EN
TR
Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyeti'nin diplomatik temsilciliklerinde diplomatik statüyü, konsolosluklarında konsolosluk memuru statüsünü haiz personelin uymaları gereken protokol esaslarını tesbit etmek amacıyla düzenlenmiştir.
Bu Yönetmelik 189 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 15 inci maddesi uyarınca hazırlanmıştır.
Diplomatik statüyü haiz personel, Türkiye Cumhuriyeti’nin bir yabancı ülkedeki Büyükelçilik, Daimî Temsilcilik veya Temsilciliğine, çeşitli mevzuatla verilen görevlerin yapılması için atanmış olup, milletlerarası anlaşmalar ve teamül gereğince kabul eden devlet tarafından bu sıfatla tanınmış ve kendilerine diplomatik ayrıcalık ve bağışıklıklar verilmiş Dışişleri Bakanlığına mensup Büyükelçi, Daimî Temsilci, Daimî Temsilci Yardımcısı, Temsilci, Elçi, Maslahatgüzar, Elçi - Müsteşar, Birinci Müsteşar, Müsteşar, Hukuk Müşaviri, Başkâtip, İkinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Ataşe ve Ataşe Yardımcıları ile Askeri Ataşeler, Askeri Ataşe Yardımcıları ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına mensup Daimî Temsilci Yardımcısı, Müşavir, Müşavir Yardımcısı, Ataşe ve Ataşe Yardımcılarıdır.
Konsolosluk memuru statüsünü haiz personel, Türkiye Cumhuriyeti’nin Başkonsolosluk ve Konsolosluklarında, iç mevzuat ve 5 Haziran 1975 tarih ve 7/10222 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanmış Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi’nin 5 nci maddesindeki görevleri, gerekli yetki ve sorumluluklara sahip olarak yapmak üzere, anılan Sözleşme veya ikili anlaşmalara uygun olarak, kabul eden devlet tarafından bu sıfatla tanınmış ve kendilerine bu görevlerinin yerine getirilmesini kolaylaştıracak ayrıcalıklar ve bağışıklıklar verilmiş Başkonsolos, Başkonsolos Yardımcısı, Konsolos, Muavin Konsolos, Konsolosluk Ajanı, Ateşeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına mensup Ateşeler ve Ateşe Yardımcılarıdır.
Misyon şefi, diplomatik temsilciliklerin Büyükelçi, Daimi Temsilci, Temsilci, Elçi veya Maslahatgüzar ünvanlarından birini taşıyan en üst yöneticisidir.
Konsolosluk şefi, başkonsoloslukların 1 inci sınıf Başkonsolos veya Başkonsolos, konsoloslukların Konsolos ve muavin konsoloslukların Muavin Konsolos unvanını taşıyan en üst yöneticisidir.
Diplomatik temsilciliklerdeki protokol sırası aşağıda gösterilmiştir.
a) Misyon Şefi (Büyükelçi, Daimî Temsilci, Temsilci, Elçi, Maslahatgüzar).
b) Elçi - Müsteşar veya yoksa misyon şefinin yokluğunda onun yerini alacak en kıdemli meslek memuru, daimî temsilciliklerde daimî temsilci yardımcısı.
c) Silâhlı Kuvvetler Ataşesi veya rütbe ve kıdem sıralarına göre askeri ataşeler,
d) Diğer Müsteşarlar, Müşavirler ve Uzman Müşavirler (4 üncü dereceden yüksek olmak üzere kadro derecelerine, kadro derecelerinde eşitlik halinde kıdem sıralarına göre).
e) Askeri Ataşe Yardımcıları (Kadro dereceleri 3 ve daha yüksek olanlar).
f) Başkâtipler.
g) Askeri Ataşe Yardımcıları, Müşavir Yardımcıları (7 nci dereceden yüksek olmak üzere kadro derecelerine, kadro derecelerinin aynı olması halinde kıdem sıralarına göre), 6 ncı dereceden yukarı ihtisas birimi şefi ataşeler.
h) İkinci Kâtipler.
ı) 7 nci derece Müşavir Yardımcıları (Kendi aralarındaki kıdeme göre).
j) Üçüncü Kâtipler ve 8 inci ve daha yukarı derecede diğer ataşeler (Kendi aralarındaki kıdeme göre).
k) Diğer Ataşeler (Güvenlik ataşeleri hariç).
l) Ataşe Yardımcıları.
m) İdari Memurlar, Haberleşme Teknisyenleri (Diplomatik statüye sahip olmaları halinde).
n) Askeri Ataşeliklerde görevli astsubaylar.
o) Güvenlik Ataşeleri.
Bir yabancı ülke Devlet Başkanı nezdinde akredite Misyon Şefi Büyükelçi Türkiye Cumhuriyetini temsil eder ve bu sıfatla o ülkede diğer Misyon Şefleri de dahil, bütün memurlardan önde gelir. Ancak, protokol sırasının tayinini gerektiren toplantı ve törenler esas itibariyle diğer bir Misyon Şefi Büyükelçinin görev alanı içinde ise, o Misyon Şefine öncelik verilir.
Misyon Şefi Elçiler, Büyükelçilerden sonra, Misyon Şefi olmayan Elçilerden önce gelirler.
Büyükelçi veya Elçi ünvanını almayan Diplomatik Misyon Şefleri, bu unvanları taşıyan Misyon Şefleri ve Maslahatgüzarlardan sonra yer alırlar.
Sürekli Maslahatgüzar Büyükelçi ise 9 uncu maddeye göre, Elçi veya Elçi - Müsteşar ise 10 uncu maddeye, daha küçük ünvanda ise 14 üncü maddeye göre yer alır.
Bir temsilcilikte en kıdemli meslek memuru veya en kıdemli Daimi Temsilci Yardımcısı, o temsilcilik protokol sırasında Misyon Şefi’nden hemen sonra yer alır. Bir temsilcilikte yapılan toplantıya diğer misyonlardan Büyükelçiler ve Elçiler katılıyorsa, bu memurun yeri kendisinden kıdem bakımından en yakın üst olandan hemen sonradır.
Misyon Şefi'nin yokluğunda ona protokol sırasında kendinden hemen sonra gelen memur Geçici Maslahatgüzar ünvanı ile vekalet eder. Geçici Maslahatgüzar, kendi ünvanını taşıyan diğer misyon mensuplarından kıdemsiz de olsa onlardan önde gelir.
Yurtdışında yabancıların katılmasıyla yapılan bir toplantıda merkezden gelmiş Elçi ünvanını taşıyan görevlilerle diğer Bakanlıkların Genel Müdür Yardımcıları, kendi aralarındaki kıdem sırasına göre Misyon Şeflerinden ve Geçici Maslahatgüzarlardan sonra, 1 inci meslek memurundan önde gelirler.
Aynı şehirde görev yapan değişik diplomatik misyonlarda görevli meslek memurları meslek kıdemlerine göre; 1173 sayılı Kanun çerçevesinde atanmış diğer Bakanlıklardan Müşavirler memuriyet derecelerine, bunların eşit olması halinde bağlı bulundukları kurumun protokol sırasına göre; diğer Uzman Müşavirler ise onlardan sonra kendi aralarındaki derece ve kıdem sırasına göre yer alırlar.
Başkonsolosluklardaki protokol sırası aşağıda gösterilmiştir:
a) Konsolosluk Şefi,
b) Başkonsolos Yardımcıları (Aralarındaki kıdeme göre),
c) Diğer Bakanlıklardan Ataşeler (4 üncü dereceden büyük olmak üzere),
d) Konsoloslar,
e) Diğer Bakanlıklardan Ataşeler (7 nci dereceden büyük olmak üzere),
f) Muavin Konsoloslar,
g) Diğer Ataşeler ve Ataşe Yardımcıları.
Konsolosluklardaki protokol sırası aşağıda gösterilmiştir:
a) Konsolosluk Şefi,
b) Muavin Konsolos,
c) Diğer Bakanlıklardan Ataşeler ve Ataşe Yardımcıları.
Başkonsolos Yardımcısı bulunmayan Başkonsolosluklar ile Konsolosluklarda kıdem itibariyle 1 inci meslek memuru Başkonsolosun yokluğunda ona vekâlet eder ve protokol sırasında ünvanına bakılmaksızın hemen ondan sonra yer alır.
1 inci sınıf Başkonsoloslar Elçi ve Elçi - Müsteşardan hemen sonra gelirler. Başkonsolosluk Şefi 1 inci sınıf Başkonsolos ünvanını taşısa da, bağlı olduğu diplomatik misyon şefliğinin bulunduğu şehirde o misyon şefliğindeki 1 inci meslek memuruna kıyasen meslek bakımından kıdemli olmasına bakılmaksızın, nezdinde vazife gördüğü ülke protokolü ve diğer yabancı misyonlar nazarında misyon şefliğindeki 1 inci meslek memurundan sonra gelir.
Misyon Şefinin vazife gördüğü memlekette başkent dışındaki bir şehirde yapılan toplantılarda, o şehirde görevli olan ve Birinci Sınıf Başkonsolos ünvanı taşıyan Konsolosluk Şefi, kadroyu alış esasına göre meslek kıdemi bakımından Büyükelçilikteki 1 inci Meslek Memuruna kıyasen önceliği olmasa bile, Büyükelçi'den hemen sonra; Başkonsolos veya Konsolos ünvanını taşıyan Konsolosluk Şefi ise 1 inci Meslek Memuru Elçi - Müsteşar ise ondan sonra, 1 inci Meslek Memuru bu ünvandan küçük bir ünvan taşıyorsa kıdeme bakılmaksızın ondan önde yer alır.
Misyon Şefinin vazife gördüğü memlekette başkent dışındaki bir şehirde yapılan toplantılara aynı memlekette fakat başka bir şehirde görevli olan bir Konsolosluk Şefi de katıldığı takdirde; kadroyu alış esasına göre meslek kıdemi bakımından o şehirde görevli olan Konsolosluk Şefine ve Büyükelçilikteki 1 inci Meslek Memuruna kıyasen önceliği olsa bile, merasimin yapıldığı şehirde görevli bulunan Konsolosluk Şefinden ve Misyon Şefine refakat eden 1 inci Meslek Memurundan sonra yer alır.
Yabancılara ve toplantıya misyon dışından katılan devlet memurlarına aynı veya benzer unvandaki misyon görevlilerine göre öncelik verilir.
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.