Vergi Usul Kanunu uyarınca vergi mükellefleri tarafından düzenlenmesi zorunlu belgeler ile tutulmakta olan defterlere ilişkin olarak uygulamada ortaya çıkan bazı sorunların çözümlenmesi ve duraksamaya düşülen hususların açıklığa kavuşturulması amacıyla, aşağıdaki düzenleme ve açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
A- BANKALAR TARAFINDAN DÜZENLENECEK BELGELERE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR:
Resmi Gazetenin 7.9.1995 tarih ve 22397 sayılı nüshasında yayımlanan 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, bankalar tarafından düzenlenen dekontlar Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu belgeler kapsamına alınmış ve bu belgelerde bulunması gereken asgari bilgiler ile bunların düzenlenmesine ilişkin esaslar belirlenmiştir.
Bu konu ile ilgili olarak Bakanlığımıza yapılan müracaatların değerlendirilmesi sonucunda, uygulamanın aşağıda açıklanan şekilde yürütülmesi uygun görülmüştür.
1- Bankalar yaptıkları hizmetler dolayısıyla, lehlerine tahakkuk eden meblağları 243 sıra numaralı tebliğde açıklanan esaslara göre düzenlenecek dekontlarla belgelendireceklerdir. Ancak, bankacılık teamüllerine göre bir, üç, altı ay veya bir yıl gibi belirli hesap devreleri itibariyle, devre sonlarında düzenlenen hesap bildirim cetvelleri (ekstreler) ile bildirilmesi mutad olan faiz, hizmet bedeli, komisyon ve masrafları için dekont yerine aynı bilgileri taşımak şartı ile hesap bildirim cetvelleri düzenlenebilecektir.
2- Bankalar yaptıkları muamelelere ilişkin olarak lehlerine doğacak meblağlar için düzenleyecekleri belgelere, 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde açıklanan esaslara göre ayrı bir müteselsil sıra numarası vereceklerdir. Ancak, banka lehine bir meblağın dogmasını gerektiren işlemlerin diğer işlemlerden ayrılmasında karşılaşılabilecek güçlükler dikkate alınarak, bankaların düzenleyecekleri tüm belgelere, ayırım yapılmaksızın tek seriden müteselsil sıra numarası vermeleri de mümkündür.
Buna karşılık bankalar, düzenleyecekleri belgelere aynı birim kodu altında, mükerrer sıra numarası verilmemesi için gereken tedbirleri almak zorundadırlar.
3- Sıra numarası verildikten sonra işlemden vazgeçilmesi veya düzenlenen belgede hatalı bilgilere yer verildiğinin anlaşılması halinde aşağıdaki şekilde işlem yapılacaktır.
a) Belgenin hatalı düzenlendiği, işlemin muhasebe kayıtlarına alınmasından önce tespit edildiği takdirde belge iptal edilecek, ancak iptal edilen belge muhafaza edilerek talep halinde yetkili mercilere ibraz edilecektir.
b) Belge muhteviyatının muhasebe kayıtlarına alınmasından sonra düzeltmenin icap ettiği hallerde ise belge iptal edilmeyip bu kaydı düzeltici mahiyette yeni bir belgeye istinaden düzeltme kayıtları yapılacaktır.
4- 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin “A- BANKALAR TARAFINDAN DÜZENLENECEK BELGELER” başlıklı bölümünün 4 numaralı bendinde belirtilen bildirimde; belge düzenleyen birimler itibariyle, birim kod numarası ve altı aylık dönem itibarıyla düzenlenen ilk ve son belgeye verilen sıra numaralan kaydedilecek olup düzenlenen belgelerin tek tek listeye dahil edilmesi söz konusu olmayacaktır.
5- 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile dekontların düzenlenmesiyle ilgili olarak belirlenen esasların uygulamasına ilişkin 1.1.1996 tarihi, bu genel tebliğ ile 1.4.1996 olarak değiştirilmiştir.
B- SİGORTA VE REASÜRANS BROKERLERİNE YAPILAN ÖDEMELERİN BELGELENDİRİLMESİ:
Sigorta ve reasürans brokerleri tarafından Bakanlığımıza yapılan başvurulardan, brokerlerin sigorta ve reasürans şirketlerine yaptıkları aracılık hizmetleri karşılığında sigorta şirketlerinden aldıkları sigorta komisyon bedelleri için düzenlenecek belge konusunda bazı tereddütler olduğu anlaşılmış ve bu tereddütleri gidermek amacıyla aşağıdaki açıklamanın yapılmasına gerek görülmüştür.
7397 sayılı Sigorta Murakebe Kanununun 37 nci maddesinde, sigorta sözleşmelerinde sigortalıyı temsil ederek ve sigorta şirketinin seçiminde tamamen tarafsız ve bağımsız davranarak, tehlikelerin sigorta edilmesi için sigorta sözleşmesi yapmak isteyenlerle sigorta şirketlerini bir araya getiren, sigorta sözleşmesinin akdinden önceki hazırlık çalışmalarını yapan ve gerektiğinde bu anlaşmaların uygulanmasında, özellikle tazminatın ödenmesinde yardımcı olan gerçek ve tüzel kişiler sigorta brokeri, bu işleri sigorta şirketleri ile reasürans şirketleri arasında yapanlar da reasürans brokeri olarak tanımlanmıştır.
Sigorta ve reasürans brokerleri tarafından sigorta şirketlerine sağlanan hizmetler nedeniyle sigorta şirketlerince ödenen komisyon bedelleri için de sigorta şirketleri tarafından, 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde açıklanan usul ve esaslar dahilinde “Sigorta Komisyon Gider Belgesi” düzenlenecektir.