5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunda 12/5/2005 tarihli ve 5350 sayılı Kanunla¹ yapılan değişiklik sonrasında, gelir vergisi stopajı teşvikinin uygulanmasına yönelik açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
5084 sayılı Kanunun ikinci maddesinde 5350 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrası gelir vergisi stopajı teşviki açısından kapsama; Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca 2001 yılı için belirlenen fert başına gayri safi yurt içi hâsıla tutarı, 1500 ABD Doları veya daha az olan iller ile bu iller dışında kalan ve Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca 2003 yılı için belirlenen sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre endeks değeri eksi olan iller girmektedir.
Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığınca 2001 yılı için belirlenen fert başına GSYİH tutarları dikkate alındığında kapsama aşağıdaki iller girmektedir.
İl
Fert Başına GSYİH($)
İl
Fert Başına GSYİH($)
İl
Fert Başına GSYİH($)
Kırşehir
1488
Osmaniye
1157
Adıyaman
918
Sinop
1459
Düzce
1142
Kars
886
Giresun
1443
Çankırı
1136
Van
859
Amasya
1439
Siirt
1111
Iğdır
855
Uşak
1436
Gümüşhane
1075
Yozgat
852
Malatya
1417
Ordu
1064
Ardahan
842
Sivas
1399
Erzurum
1061
Hakkari
836
Tokat
1370
Bartın
1061
Bingöl
795
Diyarbakır
1313
Bayburt
1017
Bitlis
646
Afyonkarahisar
1263
Şanlıurfa
1008
Şırnak
638
Batman
1216
Mardin
983
Muş
578
Erzincan
1158
Aksaray
966
Ağrı
568
Yukarıda belirtilen illerin yanı sıra Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca 2003 yılı için belirlenen sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre endeks değeri eksi olan aşağıda belirtilen iller de, 1/4/2005 tarihi itibariyle kapsama girmektedir.
İl
Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi
İl
Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi
İl
Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi
Kilis
-0,41175
Çorum
-0,32761
Elazığ
-0,10131
Tunceli
-0,40003
Artvin
-0,26018
Karaman
-0,09852
Kastamonu
-0,37558
Kütahya
-0,20684
Nevşehir
-0,07483
Niğde
-0,35582
Trabzon
-0,18582
Kahramanmaraş
-0,34968
Rize
-0,17840
2001 yılı sonrasında illerin fert başına GSYİH tutarlarının ve 2003 yılı sonrasında illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik endeks değerlerinin değişmesi kapsamda bir değişiklik yaratmayacaktır.
2. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler
5350 sayılı Kanunla 5084 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde yapılan değişiklik sonrasında, gelir vergisi stopajı teşvikinden bir önceki bölümde belirtilen illerde;
- 1/4/2005 tarihinden itibaren yeni işe başlayan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, en az otuz işçi çalıştırmaları koşuluyla, yarattıkları istihdam,
- 1/4/2005 tarihinden önce faaliyette bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işçi sayısını en az yüzde yirmi oranında artırmaları ve çalıştırılan toplam işçi sayısının asgari otuz kişiye ulaşması halinde, yarattıkları ek istihdam (yeni işe alınan işçiler ile mevcut işçilerden artırdıkları işçi sayısının iki katı kadar işçi ile ilgili olarak),
ölçüsünde yararlanırlar. (Gelir vergisi stopajı teşvikinden 1/4/2005 tarihinden önce yararlanmaya başlamış olanlar eski hüküm çerçevesinde, teşviklerden yararlanmaya devam edeceklerdir. Bu konuya ilişkin açıklama Tebliğin 7.1. bölümünde yer almaktadır.)
Uygulamadan sadece gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olanlar yararlanacaktır. Dolayısıyla, gelir veya kurumlar vergisine tabi olmayanlar bu teşvikten yararlanamayacaktır.
Kamu kurum ve kuruluşlarına ait iktisadi işletmeler kurumlar vergisi mükellefi olması koşuluyla bu teşvikten yararlanacaktır.
Teşvikin uygulanmasında faaliyet konusu ile tam veya dar mükellefiyet esasında vergilendirilmenin bir önemi bulunmamaktadır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu veya uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden yapılan hizmet ve yapım işlerinin gerçekleştirilmesine yönelik faaliyetler ile ilgili olarak yaratılan istihdam artışları nedeniyle gelir vergisi stopajı teşviki uygulanmayacaktır.
Bu kapsamda kamu kurum ve kuruluşlarınca 2886 ve 4734 sayılı Kanunlara göre veya uluslararası anlaşma hükümlerine istinaden ihalesi yapılan inşaat işleri (köprü, baraj, okul, kamu binası yapımı gibi) ile ulaşım, temizlik, güvenlik işleri gibi hizmet işleri teşvikten yararlanamayacaktır.