BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
Amaç ve kapsam
Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelere, özel idare ve belediyelere bağlı döner sermayeli kuruluşların alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Yönetmelikte yazılı hükümlere göre yapılır.
İlkeler
Döner sermayeli kuruluşlar, kendilerine verilen görevleri ve hizmetleri kuruluş amaçlarına uygun olarak ve verimlilik ilkesi doğrultusunda yerine getirirken, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esaslarına riayet etmek mecburiyetindedirler.
İhale yetkilisi
Bu Yönetmelikte yazılı işler ve usuller için kimlerin ne miktara kadar ihaleye çıkarmaya ve ihale kararlarını onaylamaya yetkili oldukları, kuruluşların bağlı bulundukları idarelerin birinci derece ita amirleri tarafından belirlenir.
İhaleye katılabilme şartları
Bu Yönetmeliğe göre yapılacak ihalelere katılabilmek için kanuni ikametgâh sahibi olmak, Türkiye’de tebligat için adres göstermek, gerekli nitelik ve yeterliği haiz bulunmak, istenilen teminat ve belgeleri vermek mecburidir.
İhaleye katılamayacak olanlar
Aşağıdaki şahıslar doğrudan veya dolaylı olarak ihalelere katılamazlar:
1. İhaleyi yapan kuruluşun,
a) İta amirleri,
b) İhale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanlar,
c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şahısların eşleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci derece dahil) kan ve sihri hısımları,
d) (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen şahısların ortakları (bu şahısların yönetim kurullarında görevli olmadıkları anonim ortaklıklar hariç),
2. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar.
Şartnameler
İhale konusu işlerin her türlü özelliğini belirten şartname ve varsa ekleri kuruluşlarca hazırlanır. Şartname ve eklerinin onaylı suretleri bedelsiz veya kuruluşlarca takdir edilecek bir bedel karşılığında isteklilere verilir. Şartname ve ekleri kuruluşlarda bedelsiz görülebilir.
Bu şartnamelerde işin mahiyetine göre konulacak özel ve teknik şartlardan başka genel olarak aşağıdaki hususların da gösterilmesi zorunludur.
a) İşin niteliği, nevi ve miktarı,
b) Taşınmaz malların satışı, kiraya verilmesi, trampa edilmesi ve üzerlerinde mülkiyetin gayri ayni hak tesisinde tapu kayıtlarına göre, yeri, sının, yüzölçümü, varsa pafta, ada ve parsel numarası ve durumu,
c) Tahmin edilen bedeli, geçici teminat miktarı ve kesin teminata alt şartlar,
d) İşin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları,
e) İşe başlama ve işi bitirme tarihi, gecikme halinde alınacak cezalar,
f) İsteklilerde aranılan şartlar ve belgeler,
g) İhaleyi yapıp yapmamakta ve uygun bedeli tesbitte kuruluşun serbest olduğu,
h) İhale kararının karar tarihinden itibaren en geç 10 işgünü içinde ihale yetkilisince onaylanacağı veya iptal edilebileceği,
1) Vergi, resim ve harçlarla sözleşme giderlerinin kimin tarafından ödeneceği,
j) Ödeme yeri ve şartlarıyla avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı,
k) Sözleşme konusu işlerin malzeme veya birim fiyatlarındaki değişiklikler sebebiyle eğer ödenecekse fiyat farkının ne şekilde ödeneceği,
l) Süre uzatımı verilebilecek haller ve şartları,
m) İşin süresinden önce bitirilmesinde fayda görülen yapım işlerinde erken bitirme primi verilecekse miktarı, şartları ve ödeme şekil,
n) İhtilâfların çözüm şekli.
İKİNCİ KISIM
İhale İşlemleri
BİRİNCİ BÖLÜM
İhaleye Hazırlık
Tahmin edilen bedelin tesbiti
Tahmin edilen bedel, kuruluşlarca tesbit edilir veya ettirilir. İşin özelliğine göre gerektiğinde bu bedel veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatlar belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulur. Tahmin edilen bedel, bunun dayanaklarının da eklendiği bir hesap tutanağında gösterilir ve asıl evrak arasında saklanır. Bu bedel gerektiğinde ihale komisyonlarınca tahkik ettirilir.
Ancak, yapım işlerinde bu işler için kanunların verdiği yetkiye dayanılarak ilgili dairelerce tesbit edilmiş birim fiyatları varsa, bunlar uygulanır.
Sınai ve teknolojik zorunlulukların gerektirdiği durumlarda kuruluşun bağlı olduğu idarenin birinci derece ita amirinin onayı alınmak suretiyle, bedel tahmini yapılmadan fiyat ve teklif isteme usulüyle ihale yapılabilir.
Onay belgesi
İhalesi yapılacak her iş için bir onay belgesi hazırlanır. Onay belgesinde; ihale konusu olan işin nev'i. niteliği, miktarı, varsa proje numarası, tahmin edilen bedeli, kullanılabilir ödenek tutan, avans ve fiyat farkı verilecekse şartları, ihalede uygulanacak usul, yapılacaksa ilânın şekli ve adedi, alınacaksa geçici teminat miktarı belirtilir.
Onay belgesinde ayrıca, şartname ve eklerinin bir bedel karşılığında verilip verilmeyeceği, bedel karşılığı verilecekse bedelin ne olacağı gösterilir.
Bu belge ihale yetkilisi tarafından imzalanır.
İhale komisyonları
İhale yetkilisi, kuruluşun memurlarından birinin başkanlığında, kuruluştan, yapım işlerinde işin ehli veya uzmanı olmak şartıyla, en az bir kişi ile sayman veya tevkil edeceği kişinin katılmasıyla kurulacak en az üç kişilik komisyonu görevlendirir.
Komisyonlara yardımcı olmak üzere, ihale kararlarına katılmamak şartı ile gereği kadar memur ve uzman da görevlendirilebilir.
Komisyonların çalışması
İhale komisyonları eksiksiz olarak toplanır. Komisyon kararlan çoğunlukla alınır. Oyların eşit olması halinde başkanın bulunduğu taraf çoğunlukta kabul edilir. Kararlarda çekimser kalınamaz. Muhalif kalan üye karşı oy gerekçesini kararın altına yazarak imzalamak mecburiyetindedir. Komisyon başkan ve üyeleri, oy ve kararlarından sorumludurlar.
İhale işlem dosyasının düzenlenmesi
İhale suretiyle yapılacak işler için bir işlem dosyası düzenlenir. Bu dosyada onay belgesi, varsa tahmin edilen bedele ait hesap tutanağı, şartname ve ekleri, gerekli projeler, ilâna dair belge ve gazete nüshaları, sözleşme tasarısı ile saklanmasında yarar görülen diğer bölgeler bulunur.
Şartnamelerde tekniğe uygun olmayan veya gerçekleşmesi mümkün bulunmayan kayıt ve şartların bulunduğu anlaşıldığı takdirde, komisyonlar, kuruluşa şartnameleri düzelttirmek üzere ihaleyi erteler. Bu durumda ihale, yeniden hazırlanacak şartnameye ve 15 inci maddenin son fıkrasına göre yapılacak ilâna göre yürütülür.
İsteklilerde aranacak nitelikler ve istenecek belgeler
Kuruluşça ihalelerin en elverişli şartlarla sonuçlandırılmasını sağlamak amacıyla, isteklilerde belirli mali ve teknik yeterlik ve nitelikler aranabilir. Bunları tesbite yarayan belgelerin neler olduğu şartnamelerde gösterilir.
İhalenin ilanı
İhale konusu olan işler aşağıdaki esas ve usullere göre isteklilere ilan yoluyla duyurulur:
1. İhalenin yapılacağı yerdeki ilanlar:
a) Günlük gazete çıkan yerlerde ihaleler, ihalenin yapılacağı yerde çıkan gazetelerde en az bir gün aralıkla yayınlanmak suretiyle iki defa duyurulur.
Gazete ile yapılacak ilk ilan ile ihale günü arası 10 günden, son ilan ile ihale günü arası 5 günden az olamaz.
b) Günlük gazete çıkmayan yerlerdeki ihalelerde ilân, bu fıkranın (a) bendindeki süreler içinde ilgili kuruluşun binalarının ilân tahtalarına asılacak yazılar ve belediye yayın araçları ile yapılır. Bu işlemler bir tutanakla belgelenir. Bu yerlerde en çok 7 gün aralıklarla gazete çıkıyorsa ayrıca gazete ile de bir defa ilân yapılır.
2. Resmi Gazete ile yapılacak ilânlar:
Tahmin edilen bedeli 2886 sayılı Devlet ihale Kanununun 17 nci maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca her yıl genel bütçe kanunu ile belirlenecek miktarın iki katını aşan ihale konusu işler, ihale tarihinden en az 10 gün önce bir defa da Resmi Gazete’de ilân edilir.
3. Kuruluşlar, işin önem ve özelliğine göre bu ilânları yurt içinde ve yurt dışında çıkan başka gazeteler veya öteki yayın araçları ile de ayrıca yayınlatabilirler.
4. Mutemet eliyle alım usulünde ilân yapılmasına gerek olmayıp, pazarlık usulü ile yapılacak ihaleler için kuruluşlar ilân yapıp yapmamakta serbesttirler.
İlanlarda bulunması zorunlu hususlar
İlanlarda aşağıdaki hususların belirtilmesi mecburidir.
a) İhale konusu olan işin niteliği, yeri ve miktarı,
b) Şartname ve eklerinin nereden ve hangi şartlarla alınacağı, kuruluşta bedelsiz görülebileceği,
c) İhalenin nerede, hangi tarih ve saatte ve hangi usulle yapılacağı
d) Varsa tahmin edilen bedel ve geçici teminat miktarı,
e) İsteklilerden aranılan belgelerin neler olduğu,
f) Kapalı teklif usulüyle yapılacak ihalelerde, tekliflerin hangi tarih ve saate kadar nereye verileceği.
İlanın uygun olmaması
13 ve 14 üncü maddelerdeki hükümlere uygun olmayan ilânlar geçersizdir. Bu durumda ilân yenilenmedikçe ihale yapılamaz.
İlânların geçersizliği ihale yapıldıktan sonra anlaşılırsa, ihale veya sözleşme feshedilir. Ancak, işde ivedilik ve ihalede kuruluşun yararı varsa, ihale ve sözleşme kuruluşun bağlı olduğu idarenin, birinci derece ita amirinin onayı ile geçerli sayılabilir.
İhalenin veya sözleşmenin bozulması halinde, müteahhit veya müşterinin fesih tarihine kadar yapmış olduğu gerçek masrafları ile, varsa, tahakkuk etmiş hakedişleri verilir.
İlân yapıldıktan sonra şartname ve eklerinde değişiklik yapılamaz. Değişiklik yapılması zorunlu olursa, bunu gerektiren sebep ve mecburiyetler bir tutanakla tesbit edilerek önceki ilânlar geçersiz sayılır ve iş yeniden aynı şekilde ilân olunur.
Yabancı ülkelerde ilan
Kuruluşlarca yabancı ülkelerdeki isteklilerin de girmesi yararlı görülen ihaleler için yeterli rekabeti sağlayacak şekilde yabana ülkelerde ilân yapılabilir. Bu ilân ihale gününden en az 45 gün önce yapılır.
İhalenin tatil gününe rastlaması
İhale için tesbit olunan tarih, tatil gününe rastlamışsa ihale, tekrar ilâna gerek kalmaksızın tatili takip eden ilk işgününde aynı yer ve saatte yapılır. İlândan sonra çalışma saati değişse de ihale ilân edilen saatte yapılır.
Tekliflerin açılma zamanı
Tekliflerin açılma zamanı, kuruluşların çalışma saati içinde olmak üzere tesbit edilir. Açılma zamanı için, Posta, Telgraf, Telefon (PTT) veya Türkiye Radyo ve Televizyon (TRT) idarelerinin saat ayan esas alınır. Teklifler açılmaya başlandıktan sonra, çalışma saatine bağlı kalmaksızın işleme devam olunur.
Geçici teminat
İsteklilerden, ihale konusu olan işin tahmin edilen bedelinin % 3’ü oranında geçici teminat alınır. Bedel tahmini yapılmayan ihalelerde geçici teminat teklif edilen bedelin % 3’ünden az olamaz.
Mutemet eliyle alım ve pazarlık usulleri ile yapılacak ihalelerde, geçici teminat alıp almamakta kuruluşlar serbesttir,
Teminat olarak kabul edilecek değerler
Geçici veya kesin teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda gösterilmiştir.
a) Tedavüldeki Türk Parası,
b) Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığınca belirtilecek bankaların verecekleri süresiz teminat mektupları,
c) Devlet tahvilleri ve Hazine kefaletini haiz tahviller.
Bankalarca verilen teminat mektupları dışındaki teminatların istekliler tarafından saymanlığa yatırılması zorunlu olup, bunlar komisyonlarca teslim alınamaz. Üzerlerine ihale yapılanların teminat mektupları ihaleden sonra saymanlığa teslim edilir ve üzerlerine ihale yapılmayan isteklilerin geçici teminatları hemen geri verilir.
Her ne suretle olursa olsun kuruluşça alınan, teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.
Teminat mektupları
Bankaların bu Yönetmelik kapsamındaki işler için verecekleri geçici, kesin ve avans teminat mektuplarında 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 27 nci maddesindeki şekil ve şartlar aranır.
İKİNCİ BÖLÜM
Tekliflerin Değerlendirilmesi ve İhale Kararları
Uygun bedelin tesbit
Artırmalarda uygun bedel; tahmin edilen bedelden aşağı olmamak üzere teklif edilen bedellerin en yükseğidir.
Eksiltmelerde uygun bedel; tahmin edilen bedeli geçmemek şartı ile teklif edilen bedellerin tercihe layık görülenidir.
Bedel tahmini yapılmadan fiyat ve teklif isteme usulü ile yapılan ihalelerde uygun bedel teklif edilen bedellerden tercihe lâyık görülenidir. Ancak, bu takdirde ihale bağlı olunan idarenin birinci derece ita amirinin onayı ile geçerli sayılır.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 2890 sayılı Kamınla değişik 23 inci maddesinin son fıkrası hükmü uyarınca her yıl tesbit olunarak Resmi Gazete de yayımlanan uygun bedelin tercihinde kullanılacak kriterler ile, eksiltmelerde kabul edilecek azami indirim miktar ve oranlan Döner sermaye ihalelerinde de uygulanır.
Komisyonların ihaleyi yapıp yapmamakta serbest olması
Komisyonlar gerekçesini belirtmek suretiyle ihaleyi yapıp yapmamakta serbesttir. Komisyonların ihaleyi yapmama karan kesindir.
Kararlarda belirtilmesi gereken hususlar
İhale komisyonlarınca alınan kararlar, komisyon başkan ve üyelerinin adlan, soyadları ve esas görevleri belirtilerek imzalanır.
Kararlarda isteklilerin isimleri, adresleri, teklif ettikleri bedeller, ihalenin hangi tarihte ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise sebepleri belirtilir.
İhale kararlarının onayı veya iptal edilmesi
İhale komisyonları tarafından alınan ihale kararları, ihale yetkilisince karar tarihinden itibaren en geç 10 işgünü içinde onaylanır veya iptal edilir.
İhale yetkilisince karar iptal edilirse ihale hükümsüz sayılır.
Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi
İhale yetkilisince onaylanan ihale kararları, onaylandığı günden itibaren engeç 5 işgünü içinde, üzerine ihale yapılana veya vekiline, imzası alınmak suretiyle bildirilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine postalanır. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır.
İhale kararlarının ihale yetkilisince iptal edilmesi halinde de, durum istekliye aynı şekilde bildirilir.
Zam ve indirim teklifleri
Teklifler verildikten sonra bu Yönetmelikte yazılı haller dışında zam veya indirim teklifleri kabul edilmez.
İhalede hazır bulunmayan istekliler
İhale sırasında hazır bulunmayan veya noterden tasdikli vekâletnameyi haiz bir vekil göndermeyen istekliler, ihalenin yapılış tarzına ve sonucuna itiraz edemezler.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İhale Usulleri
İhale usullerinin neler olduğu
Bu Yönetmeliğin 1 inci maddesinde yazılı işlerin ihalelerinde aşağıdaki usuller uygulanır.
a) Kapalı teklif usulü,
b) Fiyat ve Teklif isteme usulü,
c) Açık teklif usulü.
d) Pazarlık usulü,
e) Yarışma usulü,
İşin gereğine göre bu usullerden hangisinin uygulanacağı bu Yönetmelik hükümlerine uyularak İhale yetkilisince tesbit edilir.
KAPALI TEKLİF USULÜ
Tekliflerin hazırlanması
Kapalı teklif usulünde teklifler yazılı olarak yapılır. Teklif mektubu bir zarfa konulup kapatıldıktan sonra zarfın üzerine isteklinin adı, soyadı ve tebligata esas olarak göstereceği açık adresi yazılır. Zarfın yapıştırılan yeri istekli tarafından imzalanır veya mühürlenir. Bu zarf geçici teminata ait alındı veya banka teminat mektubu ve istenilen diğer belgelerle birlikte ikinci bir zarfa konularak kapatılır. Dış zarfın vizeline isteklinin adı ve soyadı ile açık adresi ve teklifin hangi işe ait olduğu yazılır.
Teklif mektuplarının adı ve soyadı da yazılarak istekli tarafından imzalanması ve bu mektuplarda şartname ve eklerinin tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen fiyatın rakam ve yazı ile açık olarak yazılması mecburidir. Bunlardan herhangi birine uygun olmayan veya üzerinde kazıntı, silinti veya düzeltme bulunan teklifler reddolunarak hiç yapılmamış sayılır.
Tekliflerin verilmesi
Teklifler ilânda belirtilen saate kadar, sıra numaralı alındılar karşılığında komisyon başkanlığına verilir. Alındı numarası zarfın üzerine yazdır. Teklifler iadeli taahhütlü olarak da gönderilebilir. Bu takdirde dış zarfın üzerine komisyon başkanlığının adresi ile hangi işe ait olduğu isteklinin adı ve soyadı ile açılı adresi yazılır. Posta ile gönderilecek tekliflerin ilânda belirtilen saate kadar komisyon başkanlığına ulaşması şarttır. Postadaki gecikme sebebiyle işleme konulmayacak olan tekliflerin alınış zamanı bir tutanakla tesbit edilir.
Komisyon başkanlığına verilen teklifler herhangi bir sebeple geri alınamaz.
Dış zarfların açılması
Tekliflerin açılma saati gelince, kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla belirtildikten sonra dış zarflar hazır bulunan istekliler önünde alınış sırasına göre açılarak, istenilen belgelerin ve geçici teminatın tam olarak verilmiş olup olmadığı aranır. Dış zarfın üzerindeki alındı sıra numarası iç zarfın üzerine de yazılır.
Belgeleri ile teminatı usulüne uygun ve tam olmayan isteklilerin teklif mektubunu taşıyan iç zarfları açılmayarak başkaca işleme konulmadan, diğer belgelerle birlikte kendilerine veya vekillerine iade olunur. Bunlar ihaleye katılamazlar.
İç zarfların açılması
Teklif mektuplarını taşıyan iç zarflar açılmadan önce, ihaleye katılacaklardan başkası ihale odasından çıkarılır. Bundan sonra zarflar numara sırası ile açılarak, teklifler komisyon başkanı tarafından okunur veya okutulur ve bir listesi yapılır. Bu liste komisyon başkanı ve üyeleri tarafından imzalanır.
Şartnameye uymayan veya başka şartlar taşıyan veya 30 uncu maddenin son fıkrası hükmüne uygun olmayan teklif mektupları kabul edilmez.
İhale sonucunun karara bağlanması
33 üncü madde gereğince kabul edilen teklifler incelenerek:
a) İhalenin yapıldığı, ancak ihale yetkilisinin onayına bağlı kaldığı,
b) Tekliflerin daha ayrıntılı bir şekilde incelenmesi için süreye ihtiyaç duyulduğu ve şartnamelerde daha uzun bir süre öngörülmemiş ise ihalenin 15 günü geçmemek üzere başka bir güne bırakıldığı,
c) İhalenin yapılmadığı,
Hususlarından birine karar verilir ve bu husus gerekçeli bir karar veya karar özeti halinde yazılarak, komisyon başkan ve üyeleri tarafından imzalanır ve durum hazır bulunanlara bildirilir.
Tekliflerin aynı olması
Birkaç istekli tarafından aynı fiyat teklif edildiği ve bunların da uygun bedel olduğu anlaşıldığı takdirde, bu oturumda aynı teklifte bulunan birden fazla isteklinin hazır olması halinde, bu isteklilerden ikinci bir yazılı teklif alınır ve bunlardan en uygun bedeli teklif edene ihale yapılır. Şayet aynı fiyat teklif eden isteklilerden birisi bu oturumda hazır bulunuyorsa ihale ona yapılır. Aynı fiyatı teklif eden hiçbir isteklinin oturumda hazır bulunmaması veya hazır bulunan isteklilerden alınacak ikinci tekliflerin de aynı olması halinde, ad çekme suretiyle ihale sonuçlandırılır.
İhalenin yapılamaması
Kapalı teklif usulü ile yapılan ihalelerde, istekli çıkmadığı veya teklif olunan bedel komisyonca uygun görülmediği takdirde, ya yeniden aynı usulle ihale açılır veya kuruluş yaran görüldüğü takdirde ihalenin bitiş tarihinden itibaren 15 gün içinde iş pazarlıkla yaptırılır.
İşin pazarlığa bırakılması halinde şartnamede belirtilen nitelik ve şartların aynen muhafazası mecburidir. Yeni ihale yapılıncaya kadar geçecek günler içinde aynı nitelikler korunarak günlük ihtiyaçlar oranında pazarlıkla mal alınabilir. Ancak ihale, şartnamede belirtilen nitelikte mal bulunamaması sebebiyle geri kalmış ise günlük ihtiyaçlar şartnameye bağlı kalmaksızın temin edilebilir.
FİYAT VE TEKLİF İSTEME USULÜ
Fiyat ve teklif isteme
Fiyat ve teklif isteme usulü, işin niteliği, nevi ve miktarı eksiltme şartnamesinde kaydedilmek şartıyla fiyat, evsaf ve müddet hakkında istekli tarafından fiyat verilmesi veya teklifte bulunulması suretiyle eksiltme yapılmasından ibarettir. Hangi hususlarda teklif istenildiği, teklifin şarta bağlı olup olmadığı eksiltme şartnamesinde belirtilir
Bu usulle ihale edilebilecek işler şunlardır:
a) Sınai ve teknolojik nedenlerle tahmini bedeli tesbit edilemiyen işler,
b) Önem ve özelliği itibariyle isteklilerin evsaf, fiyat ve süreler ile işin şartnamesinde yazılı olan diğer teknik hususlarda şartnamelere bağlı kalmaksızın değişik tekliflerde bulunmasında ve bunların değerlendirilmesinde yarar görülen işler,
c) Kuruluşlarca teknik yeterlilikleri ve güçleri bilinen isteklilerden teklif alınmasında yarar görülen işler.
Bu şekilde yapılacak ihalede kuruluşlar; doğrudan doğruya gazetelerle ilân edilmek suretiyle teklif isteyebilecekleri gibi, gazetelerde yapılacak ilân üzerine çıkacak isteklilerden aranılan şartları haiz olanlara yazı ile davetiye çıkarmak suretiyle de yapabilirler.
AÇIK TEKLİF USULÜ
Açık teklif usulü ile yapılabilecek ihaleler
Bu Yönetmeliğin 1 inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 45 inci maddesi uyarınca her yıl genel bütçe kanununda belirlenen tutarın iki katını geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.
Açık teklif usulünün uygulanması
Açık teklif usulüne göre ihaleler, isteklilerin ihale komisyonları önünde tekliflerini sözlü olarak belirtmeleri suretiyle yapılır.
Ancak: istekliler ilânda belirtilen ihale saatine kadar komisyon başkanlığına ulaşmış olmak şartıyla, 30 uncu madde hükümlerine uygun olarak düzenleyecekleri tekliflerini iadeli taahhütlü bir mektupla da gönderebilirler.
Teklif sahibi komisyonda hazır bulunmadığı takdirde posta ile gönderilen teklif son ve kesin teklif olarak kabul edilir.
Açık teklif usulünde ihale
İlânda belirtilen ihale saati gelince, komisyon başkanı, isteklilerin belgelerini ve geçici teminat verip vermemiş olduklarını inceleyerek, kimlerin ihaleye katılabileceğini bildirir. Katılamayacakların belge ve teminatlarının geri verilmesi kararlaştırılır. Bu işlemler, istekliler önünde, bir tutanakla tesbit edilir.
Tutanaktan sonra, ihaleye giremeyecekler ihale yerinden çıkartılır. Diğer istekliler, önce şartnameyi imzaya ve daha sonra, sıra ile tekliflerini belirtmeye çağrılır. Yapılacak teklifler ihaleye ait artırma ve eksiltme kağıdına yazılır ve teklif sahipleri tarafından imzalanır.
İlk teklifler bu suretle tesbit edildikten sonra, komisyon başkam, posta ile yapılmış teklifler varsa okutarak bu tekliflerin de ihaleye ait artırma ve eksiltme kâğıdına yazılmasını sağlar. Bundan sonra istekliler sıra ile tekliflerde bulunmaya davam ederler. İhaleden çekilen isteklilerin bu durumları ihaleye ait artırma ve eksiltme kâğıdına yazılır ve imzaları alınır. İlgilinin imzadan çekinmesi halinde durum ayrıca belirtilir.
İhaleden çekilenler yeniden teklifte bulunamazlar.
Teklifler yapıldığı sırada, yapılan indirim veya artırımların işi uzatacağı anlaşılırsa; isteklilerden komisyon huzurunda son tekliflerini yazılı olarak bildirmeleri istenebilir. Daha önce ihaleden çekilmiş olanlar bu durumda yazılı teklif veremezler.
İhale sonucunun karara bağlanması
Sözlü veya yazılı son teklifler alındıktan sonra, ihale 34 üncü maddeye göre karara bağlanır.
İhalenin yapılamaması
Açık teklif usulüyle yapılan ihalelerde istekli çıkmadığı, isteklilerin belgeleri veya son teklifleri uygun görülmediği takdirde, yeniden aynı usulle ihale açılır veya kuruluş yaran görüldüğü takdirde, ihalenin bitiş tarihinden itibaren 15 gün içinde iş 36 ncı maddenin ikinci fıkrasında belirtilen esaslar dahilinde pazarlıkla yaptırılabilir.
PAZARLIK USULÜ
Pazarlık usulünde ihale
Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli bir şekle bağlı değildir. İhaleler, Komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre, bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde anlaşmak suretiyle yapılır.
Pazarlığın ne suretle yapıldığı ve ne gibi tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale yapılanların neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında gösterilir.
Pazarlık usulüyle yapılacak işler
Aşağıda yazılı işlerin ihalesi, pazarlık usulüyle yapılabilir:
a) 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (a) bendine göre genel bütçe kanununda kuruluş merkezleri için belirlenen miktarı aşmayan ve süreklilik göstermeyen bu Yönetmeliğin 1 inci maddesinde gösterilen işler.
b) Önceden düşünülmesi mümkün olmayan ani ve beklenmeyen olayların ortaya çıkması üzerine acele olarak yapılması gerekip, kapalı veya açık teklif usulünün uygulanmasına yeterli süre bulunmayan işler; diğer ihale usulleriyle temin edilemeyen veya sağlanamayacağı açıkça belli olan işler, her çeşit araç ve gerecin yetkili servislerine yaptırılacak periyodik bakım ve onarımları; yedek parça ve lastik alımları,
c) İhalenin yapılmaması veya sözleşmenin bozulması nedeniyle, yeniden yapılacak ihalelerin sonuçlandırılmasına kadar geçecek süre içindeki ihtiyaçların giderilmesi ile ilgili işler,
d)Kullanışlarının özelliği, kuruluşa yararlı olması veya ivediliği sebebiyle kapak veya açık teklif usulleriyle ihalesi uygun görülmeyen işler ile zirai işletmeleri bulunan döner sermayelerde tarımsal ürünlerin doğrudan üreticiden satın alınma işleri,
e) Özellikleri nedeniyle belli isteklilere yaptırılmasında yarar görülen,
ea) Her türlü hizmet, eğitim araştırma, etüt ve proje, planlama, müşavirlik, keşif, harita, fotoğraf, film, baskı, sergileme, kontrol, muayene işleri ile teknik, fikri ve güzel sanatlarla ilgili çalışmayı gerektiren işler,
eb) El yazmaları dahil eski eser alımı, onarımı ve restorasyonu,
ec) Resim, heykel, tablo, grafik, seramik, fotoğraf film, slayt, poster, desen, gravür, güzel yazı ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri usullerle taş, ağaç veya başka madde üzerine çizilen veya tesbit edilen eserler, kabartma, oyma, mimarlık elişi ve küçük sanat eserleri alım ve onarımı, yaptırılması,
ed) Folklor malzeme ve derlemeleri, etnoğrafik eser satın alınması yaptırılması, onarımı,
ee) Fikir ve sanat eserleri üzerindeki her çeşit mali hakların tamamen veya kısmen alımı,
ef) Her çeşit fikir ve sanat eseri yapma, yaptırma, alma,
eg) Festival, şenlik, gösteri, kongre, sergi ve benzeri kültür ve sanat faaliyetleri düzenleme, düzenletme,
eh) Sanatçılara yaptırılacak sanat çalışmaları,
f) Para, tahvil, senet, pul, altın gümüş, mücevher gibi kıymetlerin basımında kullanılan hammadde ve malzeme alımları ile yine bu kıymetlerin ve güzel sanatlarla ilgili veya tarihi değeri bulunan eşyanın özel ambalaj, koruma, sigorta ve taşıma işleri,
g) 36 ve 42 nci maddeler uyarınca pazarlık usulüyle sonuçlandırılacak işler,
h) Tek kişi veya firma elinde bulunan taşınır mal, hak ve hizmetlerle, belirli taşınmaz malların alımı veya kiralanması,
i) Damızlık olarak veya aşı, serum üretmek veya kontrol ve araştırma işlerinde kullanılmak üzere hayvan ve tohumluk alımı,
j) Kuruluşun bağlı olduğu idarenin birinci derece ita amirinin izni alınmak kaydıyla, özellikleri nedeniyle yabancı ülkelerden sağlanması zorunlu olan her türlü alım, kiralama, onarım yaptırma, keşfettirme, montaj, sigorta, taşıma ve hizmet işleri,
k) Yıllık ihtiyaç tespiti yapılamayan veya stoklama imkanı bulunmayan ve sağlık kurumlarınca hastalara kullanılacak olan; tıbbi sarf malzemeleri ile test ve tetkik sarf malzemelerinin aylık, üç aylık, altı aylık gibi dönemsel alımları.
(a), (b), (c), (e), (f), (h), (j) ve (k) bentlerinde yazılı işler için şartname düzenlenmesi, tahmini bedel tespiti, teminat alınması ve sözleşme yapılması mecburi değildir.
YARIŞMA USULÜ
Yarışma usulünün uygulanması
Kuruluşlar her türlü etüt, plan - proje ve güzel sanatlara dair işlerini gereğinde yarışma ile yaptırabilirler. Bu işlerin mesleki kontrollük hizmetleri projesi uygulanacak olan yarışmacıya, pazarlıkla ihale edilebilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sözleşme
İhalenin sözleşmeye bağlanması
Bütün ihaleler bir sözleşmeye bağlanır. Sözleşme, kuruluş adına ihale yetkilisi tarafından imzalanır.
Bu Yönetmelikte belirtilen özel hallerde sözleşme yapılması mecburi değildir.
Kesin teminat
Taahhüdün, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşme yapılmasından önce müteahhit veya müşteriden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle % 6 oranında kesin teminat alınır.
Müteahhit veya müşterinin bu mecburiyete uymaması halinde protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminatı gelir kaydedilir.
Verilen kesin teminat, teminat olarak kabul edilen diğer değerlerle değiştirilebilir.
Sözleşmenin yapılmasından sonra geçici teminat iade edilir.
Yapım işlerinde kesin teminat
Tahmin edilen bedeli her yıl 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 55 inci maddesi için Genel Bütçe Kanunu ile tesbit edilecek miktarı aşan etüd, proje, kontrollük ve müşavirlik hizmetleriyle yapım işlerinde alınmış bulunan geçici teminat kesin teminata dönüştürülerek geri kalanı müteahhidin hak edişlerine karşılık verilecek paralardan % 10 alıkonularak kesin teminat tutarına çıkartılır. Bu suretle alınan teminat tamamlanıncaya kadar diğer teminatlarla değiştirilemez. Müteahhit isterse kesin teminatın tamamını teminat olarak alınacak değerlerden de verebilir.
Keşfin ve sözleşmenin dışında kalmış fakat yapılması ihaleden sonra kararlaştırılmış işlerle değişken fiyat esasına göre ihale edilmiş işlerde kesin teminat, artan iş veya fiyat farkı olarak ödenecek bedel oranında arttırılır.
Kesin teminatın geri verilmesi
Kesin teminatın:
a) Taahhüdün sözleşme ve şartname hükümlerine uygun biçimde yerine getirildiği usulüne göre anlaşıldıktan ve müteahhidin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tesbit edildikten sonra, tümü;
b) Yapım işlerinde (al fıkrasındaki şartlardan, ayrı olarak, geçici kabul tutanağının onaylanması ve geçici kabulde görülen kusurların giderilme bedelinin kesin teminatın yarısından fazla olmaması ve Sosyal Sigortalar Kurumundan ilişiksiz belgesi getirilmesi şartıyla, yarısı, kesin kabul işlemleri tamamlandıktan sonra ise, kalanı;
Müteahhide geri verilir.
Müteahhidin bu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar Kurumuna olan borçlan ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin kesin kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde, teminatı paraya çevrilerek borçlarına karşılık tutulur. Varsa kalanı müteahhide geri verilir.
Sözleşme yapılmasında müteahhit veya müşterinin görev ve sorumluluğu
Sözleşme yapılması gerekli olan hallerde müteahhit veya müşteri onaylanan ihale kararının kendisine bildirilmesini izleyen günden itibaren 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi kuruluşa vermek zorundadır.
Satışlara dair ihalelerde müşterinin aynı süre içinde ihale bedelini ve müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları yatırması diğer giderleri ödemesi gerekir.
Bu mecburiyete uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat gelir kaydedilir.
Müşterinin süresi içinde taşınır veya taşınmaz malları teslim almaması
Bedeli, vergi, resim, harç ve diğer masraftan ödemiş olmak şartıyla müşteri şartnamede yazılı süre içinde taşınmaz mallan namına tescil ettirmeye mecburdur. Aksi takdirde müşteri, vukua gelecek hasar, zarar, fuzuli işgal ve diğer sebeplerle kuruluştan bir talepte bulunamaz.
Taşınır mallar, bedeli ödendiği halde şartnamedeki süre içinde teslim alınmaz ise kuruluş bunları müşteri hesabına bu Yönetmelik hükümleri dairesinde satmaya yetkilidir. Malların süresi içinde teslim alınmaması ve ikinci defa satılması sebebiyle tahakkuk edecek masraflar, varsa kuruluşun diğer alacakları, ikinci satış bedelinden mahsup edildikten sonra, geri kalan kısmı, ilk müracaatında verilmek üzere müşteri namına emanet hesabına alınır. Satış bedeli kuruluş masraflarını ve alacaklarını karşılamazsa, farkı teminattan mahsup edilir ve artanı müşteriye geri verilir.
Sözleşmenin akdedilmiş olması halinde, feshedilerek yukarıdaki hükümlere göre işlem yapılır.