BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca, iki veya üç tekerlekli motorlu araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uygunluğunu yerine getirmek üzere, iki veya üç tekerlekli motorlu araçların azami tasarım hızı, azami torku ve azami net motor gücü ile ilgili olarak araç tipinin aksam tip onayına ilişkin hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
Bu Yönetmelik; azami tasarım hızı, azami torku ve azami net motor gücü ile ilgili olarak iki veya üç tekerlekli motorlu araç tipine aksam tip onayı belgesi verilmesi işlemlerine dair hükümleri kapsar.
Dayanak
Bu Yönetmelik;
a) 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 29 uncu maddesine dayanılarak,
b) Avrupa Birliğinin 95/1/EC direktifine ve bu direktifi değiştiren 2006/27/EC direktifine paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Bu Yönetmelikte geçen:
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) AT: Avrupa Topluluğunu,
c) Onay Kuruluşu: Bir aracın, akşamın veya ayrı teknik ünitenin tip onayından bütün yönleri ile sorumlu olan, onay belgelerini veren ve gerektiğinde geri alan, diğer Onay kuruluşlarıyla temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine uyup uymadığını belirlemekten sorumlu, teknik servisleri görevlendiren yetkili merci olan Bakanlığı,
d) Teknik Hizmetler Kuruluşu (Teknik Servisi): Onay Kuruluşu adına deneylerin veya incelemelerin yapılmasında, bir test laboratuarı olarak Onay Kuruluşunca görevlendirilen kurum veya kuruluşu: bu görevin Onay Kuruluşunun kendisi tarafından da yerine getirilebildiğini,
e) İmalatçı: İki veya üç tekerlekli motorlu araçları veya aksam veya, ayrı teknik üniteleri imal eden, tip onayı işlemlerinin bütün unsurlarındın ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından Onay Kuruluşuna karşı sorumlu olan kişi veya kuruluşu,
f) MOTOY: Avrupa Topluluğunun 92/61/AT sayılı İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçlar Tip Onayı Yönetmeliğinin Resmi Gazete'de yayımlanan şekliyle son seviyesini,
g) MARTOY: Avrupa Topluluğunun 70/156/AT sayılı Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinin Resmi Gazete'de yayımlanan şekliyle son seviyesini,
h) Tip Onayı: Bir aracın, bu Yönetmelikteki teknik şartlara uygunluğunun belgelenmesi işlemini,
i) Araç; Araç sınıflarından birine dahil olup, MOTOY'da yapılan tanımlamaya uygun olarak şase üzerine imal edilen iki ve üç tekerlekli mopedler, iki, üç ve dört tekerlekli motosikletler ve sepetli motosikletleri,
j) Aksam: Aracın bir parçası olarak ilgili yönetmelik hükümlerine tabi olan ve söz konusu yönetmeliğe göre bu araçtan bağımsız olarak da tip onayı alabilen bir üniteyi,
k) Tanıtım Dosyası: Başvuru sahibi tarafından Teknik Hizmetler Kuruluşuna veya Onay Kuruluşuna Tanıtım Bildirimi gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı,
l) Tanıtım Paketi: Tanıtım Dosyası ile Teknik Hizmetler Kuruluşunun veya Onay Kuruluşunun görevlerini yerine getirmeleri sürecinde tanıtım dosyasına eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri,
m) Tanıtım Paketi Fihristi: Tanıtım Paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek bir liste halinde yazılmasını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama Usul ve Esasları
Tip onayı başvurusu
Tip onayı belgesi başvurusuna ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir:
a) Araç için tip onayı belgesi başvurulan, tanıtım paketi içinde tanıtım fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyasıyla birlikte imalatçı tarafından Onay Kuruluşuna yapılır. Tanıtım dosyası başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar onay kuruluşunun incelemesine açıktır.
b) Belirli bir tipe ait tip onayı başvurulan, ancak bir Onay kuruluşuna yapılabilir. Başvuru sahibi, başka bir ülkenin onay Kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yan ile Onay Kuruluşuna bildirir.
c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır.
Tip onayı İşlemleri
Onay Kuruluşu, bu Yönetmeliğin eklerinde belirlilen teknik özellikleri sağlayan aracın herhangi bir tipi için MOTOY’un 6 ncı maddesine ve bu Yönetmeliğe göre tip onayı işlemlerini yerine getirir ve araç sınıflarına ve motor tiplerine göre Ek I ilave 3 ve EK II'nin alt ilavelerinde bulunan aksam tip onayı belgesini ve tip onayı numarasını verir.
Yetkili Kuruluşlar
Teknik servis olarak, EN 17025 veya eşdeğer ulusal veya uluslararası standartları haiz, deney ve analizleri yapabilecek laboratuvarı ve/veya teknik imkânları bulunan resmi ve özel kurum ve kuruluşlar, yapılacak protokolle belirlenecek şartlar çerçevesinde Bakanlıkça görevlendirilebilir. Teknik servisler, Onay Kuruluşunun müsaadesi ile deneyleri kendi laboratuvarları dışında aynı özelliklere sahip laboratuvarlarda yaptırabilir. Görevlendirilen teknik servisler Bakanlığın www.sanayi.gov.tr internet adresinde yayımlanır.
ÜÇÜNCÜ BOLÜM
Piyasaya Arz ve Tedbirler, Bildirimler ve Muafiyetler
Piyasaya arz ve tedbirler
Azami tasarım hızı, azami torku ve azami net motor gücü ile ilgili olarak iki veya üç tekerlekli motorlu araçların piyasaya arz edilmesini düzenleyen prosedürler ve tip onayına uygunsuzluk halinde alınan tedbirler MOTOY’da belirtildiği şekilde yapılır.
Bildirimler
Bildirimlere ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a) 2002/41/EC ile değişik 95/1/EC sayılı AT direktifi dikkate alınarak hazırlanan bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu ve Onay Kuruluşu ile görevlendirilen teknik hizmetler kuruluşunun adı ve adresi AT Komisyonuna ve AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına bildirilir.
b) Onay Kuruluşu, tip onayı belgesi verdiği veya reddettiği her araç tipinin doldurulmuş tip onayı belgesinin bir kopyasını bir ay içinde AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına bildirir.
c) Onay Kuruluşunca, bu Yönetmelik hükümlerine göre tip onayı belgesinin reddi veya geri çekilmesi veya tescilin reddi, geri çekilmesi veya satışın yasaklanması gibi alınan kararların dayandırıldığı nedenler ilgili tarafa bildirilir. Ayrıca yürürlükteki mevzuat çerçevesinde alınası kararlarla ilgili tanına süreler belirtilir.
Muafiyetler
Muafiyetlere ait esaslar aşağıda belirtilmiştir:
a) Azami tasarım hızı, azami torku ve azami net motor gücü konusunda teknolojik olarak gelişmiş bu Yönetmelik kapsamındaki araçlar için tip onayı belgesi talep edilmesi halinde, AT Komisyonuna ve AT üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek, bunlara ulusal tip onayı belgesi verilebilir.
b) Bu Yönetmeliğin uygulama tarihinden önce trafiğe çıkmış mevcut araçlar bu Yönetmelik hükümlerine tabi değildir.
c) Onay Kuruluşu: ordu hizmetleri, sivil savunma, itfaiye hizmetleri ve kamu düzenini korumakla görevli birimler tarafından kullanılmak üzere imal edilen araçları bu Yönetmeliğin şartlarından muaf tutabilir.
Eklerin uyarlanması
Bu Yönetmeliğin eklerinin teknik ilerlemelere uyarlanması için gerekli her türlü değişiklik, MOTOY'un 12 nci ve MAKTOY'un 15 inci maddesinde belirtilen Komitenin çalışma prosedürüne uygun olarak yapılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Ulusal tip onayı belgesi alacak yeni iki veya üç tekerlekli motorlu araçlar için imalatçılar, 31/12/2004 tarihinden sonra bu Yönetmeliğe göre tip onayı belgesi almak zorundadır.
Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce ulusal tip onayı belgesi almış araçlar için imalatçılar, 31/12/2005 tarihinden itibaren bu Yönetmeliğe göre tip onayı belgesi almak zorundadır. Aksi takdirde bu araçların ulusal tip onayı belgesi iptal edilir.
Yürürlük
Bu Yönetmelik, yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
Ek
"7 - AZAMİ HIZ
Aracın azami hızı, % 3’ten daha fazla farklılık göstermemesi gereken ard arda iki deney süresince ölçülen hızların değerlerinin aritmetik ortalamasının en yakın tam sayıya karşılık gelen rakam ile saatte kilometre cinsinden ifade edilir. Bu aritmetik ortalama iki tam sayı arasında bulunursa en yakın yüksek sayıya yuvarlanır. İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların Tip Onayı Yönetmeliğinin (2002/24/AT) 2 nci maddesinde verilen ilgili tanımla azami hızın sınırlanmadığı araçlarda tip onayı deneyi aranmaz ve azami hız 2002/24/AT Yönetmeliğinin ekinde yer alan Ek II’de verilen bilgi dokümanındaki araç imalatçısının beyan ettiği gibi kabul edilir."