Değer Konulmuş Mektuplar Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanım ve Deyimler

Amaç

Bu Yönetmelik, 5584 Sayılı Posta Kanunu ile 7/6156 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanarak 12.4.1973 tarihli Resmi Gazetede yayınlanıp yürürlüğe giren Posta Tüzüğünün değer konulmuş mektuplarla ilgili hükümlerinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.

Kapsam

Bu Yönetmelik, değer konulmuş mektupların kabul edilmesi, ücretlendirilmesi, koşul ve nitelikleri ile işletmeye ilişkin esasları kapsar.

Tanım

İçlerinde, kağıt para, banknot veya elinde bulunduranın faydalanabileceği çek, yolculuk çeki, senet, tahvil, hisse senedi, bono gibi banka gişelerinde kolaylıkla paraya çevrilebilen değerli kağıtlarla, uçak, tren, vapur biletleri ile günü geçmemiş veya ikramiye isabet etmiş bulunan piyango biletleri gibi bir değer ifade eden kağıtlar, madeni para, işlenmiş veya işlenmemiş altın, gümüş, platin, değerli taşlar, mücevherler ve diğer değerli maddeler bulunan ve değeri gönderi ambalajı üzerinde gösterilen mektuplara "Değer Konulmuş Mektup" denir.

Deyimler

Bu Yönetmelikte geçen

1) "Genel Müdürlük" deyimi, PTT Genel Müdürlüğünü,

2) "Başmüdürlük" deyimi, PTT Bölge Başmüdürlüklerini,

3) "Merkez" deyimi, PTT Merkezi, Posta Telgraf Merkezi, Paket Merkezi veya Posta İşleme Merkezini,

4) "PTT İşyeri" deyimi, PTT Merkez ve Şubeleri ile Posta, Telgraf, Paket ve Posta İşleme Merkezlerinin tümünü,

5) "Gönderici" deyimi, üzerinde yazılı, alıcısına ulaştırılmak amacıyla bir değer konulmuş mektubu bizzat veya başkasıyla postaya veren gerçek veya tüzel kişileri,

6) "Alıcı" deyimi, değer konulmuş mektubun teslimi istenen, açık ad ve adresi gönderi üzerinde gösterilen gerçek ve tüzel kişiler ile gönderiyi almaya hakkı veya yetkisi bulunan veya gönderinin verilebileceği vekil, mutemet, veli, vasi, kayyum gibi kişilerin tümünü ve ayrıca gönderinin geri gelmesi halinde göndericisini,

7) "Gönderi" deyimi, değer konulmuş mektupları,

8) "Üçüncü Kişi" deyimi, gönderici ile alıcının veya bunların yerine sayılabileceklerin dışında kalan kişileri,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Değer Konulmuş Mektupların Kabulü

Değer Konulmuş Mektuplar merkezlerce kabul edilir. Genel Müdürlükçe değer konulmuş mektup kabulüne açılacak olan PTT Şubeleri için ayrıca izin verilebilir.

Değer Konulmuş Mektupların Kabul Şartları

Değer Konulmuş Mektupların en çok ağırlığı ile en küçük ve en büyük boyutları ve ücretleri Genel Müdürlükçe saptanarak ücret tarifesinde gösterilir.

Yurtiçi ve Yurtdışı İşlemleri

Bu Yönetmelikteki hükümler, ayrıca belirtilmiş olmadıkça, yurtiçi ve yurtdışı değer konulmuş mektupların tümüne uygulanır.

Konulacak Değer

Değer Konulmuş mektuplara, konulabilecek değerin son haddi Posta Ücret Tarifesinin ilgili bölümünde yurtiçi olanları için Türk Lirası (TL) olarak, yurtdışı olanları için de Altın, Frank veya DTS olarak gösterilir.

Yurtdışı değer konulmuş mektuplar için gösterilen değer haddinden daha az değer kabul eden yabancı ülke posta idareleri, "VD-1 Değer Konulmuş Mektuplar Listesi"nde gösterilir.

Posta Tekelinden İstisna

Değer Konulmuş Mektuplar, içlerinde güncel ve kişisel haberleşme niteliğinde yazılar taşımadığı takdirde, posta tekeli dışındadır.

Değer Konulmuş Tebliğ Kağıtları

Kapalı tebliğ zarfları içinde postaya değer konulmuş olarak verilmek istenen tebliğ kağıtlarına da bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Tertip ve Ambalaj

Tertip ve Ambalajda Genel Kural

Değer konulmuş mektuplar, posta servislerinde uygulanacak damgalama, ayırma, yollama ve teslim işlemleri sırasında içindekileri olduğu gibi koruyabilecek şekilde tertip edilmiş olmalıdır. Değer konulmuş mektupların adreslerinin yazılmasında mektup postası gönderilerinin adres yazılmasına ilişkin hükümleri uygulanır. Ancak, bu gönderilerin üzerindeki adreslerle yazı, rakam ve işaretler mürekkepli veya tükenmez kalemle yahut daktilo ile yazılır. Kurşun kalemle yazılan veya yazı, rakam ve işaretlerde kazıntı, silinti veya ilaveler bulunan gönderiler kabul edilmez.

Değer Konulmuş Mektupların Tertip ve Ambalajı

Değer konulmuş mektupların, kabul edilebilmeleri için aşağıdaki şekilde tertip edilmeleri veya ambalajlanmaları gerekir:

1) Zarflar veya ambalajlar tek bir parçadan yapılmış, sağlam ve mühürlerin üzerine yapışmasına elverişli olmalıdır. Tamamı saydam veya kısmen saydam gözlü zarf veya ambalaj kullanılamaz.

2) Gönderi, zarfı, ambalajı veya mühürleri görünür bir şekilde bozulmadıkça kapsamına ulaşılamayacak şekilde tertip edilmiş olmalıdır.

3) Gönderi üzerindeki mühürler, posta pul ve etiketleri, zarfın veya ambalajın bozukluklarını saklamayacak şekilde birbirinden ayrı olmalıdır. Ücreti gösteren posta pulları, küçük değerli ve çok sayıda değil, en büyük değerde ve en az sayıda olmalıdır. Pul ve etiketler, bir kenarını örtecek şekilde, zarfın iki yüzüne birden kıvrılarak yapıştırılamaz.

4) Bu gönderilerin üzerine, posta veya gümrük gibi diğer resmi mevzuatın gereği dışında reklam veya propaganda gibi amaçlı hiçbir etiket yapıştırılamaz.

Kutu Şeklindeki Değer Konulmuş Mektupların Tertip ve Ambalajı

Dış görünümü itibariyle kutu şeklinde olan değer konulmuş mektupların yukarıdaki maddede belirtilenlere ek olarak aşağıdaki şekilde tertip edilmeleri gerekir:

1) Kutu, tahtadan, madenden veya plastik maddeden yapılmış ve yeterince sağlam olmalıdır.

2) Tahta kutuların cidarları en az 8 mm. kalınlığında bulunmalıdır.

3) Kutuların üst ve alt yüzleri adreslerin ve konulan değerin yazılması ve servis damgalarının vurulabilmesi için beyaz kağıtla kaplanmış olmalıdır.

4) Kutular dokunulmazlığı sağlamak amacıyla düğümsüz ve sağlam bir sicimle çapraz şekilde bağlanmalıdır.

Konulacak Değerin Gösterilmesi

Değer konulmuş mektupların üzerinde, konulan değer hem rakam, hem de yazı ile gösterilir. Bu gönderilerin üzerine ayrıca 150.10-1615 stok numaralı etiket yapıştırılır. Bu etiket yoksa bunun yerine "DEĞER" kelimesi kırmızı kalemle yazılır.

Gönderi yurtdışına gönderilecekse konulan değer, Türk Lirası olarak gösterilmekle beraber ayrıca bunun yanına veya altına karşılığı olan Altın Frank veya DTS miktarları da hem rakam hem de yazıyla yazılır. Altın Frank veya DTS’ye çevirmede kesirler tama yükseltilerek gösterilir.

Değer Konulmuş Mektupların Mühürlenmesi

Değer konulmuş mektuplar göndericileri tarafından iyice kapatılır ve zarfın veya ambalajın arka yüzünün (kapatılan taraf) kayak yerleri aşağıda gösterildiği gibi en az beş yerinden mühür mumuyla mumlanarak göndericiye ait bir yazı veya işaret taşıyan özel mühürle mühürlenir.

Mum üzerine basılan mühür ve işaretler tamamen birbirinin aynı olmalıdır. Her ne sebeple olursa olsun, mühürleme işleminde birbirinden farklı iki veya daha fazla sayıda mühür kullanılmaz. Mühürlemede kullanılan göndericiye mühürün bir tatbik örneği de mühürlerin bulunduğu yüzde boş bir yere basılır.

Kutu şeklindeki değer konulmuş mektupların bağlandığı sicimin iki ucu aynı şekilde mühürlenir.

Gönderici isterse mektuplarını PTT işyerinde mumlatarak kendi mühürüyle mühürletebilir. Ancak bu işte PTT'ye ait hiç bir damga veya mühür kullanılamaz.

Yurtdışına gönderilecek olan gönderilerin kapsamlarının, gümrük veya kambiyo denetimi bakımından kontrolü gerekli görülenlerin, PTT işyerlerinde incelenmesinden sonra kapatılarak mühürlenmesi gerekir.

Genel Müdürlükçe, saptanacak değere kadar olan gönderilere mühür vurulmaması tebliğ edilirse buna uyulur. Ayrıca, yabancı ülkelerle olan değer konulmuş mektup alınıp verilmesinde de aynı uygulama yapılabilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Özel Hizmetler

Özel Hizmetlere İlişkin Genel Kural

Değer konulmuş mektuplar, bu Yönetmelik hükümleri dışında, ayrıca taahhütlü mektup postası gönderilerine uygulanan işlemlere de tabi olduğundan bunlar, birer "Kayıtlı Posta Gönderisi"dir.

Bu gönderilere, aşağıdaki maddelerde belirtilen özel hizmetlere ilişkin işlemler için, bu maddelerde öngörülen hükümlerden başka "Mektup Postası Gönderileri Yönetmeliği" hükümleri de uygulanır.

Alma Haberli Gönderiler

Göndericinin isteği üzerine, değer konulmuş mektuplar, ek ücreti ayrıca ödenmek kaydıyla postaya verildiği sırada alma haberli olarak kabul edilebilir.

Alıcının Kendisine Verilecek Kaydını Taşıyan Gönderiler

Alma haberli olmak ve ek ücreti ayrıca ödenmek kaydıyla "Alıcının Kendisine Verilecek" kaydını taşıyan değer konulmuş mektuplar, alıcılarının bizzat kendilerine teslim edilmek üzere kabul edilebilir.

Aracı adresiyle gönderilen bu tür gönderilerin esas alıcısı aracı olan kimsedir.

Konutta Teslim İşaretli Gönderiler

Ek ücreti ayrıca ödenmek kaydıyla değer konulmuş mektuplar, alıcının adresine götürülerek teslim edilmek üzere kabul edilebilir. Alıcının istekte bulunması halinde de bu gönderiler, ek ücreti alıcıdan alınmak suretiyle konutta teslim edilir.

Değer konulmuş tebliğ kağıtlarından konutta teslim ücreti alınmaz.

Özel Ulak İşaretli Gönderiler

Ek ücreti ayrıca ödenmiş olmak kaydıyla "Özel Ulak" işareti taşıyan değer konulmuş mektuplar, varış yerlerinde alıcısına, genel dağıtım beklenmeksizin konutunda teslim edilmek üzere kabul edilebilir.

Bu hizmet, gönderinin kabulü sırasında gönderici tarafından istenebileceği gibi, alıcının yazılı istekte bulunması halinde de yerine getirilir.

Postrestant Adresli Gönderiler

Adreslerinde alıcının konutu veya işyeri gösterilmeyerek, alıcının ad ve soyadından sonra sadece "Postrestant" ifadesi yazılı olan ve varış yeri gösterilen değer konulmuş mektuplar, alıcılarının başvurusu üzerine PTT işyerlerinde teslim edilmek üzere kabul edilebilir.

Uçakla Yollama

Değer konulmuş mektuplar, gösterilen değer bakımından uçak taşıma ortaklıklarınca konulmuş kısıtlayıcı bir hüküm bulunmadıkça ek ücreti ayrıca ödenmiş olmak kaydıyla uçakla yollanmak üzere kabul edilebilir.

Bu gönderiler varış yerine uçaktan daha önce ulaşacaksa yüzeyden yollanabilir.

Değer konulmuş mektuplar, uçak ek ücreti bakımından LC gönderilerinden sayılır. Bunlardan alınacak ek ücretlerle diğer kurallar Posta Ücret Tarifesinde gösterilir.

APS (Acele Posta Servisi) İşaretli Gönderiler

Acele Posta Servisi (APS) işaretini taşıyan değer konulmuş mektupların, hangi merkezlerce, hangi merkezler için ve hangi şartlarla kabul edileceğine ilişkin işlemler, kendi mevzuatında gösterilir.

Haber İsteme Hizmeti

Postaya verilen değer konulmuş mektuplar için, gönderici veya alıcı gerekli ücreti ödemek suretiyle, gönderinin sonucu hakkında araştırma yapılmasını isteyebilir. Ancak bu istek gönderinin postaya verildiği tarihin ertesi gününden başlamak üzere bir yıl içinde yapılmış olmalıdır.

Haber isteme hizmetine ilişkin işlemler Haber İsteme Yönetmeliğine göre yapılır.

Geri Alma, Adres Değiştirme ve Başka Yere Yollama Hizmetleri

Gönderici, alındı göstermek ve bu hizmete ilişkin ücreti ödemek şartıyla henüz alıcısına verilmemiş olan bir değer konulmuş mektubu geri isteyebilir. Ayrıca bu gönderinin:

1) Alıcının aynı yerdeki yeni adresine teslimi,

2) Alıcı adresinin bulunduğu yerde başka birisine verilmesini,

3) İlk alıcıya verilmek üzere yurtiçinde başka bir yere yollanmasını,

4) İlk alıcıdan başka birine verilmek üzere yurtiçinde başka bir yere yollanmasını da isteyebilir.

Kendi adresine gelen veya gelecek olan gönderinin yeni adresine yollanması, gönderinin alıcısı tarafından istenmişse, göndericinin aksine bir talimatı bulunmadıkça bu istek de, hizmete ilişkin ücret alınmak şartıyla yerine getirilir.

Bu istekte bulunan gönderici ve alıcılar gerektiğinde kimliklerini ispat zorundadırlar.

Aleyhlerine mala el koyma veya haciz kararı verilmiş bulunanlara ilişkin gönderilerle Kanun hükümlerine dayanılarak yetkili makamlar tarafından istenen gönderiler geri alınmayacağı gibi, bunların adresleri ve alıcıları da değiştirilemez.

Alıcısı başka bir ülkeye giden değer konulmuş bir mektup o ülkenin bu hizmeti yapması halinde o ülkeye tekrar yollanabilir. Aksi halde gönderi, göndericisine verilmek üzere çıkış ülkesine geri yollanır.

Bu maddede belirtilmeyen işlemler hakkında Haber İsteme Yönetmeliği hükümleri uygulanır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Ücretlendirme

Ücretlendirmede Genel Kural

Değer konulmuş mektupların ücretleri çıkış yerinde ve kabul sırasında göndericileri tarafından tam ve peşin olarak ödenir. Bunların, varsa özel hizmetlerine ilişkin ek ücretleri de tam ve peşin ödenir.

Cumhurbaşkanı tarafından yurtiçinde gönderilen değer konulmuş mektuplar her türlü ücretten bağışıktır.

PTT hizmetleriyle ilgili olarak PTT'ce yollanan yurtiçi ve yurtdışı de konulmuş mektuplardan da herhangi bir ücret aranmaz.

Alınacak Ücretler

Kabul edilen değer konulmuş mektuplar için aşağıda gösterilen ücretler alınır;

1) Gönderinin ağırlığına göre adi mektup ücreti,

2) Taahhüt ücreti,

3) Değerlendirme ücreti,

4) Varsa diğer herhangi bir özel hizmet ek ücreti. Bu ücretler Posta Ücret Tarifesinde gösterilir.

Ücret Ödeme Yöntemi

Değer konulmuş mektuplar için tahsil edilen ücretler karşılığı pul, gönderinin adres bulunan yüzünün sağ üst köşesine yapıştırılır. Bu pulların yapıştırılmasında, 12 nci maddenin 3 üncü bendi hükümleri göz önünde bulundurulur.

Değer konulmuş mektupların ücretleri, ücret ödeme makinesinden geçirilerek, o ücreti gösteren damganın gönderi üzerine tatbik edilmesiyle de ödenmiş sayılır. Ancak, ücret ödeme makinelerinden sağlanan etiketler ile bunların başka bir kağıda basılmış damga tatbikleri değer konulmuş mektuplarda kullanılmaz.

Ücreti, ücret ödeme makinesinden geçirilmek suretiyle ödenmiş bulunan gönderilerde, kabul sırasında eksiklik görülürse, aradaki fark kadar değerde pul gönderi üzerine yapıştırılabilir.

Genel Müdürlükçe değer konulmuş mektuplar için alınacak ücretin veya çok sayıda pul kullanılmasını gerektirecek ücretin alındı karşılığında tahsili tebliğ edilirse buna uyulur. Bu takdirde gönderinin sağ üst köşesine alınan, ücret 2800 (ikibinsekizyüz) TL şeklinde gösterilir ve tarih damgası basılır.

Resmi Dairelere Ait Gönderilerin Ücretleri

Genel bütçeye giren dairelerle katma ve özel bütçeli dairelerden ve belediyelerle bunlara bağlı idare ve kurumlardan postaya verilen ve ücretleri resmi pulla ödenen değer konulmuş mektupların ücretlerine ilişkin işlemler "Mektup Postası Gönderileri Yönetmeliği" hükümlerine göre yapılır.

Geri Gönderme ve Tekrar Yollamada Alınacak Ücret

Göndericisine geri verilmek üzere çıkış yerine geri gönderilen veya adresleri değiştirilerek başka yere yahut aynı şehir içindeki diğer bir PTT işyerine gönderilen değer konulmuş mektuplardan yalnız değerlendirme ücreti yeniden alınır.

Herhangi bir nedenle çıkış yerine geri yollanan veya adresleri değiştirilerek başka yere yollanan değer konulmuş mektuplardan yukarıda belirtilenler dışında bir ücret alınmaz. Ancak, bu yollama yurtdışında başka bir ülkeye yapılacaksa ücret farkı alınır.

Yanlışlıkla gelmiş olan değer konulmuş mektupların gerçek varış yerlerine gönderilmelerinden veya yanlışlıkla kabul edilmiş gönderilerin tekrar yollanmalarından dolayı tekrar yollama ve değerlendirme ücreti alınmaz.

Zorlayıcı sebeplerle varış yerine götürülemeyerek geri çevrilen değer konulmuş mektupların çıkış yerine tekrar yollanmalarından dolayı da tekrar yollama ve değerlendirme ücreti alınmaz.

Asker ve jandarma er ve onbaşılarına gönderilen değer konulmuş mektupların tekrar yollanmalarından dolayı değerlendirme ücreti de alınmaz. Bu ücret, asker ve jandarma er ve onbaşılarına yollanıp çıkış yerine geri gönderilen ve göndericilerine teslim edilecek olan gönderilerden de alınmaz.

ALTINCI BÖLÜM

Kabul İşlemleri

Gönderilerin Postaca Kabulü

Postaya değer konulmuş mektup olarak verilmek istenen gönderiler, karşılığında ücretsiz bir alındı verilmek suretiyle kabul edilir. Alındılar, göndericiler tarafından silinti, kazıntı veya düzeltme yapılmaksızın doldurulmuş olmalıdır.

Kabul İşlemleri

Değer konulmuş mektupların tertibi ve alındının usulüne uygun doldurulmuş olup olmadığı incelendikten sonra, alınması gereken toplam ücret göndericiden alınarak karşılığında gönderi üzerine pul yapıştırılır. Gönderi 150.10-1213 stok numaralı "Kabul Edilen Taahhütlü Maddeler ve Kıymetli Mektuplar" defterine kaydedilir. Bu defterdeki sıra numarası değer konulmuş mektubun numarası olarak gönderi üzerinde de taahhüt etiketi yapıştırılarak gösterilir. Taahhütlü etiketindeki (R) harfi renkli kalemle (V) olarak düzeltilir. Değer konulmuş mektuplar için özel etiket varsa bu etiket kullanılır.

Gönderinin konulan değeri, defterdeki kaydı hizasındaki özel sütuna yazılarak ayrıca, gönderinin mühürlenmesinde kullanılan ve göndericiye ait olan özel mühürün bir tatbiki uygun bir yere basılır. Gönderinin numarası ile alınan ücret, gönderici tarafından düzenlenmiş olan 150.10-1000 stok numaralı alındıya yazılır. Gönderinin mühürlendikten sonraki gerçek ağırlığı gram olarak hem gönderi hem de alındı üzerinde gösterilir. Ayrıca, kullanılan özel mühürün bir tatbik örneği alındı üzerine de basılır.

Bu işlemlerden ve gönderi üzerindeki pullar da tarih damgası ile damgalandıktan sonra, alındı tarih damgası basılmak ve imzalanmak suretiyle tasdik edilerek göndericiye verilir ve gönderi kabul edilir.

Kabul Sırasında Uygulanacak Diğer İşlemler

Değer konulmuş mektupların kabul işlemleriyle ilgili olarak 32 nci maddede öngörülen hükümlerden başka, 150.10-1213 stok numaralı kabul defterlerinin kullanılmasında, gönderinin numaralandırılmasında ve diğer kayıt ve kabul işlemlerinde, "Mektup Postası Gönderileri Yönetmeliği"nin taahhütlü gönderilerin kabulüne ilişkin hükümleri uygulanır.

Resmi Gönderilerin Kabulü

Genel bütçeye giren dairelerle, katma ve özel bütçeli dairelerden ve belediyelerden ve bunlara bağlı idare ve kurumlardan postaya verilmek istenen değer konulmuş mektupların kabul işlemleri de, 32 ve 33 üncü madde hükümlerine göre yapılır.

YEDİNCİ BÖLÜM

Yasaklar

Gönderilmesi Yasak Olan Maddeler

Aşağıda gösterilen maddelerin değer konulmuş mektuplar içinde gönderilmesi yasaktır.

1) Tabiat ve mahiyetleri veya ambalajları dolayısıyla kişileri tehlikeye düşürebilecek, posta gönderilerini kirletebilecek veya bozabilecek tehlikeli idelerle benzerleri,

2) Afyon, morfin, kokain ve benzerleri uyuşturucu maddelerle bu nitelikte olan diğer maddeler, (ancak tıbbi veya fenni bir amaçla gönderildikleri ve göndericilerinin bu gibi yollamalara izinli bulundukları resmi belgelerle belirtilirse, bunlar değer konulmuş mektup olarak kabul edilebilirler.)

3) Üzerinde hakaret veya tezyif edici adresler veya yasak lakap, ünvan ve deyimler yazılı gönderiler,

4) Üzerinde genel edep ve töreye uymayan veya güvenlik bozucu, bir suç işlenmesini teşvik edici işaret, resim ve yazılar taşıyan gönderiler,

5) Kanun, tüzük ve kararlarla alınması, satılması, taşınması veya elden ele geçmesi yasak edilen her türlü maddeler,

6) Canlı hayvan ve böceklerle kurutulmuş veya başka suretle muhafazası sağlanmış olanlar dışındaki cansız hayvanlar ve böcekler, (ancak; arı, ipekböceği ve sülüklerle Sağlık ve Sosyal Yardım ile Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlıklarınca gönderilmesine izin verilen ve tehlikeleri önlenmiş bulunan canlı böcekler kabul edilebilir.)

Gönderilerin Muayenesi

İçlerinde yasak madde bulunduğu sezilen değer konulmuş mektupların, açılıp içlerinin kabul incelenmesi sırasında göndericilerinden istenir. Gönderici buna razı olmazsa bu gönderiler kabul edilmez. Ancak, içlerinde veya üzerlerinde 35 inci maddenin 2,4 ve 5 inci bentlerinde belirtilen hususlar bulunduğu sezilen veya açıkça görülen gönderiler hakkında, 37 nci madde hükümleri uygulanır.

Varış yerinde, içinde yasak madde bulunduğu sezilen yurtiçi gönderilerin alıcısı işyerine çağrılarak bunların açılması istenir. Alıcı razı olursa, gönderi PTT'ce oluşturulacak bir kurul tarafından alıcının önünde açılarak gerekli muayene yapılır ve tutanak düzenlenir. Alıcı razı olmazsa, bu gönderiler aynı kurul tarafından açılarak muayene edilir ve keza tutanak düzenlenir. İçlerinde yasak madde bulunmayanlar kapatılarak alıcılarına verilir. Yasak madde çıkarsa 37 nci madde hükümleri uygulanır.

İçinde yasak madde bulunduğu sezilen gönderi yurtdışından geliyorsa, alıcı PTT işyerine çağrılarak bunların açılması istenir. Açılması kabul edilenler hakkında yukarıdaki fıkra gereğince işlem yapılır. Açılması kabul edilmeyenler çıkış ülkelerine geri gönderilir.

Gümrük muayenesinden geçirilmesi gereken yurtdışına gönderilen veya yurtdışından gelen değer konulmuş mektuplar hakkında gümrük ve kambiyo mevzuatına göre işlem yapılır. Bunlardan çıkacak yasak maddeler hakkında 37 nci madde hükümleri ve ayrıca Dünya Posta Birliği Kararları hükümleri uygulanır. Üzerinde, gümrükçe açılabileceğine dair işaret bulunan yurtdışı değer konulmuş mektuplar, gümrükçe ilgilendirilecek posta gönderilerinden sayılır.

Yasak Madde Kapsayan Gönderilere Uygulanacak İşlemler

Yasak madde kapsayan değer konulmuş mektuplara aşağıdaki işlemler uygulanır.

1) 35 nci maddenin 1 nci bendinde yazılı maddeler postaya verilme sırasında görülürse kabul edilmez. Ara merkez veya varış yerlerinde görülen bu tür maddeler, posta personelinden oluşan bir kurul tarafından yok edilerek durum bir tutanakla tespit edilir. Ancak, kişiler tarafından alınıp satılması, elden ele geçmesi veya saklanması yasak olan patlayıcı veya öldürücü maddeler bir tutanakla yetkili makamlara teslim olunur.

2) 35 nci maddenin 2 nci bendinde yazılı olup da, gönderme yetkileri olmayan kişiler tarafından postaya verilmek istenen veya postaya verildikten sonra görülen uyuşturucu maddeler bir tutanakla Cumhuriyet Savcılığına teslim edilir.

3) 35 nci maddenin 3 ncü bendinde belirtilen hususlar, gönderi postaya verilirken görülürse gönderi kabul edilmez. Postaya verildikten sonra görülenler varış yerlerine yollanmaz ve gelenlerde alıcılarına verilmez. Göndericisi belli olanlar geri verilir. Belli olmayanlar yok edilerek durum bir tutanakla tespit olunur.

4) 35 nci maddenin 4 ncü bendinde belirtilen gönderiler nerede görülürse görülsün ileri yollanmaz, alıcılarına verilmez, göndericilerine de geri yollanmaz. Bunlar, incelenmek ve gerekli kanuni işlem yapılmak üzere bir tutanakla görüldükleri yerin Cumhuriyet Savcılığına verilir.

5) 35 nci maddenin 5 nci bendinde belirtilen maddelere, nerede görülürse görülsün, el konularak bunları yasaklayan kanun tüzük, yönetmelik ve kararlara göre işlem uygulanır.

6) 35 nci maddenin 6 ncı bendinde belirtilen maddelerden yanlışlıkla kabul edilmiş olanları görüldükleri yerde yok edilir ve durum bir tutanakla tespit edilir. Ancak, varış yerine kadar gelmiş olanlardan, alıcısının müracaatına kadar saklanmasında bir sakınca bulunmayan ve ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve kararlar hükümlerinde teslimine mani bir kayıt bulunmayanlar alıcılarına teslim edilir.

7) Yukarıdaki hükümler gereğince yok edilen veya yetkili makamlara verilen değer konulmuş mektuplar hakkında, çıkış merkezi aracılığıyla göndericiye ilgi verilir.

Konulacak Değer Tesbiti

Bir değer konulmuş mektup için, içinde bulunan maddenin gerçek değerinden fazla bir değer gösterilmesi yasaktır. Ancak bunlara, içinde bulunanın gerçek değerinden daha az değer gösterilebilir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Sevk, Yollama ve Varış Merkezinde Uygulanacak İşlemler

Gönderilerin Servisler Arasında Alınıp Verilmesi

Gişelerce kabul edilen değer konulmuş mektupların, varış yerlerine yollanmak üzere giden servislerine verilmesi detaylı kayıt suretiyle imza karşılığında olur. Bunlar, alan personel tarafından zarf, tertip ve mühürlerinin sağlam ve düzenliliği bakımından tetkik edilerek teslim alınır. Gönderilerde sonradan görülen bozukluk, aksaklık veya düzensizliklerden en son teslim alan personel sorumludur.

Gönderilerin Postaya Hazırlanması

Kabul edilen değer konulmuş mektuplar, varış yerlerine yollanmak üzere 150.10-1321 stok numaralı Değer Konulmuş Mektuplara Mahsus Yol Kağıdına, bu formülün taşıdığı bütün ayrıntılarda tek tek kaydedilir. İşyerlerimizde bu yol kağıdı formülü yoksa değer konulmuş mektuplar, 150.10-1300 veya 1301 stok numaralı Bildirme Kağıdına detaylı kaydedilerek hizalarında değer ko- nulmuş olduğu gösterilir ve konulan değer yazılır.

Yol kağıdına veya Bildirme Kağıdına kaydedilen değer konulmuş mektuplar, zedelenmeyecek ve mühürleri kırılıp düşmeyecek şekilde paket yapılarak;

1) Bir torbaya konacak kadar çok sayıda ise konuldukları torbanın ağzı usulüne uygun olarak eksiksiz bir İngiliz sicimiyle sarılır, sicim ucuna da önce kurşun, sonra etiket daha sonra da tahta kapsül takılarak bağlanır, kurşun mengene ile sıkılır, tahta kapsül üzerine de mühür mumu akıtılarak merkezin muvacehe mühürü ile mühürlenir.

2) Gönderi sayısı, torba yapılmayacak kadar çok olmadığı hallerde, bunlar bir ambalaj kağıdı ile paket yapılarak veya daha büyük ve sağlam bir zarfa konarak eksiz bir İngiliz sicimiyle haçvari şeklide bağlanır. Sicim uçlarına mühür akıtılarak muvacehe mühürüyle mühürlenir.

3) Yol kağıdına veya Bildirme kağıdına kaydedilen gönderilerin adedi, rakam ve yazı ile değer toplamı ve gram olarak ağırlıkları ve kaydedildikleri kağıdın numarası;

Torba yapılmışsa torba etiketi üzerinde,

Paket yapılmışsa paket üzerinde gösterilir.

Hazırlanan değer konulmuş mektup torba veya paketi, 150.10-1147 veya 1148 stok numaralı Posta Teslim Bordrosunun özel sütununda gösterilir.

Yurtdışı varışlı değer konulmuş mektupların alıp verme merkezlerince yabancı ülkelere yollanması, Dünya Posta Sözleşmesi ve İcra Tüzüğü hükümlerine göre yapılır.

Düzenlenen Postaların Yollanması

Varış yerlerine yollanmak üzere hazırlanan değer konulmuş mektup kapsayan postaların yollanması, "Posta Sevk Sistemi Rehberi" hükümlerine göre yapılır.

Varış Merkezince Postaların Alınması ve Tetkiki

Değer konulmuş mektup kapsayan postanın varış merkezince teslim bordrosu kayıtlarına göre alınması sırasında, torba veya paketlerin, önce dış görünüşlerinde, bağ ve mühürlerinde bozukluk veya usulsüzlük, üzerinde yazılı ağırlığa göre bir fark bulunup bulunmadığına bakılır. Şüphe ve endişe verici bir durum görülürse, durum bir gerçekleme veya tutanakla tespit edilir.

Bundan sonra, torba veya paket mühürleri bozulup kırılmadan sadece sicimi bir katından kesilmek suretiyle açılır. İçindekilerin herbiri ayrı ayrı yol kağıdındaki kayıtlarıyla karşılaştırılıp ağırlıkları ve tertipleri kontrol edilir.

Bu tetkik ve inceleme sonunda, kayıtlarda hata görülürse üzeri ince bir çizgi ile çizilerek üstüne doğrusu yazılır. Kayıt harici bir gönderi çıkarsa yol kağıdına kaydedilir ve bu durumları bildiren dört nüsha gerçekleme düzenlenerek, ikisi çıkış merkezine, üçüncüsü Başmüdürlüğe gönderilir, dördüncü merkezde saklanır.

Teslim bordrosunda veya yol kağıdında kayıtlı gönderilerde eksiklik görülürse yahut hasar veya tecavüze uğramış bir gönderi çıkarsa, durumu bordrodaki kayıtları hizasına yazılmakla beraber yine bu durumu belirten dört nüsha gerçekleme düzenlenir.

Alınan Postalarda Görülen Usulsüzlükler İçin Yapılacak İşlemler

Alınan postalardan çıkan değer konulmuş mektuplarda, 42 nci maddede belirtilen düzensizliklerin veya sorumluluğu gerektirecek durumların görülmesi halinde, gerçekleme düzenlenmekle birlikte ayrıca, üç nüsha da tutanak düzenlenerek, biri çıkış merkezine, diğeri Başmüdürlüğe gönderilir, üçüncü nüshası da merkezde alıkonulur. Gerekirse paket veya torbadan kesilen bend, ambalaj ve mühürler de bozulmadan Başmüdürlüğe gönderilen tutanağa eklenir.

Bu aksaklıklar sürücü, mutemet veya teşekkül personeli elinden alınan postalarda görülürse, düzenlenen tutanaklara bu kişilerin de imzası alınır. Ayrıca, alınan postalarda, usulüne göre kapatılıp mühürlenmemiş veya hasar yahut tecavüze uğramış bir gönderi ile karşılaşılması halinde, o gönderi ister o merkeze, ister başka bir merkeze ait transit gönderi olsun aşağıda belirtilen işlemler yapılır:

1) Gönderideki hasar, mühürlerin kısmen kırılıp dökülmüş olmasına rağmen herhangi bir tecavüz izi taşımaması halinde, ağırlığında da bir eksiklik olmadığının anlaşılması üzerine, gönderi emniyete alınmak maksadıyla yeniden ambalajlanarak merkezin mühürü ile usulüne göre mühürlenir. Yeni ambalajı üzerine eski ambalajındaki yazı ve işaretler aynen ve eksiksiz olarak yazılır. Ayrıca (..... Merkezinde yeniden ambalajlanarak mühürlenmiştir.) notu yazılarak imza veya mühürle tasdik olunur.

2) Görülen aksaklık, gönderi içindekilerinin alınabileceği veya eksilmiş olabileceği derecesinde ise, merkezin en üst düzeydeki yetkilisinin de katılmasıyla oluşacak bir kurul tarafından gönderi içindekilerin tespiti yapılır ve gönderi bu haliyle yukarıdaki 1 inci bent hükümlerine göre yeniden ambalajlanır.

Düzenlenen Gerçekleme ve Tutanakların Sonuçlandırılması

Görülen aksaklıklarla ilgili olarak düzenlenen gerçekleme ve tutanakların konusu en kısa zamanda araştırılıp sonuçlandırılarak, düzenleyen merkeze sonucundan bilgi verilir. Durum bir soruşturmayı gerektiriyorsa gönderiye ilişkin bent, ambalaj ve mühür gibi unsurlar soruşturmaya esas olmak üzere olduğu gibi muhafaza edilir.

Yurtdışından Gelen Gönderilerle İlgili Düzensizlikler

Yurtdışından gelen değer konulmuş mektuplarda görülen düzensizliklerle ilgili olarak düzenlenen gerçekleme ve tutanaklar, gönderinin çıkış merkezi ülkesine değil, o gönderiyi yollayan alıp verme merkezine gönderilir. Alınan gerçekleme ve tutanakların sonuçlandırılması yurtdışı alıp verme merkezlerince, Dünya Posta Birliği anlaşmaları hükümlerine göre yapılır.

Eksik Ücretli Gönderiler

Ücreti eksik olarak ödenmiş olan yurtiçi değer konulmuş mektupların eksik ücretleri karşılığı pul, varış merkezlerince gönderi üzerine yapıştırılarak, düzenlenecek bir gerçekleme ile çıkış merkezinden istenir. Yurtdışından gelen değer konulmuş mektupların ücreti ise, tam olarak ödenmiş kabul edilir.

Gelen Gönderilerin Damgalanması

(...)

DOKUZUNCU BÖLÜM

Teslim İşlemleri ve Teslim Edilemeyenlere Uygulanacak İşlemler

Teslim Edilmek Üzere Gelen Gönderilerin Kaydı

Alıcılarına teslim edilmek üzere varış merkezine gelen değer konulmuş mektuplar, gerekli tetkik ve incelemelerden geçirildikten sonra 150.10-1209 stok numaralı "Gelen Değer Konulmuş ve Ödeme Şartlı Değer Konulmuş Mektuplar Defteri"ne ve sisteme kaydedilir. Kaydedilen bu gönderilerden merkezde teslim edilecek olanların alıcılarına gönderilmek üzere 150.0001-1802 stok numaralı "Posta Gönderileri Haber Kağıdı", posta abone kutusu adresiyle gelenler için de 150.0001-1808 stok numaralı "Posta Abone Kutusu Adresi İle Gelen Gönderilere Mahsus Haber Kağıdı" düzenlenir.

Bunlardan 150.0001-1802 stok numaralı olanları, alıcılarına dağıtılmak üzere "Posta Dağıtım Hizmetleri Yönetmeliği"ne göre dağıtım servislerine verilir ve yine bu Yönetmelik hükümlerine göre dağıtımları sağlanır. 150.0001-1808 stok numaralı olanları ise alıcılarına duyurulmak üzere posta abone kutularına konulur.

Teslim İşlemi

Gönderilen haber kağıdı üzerine merkeze başvuran alıcıların, gerekli hallerde kimlik kontrolü yapıldıktan, varsa tahsil edilecek ücret ve paralar da alındıktan sonra,150.10-1209 stok numaralı defterdeki kaydı hizasına alanın kimliği yazılıp imza ettirilerek gönderi teslim edilir.

Konutta Teslim ve Özel Ulak İşaretli Gönderilerin Teslimi

"Konutta Teslim" veya "Özel Ulak" işaretini taşıyan değer konulmuş mektupların dağıtıcılar tarafından konutlarına götürülerek alıcılarına teslim işlemleri "Posta Dağıtım Hizmetleri Yönetmeliği"ne göre yapılır.

Posta Abone Kutusu, Postrestant Adresli Gönderilerin Teslimi

Gerek "Postrestant" veya "Posta Abone Kutusu" adresini taşıyan, gerek alıcıların yazılı isteği üzerine merkezde bekletilerek başvurmaları halinde teslimi istenen değer konulmuş mektupların alıcılarına teslim edilmek üzere bu servislere verilmesi ve bu servislerce de alıcılarına teslim işlemleri "Posta Dağıtım Hizmetleri Yönetmeliği"ne göre yapılır.