İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı, Dernekler Denetçiliği ve Denetçi Yardımcılığı giriş ve yeterlik sınavları ile yetiştirilme ve çalışma esas ve usullerini düzenlemektir.

Kapsam

Bu Yönetmelik, İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri ile Denetçi Yardımcılarının giriş ve yeterlik sınavlarını, bunların yetiştirilmelerini, çalışma esas ve usullerini kapsar.

Hukuki Dayanak

Bu Yönetmelik, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 263 üncü ve 276 ncı maddeleri ile 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 24 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte geçen;

Araştırma raporu: Dernekler hukuku veya uygulamasıyla ilgili bir konunun ya da Genel Müdürlüğün görev alanına giren başka bir konunun araştırılması sonucu düzenlenecek raporu,

Bakan: İçişleri Bakanını,

Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,

Başkan: Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü Denetim Hizmetleri Başkanını,

Genel Müdür: Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürünü,

Genel Müdürlük: Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünü,

Denetçi: İçişleri Bakanlığı Dernekler Denetçileri ve Dernekler Denetçi Yardımcılarını,

Denetim raporu: Bir derneğin faaliyet, kayıt ve işlemlerinin tamamının ya da bir kısmının denetlenmesi sonucu düzenlenecek genel denetim raporu, tevdi raporu, özel denetim raporu veya özel denetim tevdi raporunu,

Dernek: 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu ile 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununa göre kurulan dernekler ile derneklerin şube ve temsilciliklerini; derneklerin üst kuruluşları ve temsilciliklerini; bu kuruluşların yurt dışındaki şube veya temsilciliklerini; merkezleri yurt dışında bulunan kâr amacı gütmeyen kuruluşların Türkiye’deki şube veya temsilciliklerini; 26/3/1987 tarihli ve 3335 sayılı Uluslararası Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması Hakkında Kanun kapsamında bulunan birlik, federasyon veya benzeri teşekkülleri,

Eleme sınavı: Merkezi usulle Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan Kamu Personeli Seçme Sınavını (KPSS),

Giriş sınavı: Dernekler Denetçi Yardımcılığına atanabilmek için, KPSS sonuçlarına göre Bakanlıkça belirlenecek taban puan üzerinde puan alan adayların katılacağı yazılı ve sözlü sınavı veya sözlü sınavını,

İnceleme raporu: Bir veya birden fazla dernekle ilgili olarak belli bir konunun araştırılması sonucu düzenlenecek raporu,

Sınav komisyonu: Giriş ve yeterlik sınavını yapan komisyonu,

Sivil toplumla ilişkiler birimi: İllerde il sivil toplumla ilişkiler müdürlüğünü, ilçelerde ilçe sivil toplumla ilişkiler müdürlüğü veya şefliğini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Dernekler Denetçilerinin Yönetimi, Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Denetçilerin Görev ve Yetkileri

Denetçiler, Bakanlık Makamının onayı ve Genel Müdürün görev emri üzerine, derneklerin yönetim yerleri, müesseseleri, iktisadi işletmeleri ve her çeşit eklentileri, defterleri, hesap ve işlemleri ile tüzüklerinde gösterilen amaç doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediklerini denetlemekle, verilen inceleme ve araştırma görevlerini yerine getirmekle görevlidir ve Denetçiler doğrudan Genel Müdüre bağlıdır.

Denetçiler, denetleme sırasında gerekli gördükleri defter, evrak ve belgeleri istemek; bunların onaylı örneklerini veya yolsuzluğun kanıtını oluşturanların asıllarını almak; kasa, depo ve ambarlarını incelemek, saymak ve gerektiğinde mühürlemek yetkisine sahiptir. Denetçiler, görevleriyle ilgili olarak, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden bilgi ve belge isteme yetkisine sahiptir.

Denetçiler; yönetmelik, genelge ve diğer alt düzenlemelerle görev ve yetki alanları dışında görevlendirilemezler. Denetçiler, mutat ve makul süreler haricinde ve kabul edilebilir bir gerekçe olmaksızın denetim görevi dışı tutulamaz.

Denetçiler, kendi istekleri dışında veya denetim hizmetlerinin gerekleriyle bağdaşmayan sıhhi, ahlaki veya mesleki yetersizlikleri tespit edilmedikçe görevden alınamaz; diğer idari görevlere atanamazlar. Sıhhi, ahlaki veya mesleki yetersizlik hallerinin; sağlık kurulu raporu, yargı kararı, disiplin kurulu kararı, mülkiye müfettişi raporu gibi belgelerle tevsiki esastır.

Yukarıdaki fıkra hükmüne göre sıhhi, ahlaki veya mesleki yetersizlikleri tespit edilenler, Genel Müdürlüğün görüşü, Personel Genel Müdürlüğünün teklifi ve Bakanlık Makamının onayı ile Denetçilik mesleğinden çıkarılarak, öğrenim durumları ve kadro derecelerine uygun başka bir göreve atanırlar.

Yönetim

Denetçilerin çalışmaları, Genel Müdür ve Başkan tarafından düzenlenir. Genel Müdüre yardımcı olmak üzere bir denetçi, Başkan olarak Bakan tarafından atanır.

Görev Merkezi

Denetçilerin görev merkezi Ankara’dır. Ancak, ihtiyaca göre Genel Müdürün teklifi Bakanlık Makamının onayı ile İstanbul ve İzmir illerinde Grup Başkanlıkları oluşturulabilir.

Grup Başkanlıkları; doğrudan Genel Müdürlüğe bağlı olup, Grup Başkanlığının yönetim ve çalışmaları Grup Başkanı tarafından düzenlenir. Grup Başkanları ve Denetçilerin gruplarda görevlendirilmesi Genel Müdürün teklifi ve Bakanlık Makamının onayı ile yapılır.

Genel Müdürün Görev ve Yetkileri

Genel Müdür aşağıdaki görevleri yapar;

a) Çalışma yöntemlerini düzenlemek,

b) Denetim ve çalışma programlarının hazırlanmasını ve uygulanmalarını sağlamak,

c) Bakanlık Makamının denetleme, inceleme ve araştırma emirleri üzerine Denetçilerin görevlendirilmesini sağlamak,

d) Denetçilerin raporlarının incelenmesini, usul yönünden eksikliklerin giderilmesini ve ilgili mercilere gönderilmesini sağlamak, gönderilen raporlar ile ilgili işlemlerin sonuçlarının takip edilmesini sağlamak,

e) Denetçi yardımcılarının üç yıllık staj döneminde yetişmelerini sağlayıcı önlemler almak,

f) Gerektiğinde kanun, tüzük, yönetmelik ile talimatların uygulanması konusunda genel durum raporları düzenlemek ve üst makamlara sunmak,

g) Denetçilerin hizmet içi eğitimlerini, Eğitim Dairesi Başkanlığı ile işbirliği yaparak sağlamak, Denetçileri mesleki ve bilimsel çalışmalar yapmaya özendirmek, mesleki ve genel bilgilerin arttırılması için seminer ve toplantılar düzenlemek, bu tür çalışmalara katılmalarını, araştırma ve inceleme yapmalarını sağlamak,

h) Yurt dışına gönderilecek Denetçileri ilgili mevzuat çerçevesinde önermek,

ı) Denetçilerin ilerleme ve yükselmeleri ile ilgili önerilerde bulunmak,

j) Mevzuatla verilen diğer görevleri yapmak.

Denetçilere İlişkin Yasaklar

Denetçiler;

a) Görevin gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunamazlar.

b) Üyesi veya yönetiminde bulundukları derneklerin denetimini yapamazlar.

c) Denetimini yaptıkları derneklerde ve bunlara ait müessese ve eklentilerinde görevlilerin işlerine karışamazlar.

d) İnceledikleri evrak ve defterler üzerinde denetim yapıldığını belirten işaret ve yazılar hariç, düzeltme yapamazlar ve yazı yazamazlar.

e) Görev için gidecekleri yerleri ve yapacakları işleri başkalarına bildiremezler.

f) Görevleri sebebiyle muttali oldukları bilgi ve belgeleri açıklayamazlar.

g) Denetimle ilgili kişilerin doğrudan veya dolaylı hizmet ve ikramlarını kabul edemezler; bunlarla alışveriş yapamazlar ve borç alıp veremezler.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Dernekler Denetçiliğine Giriş

Denetçiliğe Giriş

Dernekler Denetçiliğine, Dernekler Denetçi Yardımcısı olarak girilir. Dernekler Denetçi Yardımcılığına atanabilmek için bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirtilen şartları taşımak ve bu Yönetmelikte belirtilen eleme ve giriş sınavını kazanmak zorunludur.

Dernekler Denetçi Yardımcılığı Giriş Sınavı Şartları

Dernekler Denetçi Yardımcılığı giriş sınavına katılabilmek için;

a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) fıkrasında sayılan şartları taşımak,

b) En az 4 yıllık lisans eğitimi veren hukuk, siyasal bilgiler, iktisat, işletme, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden veya bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurt içi ve yurt dışındaki öğrenim kurumlarından birisini bitirmiş olmak,

c) Sınavın yapıldığı yılın ocak ayının birinci günü itibarıyla 35 yaşını doldurmamış olmak,

d) Görev yapılmasına engel bir halin olmadığına dair yazılı beyanda bulunmak,

f) Bakanlar Kurulunun 18/03/2002 tarihli ve 2002/3975 sayılı kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik hükümlerine göre, A grubu kadrolar için Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığınca yapılan sınavda Denetçi Yardımcılığı için her sınav döneminde ve puan türünde Bakanlıkça belirlenecek yeterli puanı almış olmak,

gerekir.

Giriş Sınavı

Denetçi Yardımcılığı giriş sınavı, kadro ve ihtiyaç durumlarına göre Bakanlıkça uygun görülecek zamanlarda yazılı ve sözlü olarak iki aşamalı veya sözlü olarak tek aşamalı olarak yapılır.

Sınavın şekli, yeri ve tarihi, katılma şartları, müracaat tarihi ve yeri, atama yapılacak kadro sayısı, unvanı, alınacaklarda aranacak genel ve özel şartlar, KPSS taban puanı ve türü, istenilecek belgeler ve değerlendirme yöntemine ilişkin bilgiler ile diğer hususlar müracaat süresinin bitiminden en az 15 gün önce Resmî Gazete ile Cumhurbaşkanınca belirlenen kurumun ve Bakanlık resmi internet sitesinde ilan edilmek suretiyle duyurulur.

Sınavın iki aşamalı yapılması halinde; başvurular tamamlandıktan sonra, ilanda yer alan KPSS puan türüne göre en yüksek puandan başlamak üzere, ilan edilen boş kadro sayısının en fazla yirmi katı kadar aday puan sıralamasına tabi tutularak, ilanda belirtilen sayı kadar aday yazılı sınava girmeye hak kazanır. Sınava girmeye hak kazanan sonuncu aday ile aynı puana sahip diğer adaylar da giriş sınavına alınır.

Sınavın tek aşamalı yapılması halinde; KPSS puanı en yüksek olan adaydan başlamak üzere sınav ilanında belirtilen boş kadro sayısının en fazla 4 katı kadar aday, KPSS puan sıralamasına göre sözlü sınava alınır.

Giriş sınavına girmeye hak kazanan adayların isim listesi Bakanlıkça ilan edilir.

Dernekler Denetçi Yardımcılığı Giriş Sınavı Şekli ve Yerleri

Dernekler Denetçi Yardımcılığı giriş sınavı yazılı ve sözlü olarak iki aşamalı veya sözlü olarak tek aşamalı yapılabilir. Yazılı sınav bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde yer alan konuları, sözlü sınav bu Yönetmeliğin 20 nci maddesinde belirtilen konuları ihtiva eder. Yazılı sınav ÖSYM veya Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Merkezine yaptırılabileceği gibi sınav komisyonu tarafından da yapılabilir.

Yazılı ve sözlü sınavlar Ankara'da yapılır.

Yazılı Sınav Konuları

Dernekler Denetçi Yardımcılığı giriş sınavı aşağıdaki konulardan yapılır.

a) Ekonomi;

1) Ekonominin Genel Esasları,

2) Makro Ekonomi,

3) Türkiye'nin Ekonomik Yapısı.

b) Hukuk;

1) Anayasa Hukuku,

2) İdare Hukukunun Genel Esasları, İdari Yargı, İdari Teşkilat,

3) Medeni Hukuk (Aile Hukuku ve Miras Hukuku hariç),

4) Borçlar Hukukunun Genel Esasları,

5) Ceza Hukuku; Genel Esaslar ve Devlet İdaresi Aleyhine İşlenen Cürümler,

6) Ticaret Hukuku; Genel Hükümler, Şirketler, Kıymetli Evrak,

7) Ceza Muhakemeleri Usulü Hukuku; Genel Esaslar ve Soruşturma Usullerine Ait Hükümler,

8) Dernekler Hukuku.

c) Maliye;

1) Genel Maliye Teorisi ve Maliye Politikaları,

2) Kamu Gelirleri, Kamu Harcamaları,

3) Bütçe,

4) Türk Vergi Sisteminin Genel Hükümleri.

d) Muhasebe;

1) Genel Muhasebe,

2) Şirketler Muhasebesi,

3) Envanter ve Bilanço,

4) Bilanço Analizi ve Teknikleri.

e) Yabancı Dil;

1) İngilizce,

2) Almanca,

3) Fransızca,

dillerinden biri.

Sınav Komisyonu

Yazılı ve/veya sözlü sınavı yürütecek olan sınav komisyonu Personel Genel Müdürünün başkanlığında Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürü, Teftiş Kurulu Başkanı veya Yardımcısı, Başkan ve bir Denetçinin katılımı ile teşekkül eder. Sınav komisyonu sınav tarihinden en çok 15 gün önce Personel Genel Müdürlüğünün teklifi ve Bakanın onayı ile oluşturulur.

Sınav komisyonu; giriş sınavı ile ilgili iş ve işlemler ile giriş sınavının Bakanlıkça yapılması durumunda, sınav sorularının hazırlanması, sınav sonuçlarının ilanı, değerlendirilmesi ve yapılacak itirazların sonuçlandırılması ve bu konuya ilişkin işleri yürütür.

Sınavlarla ilgili iş ve işlemler Bakanlık Personel Genel Müdürlüğü tarafından yürütülür.

Soruların Hazırlanması

Yazılı sınavın sınav komisyonu tarafından yapılması halinde; sınav komisyonu, sınavı klasik veya test usullerinden birini veya her ikisini de kullanarak yapar. Bu durumda yazılı sınav soruları sınav komisyonunca hazırlanır. Hazırlanan sorular sınav komisyonu üyeleri tarafından imzalandıktan sonra sorular ve cevapları ayrı zarfta olmak üzere mühürlendikten sonra sınav komisyonu başkanına teslim edilir. Soru kağıtlarında sınav süresi ve her soruya verilecek not gösterilir.

Yazılı Sınavın Yapılma Şekli

Sınav, ilan olunan yerde ve saatte başlar. Sınava giren adaylar yanlarında sınav giriş belgesi ile birlikte bir kimlik belgesi bulundurmak ve istendiğinde sınav gözlemcilerine ibraz etmek zorundadır.

Sınava; içinde sınav soruları bulunan mühürlü zarfın sınava katılanların huzurunda açılmasından sonra, soruların adaylara dağıtılması veya yazdırılmasıyla başlanır. Sınavda, sınav komisyonu başkanınca yeteri kadar gözlemci görevlendirilir.

Sınav başladıktan sonra sınav salonuna gelen adaylar, sınava kabul edilmezler.

Sınava kaç kişinin katıldığı ve kimlerin gelmediği belirlenerek, varsa sınav disiplinini bozucu davranışlar, kopya çekilmesi veya başkasının yerine sınava girilmesi gibi hususları içeren bir tutanak düzenlenir.

Sınav sonunda, toplanan cevap kağıtları ve tutanaklar bir zarf içerisine konulur, zarf kapatılıp mühürlendikten ve sınav gözlemcilerince imzalandıktan sonra tutanakla sınav komisyonu başkanına teslim edilir.

Yazılı sınavın ÖSYM veya MEB Ölçme ve Değerlendirme Merkezi tarafından yapılması halinde; adaylar, Bakanlık ile sınavı gerçekleştirecek kurum arasında yapılacak protokol çerçevesinde yazılı sınava tabi tutulurlar.

Yazılı Sınavın Değerlendirilmesi

Yazılı sınavın sınav komisyonunca yapılması halinde, değerlendirme sınav komisyonunca yapılır. Her konu grubu için tam not 100 dür. Klasik yazılı sınavda; adayların her konu grubundan almış oldukları puanların aritmetik ortalaması alınır. Test usulü ile yapılan sınavlarda ise değerlendirme önceden hazırlanan cevap anahtarına göre yapılır. Yazılı sınavı başarmış sayılmak için not ortalamasının 70 den aşağı olmaması gerekir. Yapılan değerlendirme sonucunda; en yüksek nottan başlamak üzere sıraya konulan yazılı sınav sonuçları, liste halinde düzenlenerek sınav komisyonunca imzalanır.

Yazılı sınavın ÖSYM veya MEB Ölçme ve Değerlendirme Merkezi tarafından yapılması halinde; değerlendirme sınavı gerçekleştiren kurumca yapılır.

Yazılı sınavda 70 ve yukarı puan alan adaylar en yüksek puan alan adaydan başlamak üzere sıralamaya tabi tutulur. İlan edilen boş kadronun dört katı aday yazılı sınavı kazanmış sayılarak sözlü sınava çağırılır. Sonuncu aday ile aynı puanı alan adaylar da kontenjan gözetilmeksizin sözlü sınava çağırılır.

Sonuçların Duyurulması

Yazılı sınav sonuçları, sınav bitimi tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde Bakanlık resmi internet adresinden ilan edilir. Sözlü sınavın yeri, tarihi ve saati Bakanlık resmi internet adresinden adaylara duyurulur.

Yazılı sınavın ÖSYM ye veya MEB Ölçme ve Değerlendirme Merkezine yaptırılması durumunda sınav sonuçları bu kurumlarla yapılan protokol çerçevesinde adaylara duyurulur.

Sözlü Sınavın Yapılması

Giriş sınavının yazılı ve sözlü olarak iki aşamalı yapılması halinde yazılı sınavı kazanan adaylar sözlü sınava çağrılır. Sözlü sınav, adaylara bildirilen yer, tarih ve saatte başlar. Adaylar yazılı sınavı kazanma sırasına göre sözlü sınava alınırlar.

Giriş sınavının sözlü olarak tek aşamalı yapılması halinde; KPSS puanı en yüksek olan adaydan başlamak üzere sınav ilanında belirtilen sayı kadar aday, listedeki KPSS puan sıralamalarına göre sözlü sınava alınır. Sözlü sınavın yeri, tarihi ve saati sözlü sınava katılmaya hak kazanan adaylara sınav komisyonu tarafından en az 15 gün önce Bakanlık resmi internet adresinden duyurulur.

Sözlü sınav konuları, genel olarak hukuk, iktisat, maliye ve kamu yönetimi konularından oluşur.

Sözlü Sınavın Değerlendirilmesi

Sözlü sınav, adayların;

a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyi,

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğu,

ç) Özgüveni, ikna kabiliyeti ve inandırıcılığı,

d) Genel yetenek ve genel kültürü,

e) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,

değerlendirilerek, ayrı ayrı puan verilmek suretiyle gerçekleştirilir.

Adaylar, komisyon tarafından birinci fıkranın (a) bendi için elli puan, (b) ila (e) bentlerinde yazılı özelliklerin her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir ve verilen puanlar ayrı ayrı tutanağa geçirilir. Sözlü sınavda başarılı sayılmak için komisyon başkan ve üyelerinin yüz tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az yetmiş olması şarttır. Sözlü sınavda, tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz. Kesin başarı puanı, sözlü sınavda alınan nottur.

Sınav Sonuçlarının Duyurulması

Sınavı kazananlar, sözlü sınavı notu en yüksek olan adaydan başlanmak suretiyle kadro durumu ve ihtiyaca göre asil ve ilan edilen boş kadro sayısı kadar olmak üzere yedek açıklanır. Puanların eşitliği halinde yabancı dil notu yüksek olan aday öncelik alır. Durum, kazanan adaylara yazılı olarak bildirilir.

İlan edilen kadro sayısının üzerinde 70 veya daha fazla puan almış olanlar için giriş sınav sonucu kazanılmış hak teşkil etmez.

Denetçi Yardımcılığına Atanma

Giriş sınavını kazananlar Bakanlığın belirleyeceği tarihte başarı puan sıralamasına göre Personel Genel Müdürlüğünün teklifi ve Bakan onayı ile Dernekler Denetçi Yardımcılığı kadrosuna atanırlar.

Ataması yapılan adaylar, atama emrinin tebliğinden itibaren kanuni süresi içinde işe başlamak zorundadırlar. Bu süre içerisinde belge ile ispatı mümkün zorlayıcı sebepler olmaksızın göreve başlamayanların atamaları iptal edilir.

Giriş sınavını kazandığı halde atamaları yapılmadan önce, Bakanlığa başvurarak her ne sebeple olursa olsun atanmak istemediğini yazılı olarak bildiren aday, atanma hakkını kaybeder.

Giriş sınavında başarılı olanlardan; atama şartlarını taşımadıkları sonradan anlaşılanlar ile atama yapılıncaya kadar olan dönemde atanma şartlarını kaybedenlerin giriş sınavları geçersiz sayılır. Atamaları yapılanların ise, atamaları iptal edilir.

Giriş sınavını asil olarak kazanan adayların, atamaları tamamlandıktan sonra, tebligata rağmen göreve başlamayanların yerine, yedek olarak ilan edilmiş listeden başarı puan sıralamasına göre adayların atamaları yapılabilir.

İtiraz

Giriş sınavına başvuran adaylara ait kesin olmayan değerlendirme sonuç listelerine itirazlar, listelerin ilanından itibaren üç iş günü içinde sınav komisyonuna yapılır. Giriş sınav komisyonuna itiraz edilen hususlar belgelendirilmesi şartı ile kabul edilir. Bu itirazlar, sınav komisyonu tarafından itiraz dilekçesinin alındığı tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde incelenir. İnceleme sonucuna müteakip kesin değerlendirme sonuç listeleri Bakanlığımız resmi internet sitesinde ilan edilir. İlgili adaylara ayrıca herhangi bir bildirimde bulunulmaz.

Sınav sonuçlarına ait kesin olmayan başarı listelerine itirazlar, listelerin ilanından itibaren üç iş günü içinde sınav komisyonuna yapılır. Giriş sınav komisyonuna itiraz edilen hususların belgelendirilmesi şartı ile kabul edilir. Bu itirazlar, sınav komisyonu tarafından itiraz dilekçesinin alındığı tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde incelenir. Sonuç itiraz eden adaylara yazı ile bildirilir.

Belgelerin Saklanması

Dernekler Denetçi Yardımcılığı giriş sınavında başarı gösteren adayların, sınavla ilgili belgeleri ilgililerin özlük dosyalarında, başarısız olanların sınav belgeleri ise müteakip sınav tarihine kadar saklanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetçi Yardımcılarının Yetiştirilmesi

Yetiştirme

Denetçi Yardımcılarının yetiştirilmesinde şu esaslara uyulur:

a) Çalışma alanına giren mevzuat ile uluslararası denetim standartları ve yöntemleri konularında bilgi, deneyim ve uzmanlık kazanmalarını sağlamak,

b) Kişiliklerini görevlerinin gerektirdiği niteliklere göre geliştirmek,

c) Bilimsel çalışma ve araştırmalarla, mesleki, sosyal ve kültürel faaliyetlere katılmalarını özendirmek,

d) Raporlama usul ve teknikleri konusunda bilgilendirmek,

e) Yabancı dil bilgisinin gelişmesini özendirmek.

Yetiştirme Programı

Denetçi Yardımcıları, 3 yıllık yardımcılık döneminde aşağıdaki programa göre yetiştirilir.

Birinci aşamada, Denetçi Yardımcılarının, derneklerle ilgili yürürlükteki mevzuat ve uygulaması, denetleme, inceleme ve araştırma yöntemlerini öğrenmelerini sağlamak amacıyla Genel Müdürlükçe hizmet içi eğitim programları ve kurslar düzenlenir.

İkinci aşamada, Denetçi Yardımcıları, denetim, inceleme ve araştırmada görevli denetçilerin refakatinde çalıştırılmak suretiyle bu konularda tecrübe kazanırlar. Denetçiler, Denetçi Yardımcılarının en iyi şekilde yetişmelerini sağlamaktan sorumludur. Denetçiler, yanlarında çalışan Denetçi Yardımcılarının kaydettikleri gelişmeler ile genel tutum ve davranışları hakkında bir rapor düzenler. Bu aşamada Denetçi Yardımcıları denetim, inceleme ve araştırma konularında yetiştirilmek üzere mülkiye müfettişlerinin refakatinde iki ayı geçmemek üzere görevlendirilebilir. İkinci aşamayı tamamlamayan ve yetki verilmeyen Denetçi Yardımcıları başlarında bir Denetçi olmadan tek başına denetim görevi yapamaz.

Üçüncü aşamada, araştırma yeteneğini geliştirme ve derneklerle ilgili belli bir konuda detaylı bilgi sahibi olmaları için Denetçi Yardımcılarına Genel Müdürlükçe belirlenecek konularda tez hazırlattırılır. Tez komisyonunun oluşturulması, tezin kabulü ve teslimine ilişkin hususlar Genel Müdürlükçe belirlenir. Tezlerin yetişme döneminin bitiminden iki ay önce Genel Müdürlüğe verilmesi gerekir. Tezler, Genel Müdür, Başkan ve bir Denetçiden oluşan komisyon tarafından değerlendirilir ve komisyon huzurunda Denetçi Yardımcıları tarafından savunulur. Tezler 100 tam puan üzerinden değerlendirilir ve tezlerin kabul edilmesi için en az 70 puan alınması şarttır. Süresi içinde tezlerini sunmayan veya tezleri kabul edilmeyenlere tezlerini sunmaları veya yeni bir tez hazırlamaları için altı ayı aşmamak üzere ilave süre verilir. Tezleri kabul edilmeyenler yeterlik sınavına çağrılmazlar.

Yetki Verilmesi

Birinci ve ikinci aşama çalışmaları iki yıl içinde tamamlanır. Birinci ve ikinci aşama çalışmalarını başarı ile tamamlayan Denetçi Yardımcılarına Genel Müdürün teklifi ve Bakanlık Makamının onayı ile denetim, inceleme ve araştırma yetkisi verilebilir.

Yeterlik Sınavından Önce Meslekten Çıkarılma

Tezlerini verilen ilave süre içinde sunmayan veya ikinci defa hazırladıkları tezleri de kabul edilmeyen veya refakatine verilen Denetçilerin düzenleyecekleri raporlar da dikkate alınarak 9 uncu maddede belirtilen yasak fiil ve davranışları tespit edilen Denetçi Yardımcıları, Genel Müdürlüğün görüşü, Personel Genel Müdürlüğünün teklifi ve Bakanlık Makamının onayı ile yeterlik sınavı beklenmeksizin Denetçilik mesleğinden çıkarılarak öğrenim durumları ve kadro derecelerine uygun başka bir göreve atanırlar.

Yeterlik Sınavına Çağrılma

Dernekler Denetçi Yardımcılığı yetiştirme programını başarı ile tamamlayanlar, yeterlik sınavına çağrılır. Yeterlik sınavının tarihi en az iki ay önce belirlenerek Denetçi Yardımcılarına bildirilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Yeterlik Sınavı ve Dernekler Denetçiliğine Atanma

Yeterlik Sınavı

Denetçi Yardımcılarının, görev alanını ilgilendiren mevzuat ve uygulamasını, denetleme, inceleme ve araştırma yöntemlerini öğrenip öğrenmediklerini, mesleğin gerektirdiği bilgi ve davranışlar ile diğer nitelikleri kazanıp kazanmadıklarını belirlemek amacıyla yeterlik sınavı yapılır.

Yeterlik sınavı yazılı ve sözlü olmak üzere iki ayrı bölüm olarak yapılır.

Denetçi Yardımcılarının 3 yıllık süredeki tutum ve davranışları ile çalışmaları, refakatinde görev yaptıkları Denetçilerin raporları, hazırladıkları tezden aldıkları puan gibi hususlar Genel Müdür, Başkan ve bir Denetçiden oluşan komisyon tarafından değerlendirilerek 100 üzerinden bir puana bağlanır.

Yeterlik Sınav Komisyonu

Dernekler Denetçiliği yeterlik sınavını, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesine göre oluşturulan komisyon yapar.

Yeterlik Sınav Konuları

Yeterlik sınavı aşağıdaki konulardan seçilmek suretiyle yapılır:

a) Mevzuat ve uygulaması; 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 10/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Borçlar Kanunu, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 23/6/1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu, 16/6/1983 tarihli ve 2847 sayılı Türkiye Emekli Subaylar, Emekli Astsubaylar, Harp Malulü Gaziler, Şehit Dul ve Yetimleri İle Muharip Gaziler Dernekleri Hakkında Kanun, 26/3/1987 tarihli ve 3335 sayılı Uluslararası Nitelikteki Teşekküllerin Kurulması Hakkında Kanun, 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin (altıncı kısım sekizinci bölüm) Denetçilik mesleğini ilgilendiren hükümleri ile 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu ve bu kanuna atfen çıkarılan yönetmelikler.

b) Muhasebe; genel muhasebe, şirketler muhasebesi, envanter ve bilanço, bilanço analizi ve teknikleri.

c) İnceleme ve araştırma usulü; 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, 19/4/1990 tarihli ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu, 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, 1/11/1984 tarihli ve 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanun hükümleri.

Yeterlik Sınavlarının Değerlendirilmesi

Yeterlik sınav notu, yazılı ve sözlü sınav notu ile Yönetmeliğin 31 inci maddesindeki değerlendirme puanından meydana gelir. Yazılı sınavda her konu grubu için, tam not 100 dür ve bunların ortalaması alınarak yazılı sınav notu belirlenir. Sözlü sınavda ise tek olmak üzere, tam not 100 dür. Yeterlik sınavının yazılı ve sözlü bölümleri sınav komisyonunca ayrı ayrı değerlendirilir. Denetçi Yardımcılarının başarı derecesi yazılı ve sözlü sınav notları ile değerlendirme puanının ortalaması alınarak belirlenir. Bu ortalamanın 70 ten aşağı olmaması zorunludur. Sonuçlar başarı sırasına göre bir tutanağa bağlanır.

Yeterlik Sınavını Kazanamayanlar

Yeterlik sınavında başarısız olanlara en geç bir yıl içinde yeni bir sınav hakkı tanınır. Bu sınavda da başarısız olanlar ile olumsuz sicil alanlar veya sınava girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti olmaksızın sınav hakkını kullanmayanlar Dernekler Denetçi Yardımcılığı unvanını kaybederler. Sözkonusu kişiler durumlarına ve kadro derecelerine uygun başka kadrolara Genel Müdürlüğün görüşü, Personel Genel Müdürlüğünün teklifi ve Bakanlık Makamının onayı ile atanırlar.

Dernekler Denetçiliğine Atanma

Yeterlik sınavında başarı gösteren Denetçi Yardımcıları, boş olan Denetçi kadrolarına başarı sırasına göre atanır.

Mesleki Kıdem

Kıdem, meslekte geçirilen süredir. Askerlik, hastalık, yurt içi ve dışındaki eğitim çalışmaları gibi geçici ayrılmalar bu süreye dahildir. Mesleğe aynı tarihte atananlardan yeterlik sınavındaki puanı yüksek olan daha kıdemli sayılır. Puanın eşitliği halinde kıdem, kamu hizmetinde geçen süreye göre belirlenir.

Başkan olarak görev yaptıktan sonra Dernekler Denetçiliğine dönenler dönemlerinin en kıdemlisi sayılır. Aynı dönemde bu durumda birden fazla Dernekler Denetçisi var ise bunların kıdem sırasının tespitinde ayrıca kendi aralarındaki kıdem esas alınır.

Dernekler Denetçiliğine, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 6 ncı maddesi uyarınca atananlardan; yeterlik sınavında başarı göstermek suretiyle müfettiş, denetmen, denetçi, kontrolör unvanlarından birini iktisap edenlerin denetim mesleğinde geçen süreleri ile üst kademe kamu yöneticiliklerinde geçen sürelerinin tamamı, denetim mesleğinden olmayanların ise hizmet sürelerinin yarısı denetim meslek kıdeminden sayılır.

Denetçilikten Ayrılanların Tekrar Kabulleri

Yeterlik sınavını kazanarak Denetçiliğe atandıktan sonra, istifa veya naklen başka bir göreve atanmak suretiyle ayrılanların tekrar mesleğe kabulü, Bakanlık Makamının iznine bağlıdır.

ALTINCI BÖLÜM

Denetçilerin Çalışma Esas ve Usulleri

Denetçilerin Çalışma Esasları

Denetçiler, denetleme, araştırma ve incelemenin niteliğine ve hizmet ihtiyaçlarına göre tek başına veya gruplar halinde görevlendirilebilir.

Denetçiler başladıkları denetleme ve inceleme işlerini ara vermeden yaparlar. Denetimin süresi içinde tamamlanamayacağı veya başka yerlerde de çalışmayı gerektirdiği anlaşıldığında durum Genel Müdürlüğe bildirilir. Bu durumda Genel Müdürlükçe verilen talimata göre hareket edilir.

Müşterek Çalışma

Denetleme, araştırma ve inceleme çalışmalarının gruplar halinde yürütülmesinde gruptaki Denetçilerden en kıdemlisi çalışmaları düzenler. Grup sorumlusu, işe başlarken ve çalışmaların devamı süresince, uygun yöntemi belirlemeye ve çalışmaları yönlendirmeye yetkilidir.

Müşterek çalışmalarda raporlar grup sorumlusu Denetçinin gözetiminde düzenlenir ve çalışmaya katılan Denetçiler tarafından imzalanır. Raporda belirtilen eleştiri ya da öneriye katılmayan Denetçi karşı görüşünü raporun altına yazar. Diğer yazışmalar sadece grup sorumlusu Denetçi tarafından imzalanır.

Yazışma ve Haberleşme

Denetçiler denetleme, inceleme ve araştırma görevleri sırasında, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerle doğrudan yazışma yapabilir. Ancak, Cumhurbaşkanlığı, TBMM, Yüksek Mahkemeler ve Bakanlıkların merkez ve bağlı birimleri ile yurt dışı kuruluşlarıyla yazışmalar Bakanlık aracılığıyla yerine getirilir.

Birlikte görevlendirmelerde, yazışma ve haberleşmeler kıdemli Denetçi tarafından yerine getirilir.

Acele ve gizli olmayan yazışmalarda duruma göre, telgraf, teleks ve faks kullanılabilir.

Yazılar, ulaştırılacak birim sayısından bir fazla olarak hazırlanır.

Denetçiler, görevli gittikleri yerlere varış ve buradan ayrılışlarını Genel Müdürlükçe belirlenen elektronik haberleşme ve yazışma yöntemleri ile Genel Müdürlüğe bildirirler. Denetçiler, denetim mahalline tekrar dönmeye lüzum kalmayacak şekilde işlerini tamamlamadan görevli bulundukları yerlerden ayrılamazlar.

Yerler belirtilmek şartıyla görevli olarak günübirlik birden fazla yerlere gidiş ve gelişlerin bildirimi bir defada yapılır.

Denetçiler; 31/12/2005 tarihli ve 26040 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezî Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğine göre düzenleyecekleri görev yolluğu bildirimlerini, posta ve diğer ödemelerine ilişkin belgelerini tahakkuk işlemeleri için Genel Müdürlüğe ulaştırırlar.

Bilgi ve Belge İsteme Yetkisi

Denetçiler denetim sırasında, denetim konusuyla ilgili her türlü bilgi ve belgeyi ilgili dernekten isteme yetkisine sahiptir. Bir suça delil teşkil eden belgelerin asılları alındığında, Denetçinin mühür ve imzası ile onaylanmış örnekleri, dosyasında saklanmak üzere iade edilir. Denetçiler, görevleri nedeniyle diğer kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden bilgi ve belge isteme yetkisine sahiptir.

Denetçilere Yardım

Dernekler, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile mülki idare amirleri, Dernekler Denetçilerine denetim görevini yaparken gerekli yardım ve kolaylığı gösterir.

Derneklerin Yükümlülüğü

Denetim gören derneklerin yöneticileri ile bunların müessese ve eklentilerindeki görevliler;

a) Denetçi tarafından istenen her türlü bilgi, belge, defter ve kayıtları göstermek veya vermek; gerekli görülen hallerde bunların tasdikli suretlerini veya Denetçi mührü ile onaylanmış suretleri alıkonmak şartıyla asıllarını vermek,

b) Denetim hizmetlerinin gereklerine uygun biçimde yürütülebilmesi için, denetim süresince uygun bir yer sağlamak ve gerekli diğer tedbirleri almak,

c) Denetçilerin yazılı ve sözlü sorularını geciktirmeden cevaplandırmak,

ile yükümlüdür.

YEDİNCİ BÖLÜM

Denetime İlişkin Esasları

Denetimin Kapsamı

Denetim, onayda belirtilen konu ile sınırlıdır. Ancak denetleme onayında konu belirtilmemiş ve derneğin genel denetiminin yapılması istenmiş ise, veznesi, kasası, kıymetli evrakı ve ambarı bulunan derneklerin denetimine bunlardan başlanır. Daha sonra derneğin defter ve kayıtlarını usulüne uygun tutup tutmadığı, faaliyetlerinin tüzüğünde gösterilen amaçlara uygun olup olmadığı incelenir.

Önceki Denetleme Sonuçlarının Araştırılması

Denetleme sırasında, önceki denetlemelerdeki eleştiri ve tavsiyelerin ne ölçüde yerine getirildiği araştırılır. Bir sonraki denetim tarihine kadar tamamlanmayan veya düzeltilmeyen hususlar ve bunlar hakkında yapılacak kanuni işlem raporda belirtilir.

Gelir Gider Hesaplarının Denetlenmesi

Derneklerin gelir ve gider kayıtları ile bunlara ilişkin diğer evrak incelenir. Ayrıca, taşınır ve taşınmaz malların dernek amacı doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığı, iyi korunup korunmadığı araştırılır, sorumluluğu gerektiren hususlar denetim raporunda belirtilir.

Denetleme Sonu İşlemleri ve Düzenlenecek Raporlar

Denetim, inceleme ve araştırma çalışmaları sonucunda görev emrine göre; denetim raporu ya da inceleme veya araştırma raporu düzenlenir. Denetim raporunda özellikle onayda yer alan konular açıklığa kavuşturulur. Denetim raporları, denetlenen derneğin mali durumu, defter ve kayıtlarının mevzuata ve usule uygunluğu, dernek gelir ve giderlerinin usulüne uygun olarak kaydedilip edilmediği, faaliyetlerin dernek amacına uygun olup olmadığı gibi hususları kapsar. Ayrıca tamamlanması ve düzeltilmesi gereken hususlara raporda yer verilir. Raporlarda gereksiz ayrıntılar bulunmaz.

Denetim raporu ve dizi pusulasına bağlanmamış eklerinin bütün sayfaları raporu tanzim edenler tarafından imzalanır ve mühürlenir.

Raporları Saklama Süresi

İşlemleri tamamlanmış olan raporlardan kovuşturma konusu olanlar on yıl, diğerleri 5 yıl arşivde muhafaza edildikten sonra İçişleri Bakanlığı Arşiv Yönetmeliği hükümlerine göre imha edilir.

Zamanaşımı Hali

Denetçiler, denetim görevleri sırasında zamanaşımı sürelerini resen dikkate alırlar. Zamanaşımına uğrayacağını tespit ettikleri konulara ilişkin raporlarını, denetim sonunu beklemeksizin düzenleyerek ilgili mercilere ve Genel Müdürlüğe gönderirler.

Denetim Raporlarının Değerlendirilmesi

Denetçiler tarafından üç nüsha olarak düzenlenen denetim raporları Genel Müdürlüğe sunulur. İncelenen raporlar gereği yapılmak üzere, Genel Müdürlükçe ilgili birime gönderilir.

Denetim sırasında, bir derneğin faaliyetten alıkonulmasını gerektirecek hallere rastlandığında durum gecikmeksizin ilgili valiliğe; suç teşkil eden fiillerin tespiti halinde, durum Cumhuriyet Başsavcılığına intikal ettirilmek üzere ilgili mülki idare amirliğine bildirilir. Bu durumlarda valiliğe ya da ilgili mülki idare amirliğine yazılan yazıların bir sureti vakit geçirilmeden Genel Müdürlüğe gönderilir.