EN
TR
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu’na dayanılarak hazırlanan bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye hava sahası içinde uçacak çok hafif hava araçlarının standartlarını, işletme faaliyetlerini ve uçuş kurallarını düzenlemektir.
Kapsam
Bu Yönetmelik, çok hafif hava araçları ile uçmak ve uçurmak için izin ve işletme ruhsatı almak üzere müracaat edecek, gerçek ve tüzel kişilerde aranılacak şartları, izin ve işletme ruhsatı verilmesine ait esasları ve bu tür faaliyetlerde uygulanması zorunlu usul ve standartları kapsar.
Tanımlar
Bu yönetmelikte geçen:
“Bakanlık” terimi, Ulaştırma Bakanlığı’nı,
“Çok Hafif Hava Aracı” terimi, motorlu ve motorsuz çok hafif hava araçlarını,
“Motorlu çok hafif hava aracı (Ultralight)” terimi, Ek-1’deki limitlerde sınırlandırılan sportif, eğlence, eğitim ve ticaret amacıyla kullanılan hava araçlarını;
“Motorsuz çok hafif hava aracı (Hang Glider)” terimi, boş ağırlığı 75 kg.dan az olan, motorsuz, hava hareketlerinin kaldırıcı gücünden yararlanılarak spor ve eğlence amacıyla uçulan hava araçlarını;
“Sportif havacılık kuruluşları” terimi, çok hafif hava araçlarının uçmaları, uçurulmaları uçucularının eğitimlerinin yaptırılması amacıyla kurulan kuruluşları,
“Hava Parkı” terimi, hava alanı niteliğinde olmayıp, satıhları kaplamak zorunluluğu olmayan, en az Ek-2 deki boyutlara sahip yüzey olarak uçuşa elverişli, performansı uygun hava araçlarının iniş-kalkışlarında kullanabilecek, uçuş izni alınmış sahaları;
“Motorlu çok hafif hava aracı pilot lisansı” terimi, motorlu çok hafif hava araçlarıyla uçacak pilotlara, Sivil Havacılık biriminin izin verdiği kuruluşlar tarafından eğitim yaptırılan ve sivil havacılık birimince verilen pilot lisansını;
“PPL” terimi özel pilot lisansını;
ifade eder.
İKİNCİ KISIM
Tescil, Uçuşa elverişlilik, Uçuş Şartları, Uçucularda Aranılacak Özellikler, Uçuş Aletleri
Motorlu Çok Hafif Hava Araçlarının Kayıt, Tescil ve Uçuşa Elverişlilik Belgeleri
Motorlu çok hafif hava araçlarının kayıt ve tescillerinin yapılabilmesi ve uçuşa elverişliliğinin devamı ile ilgili işlemler aşağıda gösterilmiştir.
a. Motorlu çok hafif hava araçlarının Bakanlıkça tescili zorunludur. Motorlu çok hafif hava aracı tescili için 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu’nun 57’nci Maddesi’nde belirtilen belgeler Bakanlığa verilir.
b. Motorlu çok hafif hava araçlarına uçuşa elverişlilik sertifikası verilebilmesi için yetkili imalatçı firmanın o hava aracı için yapmış olduğu son kontrolları ve uçabileceğini belirten belge yeterlidir.
Yetkili imalatçı firmadan sözkonusu belgeler alınamadığı veya aracın amatör olarak yerli veya yabancı kişi veya kuruluşça imali halinde Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak kontrol sonucuna göre işlem yapılır.
c. Motorlu çok hafif hava araçlarının uçuşa elverişlilik sertifikaları, hava aracı el kitaplarında belirtilen bakımları yapılıp hava aracının defterine işlendiği sürece hava aracının kaydı silininceye kadar geçerlidir. Ancak hava aracı bakım kayıt defteri yılda bir kere gerekli kontrollar yapılmak ve tasdiklenmek üzere Bakanlığa gönderilir.
Uçuş Şartları
Motorlu çok hafif hava araçları sivil havacılık birimince önceden izin verilmiş hava sahalarında uçabilirler.
Uçuşlar gündüz görerek uçuş şartlarında yapılır.
Çok hafif hava araçlarında alet uçuşu ve akrobasi yapılmaz.
Çok hafif hava araçları, diğer hava araçlarım gözlemek ve onlardan sakınmak ve her hava aracına öncelik tanımak zorundadır.
Motorlu çok hafif hava araçları motorsuz çok hafif hava araçlarına geçiş önceliği tanımak zorundadır.
Şehir, kasaba ve diğer yerleşim bölgeleri ile açık hava toplantıları üzerinde özel izin alınmaksızın uçuş yapılamaz.
Havaalanı trafik bölgesinde, kontrol bölgelerinde, terminal kontrol sahalarında ya da bu tür bölgelerde, daha önce bu bölgenin sorumlularından izin alınmadan uçuş yapılamaz.
Yasak ve girilmesi sınırlı bölgeler üzerinde o bölgenin sorumlularından izin alınmadan uçuş yapılamaz.
Çok hafif hava araçları yalnız yer görüldüğü hallerde uçuş yapabilirler. Görüş mesafesi yerde ve havada 2 kilometrenin altında olmamalıdır.
Çok hafif hava araçları bulutlara yatay olarak, 1852 m. (bir Nautical mil), yükseklik olarak da 304.80 m. (1000 feet) den fazla yaklaşamazlar.
Pilot Lisansı
Motorlu çok hafif hava araçlarında uçacak kişilerin en az motorlu çok hafif hava araçı pilot lisansına sahip olmaları gereklidir.
Lisans Şartları
Motorlu çok hafif hava araçlarında uçacak kişilerin lisans alabilmeleri için aşağıda belirtilen bilgi ve eğitime sahip olmaları gerekmektedir:
a. Bir sportif havacılık kuruluşunda uygun programa göre yapılmış uçuş eğitimi;
Motorlu çok hafif hava araçlarında uçacak kişilerin lisans alabilmek için görmeleri gereken uçuş eğitimleri aşağıdadır;
(1) PPL Lisansına sahip uçuculara uygulanacak eğitim: Bir uçuş öğretmeni eşliğinde, 5 saatten az olmamak kaydıyla, uçuş eğitimi sonunda yalnız uçmak, bu eğitim süresince en az 10 normal iniş-kalkış yapmak, 20 m. toleransla 3 başarılı nokta inişi ile 200 m. yükseklikten 30 m. toleransla noktaya başarılı mecburi iniş talimi yapmak.
(2) Uçuşa yeni başlayanlara uygulanacak eğitim: Bir uçuş öğretmeni eşliğinde 10 saatten az olmamak kaydıyla, uçuş eğitimi sonunda yalnız uçmak, bu eğitim süresince en az 25 adet normal iniş-kalkış yapmak, 20 m. toleransla 3 başarılı nokta inişi ile 200 m. yükseklikten 30 m. toleransla noktaya başarılı mecburi iniş talimi yapmak, pert dö vites’lerden başarılı çıkış eğitimi görmek, 10 sorti yalnız meydan turu yapmak, havacılık haritalarının okunuşunu
öğrenerek yalnız uçuş sonrasında en az 35 km. lik bir seyrüsefer uçuşu yapmak, uçuş öğretmeninin gerek göreceği miktarda çift kumanda uçuşu yapmak.
b. En az PPL lisansı için belirtilen sağlık şartlarına uygunluğu belirleyen sağlık raporu,
c. Aşağıdaki bilgileri kapsayan teorik eğitim sınavının yapılması ve bu sınavdan % 100 üzerinden % 70 geçerli not alınması.
(1) Aerodinamik: Havaaracı üzerindeki aerodinamik kuvvetler, kumandaların etkileri, kaldırma kuvveti, taşıma kuvveti, ağırlık, geri sürükleme,
(2) Meteoroloji: Hava, hava basıncı, ısı, rüzgarlar, bulutlar,
(3) Hava aracı bilgileri: Tanımı, özellikleri,
Yukarıda belirtilen özelliklere haiz olanlar, "Motorlu çok hafif hava aracı pilot lisansı" almaya hak kazanırlar.
Motorlu çok hafif hava aracı pilot lisansı, uçuş eğitimini yaptıran sportif havacılık kuruluşunun teklifi üzerine Bakanlık’ça verilir.
Uçuş Öğretmen Sertifikası
Motorlu çok hafif hava araçlarında öğretmenlik yapılabilmesi için Bakanlıktan “Uçuş Öğretmen Sertifikası” alınması gereklidir. Uçuş öğretmen sertifikası verilebilmesi için, bu tur hava araçlarında en az 50 saat yalnız uçuş yapılmış olunması ve Bakanlıkça yetki verilmiş bir sportif havacılık kuruluşundan yeterli bulunduğuna dair belge alınması gereklidir.
Bir Diğer Kişiyle Uçabilme Şartları
Motorlu Çok Hafif Hava aracı ile ikinci bir kişiyi uçuracak pilotun en az 30 saat yalnız uçmuş olması gereklidir. PPL lisansına sahip olanlar için 10 saat yalnız uçmuş olmak yeterlidir.
Uçuculuğun Devamı veya Lisansın Yenilenmesi
Motorlu çok hafif hava aracı pilot lisansları 24 ay için geçerli olup, gerekli sağlık şartlarına uygunluğu belirleyen sağlık raporu ile son 6 ay içinde en az 6 iniş-kalkış yapıldığının bir sportif havacılık kuruluşunca belgelenmesi halinde Bakanlık’ça yenileme işlemi yapılır.
Motorsuz Çok Hafif Hava Araçları Pilot Lisansı ve Uçuş Kuralları
Motorsuz çok hafif hava araçları için pilot lisans zorunluluğu yoktur. Bu hava araçlarında can güvenliği ve uçuş emniyeti uçan kişinin kendi sorumluluğundadır. Bu hava araçlarında uçacak kişilerin genel havacılık kurallarını bilmeleri ve uygulamaları gerekmektedir.
Motorlu Çok Hafif Hava Araçları Uçuş Aletleri ve Teçhizatı
Motorlu çok hafif hava araçlarında bulunması gereken uçuş aletleri sürat saati, altimetre ve manyetik pusuladır. Deniz üzerinde yapılacak kalkış ve inişlerde flatör kullanmak zorunludur, Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği (SHY-6A)’nda belirtilen deniz teçhizatı ve telsizin bulundurulması ihtiyaridir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Sorumluluk ve Denetleme
Sorumluluk
Sportif havacılık kuruluşları, bu Yönetmeliğin kapsadığı faaliyetlerin uygulanmasında aşağıdaki belirtilen hususların yerine getirilmesinden sorumludurlar.
a. Hava araçlarının kayıt ve tescillerinin yaptırılması ve uçuşa elverişliliğin devamının sağlanmasını teminen:
(1) Kontrollerinde uçacak hava araçlarının kayıt ve tescillerini Bakanlığa yaptırmak ve bunlarla ilgili kayıt tescil evrakını, sigorta poliçelerini, uçuş bakım kayıt formlarını kapsayan uçak sicil dosyalarını tutmak,
(2) Hava aracı uçuşlarını formlara işlemek,
(3) Hava aracı bakım kitaplarına belirtilen bakımların yapılmasını sağlamak,
(4) Yukarıda belirtilen işlemleri yapılmamış hava araçlarının uçmalarına mani olmak,
(5) Uçuşa elverişliliğini kaybeden hava araçlarının durumlarını Bakanlığa bildirmek,
zorundadırlar.
b. Uçucuların eğitimi ile ilgili olarak:
(1) Aşağıdaki dokümanları ihtiva eden pilot dosyalarını tutmak,
a. Sağlık raporu,
b. Pilot lisansı fotokopisi,
c. Uçuş kayıt defteri,
d. Kendi isteği ile uçtuğuna dair taahhüt belgesi,
(2) Motorlu çok hafif hava aracı pilot lisansı alacak PPL lisanslı pilotlara, bu Yönetmeliğin ikinci kısım 7. maddesinde belirtilen eğitimi yaptırarak lisanslarına işledikten sonra Bakanlığa onaylatmak,
zorundadırlar.
c. Uçuş faaliyetlerinin takip ve koordinasyonunun temini için:
(1) Devamlı uçulacak hava sahaları için sivil havacılık biriminden izin almak,
(2) Bu Yönetmeliğin ikinci kısmında belirtilen şartlara uygun uçuş programları yapmak, uçuşların bu program ve maddelere uygun yapıldığını kontrol etmek, kurallara uymayanların uçuşunu keserek Bakanlığa haber vermek,
zorundadırlar.
d. Yer faaliyetlerinin takip ve koordinasyonun temini için
(1) Hizmetlerini sürdürecekleri “Havaalanı" veya “Hava Parkı" temin etmek ve hava parkı boyutlarının; bu Yönetmeliğin birinci kısmı 3. maddesindeki ölçülere uygunluğunu sağlamak,
(2) Söz konusu olan bu parkların işletilmesi için Bakanlıktan izin almak,
(3) Kontrolundaki havaaraçlarının bakım-ikmal işlerini sağlamak,
(4) “Hava Parkı” bölgesinde sosyal ihtiyaçlara cevap verecek tesisler kurmak,
zorundadırlar.
Denetleme
Sportif havacılık kuruluşları, “Sivil Havacılık Teknik Denetleme Yönetmeliği (SHY-21)” inde belirtilen şekilde denetlenirler.
DÖRDÜNCÜ KISIM
İşletme İzinleri
Sportif Havacılık Kuruluşları
Sportif Havacılık Kuruluşlarının kurulması ve işletilmesi Ulaştırma Bakanlığı’nın iznine tabi olup, “Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği (SHY-6A)” nde belirtilen işletme ruhsatının alınması zorunludur.
Amatör Uçuşlar
Çok Hafif hava aracına sahip kişilerin amatör olarak yapacakları uçuş faaliyetleri için işletme ruhsatı alınması gerekmez. Amatör uçuşlar ancak Türkiye AlP’sinde yayınlanmış bulunan Sivil havacılıkla ilgili kuralları uygulamak kaydıyla yapılabilir.
BEŞİNCİ KISIM
Son Hükümler
Yürürlük
Bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu yönetmelik hükümlerini Ulaştırma Bakanlığı yürütür.