Bilindiği üzere, 17/8/1999 tarihinde Marmara Bölgesinde, 12/11/1999 tarihinde Bolu ili ve çevresinde meydana gelen deprem bu bölgelerin ekonomik ve sosyal yapısını geniş oranda etkilemiş ve büyük ölçüde maddi ve manevi zarara yol açmıştır.
Bu afetler nedeniyle vergi kanunlarının uygulanmasına yönelik olarak 277 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile mücbir sebep uygulamasına ilişkin açıklamalar yapılmış ve Sakarya, Yalova ve Kocaeli illerinin tamamı, Bolu ilinin Düzce, Çilimli, Gölyaka, Gümüşova ve Cumayeri ilçelerindeki tüm mükellefler ile İstanbul, Bursa ve Eskişehir illerinde depremden zarar gören mükellefler mücbir sebep kapsamında değerlendirilmiştir. Ayrıca, mücbir sebep süresinin bittiği tarihin Bakanlığımızca duyurulacağı belirtilmiştir.
282 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile de 12/11/1999 tarihinde Bolu ili ve çevresinde meydana gelen deprem nedeniyle Bolu ve Düzce illerinin merkez ve ilçelerinde bulunan mükelleflerin durumu 12/11/1999 tarihinden itibaren mücbir sebep hali kapsamı içerisinde değerlendirilmiştir. Dolayısıyla da bu bölgedeki mükelleflerin 12/11/1999 tarihinden sonraya rastlayan gerek beyanname verme ve gerekse bu beyannameler üzerinden tahakkuk edecek vergilerin ödeme süreleri, mücbir sebep halinin sona ereceği tarihe kadar uzamış bulunmaktadır.
Yine aynı Tebliğde Kocaeli ilinin il merkezi ve ilçeleri (Gölcük ve Karamürsel ilçeleri hariç) ile Yalova il merkezi ve ilçelerinde bulunan mükellefler ile İstanbul, Bursa ve Eskişehir illerinde depremden zarar gören mükellefler için 10/1/2000 tarihi itibariyle mücbir sebep halinin sona erdiği belirtilmiş, mücbir sebep hali kapsamına giren dönemlere ilişkin beyannameler üzerinden tahakkuk edecek vergilerin ödeme sürelerinin daha sonra tespit edileceği belirtilmiş ve mücbir sebep hali sona eren mükelleflerin yapacakları işlemler açıklanmıştır.
Bu Tebliğ ile yukarıda belirtilen mücbir sebep hali uygulamasına son verilmiş ve konu ile ilgili açıklamalar aşağıda yapılmıştır.
I. MÜCBİR SEBEP HALİNİN SONA ERDİĞİ TARİH
277 ve 282 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerine göre mücbir sebep hali devam etmekte olan mükelleflerin, mücbir sebep hali 31/5/2001 tarihi mesai saati sonu itibariyle sona ermektedir.
II. BEYANNAME VERME SÜRESİ
31/5/2001 tarihi itibariyle mücbir sebep hali sona eren mükelleflerin, mücbir sebep hali kapsamına giren dönemlere ait beyannamelerinin verilme süreleri 4605 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinde yer alan yetki de göz önünde bulundurularak aşağıdaki şekilde belirlenmiş ve konuya ilişkin açıklamalar aşağıda yapılmıştır.
A. Mücbir sebep halinin devam ettiği süreye rastlayan yıllık beyannameler
Depremden etkilenen yörelerde bulunan ve bu Tebliğ ile mücbir sebep hali 31/5/2001 tarihi itibariyle sona eren mükelleflerin;
1. 1999 takvim yılına ait olup, 31 Ocak, 29 Şubat ve 31 Mart 2000 tarihleri mesai saati sonuna kadar verilmesi gereken yıllık gelir vergisi beyannameleri ile 2000 takvim yılına ait olup, 31 Ocak, 28 Şubat ve 31 Mart 2001 tarihleri mesai saati sonuna kadar verilmesi gereken yıllık gelir vergisi beyannamelerinin 30/6/2001 tarihi mesai saati sonuna kadar,
2. 1999 hesap dönemine ait olup 30/4/2000, 2000 hesap dönemine ait olup 30/4/2001 tarihi mesai saati sonuna kadar verilmesi gereken kurumlar vergisi beyannamelerinin 30/6/2001 tarihi mesai saati sonuna kadar,
verilmesi gerekmektedir.
Özel hesap dönemi tayin olunan kurumlardan beyanname verme süreleri mücbir sebep halinin sona erdiği 31/5/2001 tarihinden önceki bir tarihe rastlayan kurumlar da, bu döneme ait kurumlar vergisi beyannamelerini 30/6/2001 tarihi mesai saati sonuna kadar vereceklerdir.
Özel hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi, mücbir sebep halinin ortadan kalktığı 31/5/2001 tarihinden sonraki bir tarihe rastlayan kurumlar ise söz konusu beyannamelerini normal süre olan özel hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ay içinde vereceklerdir.
B. Mücbir sebep halinin devam ettiği süreye rastlayan katma değer vergisi beyannameleri ile muhtasar beyannameler
Bu Tebliğ ile mücbir sebep hali sona eren mükellefler, mücbir sebep halinin başladığı 17/8/1999 ve 12/11/1999 tarihleri ile sona erdiği 31/5/2001 tarihi arasında verilmesi gereken;
1. Muhtasar beyannamelerini 20/6/2001 tarihi mesai saati sonuna kadar,
2. Katma değer vergisi beyannamelerini 25/6/2001 tarihi mesai saati sonuna kadar,
vereceklerdir.
C. Mücbir sebep halinin devam ettiği süreye rastlayan emlak ve çevre temizlik vergisi beyannameleri
Depremden etkilenen yerlerde bulunan ve bu Tebliğ ile mücbir sebep hali 31/5/2001 tarihi itibariyle sona eren mükelleflerin; verilme süresi mücbir sebebin başladığı ve sona erdiği tarihler arasına rastlayan emlak vergisi beyannameleri ile verilme süresi aynı tarihler arasına rastlayan katı atıklara ilişkin çevre temizlik vergisi bildirimlerinin 30/6/2001 tarihi mesai saati sonuna kadar verilmesi gerekmektedir.