6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 838 inci maddesine müsteniden Adliye Vekâletince hazırlanan ve Devlet Şûrasınca tetkik eidlmiş olan ilişik «Gemi Bayrak Şahadetnameleri hakkında Nizamname» nin mer'iyete konulması, İcra Vekilleri Heyetince 13/3/1957 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Gemi Bayrak Şahadetnameleri Hakkında Nizamname
Bir gemi Türk Bayrağını çekme hakkını yabancı memlekette bulunduğu sırada elde etmiş olursa gemi tasdiknamesi yerini tutmak üzere bir bayrak şahadetnamesi tanzim olunur (Türk T. K. madde - 828 fıkra 1).
Bayrak şahadetnamesi gemi malikinin veya maliklerden birinin talebi üzerine mahalli veya en yakın Türk Konsolosu tarafından tanzim olunur.
Bayrak şahadetnamesi dilekçe ile istenir. Bu dilekçe de aşağıdaki hususlar bildirilir.
Geminin:
1 - Adı,
2 - Nev'i ve imalinde kullanılmış olan esas malzeme,
3 - İnşa mahalli ve kızaktan indiği sene (tesbit edilmeleri fevkalade müşgül olmamak şartiyle),
4 - Son defa taşıdığı bayrak,
5 - Tescil edildiği sicil dairesi, halen hiç bir sicilde kayıtlı değilse son defa tescil edildiği sicil dairesi ile kaydının bundan terkin olunduğu tarih,
6 - Resmi ölçme neticeleri,
7 - Bağlama limanı,
8 - Mülkiyetinin iktisabına esas olan vakıalar,
9 - Türk Bayrağını çekme hakkına esas olan vakıalar,
10 - Talepte bulunan şahsın ad ve soyadı ve ikametgahı, hükmi şahıslarda isim, ünvan ve merkezi,
3, 4, 5, 7, 9, ve 10 uncu bentlerinde yazılı hususların doğruluğuna kanaat getirilmiş olması lazımdır. Ölçü belgesi veya yabancı bir ölçme merciinin bu husustaki vesikası veya bunun tasdikli bir örneği ibraz olunur. 9 uncu bentdeki vakıaların ispatı şarttır.
Salahiyetli Türk veya yabancı bir makam veyahut tanınmış bir beynelmilel tasnif müessesesi tarafından verilmiş bir belge ile geminin denize elverişli olduğu anlaşılmadıkça bayrak şahadetnamesi tanzim olunamaz.
Bayrak şahadetnamesi, zikrolunan belgelerde lüzum gösterilen şart ve mükellefiyetler yerine getirildikten sonra ve bunlarda yazılı zaman ve mekan tahditlerine uygun olarak tanzim olunabilir.
Yolcu gemilerine bayak şahadetnamesi ancak bu gemiler hakkındaki kanun ve nizamlara uygun tesisat ve teçhizatı haiz olmaları şartiyle verilebilir.
Bayrak şahadetnamesi ancak bir yıl için muteberdir. Şu kadar ki, yolculuğun mücbir sebep yüzünden uzaması halinde müddetin hitamından sonra dahi yolculuk bitinceye kadar muteber kalır. Yolculuğun ne gibi mücbir sebepler yüzünden ve ne müddet uzamış olduğu gemi jurnalındaki kayıtlarla ispat olunmak lazımdır.
Bayrak şahadetnamesi işbu Nizamnameye bağlı (1) numaralı örnek veçhile tanzim olunur.
Zaruret olmadıkça bu hususta ancak hükümetçe hazırlanmış olan matbu evrak kullanılır. Şahadetnamenin gerek aslında gerekse tasdikli örneklerinde işbu matbu evrak Türk kitap harfleriyle doldurulur.
Dördüncü maddenin ikinci fıkrasında yazılı tahditler şahadetnamenin arkasına yazılır ve ön sahifede bunlara atıf yapılır.
Bayrak şahadetnamesinin tasdikli iki örneği bunu tanzim eden makam tarafından Münakalat Vekaletine gönderilir. Münakalat Vekaleti bunlardan birisini alıkoyarak diğerini gemiyi tescile salahiyetli sicil memuruna gönderir.
Gemi maliki veya kaptan,aşağıdaki hallerde bayrak şahadetnamesini, iptal edilmek üzere, gemiyi tescile salahiyetli sicil memurluğuna gecikmeden geri vermeğe mecburdurlar:
1 - Gemi tasdiknamesi verilince,
2 - Gemi Türk Bayrağını çekme hakkını kaybedince,
3 - Geminin tescili için yapılmış olan talep geri alınınca,
Geri alınan şahadetname köşeleri, çapraz şekilde kırmızı mürekkeple birleştirilmek ve en aşağı dört yerinden kenarlarından merkezine doğru kesilmek suretiyle iptal olunur. İptal keyfiyeti Münakalat Vekaletine bildirilir.Vekalet dahi nezdindeki sureti aynı şekilde iptal eder.
Yabancı bir memlekette iktisap edilip de henüz Türk gemi siciline tescil edilmemiş olan Türk gemileri üzerinde bayrak şahadetnamesine şerh verilmek suretiyle ipotek tesis olunabilir. (Türk Ticaret Kanunu madde: 876).
Bu suretle ipotek tesisi için geminin maliki ile alacaklının yazılı şekilde ve imzaları noterce veya mahalli kanunlar gereğince salahiyetli olan merciler tarafından tasdik edilen anlaşmayı ibraz etmeleri lazımdır.
Bayrak şahadetnamesine yazılacak ipotek şerhine Ticaret Kanununun 893 üncü maddesinde yazılı hususlar derç olunur.
Türk Ticaret Kanununun 824 ve 828 inci maddelerinin ikinci fıkraları gereğince Türk Bayrağını çekme izni ve bayrak şahadetnamesi verilmesi talebi:
1 - 824 üncü maddenin ikinci fıkrasındaki halde gemi işletme mütaahhidi tarafından,
2 - 828 inci maddenin ikinci fıkrasındaki halde tezgah sahibi veya malik tarafından,
yapılmak lazımdır.