4895 sayılı Kanunla katılmış bulunduğumuz Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) nun teşebbüsü ile Paris'te kurulmuş bulunan Milletlerarası Müzeler Konseyinin değişiklikler yapılan tüzüğüne göre, yeniden hazırlanmış olan ilişik «Milletlerarası Müzeler Konseyi (ICOM) Türkiye Millî Komitesi Yönetmeliği»nin yürürlüğe konulması; ilgili Bakanlıkların uygun mütalaalarına dayanan Milli Eğitim Bakanlığının 26/10/1970 tarih ve 7349 sayılı yazısı üzerine, Bakanlar Kurulunca 16/11/1970 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Milletlerarası Müzeler Konseyi (ICOM) Türkiye Millî Komitesi Yönetmeliği
BÖLÜM I
Kuruluş, unvan, çalışma yeri
Memleketimizin de üyesi bulunduğu, merkezi Paris’te UNESCO binasında olan, Milletlerarası Müzeler Konseyi Tüzüğünün ilgili hükümlerine uygun olarak Ankara’da (ICOM) Türkiye Millî Komitesi kurulmuştur.
Bu komitenin unvanı, Milletlerarası Müzeler Konseyi (ICOM) Türkiye Millî Komitesidir.
Milli Komitenin çalışma yeri Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğüdür.
BÖLÜM II
Tarif
Kültür eserlerini koruyan ve bu eserleri etüd, eğitim ve bedii zevki yükseltme amacıyla toplu halde teşhir eden kamu yararına çalışan, sanata, ilme, sağlığa, teknolojiye ait kolleksiyonları bulunan müessesclere müze adı verilir.
Daimi teşhir bölümleri bulunan kütüphaneler ve arşiv merkezleri, resmi şekilde halkın ziyaretine açık bulunan tarihî anıtlar, tarihî anıtlara ait binaların kısım veya müştemilâtı, tarihî, arkeolojik tabiî önemi haiz mevkiler ve parklar, nebatat ve hayvanat bahçeleri, akvaryumlar ve benzeri teşekküller bu tarife girer.
BÖLÜM III
ICOM'un amaçları, çalışma yolları
Amaçlar :
a) Türkiye müzelerini ve müzecilik mesleğini milletlerarası seviyeye yükseltmek ve temsil etmek,
b) Müzeleri ve müzecilik mesleğini korumak ve geliştirmek,
c) Toplum hizmetine, bilgilerin yayılmasına ve milletlerarası karşılıklı münasebetlerin gelişmesine faydalı olmak.
Millî Komite yukarıdaki amaçları gerçekleştirmek için aşağıdaki yolları takip eder :
a) ICOM Türkiye Millî Komitesi, Milletlerarası Müzeler Konseyi (ICOM) ve bu konseye bağlı Millî Komiteler ve ihtisas teşekkülleri ile temas ve münasebetler kurar, imkânlarına göre onlarla işbirliği yapar.
b) Türkiye’deki her çeşit müze faaliyetlerini dışardaki millî komitelere aksettirir ve çeşitli müze mensuplarının yabancı ülkelerdeki müzelerde yetişmeleri için imkânlar arar. ICOM ve ona bağlı millî komiteler arasında mesleki eleman ve teknik malzeme bakımlarından ihtiyaçlara uygun gelişmeyi sağlamak üzere karşılıklı tedbirler alınır. Bu alanda girişilecek her türlü işbirliği hususundaki teşebbüslerin gerçekleşmesine çalışır.
c) Müze ve müzecilikle ilgili yayınlar yapar.
BÖLÜM IV
Üyelikler
ICOM’un Türkiye’de beş çeşit üyesi vardır.
a) Tabii Üyeler:
Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürü ile Genel Müdürlüğün müzelerden sorumlu Daire Başkanı ve Şube Müdürü, ICOM Türkiye Milli Komitesi'nin tabii üyesidir.
b) Faal Üyeler:
Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında halen; Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Daire Başkanı, Şube Müdürü, Müze Müdürü ve Müze Araştırmacısı unvanına sahip ve teşkilâtta enaz üç yıl hizmeti olanlar faal üye olabilirler.
Bu üyelerin üyeliklerinin devamı için, ICOM Türkiye Milli Komitesine belirli bir aidat ödemeleri şarttır.
c) Asosiye Üyeler:
Umumun ziyaretine açık teşhir salonları bulunan kütüphane ve arşivlerin müdür ve uzmanları ile özel müze statüsüne tabii müzelerin müdür ve ihtisas elemanları asosiye üye olabilirler. Ancak bu gibilerin asosiye üye olabilmeleri için iki faal üyenin teklifte bulunması şarttır.
Bu üyelerin üyeliklerinin devamı için ICOM Türkiye Milli Komitesine belirli bir aidat ödemeleri gerekir.
d) Bağışçı Üyeler:
ICOM Türkiye Milli Komitesine hertürlü bağışta bulunan şahıslar bağışçı üye olabilirler. Ancak bunlarda ICOM Türkiye Milli Komitesine belirli bir aidat ödemekle yükümlüdürler.
e) Şeref Üyeleri:
Emekliye ayrılan faal ve assosiye üyeler ile müzelere büyük hizmeti dokunan kişiler Şeref Üyesi olabilirler.
Bu üyeler ICOM Türkiye Milli Komitesine aidat ödemek zorunda değildirler.
Faal ve assosiye üyeliği Milli Komitenin, bağışçı ve şeref üyeliği ise İcra Komitesinin kararıyla kesinleşir.
8 inci maddenin (a, b ve c) fıkralarında gösterilen üyelerin; emeklilik, veya istifa nedeniyle görevlerinden ayrılmalarıyla üyelikleri ile ve varsa, ICOM Türkiye Milli Komitesindeki görevleri kendiliğinden düşer.
Faal üyelerin görev değişikliği nedeniyle üyelikleri düşmez.
BÖLÜM V
ICOM Türkiye Milli Komitesi
ICOM Türkiye Milli Komitesi, 3'ü tabii üye, 12'si faal üyeler arasından mektuplaşma yoluyla ve gizli oyla seçilen 15 kişiden meydana gelir.
15 kişilik Millî Komite Üyeleri 3 yıl müddetle seçilirler.
15 kişilik ICOM Türkiye Millî Komitesi üyeleri seçiminin üç yılda bir yapılan ICOM Genel Kurul Toplantısından 6 ay önce yapılmış olması şarttır.
15 kişilik ICOM Türkiye Milli Komitesi, kendi aralarından mektuplaşma yoluyla ve gizli oyla İcra Komitesi'nin dört üyesini seçer.
Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürü ile Genel Müdürlüğün müzelerden sorumlu daire başkanı ve şube müdürü, İcra Komitesi'nin tabii üyesidir.
Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürü, ICOM Türkiye Milli Komitesi’nin başkanı olup, aynı zamanda İcra Komitesinin de başkanıdır.
İcra Komitesi kendi arasından mektuplaşma yoluyla ve gizli oyla bir başkan vekili, bir muhasip ve bir sekreter seçer. Sekreter Milli Komitenin ve İcra Komitesinin işlerini yürüten büronun amiridir.
ICOM Türkiye Millî Komitesinin görevleri :
a) ICOM Türkiye Millî Komitesi 6 ve 7 nci maddelerde belirtilen amaçları gerçekleştirmeye çalışır.
b) ICOM Türkiye Millî Komitesi toplantılarını imkânlar nisbetinde yurdun çeşitli bölgelerinde yapar. Buna İcra Komitesi karar verir.
c) ICOM Türkiye Millî Komitesi en az yılda bir defa toplanır. İcra Komitesinin daveti veya 15 kişilik ICOM Türkiye Milli Komitesi üyelerinin en az üçte ikisinin yazılı isteği üzerine olağanüstü toplantı yapabilir.
d) ICOM Türkiye Millî Komitesi toplantıları, konferans ve tetkik gezileri ile birleştirilebilir veya yeni açılan müzelerin açılışına rastlatılabilir.
e) ICOM Türkiye Millî Komitesi toplantılarına, dışardan veya üyeler arasından konferansa veya toplantı bölgesine yakın müzelerin müdürünü veya elemanlarını davet edebilir. Buna İcra Komitesi karar verir,
f) İcra Komitesi, karar almak suretiyle, müzelerle ilgili seminer kurs vesair toplantılar ter tip edebilir ve bu hususlarla ilgili gerekli yardımlarda bulunabilir.
ICOM Türkiye Millî Komitesi İcra Komitesinin Görevleri :
a) ICOM Türkiye Millî Komitesinden aldığı yetkiye dayanarak ICOM ile ilgili işleri görür.
b) Paris’te ICOM Merkezince tertiplenen kongre, konferans ve ihtisas toplantılarına katılacak temsilcileri seçer.
c) Yurt içi ve yurt dışı çeşitli müze faaliyetlerini takip ederek III üncü bölümdeki amaçları gerçekleştirmeye çalışır.
d) Türkiye’deki ICOM çalışmaları hakkında ICOM Türkiye Millî Komitesine ve Paris’teki ICOM Merkezine raporlar verir.
e) Türkiye’deki ICOM ve müzelerle ilgili yayın işlerini yürütür.
a) İcra Komitesi en az iki ayda bir toplantı yapar.
b) Başkan veya İcra Komitesi üyelerinden üç kişinin isteği üzerine olağanüstü toplantı yapabilir.
c) Toplantı yerini ve gününü başkan belirtir.
d) İcra Komitesi toplantısı kararlarının muteber olabilmesi için başkan veya vekilinden başka üç İcra Komitesi üyesinin hazır bulunması şarttır.
e) Kararlar nisap düşmeyecek şekilde hazır bulunanların çoğunluğu ile alınır.
f) Oy eşitliğinde başkanın oyu iki oy sayılır.
a) ICOM Türkiye Milli Komitesi'nin karar alabilmesi için üyelerden en az üçte ikisinin toplantıda hazır bulunması şarttır.
b) ICOM Türkiye Milli Komitesinde kararlar toplantıya katılanların çoğunluğu ile alınır.
a) ICOM Türkiye Milli Komitesi ve İcra Komitesi seçimleri mektuplaşma yoluyla ve gizli oyla yapılır. En fazla oy alandan aşağı doğru inilmek suretiyle 12 kişi tesbit edilir. 12 inci olarak eşit oy alınması halinde seçim komitesince kura çekilir.
b) Seçim Komitesi Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğünce görevlendirilecek üç, Ankara’da görevli dört faal üyeden meydana gelir.
c) Seçim sonuçları bir tutanakla tesbit edilir ve seçim komitesi üyelerince imzalanarak dosyasında muhafaza edilir.
d) Seçim sonuçları İcra Komitesince faal ve asosiye üyelere ve ayrıca Paris’teki ICOM Merkezine bildirilir.
e) ICOM Türkiye Milli Komitesi seçiminde ilk 12 kişiden sonra en çok oy alan üç kişi, icra Komitesi Seçiminde de ilk 4 kişiden sonra en çok oy alan 2 kişi, yedek üyeliklere seçilir. Oy eşitliğinde kura çekilir, ve sonuç tutanaklara geçirilir.
Mali hükümler :
A - Gelirler :
a) ICOM Türkiye Milli Komitesinin çalışmalarını sağlamak üzere her yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesine konulmakta olan ödenekler,
b) Üyelerden toplanan aidat ve çeşitli bağışlar,
c) Yapacağı yayınlardan elde edeceği gelirler,
d) Kurumlarca yapılacak yardımlardır.
B - Malî işlemler :
a) ICOM Türkiye Milli Komitesinin Paris’teki Milletlerarası Müzeler Konseyi (ICOM) Merkezine gönderilecek yıllık aidat Kültür ve Turizm Bakanlığınca ödenir.
b) ICOM Türkiye Millî Komitesi bütçesine dahil paralar T. C. Merkez Bankasında veya T. C. Ziraat Bankasında saklanır.
c) Para çekme işlemi başkan, başkan vekili, sekreter ve muhasipten en az ikisinin imzasıyla yapılır.
d) Gelir ve gider sekreterin kontrolunda, usulüne uygun olarak muhasip tarafından deftere işlenir.
e) 15 kişilik ICOM Türkiye Millî Komitesi üyeleri gelir, gider ve kararları incelemeye yetkilidir.
f) Seçimlerde, hesaplar muhasip ve en az iki İcra Komitesi üyesinin de katılacağı bir komisyon tarafından eski İcra Komitesinden yeni İcra Komitesine devredilir ve sonuç bir tutanakla tespit edilir. Bu husus 15 kişilik ICOM Türkiye Millî Komitesinin ilk toplantısında görüşülerek onaylanır.
g) Yeni İcra Komitesi, hesapları 3 kişilik bir komisyon tarafından teslim alarak tutanakla tespit ettikten sonra sarfiyatta bulunabilir.
Cezai hükümler :
a) Faal, asosiye ve bağışçı üyeler yıllık aidatlarını ödemedikleri takdirde üyelikleri kalkar.
b) 15 kişilik ICOM Türkiye Millî Komitesi üyeleri en az iki toplantıya mazeretsiz olarak katılmadıkları takdirde üyelikleri sona erer ve yerlerine sıra ile en fazla oy alan yedekleri geçer.
c) ICOM’nın gayelerine aykırı hareket edenler ve örnek kişi olmak vasfını kaybeden üyeler ICOM Türkiye Millî Komitesinin kararı ile üyelikten çıkarılabilir.
Fesih :
a) Milletlerarası Müzeler Konseyi (ICOM) ın kendi kendini feshetmesi halinde ICOM Türkiye Millî Komitesi de feshedilmiş sayılır.
b) Fesih halinde İcra Komitesi ve UNESCO Türkiye Milli Komitesinin müşterek kararı ile bütün taşınır ve taşınmaz malları ile parası UNESCO Türkiye Milli Komisyonuna veya Maliye ve Gümrük Bakanlığının kabul edeceği bir kuruma devredilir.
24/8/1956 tarih ve 4/7862 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilen «Milletlerarası Müzeler Konseyi (ICOM) Türkiye Millî Komitesi Talimatnamesi» yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Yönetmelik’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren mevcut ICOM Türkiye Milli Komitesi ve bütün üyelerin üyelikleri iptal edilmiştir. ICOM Türkiye Milli Komitesi bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden kurulur.
ICOM Türkiye Milli Komitesinin mal ve para varlığı ile bütün evrakları halen görevde olan İcra Komitesinden iki, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nden üç kişinin katılmasıyla kurulan beş kişilik bir komisyonca denetime tabii tutulduktan sonra, bu Yönetmelik hükümlerine göre teşekkül ettirilecek yeni İcra Komitesine teslim edilmek üzere, tutanakla geçici olarak Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne devredilir.
Bakanlıkça onaylanan ve Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü Teşkilâtında Yönetmelik hükümlerine göre üye olabilecek nitelikte 7 kişi kurucu üyeler olarak Geçici İcra Komitesini meydana getirir.
Geçici İcra Komitesi, üye kayıtlarını gerçekleştirir. Yönetmelik’in yayım tarihinden itibaren üç ay içerisinde de Genel Kurulu toplayarak, yönetimi seçilecek yeni İcra Komitesi'ne devreder.
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.