İnsan Hakları ve Ana Hürriyetlerini Korumaya Dair Sözleşmenin Oluşturduğu Denetim Mekanizmasının Değiştirilmesine İlişkin 14 No’Lu Protokol

Bakanlar Komitesi’nin 8 Kasım 2001, 7 Kasım 2002 ve 15 Mayıs 2003 tarihlerinde yapılan 109, 111 ve 112. oturumlarında kabul edilen Bildirileri dikkate alarak;

Avrupa Konseyi Parlamenterler Asamblesi tarafından 28 Nisan 2004 tarihinde kabul edilen 251 (2004) sayılı Görüşü dikkate alarak;

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin iş yükünün sürekli artması karşısında, uzun dönemde denetim sisteminin etkinliğinin sağlanması ve geliştirilmesi için Sözleşme’nin belirli hükümlerinin acilen değiştirilmesi ihtiyacını gözönünde bulundurarak;

Özellikle, Mahkeme’nin Avrupa’da insan haklarının korunması alanındaki üstün rolünü devam ettirebilmesinin sağlanması gereksinimini gözönünde bulundurarak,

Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır:

Sözleşme’nin 22’nci maddesinin 2’nci fıkrası kaldırılmıştır.

Sözleşme’nin 23’üncü maddesi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:

Görev süreleri ve görevden alınma

"Madde 23

1- Yargıçlar dokuz yıl için seçilirler. Tekrar seçilmeleri mümkün değildir.

2- Yargıçların görev süreleri 70 yaşında sona erer.

3- Yargıçlar, yerlerine başkası seçilinceye kadar görevlerini sürdürürler. Yerlerine başkası seçildikten sonra da kendilerine havale edilmiş olan davalara bakmaya devam ederler.

4- Hiçbir yargıç, diğer yargıçlar tarafından gerekli koşulları yerine getirmediğine üçte iki çoğunluk ile karar verilmedikçe, görevden alınamaz."

Sözleşme’nin 24’üncü maddesi kaldırılmıştır.

Sözleşme’nin 25’inci maddesi, Madde 24 olmuştur ve metni aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

Yazı İşleri Birimi ve Raportörler

"Madde 24

1- Mahkeme’de, görevleri ve kuruluşu Mahkeme içtüzüğünde belirlenen bir Yazı İşleri Müdürlüğü bulunur.

2- Tek yargıç düzeninde kurulduğunda Mahkeme’ye, Mahkeme Başkanı’nın yetkisi altında görev yapan raportörler tarafından yardım edilir. Raportörler Mahkeme’nin Yazı İşleri’nin bir parçasını oluşturur."

Sözleşme’nin 26’ncı maddesi, Madde 25 (Mahkemenin Genel Kurul halinde toplanması) olmuştur ve metni aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

1- (d) bendinin sonundaki virgül, noktalı virgül ile değiştirilmiştir ve "ve" kelimesi kaldırılmıştır.

2- (e) bendinin sonundaki nokta, noktalı virgülle değiştirilmiştir.

3- Aşağıdaki gibi yeni bir (f) bendi eklenmiştir:

"f 26. maddenin 2. fıkrası uyarınca talepte bulunmak."

Sözleşme’nin 27’nci maddesi, Madde 26 olmuştur ve metni aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

Tek yargıçlı düzen, komiteler, Daireler ve Büyük Daire

"Madde 26

1- Mahkeme, önüne gelen davaları incelemek üzere tek yargıçlı düzen, üç yargıçlı komiteler, yedi yargıçlı Daire’ler ve onyedi yargıçlı Büyük Daire halinde toplanır. Mahkeme’nin Daireleri, belirli bir süre için komiteleri oluşturur.

2- Mahkeme Genel Kurulu’nun talep etmesi üzerine, Bakanlar Komitesi oybirliğiyle alınan karar ile ve belirli bir süre için Dairelerdeki yargıç sayısını beşe düşürebilir.

3- Tek yargıç düzeni oluşturulduğunda, yargıç seçilmiş bulunduğu Yüksek Akit Devlet ile ilgili başvuruları inceleyemez.

4- Başvuruya konu olan Yüksek Akit Devlet adına seçilmiş yargıç, Daire ve Büyük Daire’de re’sen yer alır; bu yargıcın yokluğunda veya katılması mümkün olmayan durumlarda, anılan devletin önceden sunacağı listeden Mahkeme Başkanınca seçilen bir kişi yargıç sıfatıyla yer alır.

5- Büyük Daire’de, ayrıca Mahkeme Başkanı, Başkan Yardımcıları, Daire Başkanları ve Mahkeme İçtüzüğüne göre seçilecek diğer yargıçlardan bulunur. Bir başvuru 43’üncü madde uyarınca Büyük Daire’ye sevk edildiğinde, Daire Başkanı ve ilgili Yüksek Akit Taraf adına seçilmiş yargıç haricinde, bu kararı vermiş olan Daire yargıçları Büyük Daire’de yer alamazlar."

Yeni 26. maddeden sonra, Sözleşme’ye yeni bir madde olarak 27. madde eklenmiştir:

Tek yargıçların yetkileri

"Madde 27

1- Yeniden incelemeye gerek olmaksızın karar alınabilecek hallerde, tek yargıç, 34’üncü maddeye uygun olarak Mahkeme’ye iletilen bir başvuruyu kabuledilemez bulabilir veya kayıttan düşürebilir.

2- Tek yargıcın vereceği karar kesindir.

3- Tek yargıç bir başvuru hakkında kabuledilmezlik kararı vermez veya başvurunun kayıttan düşürülmesine hükmetmezse, başvuruyu incelenmesi için bir komiteye veya bir Daire’ye iletir."

Sözleşme’nin 28’inci maddesi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:

Komitelerin yetkileri