Araştırma Altyapıları Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, araştırma altyapılarının bütçelerinin hazırlanması ve uygulanması, malî kaynaklarının yönetilmesi ve kontrolü, hesap ve kayıtların tutulması ve raporlanmasında kullanılacak muhasebe standartları ile malî tabloların zamanında, doğru ve uluslararası standartlara uygun, araştırma altyapısı yönetimi ve ilgili diğer kişi ve kurumların bilgi ve ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması ve raporlanması ve bu iş ve işlemlerin yürütülmesinde görevli olan kişilerin görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

(1) Araştırma altyapılarının bütçelerinin hazırlanması, içeriğinin belirlenmesi, kabulü, gelirlerinin tahsilatı, giderlerinin yapılması, bunlara ait varlıkların yönetimi, bu işlemlere ilişkin hesap ve kayıtların muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ve bütçe ilkeleri ile ilgili mevzuata ve uluslararası standartlara uygun olarak tutulması ve bunların şeffaf ve anlaşılır şekilde kamuoyuna duyurulması bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.

(2) Araştırma altyapısı Avrupa Birliği ve diğer yurt dışı kaynaklardan sağlanan fonların kullanımı ve muhasebeleştirilmesi, uluslararası mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 3/7/2014 tarihli ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanunun 13 ve 19 uncu maddeleri hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Araştırma altyapısı: 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında yeterlik almış araştırma altyapısını,

b) Bakanlık: Kalkınma Bakanlığını,

c) Bütçe geliri: Araştırma altyapısının bütçesinde ve diğer mevzuatla gelir olarak tanımlanan her türlü işlemi,

ç) Bütçe gideri: Araştırma altyapısının bütçesinde ve diğer mevzuatla gider olarak tanımlanan her türlü işlemi,

d) Gelir; İlk defa hesaplara alınacak varlıklar dışında, öz kaynakta artışa neden olan her türlü işlemi,

e) Gerçekleştirme görevlisi: Harcama sürecinde, her türlü masrafı, kanıtlayıcı belgelerine dayanarak ve usulüne uygun olarak gerçekleştirmekten sorumlu görevliyi,

f) Gider: İlk defa hesaplara alınacak yükümlülükler dışında, öz kaynakta azalışa neden olan her türlü işlemi,

g) Harcama talimatı: Bir giderin araştırma altyapısı adına geçici veya kesin olarak ödenebilmesi için giderin konusunu, gerekçesini, yapılacak iş veya hizmetin süresini, hukuki dayanaklarını, tutarını, kullanılabilir ödeneğini, tertibini, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgileri gösteren ve harcama yetkilisinin imzasını taşıyan belgeyi,

ğ) Harcama yetkilisi: Yönetim kurulu ile yönetim kurulu tarafından usulüne uygun olarak harcama yapmaya yetkili kılınmış icra komitesini ve/veya müdürü,

h) İcra komitesi: Araştırma altyapısı icra komitesini,

ı) Kurul: Araştırma Altyapıları Kurulunu,

i) Muhasebe yetkilisi: Muhasebe işlemlerinin yönetimi ile kayıtların tutulmasından ve yetkili mercilere hesap vermekten sorumlu görevliyi,

j) Müdür: Araştırma altyapısı müdürünü,

k) Satın alma oluru: Satın alma ve ihale mevzuatı kapsamında alım konusu işin nev’i, niteliği, miktarı, gereken hallerde yaklaşık maliyeti, finansman kaynağı, ödenek durumu, uygulanacak usul, avans verilmesi ve teminat alınmasına ilişkin hususlar, ilan yapılıp yapılmayacağı, sözleşme yapılıp yapılmayacağı ve gerekli görülen diğer hususları içeren belgeyi,

l) Yönetim kurulu: Araştırma altyapısının yönetim kurulunu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Görev, Yetki ve Sorumluluklar

Harcama yetkilisi ve harcama talimatı

(1) Harcama yetkisi yönetim kuruluna aittir. Yönetim kurulu, yazılı olarak sınırlarını açıkça belirlemek kaydıyla, harcama yetkisini icra komitesine ve/veya müdüre devredebilir. Yönetim kurulu, özel sektör ortaklığı, özel sektörle ortak yatırım, şirket kurma, kurulu şirketlere ortak olma ile taşınmaz alımı, satımı ve kiralanması konularında harcama yetkisini devredemez.

(2) Harcama yetkisinin devredilmesi, yetkiyi devredenin idari sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Araştırma altyapısının varlıklarının gereği gibi muhafaza edilmesinin sağlanması ve yönetilmesinden de harcama yetkilisi sorumludur.

(3) Harcama yapılabilmesi, harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkündür. Satın alma oluru, bu Yönetmelik kapsamında harcama talimatı sayılır. Personele ilişkin ödemelerde harcama talimatına gerek bulunmamaktadır.

(4) Harcama yetkilisi, harcama talimatının bütçe ilke ve esaslarına, yönetim kurulu kararlarına, araştırma altyapısı mevzuatı ile diğer ilgili mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından sorumludur.

Harcamaların gerçekleştirilmesi

(1) Gerçekleştirme görevlisi tarafından düzenlenen ve ekinde gerekli kanıtlayıcı belgeler bulunan ödeme emri belgesinin harcama yetkilisince onaylanması ve tutarın muhasebe yetkilisince hak sahibine ödenmesiyle harcama gerçekleştirilir.

(2) Ödeme emri belgesinde harcamanın yeri, ödeneği, hukuki dayanağı, tutan ve kime yapılacağı belirtilir.

Gerçekleştirme görevlisi

(1) Gerçekleştirme görevlisi, ödeneği dahilinde olmak şartıyla her türlü harcamayı, kanıtlayıcı belgelerine dayanarak ve usulüne uygun olarak gerçekleştirmek üzere harcama yetkilisi tarafından belirlenmiş bir veya daha fazla kişidir.

(2) Gerçekleştirme görevlisi, harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürütür. Elektronik ortamda oluşturulan ortak bir veri tabanından yararlanmak suretiyle yapılacak harcamalarda, veri giriş işlemleri gerçekleştirme görevi sayılır.

Muhasebe yetkilisi

(1) Gelirlerin tahsili, giderlerin hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanmasından ve muhasebe kayıtlarının usulüne uygun, saydam ve erişilebilir şekilde tutulmasından muhasebe yetkilisi sorumludur.

(2) Muhasebe yetkilisi, ödeme emri ve eki kanıtlayıcı belgeler üzerinde; gerçekleştirme görevlisi ve harcama yetkilisi ile diğer görevlilerin imzasını, ödemeye ilişkin kanıtlayıcı belgelerin tam olmasını, hesaplamalarda maddi hata bulunup bulunmadığını ve hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri kontrol etmekle yükümlüdür.

(3) Muhasebe yetkilisinin görevleri şunlardır:

a) Gelirleri ve alacakları takip ve tahsil etmek,

b) Ödeneği dahilinde gerçekleşen giderlerin hak sahibine ödenmesini sağlamak ve harcama yetkilisinin uygun gördüğü hâllerde avans vermek,

c) Para ve parayla ifade edilebilen değerleri saklamak ve ayniyata ilişkin hesapları tutmak,

ç) Araştırma altyapısına ait emanetleri almak, saklamak, ilgililere vermek ve göndermek,

d) Ödemelerin hak sahiplerine yapılmasını sağlamak,

e) Muhasebe kayıtlarının tam, doğru ve usulüne uygun olarak tutulmasını ve raporlanmasını, bu bilgilerin saydam ve erişilebilir olmasını sağlamak, muhasebe ile ilgili diğer işlemleri yapmak,

f) Malî konulara ilişkin olarak ilgililere gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak,

g) Yönetim kurulunun onayına sunulmak üzere, araştırma altyapısı bütçe sonuçlarını çıkarmak,

ğ) Bütçe ve muhasebe bilgi sisteminin işleyişini yönetmek,

h) İlgili diğer hizmetleri yürütmek.

Birleşemeyecek görevler

(1) Harcama yetkilisi, gerçekleştirme görevlisi ve muhasebe yetkilisi görevlerinden ikisi aynı kişide birleşemez.

Devir teslim

(1) Araştırma altyapısının bütçe ve muhasebe işleriyle görevli olanlar, görevlerinden devamlı olarak ayrılacakları zaman, muhafazasından sorumlu bulundukları belge ve değerleri, görevlerini üstlenecek personele tam ve eksiksiz olarak devir ve teslim etmekle yükümlüdür.

(2) Devir teslim işlemi, usulüne uygun olarak yapılmadıkça ilgilinin araştırma altyapısı ile ilişiği kesilmiş sayılmaz.

(3) Devrin ilgilisi tarafından yapılamaması durumunda harcama yetkilisinin belirleyeceği bir komisyon marifetiyle devir yapılır.

Nakit ve varlık yönetimi

(1) Araştırma altyapısının nakit ve varlık yönetimi; eylem planı, bütçe ilke ve kuralları ve yönetim kurulu kararları çerçevesinde harcama yetkilisi tarafından yürütülür.

(2) Araştırma altyapısına ait banka hesapları ve bu hesapların nemalandırılmasında 11/9/2013 tarihli ve 28762 sayılı Kamu Haznedarlığı Genel Tebliğinin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümleri kıyasen uygulanır.

Sorumluluk

(1) Araştırma altyapısının kaynaklarının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar; kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur.

(2) 8 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca yapılacak kontrol sonucunda, muhasebe yetkilisince ödeme yapılamayacağına karar verilen durumlarda, ödeme yapılamaz. Eksiklik ve hatalar muhasebe yetkilisince bir iş günü içerisinde harcama yetkilisine bildirilir. Eksiklikler tamamlandıktan sonra hak sahibinin kendisi veya yetkili temsilcisine yapılacak ödeme geciktirilemez.

(3) Araştırma altyapılarında ortaya çıkacak kamu zararının tespiti ve tahsili hususlarında 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe giren Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri kıyasen uygulanır.

Malî saydamlık ve bilgilendirme

(1) Araştırma altyapısı, malî ve finansal kaynaklarının elde edilmesi ve kullanılmasında, denetimin sağlanması amacıyla, kamuoyunu bilgilendirmekle yükümlüdür.

(2) Kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla araştırma altyapısının yıllık faaliyet raporu ve bütçe uygulama sonuçları, müdürlük tarafından araştırma altyapısının internet sitesinde ilan edilir.

(3) Her yıl başında, harcama yetkilisi tarafından, gerçekleştirme görevlilerinin kimler olduğu ve harcama yetkisinin devri ve geri alınması ile ilgili hususlar muhasebe yetkilisi ve yönetim kuruluna yazılı olarak bildirilir. Bu doğrultuda malî karar ve işlemlere ilişkin süreç akım şeması çıkarılır ve harcama yetkilisinin onayıyla yürürlüğe girer.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Bütçeye İlişkin Hükümler

Bütçe

(1) Bütçe, araştırma altyapısının bütçe yılı içindeki gelir ve gider tahminlerini gösteren ve bunlara ait uygulamanın yürütülmesine yetki veren bir karardır.

(2) Bütçe, bir metin ile eki cetvellerden oluşur. Bütçe metninde; gelir tahminleri ve bunların hukuki dayanakları, gider tahminleri, harcama yetkisinin devrine ilişkin esaslar ve parasal limitler, yedek ödenek ve kullanımına ilişkin esaslar ile bütçeye ilişkin diğer hususlara yer verilir.

(3) Bütçeye bağlı cetveller şunlardır:

a) (A) Cetveli: Harcamalar için öngörülen ödenekleri gösterir.

b) (B) Cetveli: Gelir tahminlerini türleri itibarıyla gösterir.

c) (C) Cetveli: Personel kadrolarını gösterir.

ç) (F) Cetveli: Nakit imkanları ile bu imkanlardan harcanması öngörülen tutarları gösterir.

(4) Bütçe yılı takvim yılıdır. Bütçe dışı harcama yapılamaz.

Bütçe ilkeleri

(1) Araştırma altyapısı bütçesinin hazırlanmasında ve uygulanmasında aşağıdaki ilkelere uyulur:

a) Gider, gelir ve nakit imkânları toplamını aşamaz.

b) Tüm gelir ve giderler bütçede gayri safi olarak gösterilir.

c) Gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve malî saydamlık esas alınır.

ç) Bütçe, yetkili organlarca kabul edilmedikçe veya onaylanmadıkça uygulanamaz.

d) Bütçe, yıllık eylem planlarında yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde ve fayda maliyet analizine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir.

e) Bütçede, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez.

f) Bütçeyle verilen harcama yetkisi, ilgili mevzuatta düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır.

g) Ödenekler, belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir. Tahsis edilen ödenekten fazla harcama yapılamayacağı gibi ödeneği bulunmayan bir harcama da yapılamaz.

ğ) Bütçe, görevlilerin hesap verebilmelerini sağlayacak şekilde uygulanır.

Gider bütçesi

(1) Gider bütçesi esasları Kurul tarafından belirlenir.

(2) Araştırma altyapısının giderleri, "A Cetveli"nde gösterilir.

Gelir bütçesi

(1) Gelir bütçesi araştırma altyapısı gelirlerinin çeşitlerini gösterir ve esasları Kurul tarafından belirlenecek düzeylerden oluşur.

(2) Araştırma altyapısının gelirleri, "B Cetveli"nde gösterilir.

Ret ve iadeler

(1) Bütçe gelirlerinden, fazla ve yersiz tahsilat nedeniyle ya da yargı kararları ile iade edilmesi gereken tutarlar için gider bütçesinde tertip açılmaz. Bu tutarlar gelir bütçesinde "ret ve iadeler" bölümünde gösterilir.

(2) Gelir bütçesi toplamından ret ve iadeler tutarı düşüldükten sonra kalan tutar esas alınarak gider bütçesi hazırlanır.

Bağış ve yardımlar

(1) Yapılan her türlü bağış ve yardımlar bütçeye gelir kaydedilir.

(2) Nakdi olmayan bağış ve yardımlar yönetim kurulunca değerlendirmeye tabi tutulur ve uygun görülenler kayıt altına alınır.

(3) Yapılan şartlı bağış ve yardımlar, gelir bütçesinde bağış ve yardımlar bölümüne gelir yazılır ve gider bütçesinde bu hizmetin ödeneği varsa bu ödeneğe eklenir; yoksa, bütçede yeni açılacak tertibe ödenek yazılarak tahsis amacına harcanır. Bu ödenekten amaç dışında başka bir tertibe aktarma yapılamaz.

(4) Bu ödeneklerden malî yıl sonuna kadar harcanmamış olan tutarlar, bağış ve yardımın amacı gerçekleşinceye kadar ertesi yıl bütçesine devir olunarak ödenek kaydedilir. Ancak, bu ödeneklerden tahsis amacı gerçekleştirilmiş olanlardan kalan tutarlar ile tahsis amacını gerçekleştirmesi bakımından yetersiz olanlara ilişkin ödenekleri iptal etmeye yönetim kurulu yetkilidir.

(5) Bağış ve yardımlar, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde, bütçeye gider kaydıyla ilgilisine geri verilir.

(6) Şartlı bağış ve yardımın zamanında kullanılmaması nedeniyle doğacak zararlar ile amaç dışı kullanım nedeniyle yapılan harcamalar sorumluluğu tespit edilenlere ödettirilir.

Eylem planı

(1) Eylem planı hazırlanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.

(2) Araştırma altyapısı, paydaşlarıyla iş birliği içinde misyon, vizyon ve stratejik hedefleri ile bu hedeflere ilişkin performans göstergelerini, faaliyetleri ve bunlara ayrılacak tahmini malî kaynakları ve bunların araştırma altyapısı bütçesi içindeki tahmini oranı ile belirtilen faaliyetlerin gerekçelerini içeren eylem planını yıllık olarak hazırlar.

(3) Eylem planı, müdürlük tarafından hazırlanır ve en geç Ağustos ayının ilk haftası içinde yönetim kuruluna sunulur.

Bütçenin hazırlanması

(1) Yeni yılın bütçe hazırlık çalışmaları başlamadan önce yönetim kurulu, geçmiş yıla ilişkin faaliyet raporunu ve içinde bulunulan yılın gerçekleşmelerini görüşmek üzere özel olarak toplanır ve geçmiş yılın değerlendirmesini yapmak suretiyle yeni yılın bütçe hazırlık çalışmaları için müdüre talimat verir.

(2) Bütçe, kuruluş protokolüne, eylem planlarına ve yeterlik kararında öngörülen mali destek tutarına uygun olarak, müdür tarafından hazırlanır ve hazırlanan bütçe teklifi eylem planı ile birlikte en geç ağustos ayının ilk haftası içinde yönetim kuruluna sunulur.

Bütçenin kabulü

(1) Bütçe teklifi, yönetim kurulu tarafından uygun bulunması halinde kabul edilir ve eylem planıyla birlikte, en geç Ağustos ayının son haftası içinde Kurula gönderilir.

(2) Kurul, bütçe teklifi ve eylem planını inceleyerek merkezi yönetim bütçe kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on beş gün içinde araştırma altyapısına yılı bütçesi için tahsis edilecek mali destek tutarını kesinleştirir.

(3) Yönetim kurulu, Kurulun araştırma altyapısına tahsis edilecek mali destek tutarını belirlemesinden itibaren on beş gün içinde gerekiyorsa revize ederek bütçeyi kesinleştirir.

Eylem planı ile bütçenin revize edilmesi

(1) Eylem planındaki ve bütçedeki değişiklikler Yönetim Kurulu onayına tabidir. Yönetim kurulu bu kapsamdaki yetkisini sınırlarını ve süresini belirtmek kaydıyla icra komitesi ve/veya müdüre devredebilir.

Gelirler

(1) Araştırma altyapısının gelirleri şunlardır:

a) Sunduğu hizmetler ve yapılan projelerden elde edilen gelirler,

b) Yurt içinden ve yurt dışından alınan bağışlar,

c) Proje destekleri,

ç) Fikrî ve sınai mülkiyet hakları gelirleri,

d) Yükseköğretim kurumu tarafından sağlanan gelirler,

e) Merkezî yönetim bütçesinden aktarılan kaynaklar,

f) Her türlü iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler,

g) Bir önceki yıldan devreden gelirler,

ğ) Faiz gelirleri,

h) Diğer gelirlerden,

oluşur.

(2) Birinci fıkranın (e) bendine göre yapılacak transfer ödeneği, Bakanlık veya başka bir kamu idaresi bütçesinde gösterilir. Söz konusu ödenek, Kurul kararıyla araştırma altyapısına aktarılır.

Gelirlerin tahsili

(1) Araştırma altyapısına merkezi yönetim bütçesinden aktarılacak ödenek, bütçesine bu amaçla ödenek konulan kamu idaresi tarafından, Yönetim Kurulunca belirlenen bir bankada açılan hesaba yatırılır.

(2) Bağış ve yardımların kabul edilip edilmeyeceği Yönetim Kurulunca araştırma altyapısı faaliyetlerine uygunluk açısından değerlendirilerek karara bağlanır.

(3) Araştırma altyapısı, atıl duran nakit varlıklarını, ödemelerini aksatmamak kaydıyla, vadeli hesaplarda değerlendirebilir.

Ödeneklerin kullanılması ve harcamaların yapılması

(1) Bütçe ödeneklerinin kullanılmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur:

a) Araştırma altyapısı kuruluş protokolünde belirlenen amaç ve faaliyet alanları dışında harcama yapamaz.

b) Bütçeyle verilen ödenekler, tahsis edildikleri amaç ve faaliyetler dışında kullanılamaz.

c) Önceki yıldan devreden finansman karşılıkları ile tahmini tutarlar üzerinde gerçekleşen gelirleri karşılığı ödenek eklemeye yönetim kurulu yetkilidir.

ç) Yönetim kurulu, bütçe tertipleri arasında ödenek aktarması yapabilir.

Yüklenmeye girişilmesi

(1) Yüklenme, usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya araştırma altyapısının ilgili mevzuat hükümlerine dayanılarak iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girişilmesidir. Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemez.

(2) Araştırma altyapısı; yönetim kurulunun onayı ile ertesi yıllara geçen sözleşme yapabilir.

Bütçe sonuçları

(1) Bütçe sonuçları, müdür tarafından bütçe döneminin bitiminden sonraki Mart ayı içinde Yönetim Kuruluna sunulur ve karara bağlanır. Onaylanan bütçe sonuçları, faaliyet raporu ile birlikte yedi iş günü içinde Kurula bildirilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Muhasebeye İlişkin Hükümler

Kullanılacak defterler ve kayıt düzeni

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında aşağıdaki defterler kullanılır:

a) Yevmiye defteri,

b) Büyük defter,

c) Kasa defteri,

ç) Yardımcı hesap defterleri.

(2) Bu defterlerin tanımı ve işlevi aşağıdaki şekildedir.

a) Yevmiye Defteri: Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin yevmiye tarihi ve müteselsil numara sırasıyla ve maddeler hâlinde düzenli olarak yazıldığı defterdir. Yevmiye defterine açılış kaydı yapıldıktan sonra, günlük işlemler muhasebeleştirme belgelerine dayanılarak kaydedilir.

b) Büyük Defter: Büyük defter, yevmiye defterinde kayda geçirilmiş olan işlemleri usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir. İşlemler yevmiye tarih ve numara sırasına göre yevmiye defterine kaydedildikten sonra, aynı yevmiye tarih ve numarası ile her bir hesap için açılan büyük defterin ilgili sayfalarına tasnifli olarak kaydedilir.

c) Kasa defteri: Büyük defterin kasa işlemlerine ait bölümünde, yer alan bilgilere ilaveten günlük kasa sayımına ilişkin bilgiler ile muhasebe yetkilisi ve veznedar tarafından durumun tespitine ilişkin açıklamaları ihtiva edecek şekilde düzenlendiği defterdir.

ç) Yardımcı Hesap Defterleri: Yardımcı hesap defterleri, hesap planını oluşturan hesaplara ait bilgilerin ayrıntı bazında kaydına mahsus olarak tutulan defterlerdir.

Yevmiye sistemi, muhasebeleştirme belgeleri ve açılış kayıtları

(1) Muhasebe işlemleri, yevmiye tarihi ve müteselsil sıra numarasına göre ve maddeler hâlinde önce yevmiye defterine kaydedilir; buradan da usulüne göre büyük defter ve yardımcı hesap defterlerine sistemli bir şekilde dağıtılır.

(2) Muhasebeleştirme belgelerinin yevmiye tarih ve numarası sütunlarına, gerçekleşen işlemlerin kayda geçirildikleri tarih ile hesap döneminin başında "1" den başlayıp, hesap döneminin sonuna kadar devam eden birer numara verilir. Yevmiye defteri, büyük defter ve yardımcı hesap defterleri kayıtlarında bu yevmiye tarih ve numaraları esas alınır.

(3) Gerçekleşen işlemler muhasebeleştirme belgeleriyle ilgili hesaplara kaydedilir. Belge olmadan kayıt yapılmaz. Bir hesabın borcuna kaydedilen tutar mutlaka başka bir hesap ya da hesapların alacağına kaydedilir. Yevmiye defterinde her zaman borç alacak eşitliği bulunur.

(4) Muhasebeleştirme belgesi olarak, 10/3/2006 tarihli ve 26104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ekinde belirlenmiş olan belgelerden, yürütülen malî iş ve işlemlere uygun olanlar kullanılır.

(5) Malî yılın başında, bir önceki hesap dönemi kapanış bilançosu ve dipnotları esas alınarak açılış bilançosu düzenlenir. Açılış bilançosuna dayanılarak, açılış yevmiyesinin kayıtlarını sağlamak üzere bilançodaki tutarlar, düzenlenecek "1" yevmiye numaralı muhasebe işlem fişiyle ilgili hesaplara borç ve alacak kaydedilir. Açılış kaydına ilişkin muhasebe işlem fişine, açılış bilançosunun bir nüshası eklenir. Açılış kaydına esas tutarlar, ilgili hesap için açılacak büyük defter ve yardımcı hesap defterlerine aktarıldıktan sonra yılı işlemlerinin kaydına başlanır.

Temel muhasebe kavramları ve ilkeleri ile genel yönetim muhasebe standartları, kuralları ve uygulanması

(1) Araştırma altyapısı muhasebesi, 23/12/2014 tarihli ve 2014/7052 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin ikinci bölümünde belirlenen ve muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan temel muhasebe kavramları ile faaliyet sonuçları tablosu, bütçe uygulama sonuçları tablosu, nazım hesaplara ilişkin ilkeler ve varlıklar, yabancı kaynaklar ve öz kaynaklar ilkelerinden oluşan bilanço ilkeleri ile üçüncü bölümünde belirlenen muhasebe standartları, kurallar ve uygulamalara ilişkin hükümler çerçevesinde yürütülür.

Hesap planı

(1) Araştırma altyapılarının hesap planı aşağıdaki ana hesap grupları, hesap grupları ve hesaplardan oluşur,

a) Aktif Hesaplar

1 Dönen Varlıklar

10 Hazır Değerler

100 Kasa Hesabı

101 Alınan Çekler Hesabı

102 Banka Hesabı

103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı (-)

105 Döviz Hesabı

106 Döviz Gönderme Emirleri Hesabı (-)

108 Diğer Hazır Değerler Hesabı

109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabı

11 Menkul Kıymetler

110 Hisse Senetleri Hesabı

111 Özel Kesim Tahvil Senet ve Bonoları Hesabı

112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonolar Hesabı

118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı

12 Faaliyet Alacakları

120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı

121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı

126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı

127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı

128 Şüpheli Alacaklar Hesabı

129 Şüpheli Alacaklar Karşılığı Hesabı (-)

14 Diğer Alacaklar

140 Kişilerden Alacaklar Hesabı

15 Stoklar

150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı

153 Ticari Mallar Hesabı

157 Diğer Stoklar Hesabı

158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-)

16 Ön Ödemeler

160 İş Avans ve Kredileri Hesabı

161 Personel Avansları Hesabı

164 Akreditifler Hesabı

18 Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları

180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı

181 Gelir Tahakkukları Hesabı

19 Diğer Dönen Varlıklar

190 Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı

191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı

198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hesabı

2 Duran Varlıklar

22 Faaliyet Alacakları

220 Gelirlerden Alacaklar Hesabı

227 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı

25 Maddi Duran Varlıklar

250 Arazi ve Arsalar Hesabı

251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı

252 Binalar Hesabı

253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı

254 Taşıtlar Hesabı

255 Demirbaşlar Hesabı

256 Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı

257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-)

258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı

259 Yatırım Avansları Hesabı

26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar

260 Haklar Hesabı

264 Özel Maliyetler Hesabı

267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı

268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-)

28 Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları

280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı

281 Gelir Tahakkukları Hesabı

b) Pasif Hesaplar

3 Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

30 Kısa Vadeli İç Mali Borçlar

300 Banka Kredileri Hesabı

309 Kısa Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabı

32 Faaliyet Borçları

320 Bütçe Emanetleri Hesabı

329 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı

33 Diğer Borçlar

330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı

34 Alınan Avanslar

340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı

349 Alınan Diğer Avanslar Hesabı

36 Ödenecek Diğer Yükümlülükler

360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı

361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı

369 Ödenecek Diğer Yükümlülükler Hesabı

37 Borç ve Gider Karşılıkları

372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı

379 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabı

38 Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları

380 Gelecek Aylara Ait Gelirler Hesabı

381 Gider Tahakkukları Hesabı

39 Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi Hesabı

399 Diğer Çeşitli Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabı

4 Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar

40 Uzun Vadeli Mali Borçlar

400 Banka Kredileri Hesabı

409 Uzun Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabı

42 Faaliyet Borçları

429 Diğer Faaliyet Borçları Hesabı

43 Diğer Borçlar

430 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı

44 Alınan Avanslar

440 Alınan Sipariş Avansları Hesabı

449 Alınan Diğer Avanslar Hesabı

47 Borç ve Gider Karşılıkları

472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı

479 Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabı

48 Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları

480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler Hesabı

481 Gider Tahakkukları Hesabı

49 Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar

499 Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Hesabı

5 Öz Kaynaklar

50 Net Değer

500 Net Değer Hesabı

52 Yeniden Değerleme Farkları

522 Yeniden Değerleme Farkları Hesabı

57 Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları

570 Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları Hesabı

58 Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları

580 Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları Hesabı (-)

59 Dönem Faaliyet Sonuçları

590 Dönem Olumlu Faaliyet Sonucu Hesabı

591 Dönem Olumsuz Faaliyet Sonucu Hesabı (-)

6 Faaliyet Hesapları

60 Gelir Hesapları

600 Gelirler Hesabı

63 Gider Hesapları

630 Giderler Hesabı

69 Faaliyet Sonuçları

690 Faaliyet Sonuçları Hesabı

7 Maliyet Hesapları

8 Bütçe Hesapları

80 Bütçe Gelir Hesapları

800 Bütçe Gelirleri Hesabı

805 Gelir Yansıtma Hesabı

81 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İade Hesapları

810 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İadeler Hesabı

83 Bütçe Gider Hesapları

830 Bütçe Giderleri Hesabı

835 Gider Yansıtma Hesabı

89 Bütçe Uygulama Sonuçları

895 Bütçe Uygulama Sonuçları Hesabı

9 Nazım Hesaplar

90 Ödenek Hesapları

900 Bütçe Ödenekleri Hesabı

901 Bütçe Ödenekleri Karşılığı Hesabı

91 Nakit Dışı Teminat ve Kişilere Ait Menkul Kıymet Hesapları,

910 Alınan Teminat Mektupları Hesabı,

911 Alınan Teminat Mektupları Emanetleri Hesabı,

912 Kişilere Ait Menkul Kıymetler Hesabı,

913 Kişilere Ait Menkul Kıymet Emanetleri Hesabı.

92 Taahhüt Hesapları

920 Gider Taahhütleri Hesabı

921 Gider Taahhütleri Karşılığı Hesabı

(2) İhtiyaç duyulduğunda hesap planında belirlenen hesaplar dışında yeni hesaplar açmaya yönetim kurulu yetkilidir.

(3) Ana hesap grupları, hesap grupları ve hesaplara ilişkin açıklamalar aşağıdaki maddelerde yapılmıştır.

1 Dönen varlıklar

(1) Dönen varlıklar ana hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada tutulan değerler ile normal koşullarda en fazla bir yıl veya faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi, tüketilmesi veya tahsil edilmesi öngörülen varlık ve alacak unsurlarını kapsar.

(2) Dönen varlıklar ana hesap grubu; hazır değerler, menkul kıymetler, faaliyet alacakları, diğer alacaklar, stoklar, ön ödemeler, gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları ile diğer dönen varlıklar hesap grupları şeklinde bölümlenir.

10 Hazır değerler

(1) Hazır değerler hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada tutulan değerler ile istenildiği zaman değer kaybına uğramadan paraya çevrilme imkânı bulunan varlıkları kapsar.

(2) Hazır değerler, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 100 Kasa Hesabı

b) 101 Alınan Çekler Hesabı

e) 102 Banka Hesabı

ç) 103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı (-)

d) 105 Döviz Hesabı

e) 106 Döviz Gönderme Emirleri Hesabı (-)

f) 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı

g) 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 100 Kasa hesabı: Bu hesap, Yönetim Kurulunca araştırma altyapısına vezne açılmasına karar verilmesi durumunda araştırma altyapısı veznesince, kanuni dolaşım niteliğine sahip ulusal paraların alınması, verilmesi ve saklanmasına ilişkin işlemlerin izlenmesi için kullanılır. Araştırma altyapısına döviz olarak intikal eden tutarlar bu hesapla ilişkilendirilmez.

b) 101 Alınan çekler hesabı: Bu hesap, yapılan her türlü tahsilat karşılığında araştırma altyapısı adına düzenlenerek teslim edilen banka ve özel finans kurumlan çeklerinin izlenmesi için kullanılır.

c) 102 Banka hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısı adına bankaya yatırılan paralar ve bankaya takas için verilen çeklerden takas işlemi tamamlananlar ile muhasebe yetkilisince düzenlenen çek ve gönderme emirlerinden, bankaca ödendiği veya gönderildiği bildirilen çek ve gönderme emri tutarlarının izlenmesi için kullanılır.

ç) 103 Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı (-): Bu hesap, araştırma altyapısı hesaplarının bulunduğu bankalardan çekle veya gönderme emri düzenlemek suretiyle yapılacak ödeme ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır.

d) 105 Döviz hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısı banka hesaplarına intikal eden konvertibl döviz tutarları ile bunlardan yapılan ödeme, iade ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır.

e) 106 Döviz gönderme emirleri hesabı (-): Bu hesap, araştırma altyapısı, nezdinde döviz hesabı bulunan bankalardaki döviz hesaplarından, döviz cinsinden yapılacak ödeme ve göndermeler için düzenlenen döviz gönderme emirleri ile bunlardan bankaca ödendiği veya gönderildiği bildirilen tutarların izlenmesi için kullanılır.

f) 108 Diğer hazır değerler hesabı: Bu hesap, hazır değerler hesap grubunda sayılan hesaplar içerisinde tanımlanmayan ve niteliği itibarıyla bu grupta izlenmesi gereken diğer değerlerin izlenmesi için kullanılır.

g) 109 Banka kredi kartlarından alacaklar hesabı: Bu hesap, banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilat ve bunlara ilişkin olarak yapılan mahsup ve iade işlemlerinin izlenmesi için kullanılır.

11 Menkul kıymetler

(1) Menkul kıymetler hesap grubu, araştırma altyapısı tarafından geçici olarak elde tutulan kamu ve özel kesim tahvil, senet ve bonoları, yatırım fonları ile diğer çeşitli menkul kıymetlerin izlenmesi için kullanılır.

(2) Menkul kıymetler, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 110 Hisse Senetleri Hesabı

b) 111 Özel Kesim Tahvil Senet ve Bonoları Hesabı

c) 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve Bonolar Hesabı

ç) 118 Diğer Menkul Kıymetler Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 110 Hisse Senetleri Hesabı: Bu hesap, geçici olarak elde tutulan hisse senetlerinin izlenmesi için kullanılır.

b) 111 Özel Kesim Tahvil Senet ve Bonoları Hesabı: Bu hesap, özel sektör tarafından çıkarılan araştırma altyapısına intikal eden tahvil, senet ve bonoların izlenmesi için kullanılır.

c) 112 Kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabı: Bu hesap, kamu idarelerince çıkarılan araştırma altyapısına intikal eden tahvil, senet ve bonoların izlenmesi için kullanılır.

ç) 118 Diğer menkul kıymetler hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısına ait olan ve yukarıdaki hesaplarda tanımlanmayan, kamu ve özel sektör tarafından çıkarılmış bulunan tahvil, senet ve bonolar ile diğer menkul kıymetlerin izlenmesi için kullanılır.

12 Faaliyet alacakları

(1) Faaliyet alacakları hesap grubu, araştırma altyapısı tarafından gelir olarak tahakkuk ettirilen ve bir yıl veya faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen her türlü gelirler ile mal veya hizmet satış gelirlerinden kaynaklanan alacakların izlenmesi için kullanılır.

(2) Faaliyet alacakları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 120 Gelirlerden Alacaklar Hesabı

b) 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar Hesabı

c) 126 Verilen Depozito ve Teminatlar Hesabı

ç) 127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı

d) 128 Şüpheli Alacaklar Hesabı

e) 129 Şüpheli Alacaklar Karşılığı Hesabı (-)

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 120 Gelirlerden alacaklar hesabı: Bu hesap, mevzuatı gereğince gelir olarak tahakkuk ettirilen; her türlü gelirler, bağış ve yardım alacakları, mal veya hizmet satış faaliyetleri sonucu ortaya çıkan alacaklar ve duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler ile bunlardan yapılan tahsilat, tecil ve terkinlerin izlenmesi için kullanılır.

b) 121 Gelirlerden takipli alacaklar hesabı: Bu hesap, mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen her türlü gelir alacaklarından takibe alınan tutarlar ile bunlardan yapılan tahsilat, tecil ve terkinlerin izlenmesi için kullanılır.

c) 126 Verilen depozito ve teminatlar hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısı tarafından, bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak idare veya kişilere verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin izlenmesi için kullanılır.

ç) 127 Diğer faaliyet alacakları hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısının yukarıdaki hesapların kapsamına girmeyen diğer çeşitli faaliyet alacaklarının izlenmesi için kullanılır.

d) 128 Şüpheli alacaklar hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısının faaliyetleri sonucu ortaya çıkan ve ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış alacaklarının izlenmesi için kullanılır.

e) 129 Şüpheli alacaklar karşılığı hesabı (-): Bu hesap, şüpheli alacaklar için ayrılan karşılıkların izlenmesi için kullanılır.

14 Diğer alacaklar

(1) Diğer alacaklar hesap grubu, faaliyet alacakları hesap grubunda izlenmeyen alacakların izlenmesi için kullanılır.

(2) Diğer alacaklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur.

a) 140 Kişilerden Alacaklar Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesap aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 140 Kişilerden alacaklar hesabı: Bu hesap, faaliyet alacakları dışında kalan diğer alacaklarının izlenmesi için kullanılır.

15 Stoklar

(1) Stoklar hesap grubu, faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, artık ve hurda gibi bir yıl veya faaliyet dönemi içinde kullanılacak veya paraya çevrilebilecek varlıkların izlenmesi için kullanılır.

(2) Stoklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur,

a) 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı

b) 153 Ticari Mallar Hesabı

c) 157 Diğer Stoklar Hesabı

ç) 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-)

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 150 İlk madde ve malzeme hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısı tarafından faaliyetlerde kullanılmak üzere edinilen tüketim mal ve malzemesi ile hammadde, yardımcı madde ve diğer malzemelerin izlenmesi için kullanılır.

b) 153 Ticari mallar hesabı: Bu hesap, kurumlarca herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile alman ticari mallar ve benzeri kalemlerin izlenmesi için kullanılır.

c) 157 Diğer stoklar hesabı: Bu hesap, yukarıdaki stok hesaplarının hiç birinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurda gibi kalemlerin izlenmesi için kullanılır.

ç) 158 Stok değer düşüklüğü karşılığı hesabı (-): Bu hesap, yangın, deprem, su basması gibi doğal afetler ile bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak, teknolojik gelişmeler ve benzeri değişiklikler nedeniyle stokların fizikî ve ekonomik değerlerinde önemli azalışların ortaya çıkması veya bunların dışında diğer nedenlerle stokların piyasa fiyatlarında düşmelerin meydana gelmesi dolayısıyla, kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıkların izlenmesi için kullanılır.

16 Ön ödemeler

(1) Ön ödemeler hesap grubu, araştırma altyapısı tarafından verilen her türlü avans, kredi ve akreditiflerin izlenmesi için kullanılır.

(2) Ön ödemeler, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 160 İş Avans ve Kredileri Hesabı

b) 161 Personel Avansları Hesabı

c) 164 Akreditifler Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 160 İş avans ve kredileri hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısı tarafından mevzuatı gereğince bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen iş avans ve kredilerinin izlenmesi için kullanılır.

b) 161 Personel avansları hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısı tarafından mevzuatı gereğince bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen personel avanslarının izlenmesi için kullanılır.

c) 164 Akreditifler hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısının yabancı ülkelerden yapılacak satın almaları için açılan akreditiflerin izlenmesi için kullanılır.

18 Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları

(1) Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları hesap grubu; içinde bulunulan dönemde veya daha önceki dönemlerde ortaya çıkan ve tahakkuk ettirilme süresi bir yılın altında olan peşin ödenmiş giderler ile faaliyet dönemine ait olup, gelecek aylarda istenebilir duruma gelecek olan alacakların izlenmesi amacıyla kullanılır.

(2) Bu grupta yer alan hesaplar dönemsellik kavramı gereğince gelirlerin ve giderlerin ilgili dönemle ilgilendirilmesini sağlayan kısa vadeli dönem ayırıcı hesaplardır.

(3) Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 180 Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabı

b) 181 Gelir Tahakkukları Hesabı

(4) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 180 Gelecek aylara ait giderler hesabı: Bu hesap, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak gelecek aylara ait olan peşin ödenmiş giderler ile duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelecek yıllara ait giderler hesabında kayıtlı tutarlardan tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalanların izlenmesi için kullanılır.

b) 181 Gelir tahakkukları hesabı: Bu hesap, faaliyet alacakları ve diğer alacaklar hesap gruplarında izlenmeyen ve tahakkuk etmiş gelirlerden kaynaklanan ancak, gelecek aylarda istenebilir duruma gelecek olan alacaklar ile duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır.

19 Diğer dönen varlıklar

(1) Diğer dönen varlıklar hesap grubu, dönen varlık niteliği taşıyan, fakat yukarıdaki hesap gruplarına girmeyen diğer dönen varlıkların izlenmesi için kullanılır.

(2) Diğer dönen varlıklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur.

a) 190 Devreden Katma Değer Vergisi Hesabı

b) 191 İndirilecek Katma Değer Vergisi Hesabı

c) 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 190 Devreden katma değer vergisi hesabı: Bir dönemde indirilemeyen ve izleyen döneme devreden katma değer vergisi bu hesapta izlenir.

b) 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabı: Bu hesap, mal ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen veya borçlanılan ve araştırma altyapısı açısından indirim hakkı doğuran katma değer vergisinin izlenmesi için kullanılır.

c) 198 Diğer çeşitli dönen varlıklar hesabı: Bu hesap, yukarıda sayılan hesaplarda izlenemeyen diğer çeşitli dönen varlıkların kaydedilip izlenmesi için kullanılır.

2 Duran varlıklar

(1) Duran varlıklar ana hesap grubu, bir yıldan daha uzun sürelerle, araştırma altyapısı faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak amacıyla edinilen ve ilke olarak bir yıl içinde paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülmeyen varlık unsurlarını kapsar.

(2) Duran varlıklar ana hesap grubu; menkul kıymetler, faaliyet alacakları, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları ile diğer duran varlıklar hesap grupları şeklinde bölümlenir.

22 Faaliyet alacakları

(1) Faaliyet alacakları hesap grubu, araştırma altyapısının gelir olarak tahakkuk ettirilen ve bir yıldan daha uzun bir sürede tahsili öngörülen mal veya hizmet satış gelirlerinden kaynaklanan alacakların izlenmesi için kullanılır.

(2) Bu grupta, yer alan tutarlardan dönem sonunda süresi bir yılın altına inenler, dönen varlıklar ana hesap grubu içerisindeki ilgili hesaplara aktarılır. Faaliyet alacakları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 220 Gelirlerden Alacaklar Hesabı

b) 227 Diğer Faaliyet Alacakları

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 220 Gelirlerden alacaklar hesabı: Bu hesap, mevzuatı gereğince tahakkuk ettirilen ve bir yıldan daha uzun bir sürede tahsili gereken, gelirlerden alacakların izlenmesi için kullanılır.

b) 227 Diğer faaliyet alacakları: Bu hesap, araştırma altyapısının yukarıdaki hesapların kapsamına girmeyen diğer çeşitli alacaklarının izlenmesi için kullanılır.

25 Maddi duran varlıklar

(1) Maddi duran varlıklar hesap grubu, araştırma altyapısının faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fizikî varlıklar ve bunlara ait birikmiş amortismanların izlenmesi için kullanılır.

(2) Maddi duran varlıklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 250 Arazi ve Arsalar Hesabı

b) 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı

c) 252 Binalar Hesabı

ç) 253 Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı

d) 254 Taşıtlar Hesabı

e) 255 Demirbaşlar Hesabı

f) 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı

g) 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-)

ğ) 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı

h) 259 Yatırım Avansları Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 250 Arazi ve arsalar hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısına ait arsa ve arazilerin izlendiği hesaptır.

b) 251 Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabı: Bu hesap, herhangi bir işin gerçekleşmesini sağlamak veya kolaylaştırmak için, yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş araştırma altyapısına ait her türlü yol, köprü, baraj, tünel, bölme, sarnıç, iskele, hark ve benzeri yapıların izlenmesi için kullanılır.

c) 252 Binalar hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısına ait her türlü binalar ile bunların bütünleyici parçaları ve eklentilerinin izlenmesi için kullanılır.

ç) 253 Tesis, makine ve cihazlar hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısı faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan büro makine ve cihazları hariç her türlü makine, tesis ve cihazları ile bunların eklentileri ve yükleme, boşaltma, aktarma makine ve gereçlerinin izlenmesi için kullanılır.

d) 254 Taşıtlar hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısının her türlü taşıtlarının izlenmesi için kullanılır.

e) 255 Demirbaşlar hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısının faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi uzun süre kullanılabilen varlıkların izlenmesi için kullanılır.

f) 256 Diğer maddi duran varlıklar hesabı: Bu hesap, özellikle kendi bölümlerinde tanımlanamayan ve yukarıda belirtilen hesapların hiçbirinin kapsamına girmeyen diğer maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılır,

g) 257 Birikmiş amortismanlar hesabı (-): Bu hesap, maddi duran varlık bedellerinin yararlanma süresi içinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılır.

ğ) 258 Yapılmakta olan yatırımlar hesabı: Bu hesap, yapımı süren maddi duran varlıklar için yapılan her türlü madde, malzeme ile işçilik ve genel giderlerle ilgili harcamaların izlendiği hesaptır.

h) 259 Yatırım avansları hesabı: Bu hesap, yurt içi veya dışından sözleşmeye dayanılarak edinilen maddi duran varlıklarla ilgili olarak verilen yatırım avanslarının izlenmesi için kullanılır.

26 Maddi olmayan duran varlıklar

(1) Maddi olmayan duran varlıklar hesap grubu, herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan, araştırma altyapısının belli bir şekilde yararlandığı veya yararlanmayı beklediği aktifleştirilen giderler ve belli koşullar altında hukuken himaye gören haklar gibi varlıklar ile bunlar için hesaplanan birikmiş amortismanların kaydı için kullanılır.

(2) Maddi olmayan duran varlıklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 260 Haklar Hesabı

b) 264 Özel Maliyetler Hesabı

c) 267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı

ç) 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-)

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 260 Haklar hesabı: Bu hesap, bedeli karşılığı edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve yararlanma gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan harcamaların izlenmesi için kullanılır.

b) 264 Özel maliyetler hesabı: Bu hesap, kiralanan gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin kalıcı olarak artırılması amacıyla yapılan giderler ile bu gayrimenkullerin kullanılması için yapılıp, kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan varlıkların izlenmesi için kullanılır.

c) 267 Diğer maddi olmayan duran varlıklar hesabı: Bu hesap, yukarıda sayılanlar dışında kalan diğer maddi olmayan duran varlık kalemlerinin izlenmesi için kullanılır.

ç) 268 Birikmiş amortismanlar hesabı (-): Bu hesap, maddi olmayan duran varlık bedellerinin, yararlanma süresi içinde giderleştirilmesi ve hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılır.

28 Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları

(1) Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları hesap grubu, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak, gelecek yıllara ait olan giderler ile faaliyet dönemine ait olup, gelecek yıllarda tahsil edilebilecek gelirlerin izlenmesi için kullanılır.

(2) Bu grupta yer alan tutarlardan süresi bir yılın altına inenler, dönen varlıklar ana hesap grubu içerisindeki gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları hesap grubunun ilgili hesaplarına aktarılır.

(3) Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler Hesabı

b) 281 Gelir Tahakkukları Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 280 Gelecek yıllara ait giderler hesabı: Bu hesap, dönem içinde ödenen ancak, gelecek yılların faaliyet hesaplarına dahil edilecek olan giderlerin izlenmesi için kullanılır.

b) 281 Gelir tahakkukları hesabı: Bu hesap, faaliyet alacakları hesap grubunda izlenmeyen ve tahakkuk etmiş gelirlerden kaynaklanan ancak, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde istenebilir duruma gelecek olan alacakların izlenmesi için kullanılır.

3 Kısa vadeli yabancı kaynaklar

(1) Kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu, bir yıl veya faaliyet dönemi içinde geri ödenmesi gereken yabancı kaynakları kapsar.

(2) Bu hesap grubu; kısa vadeli iç mali borçlar, faaliyet borçları, diğer borçlar, alınan avanslar, ödenecek diğer yükümlülükler, borç ve gider karşılıkları, gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları ve diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar hesap gruplarına ayrılır.

30 Kısa vadeli iç mali borçlar

(1) Bu hesap grubu, vadesi bir yıl veya faaliyet dönemi ile sınırlı olarak; kredi kurumlarından sağladıkları borçları, para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan iç mali borçları, kısa vadeli diğer iç mali borçları ile vadesine bir yıldan az süre kalan uzun vadeli iç mali borçlarına ait anapara ve anaparaya eklenen veya düşülen kur farklarının izlenmesi için kullanılır.

(2) Kısa vadeli iç mali borçlar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 300 Banka Kredileri Hesabı

b) 309 Kısa Vadeli Diğer İç Mali Borçlar Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 300 Banka kredileri hesabı: Bu hesap araştırma altyapısınca banka ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan kısa vadeli kredilere ilişkin tutarlar ve bu tutarlara eklenen kur farkları ile 400 Banka Kredileri Hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır.

b) 309 Kısa vadeli diğer iç mali borçlar hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısı tarafından alman diğer kısa vadeli iç borçların izlenmesi için kullanılır.

32 Faaliyet borçları

(1) Faaliyet borçları hesap grubu, araştırma altyapısının, ödeme emrine bağlandığı hâlde henüz hak sahiplerine ödenemeyen bütçe emanetleri ve mal alınıp, hizmet gördürülmüş olmakla birlikte, ödeneği bulunmadığı için ödenemeyen borçları ile araştırma altyapısının mal ve hizmet alış faaliyetleri dolayısıyla ortaya çıkan diğer borçlarının izlenmesi için kullanılır.

(2) Faaliyet borçları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur;

a) 320 Bütçe Emanetleri Hesabı

b) 329 Diğer Çeşitli Borçlar

(3) Yukarıda belirtilen hesap aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 320 Bütçe emanetleri hesabı: Bu hesap, malî yıl içinde ödeme emri belgesine bağlandığı hâlde, nakit yetersizliği veya hak sahibinin müracaat etmemesi nedeniyle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için kullanılır.

b) 329 Diğer çeşitli borçlar hesabı: Bu hesap, bu grup içindeki hesap kalemlerinin hiçbirinin kapsamına alınamayan borçların izlenmesi için kullanılır.

33 Diğer borçlar

(1) Diğer borçlar hesap grubu, araştırma altyapısı tarafından yürütülen herhangi bir iş dolayısıyla veya mevzuat gereğince depozito, teminat veya emanet olarak yapılan tahsilatlar ile diğer borçların izlenmesi için kullanılır.

(2) Diğer borçlar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur.

a) 330 Alınan Depozito ve Teminatlar Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesap aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 330 Alınan depozito ve teminatlar hesabı: Bu hesap, nakden veya mahsuben tahsil edilen depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılır.

34 Alınan avanslar

(1) Bu hesap grubu, iş, sözleşme ve diğer nedenlerle üçüncü kişilerden alınan avansların izlenmesi için kullanılır.

(2) Alınan Avanslar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur.

a) 340 Alınan Sipariş Avansları Hesabı

b) 349 Alınan Diğer Avanslar Hesabı

(3) Yukarıda belirtilen hesaplar aşağıdaki şekilde kullanılır;

a) 340 Alınan sipariş avansları hesabı: Bu hesap, araştırma altyapısının satış amacıyla gelecekte yapacağı mal ve hizmet teslimleri ile ilgili olarak peşin tahsil ettiği avans tutarlarının izlenmesi için kullanılır.

b) 349 Alınan diğer avanslar hesabı: Bu hesap, alınan diğer kısa vadeli avansların izlenmesi için kullanılır.