4/6142 Erat Sevkiyat Yönetmeliği

I İNCİ BÖLÜM

Umumi esaslar:

1. Acemi celbi; erin asker ocağına ilk giriş safhasını teşkil eder. Dolayısiyle askerlik hakkında ilk intibaı celp sırasında edinir.

Terhis ise; erin bu ocaktan aile yuvasına iadesi demek olduğundan son hatırayı da bu maksatla yaptığı yolculuk sırasında duyar. Gerek bu iki maksatla ve gerekse izinli, hava değişimli, hasta ve yaralıların sevkiyatındı erlere iyi akisler bırakmak, onları lüzumsuz yere bekletmemek, her türlü istirahatlerini, yedirme, yatırma ve sağlıklarını koruma en belli başlı millî vazifedir.

Bu vazifelerin her çareye baş vurularak yerine getirilmesinden askeri ve mülkî makamlar derece derece mesuldürler.

Hazar ve seferde; celp, terhis, toplu izin gibi erat sevkiyatı serbest veya kafile halinde yapılır. Bu iki usulden hangisini tamamen veya kısmen tatbik edileceği her defasında Millî Müdafaa Vekâleti tarafından emredilir.

2. Hazar celplerinde; eratın celp ve sevklerinde evvelki askerlik muameleleri (H. 101) asker alma talimatı hükümlerine uyularak askerlik şubelerince yapılır.

3. Celp işine; Millî Müdafaa Vekâletince verilecek celp emri ile başlanır.

4. Celpte erat sevkiyatı:

a - Toplu olarak yapılacak sevkiyat için askerlik daireleri; tren ve vapurla gönderecekleri erlere ait (Numunesine göre) hazırlanmış sevk talep cetvellerini celp emrinde bildirilen, celbin başlama tarihinden bir ay evvel E. U. Ulş. Dairesinde bulundurur.

E. U. Ulş. Dairesi, bu talep cetvellerine göre tertip ettiği sevk plânlarını askerlik dairelerine gönderir. Bu plânlara göre eratın askerlik şubelerinde bulunacakları günler askerlik dairelerince tesbit edilerek askerlik şubelerine bildirilir. Askerlik şubelerince yapılacak davet bu günlere uyularak yapılır. Davet günlerinde askerlik şubelerine baş vuran erattan kafile halinde gitmek isteyenler için kafileler teşkil edilir.

Serbest ve tek başına gitmek arzu edenlerin muameleli evrakı, sevk muhtıraları ellerine verilerek kendilerine tahsis olunan nakil vasıtasının istasyon veya iskeleden hareket tarihi ve saati tebliğ edilir. Yolculuk müddetine göre istihkakı olan komanyası verilir.

b - Serbest celp usulü ile askere sevk edilecek yükümlülerin yol masrafları karşılanarak serbest olarak sevk edilirler. Bu erlerin celp emrinde belirtilen müddet zarfında kıtalarında bulunmak mecburiyeti kendilerine tebliğ edilir.

c - Askere sevk edilecek yükümlülerin, Kabul Toplanma Merkezleri ve Tali Kabul Toplanma Merkezleri arasında yapılan taşıma giderleri idarece karşılanır.

5. Dağıtım ve terhiste erat sevkıyatı:

a - Toplu olarak yapılacak sevkıyat için tren ve vapurla gönderilecek erata ait hazırlanan sevk talep cetvelleri, ordu (bağlı birlikleri için), kolordu ve müstakil birlik komutanlıkları, Lojistik Komutanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kara Kuvvetleri Komutanlığı Daire Başkanlığı (bağlı birlik ve kurumlar için) Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanlıkları tarafından Genelkurmay Başkanlığı Ulaştırma Dairesi Başkanlığına gönderilir.

Genelkurmay Başkanlığı Ulaştırma Dairesi Başkanlığı bu cetvellere göre ulaştırma planlarını tanzim ederek yukarıda bildirilen makamlara gönderir. Nakliyat bu planlara göre yapılır.

b - Dağıtımda erbaş ve erlere, ilgili evrakları ile gidecekleri merkeze kadar olan yol masrafları verilir. Yol masrafları, iaşe bedeli ile gidilecek merkeze kadar olan otobüs rayicine göre tespit edilen taşıma bedelinden oluşur.

c - Serbest terhiste; askerlik hizmetini tamamlamış olan erbaş ve erlerin askeri kıyafet ve malzemeleri alınarak beraberinde getirdikleri sivil elbiseleri kendilerine giydirildikten sonra, terhis belgeleri ile ayrıldıkları merkezden gidecekleri merkeze kadar olan yol masrafları verilerek terhis edilirler.

d - Dağıtım ve terhis edilecek yükümlülerin, Kabul Toplanma Merkezleri ve Tali Kabul Toplanma Merkezleri arasında yapılan taşıma giderleri idarece karşılanır.

e - Terhisleri, izinleri hitamında yapılmak üzere izinli bırakılan erbaş ve erler için de (c) ve (d) bentleri tatbik olunur.

6. Toplu izin sevkiyatına alt sevk talep cetvelleri, verilen emir ve esaslar dâhilinde birlik ve müesseselerce hazırlanarak E. U. Ulş. Dairesine gönderilir. E. U. Ulş. Dairesi, bu talep cetvellerine göre sevk plânını tanzim ederek alâkalı birlik ve müesseselere göndermek suretiyle nakliyat sağlanır.

7. Toplu celp nakliyatında, kafilelerin sevki için ekiplerin (Subay, Tabip, Astsubay, yardımcı er) hangi birlikten teşkil edileceği E. U. Ulş. Dairesince tertiplenerek sevk plânına ilâve edilir. Bu plânlar yurt içi bölge kumandanlıkları ile, ekipleri teşkil edecek birlik kumandanlıklarına gönderilir.

Toplu terhis sevkiyatında, kafilelere tefrik edilecek ekipler ordularca tertiplenir.

II NCİ BÖLÜM

Sağlık işleri:

8. Celpte askerlik şubelerinde sağlık işleri, (H. 101) talimatındaki esaslar dâhilinde yapılır.

9. Askerlik şubelerince, erlerin giyecekleri elbise, çamaşır, vesaire daha önceden DDT talk tozu karışığı veya solüsyonundan geçilir. DDT tozu ve solüsyonunun ne şekilde hazırlanacağı (Ek-1) de gösterilmiştir.

10. Kafile ile gitmeyi arzu eden erat yola çıkarılmadan evvel gidecekleri istikametlere göre kafile kafile tertip edilir.

Kafilelerin miktarlarına göre aşağıda gösterildiği üzere sıhhi personel verilir.

a - 40 kişiye kadar olan kafilelere, 1 sıhhiye eri ve lüzumlu ilâç.

b - 40 - 80 kişiye kadar olan kafilelere, 1 sıhhiye astsubayı ve yeteri kadar ilâç.

c - 80 - 120 kişiye kadar olan kafilelere, 1 tabip ve yeteri kadar ilâç verilir.

d - 120 kişiden fazla olan kafileye, 1 tabip ve yeteri kadar ilâç verilir ve icabında 1 sıhhiye astsubayı da verilir.

Bu kafileler sağlam, hasta, hava değişimli ve yaralılardan ibaret olabilir. Bu takdirde kefilenin miktarı gözönünde tutulrak tabip, sıhhiye astsubayı, sıhhiye eri ve hasta bakıcı ile yeteri alât ilâç ve malzeme verilir. (Ek-2)

11. Terhis, toplu izin vesair gibi erat sevkiyatında, erat yola çıkarılmadan önce bağlı bulundukları birlik, müessese ve garnizondaki askerî hastanelerin tabip ve heyetleri tarafından sıhhi bir muayeneden geçirilir. Eğer eratın yola çıkarılacağı yerde askeri hastane ve askerî tabip yoksa lüzumuna göre hususi ve mülki tabiplerden sıhhi kurullar teşkil edilir. Bu muayene neticesinde yolculuk zahmetine dayanamıyacak zayıf, yüksek ateşli hastalar varsa tesbit edilerek tedaviden sonra gönderilmek üzere yolculuktan geri bırakılır.

12. Sevkiyat yapılacak bölgelerde, bulaşıcı hastalık salgını varsa, koruyucu olarak gerekli aşılar yaptırılır. Her hangi bir bulaşıcı hastalık yoksa, celplerde askerlik şubelerinde yalnız çiçek aşıları yaptırılacaktır. Diğer mûtat koruyucu aşılar erin kıtasına iltihakından sonra tatbik edilir.

13. Sevkiyat esnasında bulaşıcı hastalık salgını görülürse tekmil erler hamam ve etüvden geçirilir. Her yerde hamam ve etüv tedariki mümkün olmıyacağından bu gibi hallerde bu işi yapabilecek askeri konaklar, temizleme evleri seçilmelidir. Bunlar da yoksa vilâyet ve kaza hamamlarından, belediye etüvlerinden ve temizleme trenlerinden faydalanmalıdır. Bulaşıcı hastalık zuhur etmedikçe erlerin giyeceklerini etüvden geçirmemelidir.

Trende yapılacak sevkiyatta sağlığı koruma işleri:

14. Eratın bineceği trenlerin kullanılmadan önce ve kullanıldıktan sonra ait olduğu makam, birlik, müessese, şirket veya eşhas tarafından fennî surette temizlenmsi mecburidir.

15. Temizlenen her vagonun üzerine alâkalı memurlar tarafından altına günü yazılmak suretiyleri (Temizlenmiştir) yazısını havi bir etiket yapıştırılır. Bu etiketi taşımıyan vagonlara erleri bindirmek yasaktır. Vagonlar boşalır boşalmaz yine alâkalı memurlar tarafından altına günü yazılmak suretiyle (Kirlidir) seklinde sarı bir etiket yapıştırılır.

16. Seyahat esnasında bulaşıcı hastalık çıkan vagonların temizliği orduya aittir. Askerî tabiplerin direktifleri altında fennî temizlikleri yaptırılır. Bu gibi vagonların temizlenmeden geri çevrilmesi yasaktır. Vagonlar üzerine alâkalı memurlar tarafından (Bulaşık) yazılı sarı bir etiket yapıştırılır.

17. Vagonlar iki şekilde temizlenir.

a - Günlük basit temizlik; vagonların içerisi ıslak, sabunlu bezle temizlenir.

b - Bulaşıcı hastalık zuhurunda temizlik; mevcut olan yerlerde manevra veya lavaj makinalarıyla yapılır. Lavaj makinası olmayan yerlerde, vagonlar sodalı veya küllü su ile yıkanır. Krezollü mahlüller, Formol % 40 Formoldan 30 gram bir litre suda eritilir) veya süplümeli sularla her taraf silinir. Formol kullanılmış ise kullanmadan evvel vagonların kapı ve pencereleri açılarak havalandırılır. Varsa DDT solüsyonundan da faydalanılır.

18. Vagonlarda böcek mevcutsa, bunlar da formol ve buharlı etüv cihazlariyle temizlenir.

19. Binilecek her vagonda helâ, el ve yüz yıkama yerleri bulunmalıdır.

20. Kış mevsiminde yapılacak sevkiyatta, erlerin ısıtma tertibatlı vagonlarda seyahat ettirilmeleri mecburidir.

21. Eratın büyük abdese çıkacakları, el ve yüz yıkayacakları istasyonlar ulaştırma makamlarınca tanzim edilen ve bir örneği de yolculuktan evvel kafile kumandanına verilen seyrüsefer cetvellerine göre tesbit edilir.

22. Yolculuk esnasında hastalananlar olursa vakanın âcil olup olmadığına göre (Askerî veya sivil) hastanesi yakın olan istasyonlardan birisinde hastalar hemen indirilerek hastanelere gönderilirler.

23. 500 kişiden fazla olan sevkiyatta, katarın arkasına takarak hasta nakline elverişli bir vagon bağlanır.

24. Yaralı ve hastalardan müteşekkil kafilelerin sevkiyatı; bu kafilelerin miktarlarına göre hasta vagonu veya trenleriyle sağlanır.

25. Vagonlara istiaplarından fazla er bindirilerek izdihama sebebiyet verilmemelidir.

Kara yolu vasıtalarıyla yapılacak nakliyatta sağlık işleri:

26. Kara yolu ile yapılacak nakliyatta; vasıtanın istiabından fazla er bindirilmez.

27. Yağışlı ve soğuk havalarda üstü açık kamyonlarla nakliyat yapılmaz.

28. Vasıta dururken ve yürüyüşte iken ayakta er bırakılmaz ve insan bindirilmez.

29. Hayvan üzerinde duramıyacak olan hasta ve yaralılar hayvana bindirilmez.

Yaya olarak yapılacak nakliyatta sağlık işleri:

30. Erleri aç karnına yürüyüşe geçirmemelidir. Sabah kahvaltısı verilemediği günlerde mutlaka sıcak çay içirilmelidir. Bir günlük yürüyüş bitmeden önce bol yemek vermelidir. Yürüyüşlerin sonuna kadar fazla sigara içilmesine müsaade edilmemelidir.

31. Yaya yürüyüşlerinde uygunsuz ayakkabı, yamalı çorap, yağsız ve buruşuk postallar, ayakların uzun müddet yıkanmaması, düz tabanlık, kemik şekil bozuklukları, nasır gibi ayak rahatsızlıkları mâni olur. Bunlara dikkat etmek lâzımdır.

32. Yürüyüş yapan eratın ayaklarına çok ihtimam etmelidir. Yapılan her hangi bir yürüyüş sonunda yapılacak tedbirler şunlardır:

a - Ayakkabıların çıkarılması ve kurutulması.

b - Çorapların çıkarılması, yıkanması ve kuruduktan sonra yumuşatıcıya kadar oğulması, ek yerleri sert olmamak üzere tamiri, bunlar mümkün olmadığı hallerde çorapların temizi ile değiştirilmesi.

c - Ayakları soğuk suda yıkamak, alkollü, şaplı veya formollü su ile oğuşturmak, ayaktaki vuruk, sıyrık, pişikleri tedavi etmek lâzımdır.

33. Yağışlı havalarda erlerin ayakkabılarının yüzleri ve dikiş yerleri yağlanmalıdır. Böyle havalarda erlerde esneme, gevşeklik, uykuya meyil görülürse, geri kalma başlarsa böylelerini hemen harekete geçirmeli ve geride bırakmalıdır. Çünkü bu gibi haller donma ârazıdır. Bu gibiler geride kalır, düşer ve ölebilirler.

34. Molalarda, arazinin tabiatına, mevsime ve erattaki yorgunluk alâmetlerine bakarak hüküm vermelidir. Mânialı ve yokuşlu yerler çıkıldıktan sonda daima mola verilmelidir. Mola yerleri, sıcaklarda gölgeli yellerde ve soğuklarda, mahfuz yerlerden seçilmelidir. Mümkün ise molalarda erleri uyumağa, fennî yatırmağa ve neş'eli vakit geçirmek için şarkı ve türkü söyletmeye çalışmalıdır.

Vapurla yapılacak sevkiyatta sağlık işleri:

36. Yaz mevsiminde erleri güvertede ve kışın da ambarlarda seyahat ettirmelidir. Yalnız erlerin sevkiyatına tahsis edilen gemilerde II ve III üncü kamaralardan dahi istifade etmelidir.

37. Eratın sevkiyatında kullanılacak gemilerde er miktarına göre, el ve yüz yıkama yerleriyle, içilecek su tertibatı ihtiyaca göre ayırmalıdır.

38. Vapurla sevkiyatı yapılan erler sağlıklarını bozacak yerlere yerleştirilmezler.

39. Erlere vapurda seyahat ederken yetiştiği kadar münavebe ile sıcak yemek verilmelidir.

40. Erlerin bulunduğu yerleri yolcu kamaralarından ayırmalı ve yolcular arasında gezmelerine müsaade etmemelidir. (Yolcu vapurlarında seyahat edildiğine göre)

41. Kafilelerde hasta ve yaralı erler de mevcutsa bunlar için kâfi miktarda oturacak sedye, tezkereci eri bulundurmalı, yatarak seyahat eden hastaları müsait kamaralardan istifade ettirmelidir. Kamara yoksa vapurda en müsait yerlerin tercihan hasta ve yaralılara tahsisi düşünülmeli ve yapılmalıdır.

Uçakla yapılacak sevkiyatta sağlık işleri:

42. Hasta ve yaralıların tedavisi hususunda hazar veya seferde uçak ve helikopterlerden faydalanmalıdır.

43. Uçak ve helikopterlerle her hangi bir yere sevkine lüzum görülen hastaların nakil işi hastanenin alâkalı mütehassısının kararı alınarak yapılır.

Yollarda hastalanan erler hakkında yapılacak işler:

44. Yollarda hastalanan erler, kafilede tabip varsa tabip tarafından, yoksa kafile kumandanı tarafından yolculuğa devam edip edemiyeceğine karar verilerek askerî veya sivil hastanesi bulunan bir yere kadar vasıta ile nakledilerek hastaneye gönderilir. Hangi hastalıktan ve hangi hastaneye yattığına dair mürettep bulunduğu birliğin kumandanlığına ve şubesine malûmat verilir.

45. Yaya yolculuğu esnasında hastalanan erlerin hastalıkları hafif ve fakat yaya olarak yollarına devam edemiyecek vaziyette iseler ve bu vaziyetleri kafile tabibi, yoksa kafile kumandanı tarafından tesbit edilerek gidilecek mahalle kadar vasıta ile gönderilmesi temin edilir.

46. Yollarda hastalanan erlerden hiç bir suretle muhtarlık veya askerlik şubelerine hasta er bırakılmaz. Hastalanan her erin, sivil olsun asker olsun muhakkak şekilde bir tedavi müessesesine sevki şarttır.

47. Yollarda hastalanarak hastahanelere gönderilen erlerin üzerindeki kıymetli eşya ve parası senet mukabili kafile kumandanı tarafından eri teslim alan hastahaneye verilir. Kıta kumandanında kalacak olan senedi hasta erin karantina memuru imza eder. Bu senedin sureti erin bağlı bulunduğu askerlik şubesine hastalık ihbarı yapılırken gönderilir. Erin üzerindeki orduya ait silâh, cephane, kütüklük gibi eşyalar ise kafile kumandanı tarafından teslim alınarak ait olduğu kumandanlığa gönderilir.

48. Yollarda hastalanan erlerin sevkiyat işlerinde sarf edilmesi lâzımgelen para kafile kumandanının yanındaki avans paradan temin edilir.

49. Sivil veya askerî hastahanelere gönderilen erler tedaviden sonra hastahanelerce kıtasını veya memleketine, sivil hastahanelerce en yakın askerlik şubesine, kıta veya memteketine gönderilmek üzere teslim edilir.

50. Kafile kumandanları, yolda hastalanarak hastahanelere gönderdikleri erlerin mufassal künyelerini havi bir cetveli tertibat alan kumandanlığa verir.

51. Askerlik şubelerinde, askerî konaklarda, istasyon veya büyük duraklarda kafileler içersinde hasta er bulunup bulunmadığı araştırılır ve şüpheli vakalar muayeneden geçirilir. Hastalar hastahanelere gönderildikten sonra yolculuğa devam edilir.

Yollarda vefat edecek erler hakkında yapılacak işler:

52. Yollarda ve sevkiyat esnasında ölen erlerin, ölümü doktor raporu ile tesbit ve tevsik edildikten sonra defnine müsaade edilir.

53. Yollama ve sevkiyatta ölen erlerin teçhiz ve tekfinleri şu makamlarca yapılır. Askerî kıtalar, garnizon kumandanlıkları, yurt içi bölge kumandanlıkları, askerlik daire ve şubeleri, merkez kumandanlıkları, askerî müesseseler, askerî ve sivil hastahaneler, sevkiyat işi ile meşgul olan makamlar.

54. Yollama ve sevkiyatta vâki olacak ölümlerde, yakın bir yerde asileri veya sivil hastahane varsa tercihan ölü, ölüm sebebi tesbit ve rapor tanzim edilmek üzere bu müesseselere gönderilir. Teçhiz ve tekfinleri de bu müesseselerce yaptırılır.

55. Yakınında askerî veya sivil hastahane bulunmayan yerlerde vukubulan ölümlerde, askerî tabip yoksa mahallî hükümet tabipleri tarafından ölüm sebebi tesbit ve raporu tanzim edildikten sonra 53 üncü maddedeki makamdarlan biri tarafından teçhiz ve tekfin işi tamamlanarak ölü defnolunur.

56. Şüpheli ölümlerde, vakanın muhakkak şekilde askerî veya sivil hastahanelerce tetkik edildikten sonra ve otopsi raporu tanzim edildikten sonra defnine müsaade edilmelidir. Bu gibi vakalarda ölünün hastahanesi bulunan bir yere kadar nakli mecburidir.

57. Ölen er, mensup olduğu dinin icaplarına göre defnedilir. (Muhitin sağladığı imkânlar ölçüsünde)

58. Ölen erin mufassal künyesi ile birlikte, elbise ve teçhizatiyle kıymetli eşya ve parası tesbit edilir ve buna alt zabıt tutulur. Elbise ve kıymetli eşyalar en yakın askerlik şubesine teslim edilecek ve bu şube de erin bulunduğu askerlik şubesine gönderecektir. Ayrıca mensup bulunduğu kıtasına malûmat verilir. (Celplerde erin mensup bulunduğu askerlik şubesi, erin maaş ve diğer kıymetli eşyasını tesbit eder ve ailesine göndermeyi sağlar.)

59. Perakende olarak, hasta, zayıf, hava değişimli ve yaralılar sevk olunabilir. Grup yapılması için bunların bekletilmesi caiz değildir.

60. Hava değişimliler, zayıflar, hasta ve yaralıların sevkiyatında kafilede ağır hasta ve yaralı olmasa bile, 25 kişilik kafileden itibaren bunlara tabip, hasta bakıcı, hemşire, sıhhiye eri, tezkereci ve diğer lüzumlu ilâç, malzeme ve vasıta verilir. Bu kafilelere bunlardan ne miktar verileceği o mahaldeki hastahane veya nekahathanenin alâkalı tabipleri tesbit ederler. Kafiledeki en ağır hasta ve yaralı nazarı itibara alınarak ona göre bu işle mütehassıs olan bir tabip vazifelendirilir.

61. Kafiledeki hasta, yaralı ve zayıfların miktarı 50 ve daha fazla olduğu zaman verilecek tabip, sıhhiye astsubayı, hemşire, hasta bakıcı, diğer ilâç ve vasıtaların miktarı alâkalı tabiplerce tesbit edilecek miktarda arttırılır. Bunların yanlarında ilk tedavi yapacak kadar personel, vasıta ve ilâç bulundurulmasından, bu hastaları sevkeden nekahathane, hastahane baş tabip ve ikinci tabipleri mesuldürler.

62. Miktarı 25 kişiden az olmakla beraber içlerinde ağır hasta ve yaralı bulunan kafilelere tabip verilmesi mecburidir. Bunu sağlıyacak hastahanenin alâkalı tabipleridir,

63. Sevkiyatta yol güzergâhındaki köylerde sâri hastalık çıktığı haber alınırsa bu köylere uğramadan geçilir. Eğer buna imkân yoksa eratın halk ile temasına ve köy çeşmelerinden su içmelerine katiyen mâni olunur. Böyle yerlerde konaklanılmamasına dikkat edilir.

64. Serbest celbe tabi erat;

a - Celp eratı, kaza merkezlerindeki hükümet tabibine müracaat ederek muayene ve aşılarını yaptıracak ve sevk puslasının mahallî mahsusundaki yere yapılan aşılarla, aşıların yapıldığı tarih yazılacak ve aşıyı yapan tarafından açık künyesi yazılarak sevk puslası imzalanacaktır.

b - Sevke mâni geçici bir hastalığı varsa ve tek tabip salâhiyeti dâhilinde görülüyorsa birer haftalık istirahat ile sevki tehir edilecektir. Mevcut hastalık tek tabip salâhiyeti haricinde ise en yakın sıhhi müesseselere gönderilmek üzere şubelere gönderilecektir,

c - Serbest celp emri ile doğrudan doğruya kıtalara iltihak edecek erlere, kıtalarınca (D - 90) talimatı hükümlerine göre gerekli muamele yapılır.

d - Sifilitik erlerin sevki sırasında hükümet veya belediye tabipleri tarafından sevk puslasına mütebaki tedavinin kıtada yapılmasına dair meşruhat verilir.

e - Serbest celplerde, Vekâleti tarafından verilecek emre sağlık dairesince sıhhi hususlar ilâve edilir.

f - Sağlık işlemleri ile ilgili olarak;

1) Son yoklamalarında askerlik meclislerince veya tek veya çift tabipçe yapılan muayeneleri neticesinde haklarında karar verilemediğinden veya askere sevkleri esnasında rahatsızlığını beyan ettiklerinden asker hastanesine sevk edilenlerin,

2) Askerlik hizmetine başladıktan sonra rahatsızlığı nedeniyle asker hastanesine ve bunlardan tekrar kıtalarına sevk edilenlerin,

3) Hava değişimi alanlardan memleketlerine, hava değişimi süresi içinde hastaneye ve hava değişimi sonunda kıtalarına sevk edilenlerin,

ayrıldıkları merkezden gidecekleri merkeze kadar yol masrafları karşılanır. Yol masrafları, iaşe bedeli ile gidilecek merkeze kadar olan otobüs rayicine göre tespit edilen taşıma bedelinden oluşur.

g - (f) bendinde yazılı nedenlerle sevk edilen erbaş ve erlerin, Kabul Toplanma Merkezleri ve Tali Kabul Toplanma Merkezleri arasında yapılan taşıma giderleri idarece karşılanır.

III ÜNCÜ BÖLÜM

Levazım işleri:

Giydirme:

65. Celp eratı kıtalarına kadar kendi sivil elbiseleriyle gelirler. Kıtalarınca giydirilirler ve üzerlerindeki sivil eşyaları birliklerce muhafaza olunarak terhislerinde veya başka birliklere nakillerinde kendilerine iade edilir.

İaşe:

66. Hazar ve seferde toplu olarak yapılacak celp, terhis ve kıta nakillerinde askere davet edilenler şubelerine kadar kendi yiyecekleriyle beslenirler askerlik şubelerinden itibaren yapılacak iaşe dört esası ihtiva eder.

a - Yaya olarak yapılacak sevkiyatta.

b - Kara vasıtalariyle yapılacak sevkiyatta.

c - Demiryolu ile yapılacak sevkiyatta.

d - Denizyolu ile yapılacak sevkiyatta.

67. Yaya olarak yapılacak sevkiyatta:

Celpte, yürüyüşe geçme zamanı ve pişirme malzemesi müsait ve mümkün olan hallerde, askerlik şubelerince veya askerlik şubesi bir iaşe birliği merkezinde ve iaşesi bu birlikçe temin ediliyorsa bu birliklerce erlere sıcak yemek verilmek suretiyle yürüyüşe geçirilir. Mümkün olmayan hallerde azık verilir. Öğle ve akşam yemekleri için güzergâhta sıcak bir yemek ile bu kafileyi iaşe edecek kabiliyette birlik mevcut olduğu halde (Askerlik şubelerince o birliğe evvelden haber vermek ve her türlü tedbirleri evvelden almak ve aldırmak suretiyle) sıcak yemekler veya yarı sıcak, yemek, yarı azıkla (öğle yemeği sıcak, akşam yemeği azık veya tamamen azıkla iaşeleri) temin edilir.

Terhiste, terhis yapan birlik ve müesseselerce celpte olduğu gibi iaşeleri temin edilir.

Öğle yemeği zamanına kadar köyüne varacak erler için sabah çorbasından başka ayrıca bir istihkak verilmez.

68. Kara vasıtalariyle yapılacak sevkiyatta:

Celpte iaşe, yaya olarak yapılan sevkiyattaki esasların aynıdır.

Seferde celp eratı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu yolu ile temin olunur. Kara yolculuğundan sonra bir demiryolu yolculuğu da yapılacaksa azık hesabında tren bekleme ve hareket saatlerinin de gözönünde bulundurulması lazımdır.

Seferde celp eratı Millî Müdafaa Mükellefiyeti kanunu yolu ile temin edilen malzemelerden istifade edilerek askerlik şubelerince iaşe edilirler.

69. Demiryollariyle yapılacak sevkiyatta:

Sevk makamlarınca, mutfak vagonu temin edilebilecek hallerde bu vagonda pişirilecek sıcak yemek ile yoldaki iaşe temin olunur.

Vagon temin edilemediği hallerde, eratın yanına (Celpte askerlik şubeleri veya misafir oldukları iaşe birliklerince, terhiste terhisi yapan iaşe birliklerince) ihtiyat olarak bir günlük normal istihkak kadar azık verilir. Tren yolculuğundaki iaşe güzergâhındaki askerî konaklar veya birliklerce açılacak olan iaşe istasyonlarında sıcak yemek verilmek suretiyle yapılır. Her hangi bir sebeple bu istasyonlarda sıcak yemek verilemediği hallerde ihtiyat azıktan faydalanılır. Eksilen miktar bu istasyonlarda ikmal edilir.

70. İaşe istasyonlarında, bir defada 1000 kişiye kadar sıcak yemek verebilecek kabiliyette mutfak edevatı, karavana, çatal, kaşık ve mümkün olan hallerde aş kabı hazır bulundurulur.

71. Eratın yanına verilecek ihtiyat azık, celpte birliğe iltihakında, terhiste demiryolunu takip edecek ilk karayolu yolculuğunda erlerin iaşelerine sarf edilir. Kara yolculuğu yapmıyacak erattan ihtiyat azık geri alınmaz.

72. Demiryolculuğu mütaakip, denizyolu yolculuğu yapılacaksa erata ayrıca ihtiyat azık verilmez. Yanındaki azık, denizyolu ihtiyat azığını teşkil eder. Denizyolunu takip edecek ilk karayolu yolculuğunda eratın iaşesine sarf edilir.

73. Denizyolu ile yapılacak sevkiyatta:

a - Denizcilik bankası vapurlariyle yapılacak sevkiyatta, Denizcilik bankası T. A. O. ile yapılacak anlaşma ve protokol esasları mucibince vapurlarda geçecek günlerin iaşesi sıcak yemek verilmek suretiyle Denizcilik Bankasınca temin olunur.

b - Anlaşma yapılmadığı zamanlarda, vapurlardaki mutfak teşkilâtından istifade mümkün olduğu hallerde, kafileye bir iaşe ekibi refakat ettirilir.

c- Hususi şahıslara ait gemilerde yapılacak sevkiyatta iaşe, a. ve b fıkralarındaki esaslar çerçevesinde tanzim edilir.

d - Her üç suretle mümkün olmayan hallerde, azıkla iaşeleri temin edilir.

74. Celp eratının sabah çorbaları, karayolculuğunda kıtalarına iltihaklarına kadar yiyecekleri, demiryolu ihtiyat azığı, askerlik şubelerince veya misafir oldukları iaşe birliklerince verilir. Erler demir yolundan sonra bir konaka misafir edilmeden tekrar kara yolculuğu yapacaklar ve bu yolculuk bir günden fazla sürecekse, seyahat müddetine göre yiyecekleri azık askerlik şubeleri veya misafir oldukları iaşe birliklerince verilecektir. Askerî bir konaka misafir edilirlerse askerî konaklarca verilecektir. Demiryolundan sonra denizyolculuğu yapılacaksa ve denizyolu vasıtalarında iaşe azıkla yapılacaksa bu azıklar ve denizyolundan sonra yapılacak bir günden fazla kara yolculuğuna ait yiyecekler askerî konaklar veya bu vazifeyi yapan birliklerce temin edilir. Terhis eratının sabah çorbaları, karayolculuğunda köylerine kadar yiyecekleri, demir yolu ihtiyat azığı terhis yapan iaşe birliklerince verilir. Erlerin demir yolundan sonra yapacakları kara ve deniz yolculuklarında iaşeleri için terhis yapan birlik veya askerî konaklarca celpte olduğu muamele yapılır.

75. Erata verilen sıcak yemek veya azık ve ihtiyat istihkaklar sabah, öğle, akşam kaydiyle istihkak ilmühaberlerine yazılır. Hangi günden itibaren iaşeye müstahak oldukları da ayrıca belirtilir.

76. Celp ve terhis emirlerinde, hangi demiryolu duraklarında iaşe istasyonu açılacağı ve deniz vasıtalarında iaşenin ne suretle temin olunacağı (Sıcak yemek veya azık) bir madde ile belirtilir.

77. Eratın hangi gün ve hangi saatte ve kaç erle iaşe istasyonuna varacağı, en az 24 saat evvel alâkalılarca ve kafile kumandanınca iaşe istasyonlarındaki askerî konaklara veya bu işle vazifeli birlik kumandanlıklarına telle bildirilir. Trenin varma saatlerinde her hangi bir değişiklik olursa derhal malûmat verilir. Bu hususun titizlikle takip ve tatbikından alâkalılar mesul ve bu yüzden vâki olacak zararı ödemekle mükelleftirler.

78. Denizyolculuğunda vapurun mutfağından istifade suretiyle sıcak yemekle iaşe yapılması lâzımgeldiğinden yiyecek maddelerinin vapurun uğradığı iskelelerden alınmasını temin için mevzu hükümler dairesinde kafile kumandanına yetecek kadar avans para verilir. Bununla beraber iaşe maddelerinin alınması, istenilen iskelenin bulunduğu askerlik şubesi veya alâkalı askerî ve sivil makamlara daha evvelden bildirilmek suretiyle lüzumlu iaşe maddelerinin mahalli satınalma komisyonu vasıtasiyle satınalma kanunu hükümleri dairesinde, parası kafile kumandanındaki avans paradan ödenmek suretiyle satın alınarak tesellüme hazır bulundurulması temin edilir.

79. Kara yolculuğunda erata verilecek azığın hesabında, gün tâyin edilmeyen hallerde motörlü vasıtalar için 300 Km. canlı vasıtalarda 30 Km, bir gün itibar edilir. Tarifesi muayyen vasıtalarda tarifelere göre ayarlanır.

80. Perakende yapılan celp, terhis, vazife, hava değişimli, ile gönderilen eratın yollarda iaşeleri azık ile temin edilir. Azık temin edilmiyeceği zamanlarda bedeli verilir.

81. Serbest celp sisteminde iaşe:

a - Hazarda serbest celp sistemi tatbik edildiği zamanlarda, eratın aynen iaşesi mümkün olmayacağından bedel verilmek suretiyle iaşeleri temin olunur.

b - Davete icabet eden erlerin, köy, mahalle ve kur’a numaraları yazılarak evvelden askerlik şubelerince hazırlanacak isim bordrolarında tahakkuk ettirilen iaşe bedelleri isimleri hizasına yazılır ve şubeye müracaatlarında en az iki kişilik bir heyet muvacehesinde kendilerine verilir. İki kişilik heyet bulunmazsa mahallî malmüdürlüklerince heyetteki noksan personel ikmal olunur.

c - Celp eratına verilecek istihkak ilmühaberlerine, kaç günlük bedel verileceği (Para tutarları gösterilmek suretiyle) ve iaşeye müstahak oldukları tarih kayıt edilir.

IV ÜNCÜ BÖLÜM

Sevkiyat işleri:

82. Celp, terhis, toplu isin, perakende er ve diğer her türlü sevkiyatı teminle vazifeli askerî sevkiyat teşkilâtının hazarda kuruluş ve yerleri şöyledir:

83. Askerî sevkiyat makamlarının yetkileri:

Ulaştırma Kısım Kumandanlıkları; bir katar tertibini icap ettirmeyen demiryolu nakliyatını ve bir vapur tahsisini icap ettirmeyen denizyolu nakliyatını sağlar.

Ulaştırma Bölge Kumandanlığı; bir katardan fazla katar tertibini icap ettirmeyen, demiryolu nakliyatını ve bir vapur tahsisini icap ettirmeyen denizyolu nakliyatını sağlar.

Erkânıharbiyei Umumiye Riyaseti Ulaştırma Dairesi; Ulaştırma bölge ve kısım kumandanlıklarının yetkileri dışında kalan her türlü nakliyatı sağlar.

84. Erat sevkiyatı; aşağıdaki nakliyat sistemleriyle sağlanır.

a - Karayolu sevkiyatı

b - Demiryolu sevkiyatı

c - Denizyolu sevkiyatı

d - Havayolu sevkiyatı

Karayolu sevkiyatı:

85. Tren ve vapurla sevkiyatı mümkün olmayan yerlerde karayolu sevkiyatı kaide olarak karayolu nakil vasıtalariyle yapılır. Ancak, 30 kilometreye kadar olan yolculuklar yaya olarak yaptırılır. Aşırı soğuk ve sıcak gibi hava ve iklim şartları müsaadesizliği seyahata güçlük ve sağlık tehlikesi yaratacağı varit görülen ahvalde, 5 Km. den fazla yolculuklar dahi karayolu vasıtalariyle yapılır.

86. Tabip raporu ile yürüyemiyeceği sabit olan zayıf, yaralı, hava değişimli ve hastahaneden taburcu olarak yerlerine iade edilenler hiç bir sebeple yaya yürütülmezler.

87. Karayolu vasıtalarından her hangi birinin seçilmesi keyfiyeti, yol durumu ile ilgilidir. Her çeşit karayolu vasıtasının bulunduğu ve işlediği yerde otobüs tercih edilir. Otobüs işlemiyen yerlerde, mahallin en büyük askerî makamı tarafından verilecek karar ile en emniyetli karayolu nakil vasıtası seçilir.

88. Nakil vasıtalarının tedarikinde, o civardaki askerî müessese ve birliklerin nakil vasıtalarından istifade etmek ciheti araştırılır. Eğer müessese ve birliğin nakil vasıtaları pek meşgul ve istifade mümkün görülmüyorsa sivil nakil vasıtalarından ücretle (Taşıma masraflarından) vasıta tutulur. Bu vasıtaların tedarikinde, garnizon kumandanlığı, jandarma kumandanlığı, belediye ve mahallin en büyük mülkiye makamları alakadar olur ve gerekli yardımlarda bulunur.

Erâtın vasıtalara bindirilmesinde, sevk talimnamelerinin personel naklinde uzun ve kısa mesafeli nakliyat için koyduğu kapasitenin dışına çıkılmamasından, emniyet tertibatının alınmasından kafile kumandanları mesuldür. Er nakli için tahsis edilecek veya ücretle tutulacak vasıta miktarı er mevcuduna göre hesaplanmalıdır.

89. Perakende erlerle, serbest seyahati arzu eden erlere, rayiç üzerinden yol masrafı verilerek sevk edilir. Rayiç miktarı belli olmadığı hallerde kilometre başına 10 kuruş hesabiyle yol ücreti ödenir.

90. Karayolu sevkiyatı her hangi bir demiryolu ve denizyolu nakliyatından sonra geliyorsa, yani gönderen birlik ve müessese tarafından nakil vasıtası tedariki mümkün değilse, bu takdirde tutulacak nakliyat vasıtalarının ücreti kafile kumandanına bu maksatla verilen avans paradan ödenir. Bu sebeple her kafile kumandanı ne miktarda eri nereye götüreceğini bildirir cetveli ve bunun için de lüzumu kadar avans parayı önceden almış olmalıdır. Münferit ve serbest nakliyatta askerlik şubelerinden muayyen tarifeli vasıtaların bulunduğu yere kadar ve muayyen tarifeli vasıtalardan sonra kıtalarına kadar olan nakliyat için ere verilen nakil ücreti kilometresiyle birlikte terhisinde de esas olmak üzere sevk puslasına askerlik şubelerince yazılır. Askerlik şube reisleri tarafından tasdik edilir.

91. Karayolu sevkiyatı için gereken tahsisat birlik ve müesseseler tarafından vaktinde E. U. Rs. Ulş. Dairesinden istenir.

92. Seferberlik ve fevkalâde hallerin ilânında, seferberlik talimatı hükümleri dairesinde, icabında yaya olarak sevkiyat yapılır. Bu takdirde (Orduda sıhhati koruma talimatı) esasları gözönünde tutularak hareket edilir.

Demiryolu sevkiyatı:

93. Erler hazar ve seferde kaide olarak (c) vagonlariyle nakil edilirler (c vagonu III üncü sınıf yolcu vagonudur)

94. Seferde ve fevkalâde hallerde, (c) vagonları kâfi gelmediği takdirde (k) vagonlariyie de sevkiyat yapılabilir. Ancak, (k) vagonlarının hava frenli, aydıntalma tertibatlı olması ve mevsim kış ise ısıtma tertibatını haiz bulunması Millî Müdafaa Vekâletinden müsaade istihsal edilmesi şarttır.

İklimi müsait olan güney ve batı bölgelerinde fevkalâde hallere inhisar etmek ve yukardaki esaslara sadık kalmak şartiyle de (k) vagonlariyle sevkiyat yapılabilir.

95. Birlik ve müesseselerce toplu ve perakende er sevkiyatı sevkiyat talepleri aşağıdaki esaslar dahilinde yapılır.

a - Celp, terhis ve toplu izin gibi er sevkiyatında, sevkı isteyen birlik ve müesseseler (Celp, terhis sevk talep cetveli örnek - 419) tazmin ederler.

(1) Celp nakliyatında, askerlik şubelerinin sevk taleplerine göre tanzim edilecek olan sevkiyat talep cetvelleri, celp emrinde bildirilen celbin başlama tarihinden bir ay önce, E. U. Ulş. Dairesinde bulundurulur.

(2) Terhis sevkiyatında; Ordu (Yalnız bağlı birlikleri için), Kolordu ve müstakil birlik kumandanlıkları, yurt içi bölge kumandanlıkları, E. U. Riyaetinin ve Kara Kuvvetleri Kumandanlığının hususi Daire Reislikleri (Bağlı birlik ve müesseseleri için) Hava ve Deniz Kuvvetleri Kumandanlıkları tarafından tanzim edilecek olan sevkiyat talep cetvelleri terhis emrinde bildirilen zaman içinde E. U. Ulş. Dairesinde bulundurulur.

(3) Toplu izin ve diğer toplu er sevkiyatında, bir ve ikinci bentlerde belirtildiği şekilde hareket edilir.

(4) Celp, terhis, toplu izin ve diğer toplu er sevkiyat talep cetvellerini alan, E. U. Ulş. Dairesi celbin tarihinden 10 gün önce ve terhis emrinde belirtilecek olan güne göre tertip ve temin edeceği trenlerin numaralarını hareket gün ve saatlerini sevkiyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere bildirilir.

b - Perakende er sevkiyatında, sevkiyatı isteyen birlik ve müesseselerce perakende personel sevk talep cetveli (Örnek - 402) tanzim edilir. Sevkiyatın istendiği günden en az üç gün evvel en yakın Ulş. Bölge veya Kısım kumandanlıklarında bulundurulur.

Perakende personel sevkiyat talep cetvelini alan ulaştırma bölge ve kısım kumandanlıkları, cetveldeki taleplere göre tertip ve temin edeceği trenlerin numaralarını, hareket gün ve saatlerini havi perakende personel sevkiyat talep cetvelini (Örnek - 408) tanzim eder ve sevkiyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere gönderir.

c - (a ve b) fıkralarında geçen 402, 408, 419 numaralı cetveller talimatnamenin sonuna eklenmiş olup ne şekilde tanzim edileceği arkalarında yazılı açıklamada belirtilmiştir.

d - Ulaştırma makamları, sevkiyat talebinde bulunan birlik ve müesseselere nakliyata ait sevkiyat talep cetvellerini göndermekle beraber, icabında mümkün olan hallerde keyfiyeti telgraf, telefon veya diğer seri muhabere vasıtalariyle bildirirler.

e - Sevkiyat talebinde bulunan birlik ve müesseseler ulaştırma makamlarından sevkiyat gününü bildirir telgraf, telefon veya tebliğ cetvellerini almadıkça erleri hareket ettirmemelidirler.

f - Celp, terhis, toplu izin ve perakende er sevkiyat talep cetvellerindeki gösterilen miktarların doğruluğundan talebi yapan birlik ve müessese âmirleri mesuldürler. Miktarlarının yanlış bildirilmesinden mütevellit fuzuli ödemelere sebep olanlara bu masraflar tazmin ettirilir.

Denizyolu sevkiyatı:

96. Birlik ve müesseselerce yapılması istenecek büyük ve küçük ölçüdeki er sevkiyatı için demiryolu sevkiyatında bildirildiği şekilde örnek 402, 408, 420 cetveller doldurulur.

Ancak, birlik ve müesseseler için yapılan sevk talepleri, sevkiyatın istendiği günden bir ay evvel alâkalılarca ulaştırma makamlarında bulundurulur.

Sevk taleplerini alan ulaştırma kumandanlıkları, en kısa bir zamanda Denizcilik Bankası veya acentalıklariyle temas ederek istenilen günde ve iskelede vapur bulundurulmasını saflar. Durumu sevk talebinde bulunan birlik ve müesseselere bildirir.

97. Liman durumu dolayısiyle rıhtımlara yanaşamayan, açıkta demirleyen vapurlarda kafileleri bindirme ve indirme için mahallî liman teşkilâtında bulunan deniz vasıtalarından istifade lüzumu halinde Ulş. kumandanlıklarınca, kafilenin iskele ve limana girişinden 24 saat önce kafilenin mevcudu ile birlikte, gerekli vasıtaların cins ve adedi, ulaştırma kumandanlıkları; mevcut olmayan yerlerde de, askerlik şubeleri tarafından liman reisliklerine bildirilir. Bu talebin yerine getirilmesi için liman reisliği ile devamlı temas edilir.

98. Eratın vapurlarda yerleştirilme işi; mevcut ise, ulaştırma kumandanlıkları yoksa kafile kumandanlarının nezareti altında ve vapur kaptanının vereceği direktiflere göre gemi mürettebatı tarafından sağlık işleri bölümünde yazılı hususlar gözönünde tutularak yapılır.

99. Vapurların içerisinde her türlü inzibati tedbirlerin alınmasında, vapur kaptanının vereceği direktifler dahilinde cereyanından kafile kumandanı mesuldür.

Erlerin mevsime göre gemideki korunmalarından gemi kaptanı ve dolayısiyle kafile kumandanları mesuldürler.

Gemideki erlerin can emniyetinden doğrudan doğruya gemi kaptanı mesuldür.

Havayolu sevkiyatı:

100. Barışta daha ziyade ağır yaralılarla ağır hastaların ve derhal müdahale edilmesi icabedenlerin gereken yerlere sevkıyatında havayolu tercih edilir.

Erbaş ve erlerin Kabul Toplanma Merkezleri ile Tali Kabul Toplanma Merkezleri arasında taşınmaları, öncelikle havayolu ile yapılır.

101. Sağlık durumu nedeniyle ileri tetkik ve tedavi için acil olarak havayolundan sevki gerekenler ile ilgili hususlar Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığınca düzenlenir.

Erbaş ve erlerin Kabul Toplanma Merkezleri ile Tali Kabul Toplanma Merkezleri arasında taşınmaları ile ilgili hususlar Genelkurmay Lojistik Başkanlığınca düzenlenir.

Umumi hususlar:

102. Sevkiyat talepleri, yukardaki maddelerde yazılı olduğu gibi yapılır. Acele hallerde ise şifre veya açık telgrafla da yapılabilir.

Celp ve terhis sevkiyatı gibi büyük ölçüdeki sevkiyatta açık telgrafla sevkiyat talebinde bulunup bulunulmıyacağı her defasında verilecek emirlerde belirtilir.

103. Erbaş ve erlerin sevkıyatında, çeşitli nakliyat sistemlerinden mümkün olduğu hallerde gidip gelmeye en uygun, kullanılması mutat ve emniyetli olan yol ve taşıt araçları tercih edilir.

104. Bir çeşitten diğerine intikal etmek suretiyle yapılan sevkiyatta, alakalı ulaştırma makamlarınca birbirleriyle anlaşarak koordine edilir. Bu gibi sevkiyatta yapılacak aktarmalar dolayısiyle erler istasyon veya iskelelerde lüzumlu yere bekletilmiyecek şekilde önceden gerekli tertipler alınmalıdır.

105. Her hangi bir sebeple nakliyat vasıtasını kaçırarak kalan erler ilk gelecek nakliyat vasıtasiyle gönderilir. Bu erler ilk gelecek vasıta ile gönderilmiyceek kadar çok ise sevklerini sağlamak üzere miktarları, en yakın ulaştırma kumandanlıklarına bildirilir. Bu gibi erlerin sevklerine kadar barındırılarak perişan olmamaları mahalli garnizon kumandanlıklarınca, yoksa mülki makamlarca temin edilir.

106. Kendilerine tahsis edilmemiş olan vasıtalara binmiş olan erler gelişi güzel yerlerde indirilmezler. Birlik veya konak teşkilâtı bulunan yerlerdeki makamlara teslim edilirler.

107. Nakil vasıtalarının içinde her türlü inzibati tedbirlerin alınmasından kafileler içinde en yüksek rütbeyi haiz olan kafile kumandanı mesuldür.

108. Sevk edilecek erlerin gidecekleri yerlere ve mevcutlarına göre kafileler teşkil edilir. Bu kafilelere sağlık işleri bölümünde yazılı sağlık ekiplerinden başka; biri kumandan olmak üzere aşağıdaki fıkralarda bildirilen subay, astsubay ve yardımcı er verilir. Yardımcı erler birlik ve müesseselerin en münevver, dürüst ve temiz ahlaklı erlerinden seçilir. Bu erlere silah ve teçhizat verilmez.

a - 40 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak bir astsubay, bir er veya bir kıta çavuşu, bir er.

b - 80 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak bir astsubay, bulunmazsa kıta erbaşı ve üç er.

c - 120 ere kadar olan kafilelere, kafile kumandanı olarak asteğmen, üsteğmen rütbesinde bir subay, bir erbaş ve dört er.

d - 120 erden fazla olan kafileler için, kafile kumandanı olarak bir Yzb., yeteri kadar subay, astsubay ve 25 ere bir yardımcı er verilir.

109. Kafile kumandanlarının bilmesi, yola çıkmadan evvel kafile erlerine öğretilmesi ve yolculuk esnasında tatbiki icabeden hususlar şunlardır:

a- Karayolu sevkiyatında, bütün nakil vasıtalarının belirli emniyet mesafeleriyle birbirlerini takip etmeleri ve yekdiğerini gözden kayıp edecek kadar uzaklaşmamaları gerektir. Her hangi bir kaza vukuunda müşterek yardım esastır. Bu gibi tedbirlerin alınmasında ve seyrüsefer esasları dâhilinde vasıtaların muayyen süratten fazla sürat yapmamalarının temini hususunda kafile kumandanı nâzım ve müessir olmalıdır.

Seyahat esnasında bir vasıtada arıza olduğu zaman diğerlerinin de durarak bu ârızayı müştereken gidermeleri ve bu yapılmadıkça ayrılmamaları icabeder. Bu gibi vaziyetlerde tamir işi uzun zamana ihtiyaç gösteriyorsa, arızalı vasıtadaki erler mümkünse emniyeti bozmamak şartiyle diğer sağlam vasıtalara taksim edilir. Aksi halde kafile kumandanı duruma göre diğer bir vasıta tedarik etmek veya mevcut vasıtalara fazla sefer yaptırmak suretiyle sevkiyatı sağlar.

b - Demiryolu sevkiyatında, trenin hareketinden en az 10 dakika evvel her erin kendisine tahsis edilen yere yerleşmiş olmasına dikkat edilir. Kimsenin dışarda kalmaması için bir defa daha kontrol edilir.

Duraklaması 10 dakikadan az olan istasyonlarda erler vagonlardan inerek dışarda dolaşamazlar, 10 dakikadan fazla duraklamalarda su içmek ve küçük ihtiyçalarını görmek için kafile kumandanının müsaadesiyle inerler.

Erlerin istasyon hududu dışına çıkması yasaktır. Bunun için icabeden tedbirler alınır. Kafile kumandanının müsaadesiyle inmiş olan erler ikinci kampana veya verilecek işaret ile yerlerine dönmüş olmaları lâzımdır. Bütün erlerin yerlerini aldıklarına ve dışarda kimse kalmadığına kanaat getirdikten sonra kafile kumandanı trene biner.

c - Denizyolu sevkiyatında, iskelelerin durumuna (Vapur iskeleye yanaştığına veya açıkta bulunduğuna) göre erlerin vapurun hareketinden 1-4 saat evvel iskelede tertiplenmiş bulunması, nihayet yarım saat evvel vapurda yerlerini almış olmaları lâzımdır. İndirme iskelelerine varıştan yarım saat önce, ineceklerle bunlara kumanda edecekler hazır bulunurlar. İnecek olan bu kafileye alt isim listeleri tetkik edilir. Ve her erin hazır olup olmadığı tekrar kontroldan geçirilir. Böylece kimsenin yanlışlıkla vapurda kalmamasına ve bir şeyin unutulmamasına dikkat edilir. İnecek olan kafile, yolcuların gelip geçmesine engel olmayacak yerlerde, vinçlerin ve hamalların çalıştıkları yerlerin dışında toplanarak bir daha gözden geçirilir. Vapurun iskeleye yanaşmasına 15 dakika kala, muntazam bir surette iniş merdiveni olarak tahsis edilen merdivenin yanına gelirler. Merdiven atılıp sıra gelince düzenli ve tam sessizlik içinde ve kafile kumandanının vereceği emir ve direktif dâhilinde ve süratle vapuru terk ederler.

Erlerin inme iskelelerinden gayri iskelelerde inip harice çıkarak gezmelerine hiç bir surette müsaade edilmez.

d - Bütün nakil vasıtalarına istiabından fazla er bindirilmez ve ayakta seyahat ettirilmez. Karayolu vasıtalarında yolculuk esnasında ayağa kalkmasına müsaade edilmez.

Yolculuk esnasında, nakil vasıtaları memurlarının sözlerine itiraz edilmez, işlerine karışılmaz, vazife yaptıkları ve oturdukları yerlere gidilmez, onlarla konuşulmaz ve bu vasıtaların alât ve edevatı karıştırılmaz.

Nakil vasıtalarına, harekette iken binilip inilmez ve kapılardan başka yerlerden girilip çıkılmaz. Seyahat esnasında er kendisine tahsis edilen yerlerden başka yerlere gitmez. Ve düzeni bozacak harekette bulunmaz.

Nakil vasıtalarının merdivenleri ve basamakları üzerinde kapılarda, geçit aralıklarında, kapaklar üzerinde, sahanlıklarda, tamponlarda, dümen zinciri üzerinde, kaptan köprüsünde, baskıcı ve şoför yerlerinde, vagon damlarında, direklerde durulmaz ve oturulmaz. Peronlarda demiryoluna ve rıhtımlarda sahile bir buçuk metreden daha fazla yaklaşılmaz.

Duran veya bir kaç bölüme ayrılmış olan bir trenin vagonları arasından veya bir vagonun karayolu vasıtasının altından geçilmez. Demiryolu rayları ve makasları içinde yürünmez. Manevra hatları arasında dolaşılmaz, vinçlerin hareket sahası dâhilinde bulunulmaz.

Nakil vasıtalarından dışarı sarkılmaz, kol ve bacak çıkartılmaz, kapılara, pencerelere, korkuluklara dayanılmaz. Harekette iken kapılar açılmaz, basamaklar üzerinde yürünmez ve bilhassa karayolu ve demiryolu nakil vasıtalarından dışarıya yanmış sigara atılmaz.

Ulaştırma vasıtalarının üzerine yazı yazılmaz. Öteye beriye çamaşır ve saire asılmaz, musluklar açık bırakılmaz, gemi sandallarına girilmez ve eşya doldurulmaz. Görülmesi lâzım seyrüsefer işaretlerini örtecek ve muhabereye mahsus telleri bozacak surette süslenmez.

Nakil vasıtalarının emniyetle hareketlerini sekteye uğratacak şekilde mendil, fener vesaire sallanmaz. İzinsiz fener, lâmba, mum ve ateş yakılmaz. Düdük ve ıslık çalınmaz, bağırılmaz.

110. İstasyon ve iskelelerde yol göstermek, intizam ve inzibatı temin etmek için ulaştırma ve kafile kumandanlarının, garnizon kumandanlarına müracaatında subay ve er gönderilmek suretiyle yardım yapılır.

111. Yurdumuzun savunması gibi önemli bir vazifeyi üzerine almış ve alacak olan erlerimizin her türlü ihtiyaç ve istirahatlerini Bağlıyarak seyahatlerinin yapılmasına matuf sevkiyat işlerinin yukarda belirtildiği şekilde ve noksansız yerine getirilmesnden bütün askerî ve mülkî makamlar derece derece mesuldürler.

112. Bu Talimatname Resmî Gazete ile neşri tarihinden itibaren meriyete girer.

Erat Sevkiyat Talimatnamesi (Ek - 1)

Askerlik şubeleri gerek toplu ve gerekse perakende olarak sevk edecekleri erata giydirecekleri çamaşırlar evvelce aşağıda yazıldığı şekilde D. D. T. ve tâlk karışığı tozu ile pudralanmış olacaktır.

Toz halinde D. D. T. nin kullanılması:

İç çamaşırları evvelâ yıkanacak tersine çevrilecek, şayet çamaşırlar hiç kullanılmamış ise sadece içi dışarı çevrilerek bir masa üzerine serildikten sonra yumuşak bir fırça olmadığı takdirde bir parça pamuk ile D. D. T. tozu ile pudralanacaktır. Bu ameliye yapılırken bilhassa, yaka, koltuk altı, bel ve bütün dikişli yerlere hassaten fazla D. D. T. tozu pudrajı yapılacaktır.

Mahlûl halindeki D. D. T. nin hazırlanması ve kullanılması:

Mahlûl halinde kullanılması için hiç kullanılmamış temiz çamaşır, yıkanmış kurumuş çamaşır, aşağıda nasıl hazırlanarak kullanılacağı, bildirilen mahlûl içine batırılır.

Mahlûlün hazırlanması:

Mahlûl kullanılacağı zaman kullanacak müesseseler tarafından yapılacaktır. Bu mahlûlün 1-2 saat zarfında kullanılması mecburidir. Aksi halde mahlûl bozulur, islenilen netice alınmaz. Bunun için pürtüksüz bir kab içine 10 Gr. saf D. D. T. ve 20 Gr. krezil konup bir havan eli veyahut münasip diğer bir aletle karıştırılarak eritilecek sonra üzerine bir litre su konup karıştırılacaktır. Bu suretle süt gibi bir emülsiyon husule gelir. Sonra da kuru çamaşırlar bu mahlûle batırılır. Ve sıkılarak ipe serilirler. Erlerin ancak don, gömlek ve bir de çorapları bu mahlûle batırılacaktır. Bu şekilde hazırlanan mahlûle batırılan çamaşır bir buçuk ay kadar tesirini muhafaza eder. Bu mahlûl % 1 D. D. T. li mahlûldür. % 2 D. D. T. li olarak hazırlanırsa tesiri üç ay kadar devam eder.

NOT

Solüsyon yapılırken bir don ve bir gömlek için (5) Gr. D. D. T. hesaplanmalıdır.

Cilt kapağı iç sahifedeki açıklama

1- Perakende personel sevkiyat talep cetveli (Örnek: 402), perakende personel ulaştırması istekleri için kullanılır.

2- Talebi yapan birlik veya kurul tarafından iki nüsha olarak tanzimedilen cetvellerin biri sevkiyat istendiği günden en az 3 gün (72 saat) evvel bölgesindeki As. Ulaştırma Makamına gelmiş olmalıdır. İkinci nüsha çizelge, As. Ulaştırma Makamından gelecek tebliğ cetveli (Örnek: 408) ne intizaren birlik veya kurulda muhafaza edilir.

3- Bu talep cetvelini alan As. Ulaştırma makamı:

a) Tarih ve saat bölümlerini doldurup imzalar.

b) İstekte belirtilen ihtiyaca göre gerekli vagon veya diğer nakil vasıtalarını tâyin ve tesbit eder mümkünse, personelin bindirileceği katar tarih ve numarasını veya deniz vasıtasının hareket tarihini ve ismini çizelgenin düşünceler bölümünde belirterek iki nüsha düzenleyeceği (Örnek: 405) den birini ilgili demiryolu veya denizyolu makamına verir.

c) Bu makamlardan alacağı tahsis tebliğine göre düzenleyeceği (Örnek: 408) 1 sevkiyatı isteyen birlik veya kurula gönderir. Mümkünse ve icabediyorsa telefon veya diğer seri vasıtalarla da ihbarda bulunur.

4- Sevk günü tebliğ cetveli (Örnek: 408) de bildirilen gündür. Bu gün öğrenilmedikçe harekete geçilmemelidir.

1- Perakende personel sevkiyatı tebliğ cetveli (Örnek: 408), birlik ve kurulların perakende personel sevk vasıtalarına karşılık tahsis olunan vagon veya deniz taşıtlarını, cins ve miktarını, hareket gün ve saatlerini bildirmek üzere düzenlenir.

2- Tebliğ cetveli (Örnek: 408) ni alan birlik veya kurul, binecekleri katar veya deniz vasıtası hareket tarih ve saatini dikkate alarak sevk edileceklerin binmesini sağlar. Katar veya deniz taşıtının hareketinden bir saat evvel bütün formaliteler bitmiş olmalıdır.

3- Bindirme ve indirme sırasında istasyon veya iskele bölgesinde yığılmalara meydan verilmemelidir.

Cilt kapağı iç sahifesindeki açıklama

Perakende personel sevkiyatı tebliğ cetveli (Örnek: 408), birlik veya kurulun istek çizelgesindeki ihtiyaçlar gözönünde bulundurularak ilgili demiryolu veya denizyolu makamına yapılan tebliğe karşılık bu makamlardan bildirilen tahsise göre doldurularak tebliği yapan birliğe gönderilir. Ayrıca, mümkünse ve icabederse, telefon veya diğer seri vasıtalarla da gerekli ihbar yapılır.

5- Askerî Ulaştırma Makamlarının âzami sevk salâhiyetleri aşağıda gösterilmiştir. Talepler buna göre yapılır.

1- (Örnek: 419 ve Örnek 420), celp, terhis, toplu izin gibi büyük mikyastaki erat sevkiyatı için düzenlenir.

2 - Terhis sevkiyatı talep cetveli, ordu (Yalnız bağlı birlikleri için), kolordu ve müstakil birlikler, Yurt İçi Bölge K. hkları, Gnkur. ve ve Kara K. K. lığı Özel D. Bşk. lıkları (Bağlı birlik ve müesseseleri için), Hava ve Deniz K. K. lıkları tarafından bir cetvel halinde birleştirilerek emirlerde belirtilecek müddet içinde Gnkur. Ulaştırma Dairesinde bulundurulur.

3- Celp sevkiyatı talep cetveli, Askerlik D. ce birleştirilerek celp emirlerinde belirtilen müddet içinde Gnkur. Ulaştırma D. de bulundurulur.

4- Cetveldeki inme istasyonları bölümünde şebekedeki bütün istasyonlar mevcut olmadığından meselâ: Aşkale’ye inecek erlerin inine istasyonları gidiş yönüne nazaran Aşkale’den sonra gelen ve cetvelde bulunan (Erzurum), Çumra’da inecek erlerin inme istasyonları cetvelde bulunmadığından Çumra'yı takip eden ve cetvelde bulunan (Karaman) istasyonu olarak gösterilir.

5- Demiryolu ile bir sahil istasyonuna giderek buradaki denizyolu ile mürettep birliğine veya memleketine gidecek erler için aşağıdaki misal gibi hareket olunur:

Binme istasyonu Sivas ve gidecekleri mahal Hopa olan 30 ve ayrıca yine Sivas’tan Samsun'a giderek Samsun’da kalacak 25 er bulunduğuna göre örnekteki binme istasyonları bölümüne Sivas yazılarak hizasında ve Samsun istasyonu altına 55 yazılır. Samsundan Hopa’ya gidecek 30 erin ulaştırmasını sağlamak için bu defa (Örnek: 420) nin binme iskeleleri bölümüne (Sivas’tan demiryolu ile): Samsun, yazılarak hizasına ve inme iskeleleri bölümünde Hopa altına 30 rakamı yazılır. Bu suretle, Sivas’tan Samsun'a 55 er gönderileceği, bunlardan 25 inin Samsun’da kalacağı 80 unun Samsun’dan denizyolu ile Hopa'ya gideceği açıkça belirtilmiş olur.

Ayrıca, demiryolundan gelmeyip Samsun içinde bulunan 120 er de Hopa'ya gidecek ise (Örnek: 420) de binme iskeleleri bölümünde ayrı bir haneye Samsun yazılarak inme iskeleleri bölümünde Hopa altındaki dikey sütunda Samsun hizasına 120 yazılır. Bu suretle de 120 erin Samsun içinde bulunduğu ve buradan binerek Hopa'ya gidecekleri anlaşılmış olur.

6-Binme istasyon veya iskelelerine karayolu ile bağlı olanların binme istasyon veya iskeleleri, bulunulan mahallin istasyon veya iskelesidir. Meselâ: Tokat’tan Kayseri’ye gideceklerin binme istasyonu Turhal, Küre’den Sinop’a gideceklerin binme iskelesi İnebolu olarak gösterilir. İnme istasyon ve iskeleleri için de buna kıyasen hareket olunur.

7- Bir sahil bölgesinde bulunup, bu bölgede bir iskeleden yapılacak sevkiyat için (Örnek: 420) nin binme iskeleleri bölümüne binilecek iskele yazılarak, hizasına ve inme iskeleleri altına bu iskelelere inecek er miktarı gösterilir. Demiryoluna bağlı bir iskeleye inip de demiryolu ile bir istasyona gidecekler ise 5. maddedeki esaslara uyularak bu defa (Örnek: 419) da binme istasyonları bölümüne (Denizyolu ile.......dan): ... kaydı konmak suretiyle belirtilir.

8- Cetvelde gösterilecek miktara göre demiryolu veya denizyolu vasıtası tahsis edilerek vaktinde ve en seri vasıta ile ilgililere tebligat yapılacağından vasıtaların düşük mevcutlarla veya boş olarak yola çıkarılmalarım ve bu yüzden doğacak mesuliyetleri önlemek için sevkedilen er miktarının tesbitinde çok dikkatli bulunmak ve bildirilen miktarın tahsis edilen vasıtaya behemehal binmelerini sağlamak lâzımdır.

1- (Örnek: 419 ve Örnek: 420), celp, terhis, toplu izin gibi büyük mikyastaki erat sevkiyatı için düzenlenir.

2- Terhis sevkiyatı talep cetveli, Ordu (Yalnız bağlı birlikleri için), Kolordu ve müstakil bildikler, Yurtiçi Bölge K. lıkları, Gnkur. ve Kara K. K. lığı Özel D. Bşk. lıkları (Bağlı birlik ve müesseseleri için), Hava ve Deniz K, K. lıkları tarafından bir cetvel halinde birleştirilerek emirlerde belirtilecek müddet içinde Gnkur, Ulaştırma Dairesinde bulundurulur.

3- Celp sevkiyatı talep cetveli, Askerlik D. ce birleştirilerek celp emirlerinde belirtilen müddet içinde Gnkur. Ulaştırma D. de bulundurulur.

4- Cetvelde inme istasyonları bölümünde şebekedeki bütün istasyonlar mevcut olmadığından meselâ: Aşkale’ye inecek erlerin inme istasyonları gidiş yönüne nazaran Aşkale’den sonra gelen ve cetvelde bulunan (Erzurum), Çumra'da inecek erlerin inme istasyonları cetvelde bulunmadığından Çumra’yı takip eden ve cetvelde bulunan (Karaman) istasyonu olarak gösterilir.

5- Demiryolu ile bir sahil istasyonuna giderek buradaki denizyolu ile mürettep birliğine veya memleketine gidecek erler için aşağıdaki misal gibi hareket olunur.

Binme istasyonu Sivas ve gidecekleri mahal Hopa olan 30 ve ayrıca yine Sivas’tan Samsun'a gidereli Samsun'da kalacak 25 er bulunduğuna göre örnekteki binme istasyonları bölümüne Sivas yazılarak hizasında ve Samsun istasyonu altına 55 yazılır. Samsundan Hopa'ya gidecek 30 erin ulaştırmasını sağlamak için bu defa (Örnek: 420) nin binme iskeleleri bölümüne (Sivas’tan demiryolu ile): Samsun, yazılarak hizasına ve inme iskeleleri bölümünde Hooa altına 30 rakamı yazılır. Bu suretle, Sivas’tan Samsun’a 55 er gönderileceği, bunlardan 25 inin Samsunda kalacağı, 30 unun Samsun’dan denizyolu ile Hopa’ya gideceği açıkça belirtilmiş olur.

Ayrıca, demiryolundan gelmeyip Samsun içinde bulunan 120 er de Hopa’ya gidecek ise (Örnek: 420) de binme iskeleleri bölümünde ayrı bir haneye Samsun yazılarak inme iskeleleri bölümünde Hopa altındaki dikey sütunda Samsun hizasına 120 yazılır. Bu suretle de 120 erin Samsun içinde bulunduğu ve buradan binerek Hopa’ya gidecekleri anlaşılmış olur.

6- Binme istasyon veya iskelelerine karayolu ile bağlı olanların binme istasyon veya iskeleleri, bulunulan mahallin istasyon veya iskelesidir. Meselâ: Tokat’tan Kayseri’ye gideceklerin binme istasyonu Turhal, Küre'den Sinop’a gideceklerin binme iskelesi, İnebolu olarak gösterilir. İnme istasyon ve iskeleleri için de buna kıyasen hareket olunur.

7- Bir sahil bölgesinde bulunup, bu bölgede bir iskeleden yapılacak sevkiyat için (Örnek: 420) nin binme iskeleleri bölümüne binilecek iskele yazılarak, hizasına ve inme iskeleleri altına bu iskelelere inecek er miktarı gösterilir. Demiryoluna bağlı bir iskeleye inip de demiryolu ile bir istasyona gidecekler ise 5. maddedeki esaslara uyularak bu defa (Örnek: 419) da binme istasyonları bölümüne (Denizyolu ile... dan) .... kaydı konmak suretiyle belirtilir.

8 - Cetvellerde gösterilecek miktara göre demiryolu veya denizyolu vasıtası tahsis edilerek vaktinde ve en seri vasıta ile ilgililere tebligat yapılacağından vasıtaların düşük mevcutlarla veya boş olarak yola çıkarılmalarını ve bu yüzden doğacak mesuliyetleri önlemek için sevkedilecek er miktarının tesbitinde çok dikkatli bulunmak ve bildirilen miktarın tahsis edilen vasıtaya behemehal binmelerini sağlamak lâzımdır.