeklinde değiştirilmiştir.
Bu değişiklikler çerçevesinde;
Her gerçek kişi ve tüzel kişilere verilecek tek vergi numarası uygulamasına 3 Temmuz 1995 tarihinden itibaren başlanacaktır. Tek vergi numaralarının verilmesinde ilk olarak vergi dairelerinde kayıtlı bulunan faal mükellefler esas alınmıştır.
Vergi daireleri ve malmüdürlükleri bünyesindeki bağlı vergi dairelerinde kayıtlı bulunan tüm vergi mükellefleri ile ilgili bilgiler merkezi Ankara'da oluşturulan "Vergi Mükellefleri Merkez Sicil Kütüğü"ne aktarılmıştır.
Merkezden yeni vergi numarası verilmesi için gerekli olan bilgisayar ve teknolojik altyapı tüm araç ve gereçleriyle birlikte tamamlamıştır.
Otomasyona geçen vergi daireleri bu işlemlerini mevcut bilgisayarları aracılığıyla, otomasyon uygulaması yapılmayan vergi daireleri ise kurulan “Faks-Server" sistemini kullanarak mükelleflerine tek vergi numarasını vereceklerdir.
Yapılan yeni yasal düzenlemeler ve tek vergi uygulamasına geçilmeli nedeni ile uygulamada karşılaşılabilecek sorunların en aza indirilmesi amacıyla aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.
Tek vergi numarası uygulamasına geçiş nedeni ile halen vergi dairelerinde kaydı bulunan bütün Mükelleflerin daha önce vergi daireleri tarafından verilen sicil numaraları iptal edilmiştir. Vergi Mükellefleri kendilerine verilen ve bundan sonra hiç değişmeyecek yeni vergi numaralarını düzenleyecekleri beyannamelerde, kullanacakları belgelerde, vergilendirmeye yönelik her türlü iş ve işlemlerinde kullanacaklardır.
A-TEK VERGİ NUMARASI UYGULAMASI
Yeni işe başlayan vergi Mükelleflerine bundan böyle vergi daireleri tarafından doğrudan numara yenileyecektir. Bu mükellefler için vergi daireleri, "Vergi Mükellefleri Merkez Sicil Kütüğü"ne ulaşacak ve merkezden alınan yeni vergi numaralarını mükelleflerine vereceklerdir. Tek vergi numarası almış olan mükellefler daha sonra işlerini terk etmiş olsalar dahi ileride yeniden işe başlamaları halinde de kendilerine verilen tek vergi numarasını kullanacaklardır.
1- Tek Vergi Numarası Uygulamasında Vergi Mükellefleri Tarafından Bilinmesi Gerekli Olan Hususlar
Tek vergi numarası verilen ve "Vergi Mükellefleri Merkez Sicil Kütüğü"ne kaydedilen bütün mükelleflere Gelirler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan bir yazı gönderilecektir.
Gönderilen yazıda, vergi mükelleflerinin halen bağlı bulundukları vergi dairesi, eski sicil numarası ve yeni tek vergi numarası ile ilgili bilgiler yer almaktadır.
Her gerçek kişi ile tüzel kişilere tek vergi numarası verilmesi çalışmaları uzun süreden beri devam etmekte olup, vergi dairelerindeki mevcut bilgiler esas alınarak tamamlanmıştır. Özellikle, geçen zaman içerisinde işe başlama ve bırakmalar nedeniyle birden fazla vergi dairesinde mükellefiyeti bulunmuş olanlarla ilgili olarak geçiş döneminden kaynaklanabilecek hataların olabileceği gözönünde bulundurulursa, bu hataların ortadan kaldırılması ve cezalı durumlara düşülmemesi için vergi daireleri ile mükelleflerin yoğun işbirliği içinde olması gerekecektir.
Yukarıda belirtilen nedenlerle, kendilerine birden fazla yeni tek vergi numarası bildirilen mükellefler, bu numaraların hiç birini kullanmayacak, düzeltilmesi için en kısa sürede bağlı bulundukları vergi dairelerine başvuracaklardır.
Halen vergi mükellefi olup da herhangi bir nedenle yeni vergi numaraları ellerine ulaşmayan mükellefler de bağlı bulundukları vergi dairelerine müracaat ederek yeni vergi numaralarını öğreneceklerdir.
Yeni vergi numaraları on haneli rakamdan oluşmaktadır. Ülke ekonomisinde meydana gelen değişiklikleri zamanında kavramak, ekonomik olayları ve faaliyetleri maddi delillere dayandırmak amacıyla yergi numaralarını kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişi ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullandırılmasına yönelik konulardaki çalışmalar ise sürdürülmekte olup, yeni vergi numaralarının hangi işlemlerde ve ne şekilde kullanılma zorunluluğu getirileceği hususlarındaki çalışmalar tamamlandığında kamuoyuna ayrıca duyurulacaktır.