Muhtaç Erbaş ve Er Ailelerinin Ücretsiz Tedavisi Hakkında Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Deyimler

Amaç

Bu yönetmeliğin amacı; 4341 sayılı "Muhtaç Erbaş ve Er Ailelerinin Ücretsiz Tedavisi Hakkında Kanun'dan yararlanmak üzere başvuran, muhtaç erbaş ve er ailelerinin, aylık gelirlerinin belirlenmesi, bu başvuruların değerlendirilmesi ve karara bağlanması, başvurunun kabul edildiğini tevsik eden muhtaçlık belgesinin hak sahiplerine verilmesi, bu kişilere tedavi hizmetinin sağlanması, bu konuda kullanılacak belgelerin şekli ve içeriği, bu uygulama ile sağlanan tedavi hizmetlerinin bedellerinin ödenmesi hakkındaki usul ve esasları ve adı geçen Kanunun uygulanması ile ilgili diğer hususları düzenlemektir.

Kapsam

Bu Yönetmelik;

a) Birinci basamak resmî sağlık kuruluşları ile Devlet ve üniversite hastanelerini,

b. Muhtaç erbaş ve erlerin;

1. Karılarını,

2. Çocuklarını,

3. Yardım etmediği takdirde zarurete düşecek ana ve babalarını

c. (b) bendinde belirtilenlerden hastalananların:

1. Hastanelerde ücretsiz olarak tedavilerini,

2. Ayakta ve meskende tedavileri halinde kullanacakları ilaç bedellerinin karşılanmasını,

3. Resmi sağlık kurumu raporu ile belirlenen ve tüberküloz, kanser, kronik böbrek, akıl hastalıkları, organ nakli ve benzeri uzun süreli tedaviye ihtiyaç gösteren hastalıkların tedavileri sırasında kullanılması hayati önemi haiz ilaç bedellerinin karşılanmasını,

4- Devlet ve üniversite hastanelerinde yatarak, ayakta ve meskende tedavileri sırasında zorunlu olarak kullanılan ortez, protez ve diğer sarf malzeme ve bedellerinin karşılanmasını,

5- Birinci basamak resmî sağlık kuruluşlarında yapılan tedavi ve muayenede ücret alınmamasını,

kapsar.

Hukuki Dayanak

Bu Yönetmelik, 18.2.1998 tarihli ve 4341 sayılı Muhtaç Erbaş ve Er Ailelerinin Ücretsiz Tedavisi Hakkında Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca hazırlanmıştır.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte geçen deyimlerden;

a. Kanun : 18.2.1998 tarihli ve 4341 sayılı Muhtaç Erbaş ve Er

Ailelerinin Ücretsiz Tedavisi Hakkında Kanunu,

b. ) Sağlık Cüzdanı: Kanun gereğince verilecek olan ve şekil ve içeriği bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen “Muhtaç Erbaş ve Er Ailesi Reçeteli Sağlık Cüzdanı''nı,

c. Muhtaç Kişi: Hiçbir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi altında bulunmayan, Türkiye’de ikamet eden ve bu Yönetmelik ile öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde belirlenecek aylık geliri veya aile içindeki gelir payı, 1475 sayılı İş Kanunu’na göre tespit edilen brüt asgari ücret kadar veya ondan az olan kişiyi,

d. Kurul: Ücretsiz tedavi yardımında bulunulanın ikametgahına göre, muhtaçlık belgesini verecek olan il veya ilçe idare kurulunu,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Başvuru, Değerlendirme, Muhtaçlığın Belgelendirilmesi

Başvuru

Askerlik şubeleri, silah altına alınacak erlere son yoklama sırasında şekli ekte (EK-A) gösterilen başvuru ve bilgi formunu verir. Kanundan yararlanmak isteyen muhtaç durumdaki erbaş ve er veya aileleri, erbaş ve erin askere sevkinden önceki üç ay içerisinde veya muhtaçlığın ortaya çıkmasından sonra, söz konusu formu doldurup imzalayarak, ikametgahları merkez ilçede ise valiliğe, diğer ilçelerde ise kaymakamlığa 4341 sayılı kanuna göre muhtaçlık belgesi almak üzere başvururlar.

Kanundan yararlanmak üzere başvuranlar, daha önce son yoklama esnasında kendilerine verilen başvuru ve bilgi formunda gösterilen ve başvuruya eklenmesi istenilen ve doğruluğu, ilgisine göre, muhtarlık, nüfus müdürlüğü, defterdarlık veya mal müdürlüğü, tapu sicil müdürlüğü, belediye başkanlığı tarafından tasdik edilmiş bulunan belgeleri başvuru formunun ekinde valilik veya kaymakamlığa sunarlar.

Kanunun uygulaması bakımından aile tabiri içinde yer alan karı ve çocuklar ile erbaş ve erin yardım etmediği takdirde zarurete düşecek olan ana ve babasının, aynı form ile başvuruda bulunmaları asildir. Bununla birlikte muhtaç erbaş ve erin yardım etmediği taktirde zarurete düşecek olan ana ve babası ayrı bir form ile de başvuruda bulunabilirler.

Başvuru, velayet veya vesayet altında bulunan kimseleri de kapsıyorsa, bu kişiler adına kanuni temsilci olarak başvurulduğu belirtilir.

Bu kanundan yararlanmak üzere muhtaçlık belgesi almak üzere, başvuruda bulunanların kayıtlarının yapılması için valilik veya kaymakamlıkça bir kayıt defteri tutulur. Tutulacak kayıt defterinde; başvuru sıra numarası ve tarihi, kanunun sağladığı

ücretsiz tedavi imkanından yararlanmak isteyen erbaş ve er ailesine mensup kişilerin soyadı, adı, baba adı, doğum yeri ve tarihi, nüfus cüzdanının serisi ve numarası, ikametgah adresi, kurul tarafından müracaat uygun görülmüş ise Muhtaçlık Belgesinin numarası, hak sahipliği evrak numarası ve Muhtaçlık Belgesinin verildiğini belgeleyen imza bulunur. Muhtaçlık belgesi verilmeyenlerin son üç hanesine, kırmızı kalemle “RED” yazılır.

Başvuru ve Bilgi Formu

Son yoklama sırasında erbaş ve erlere verilecek olan ve şekli ekte (EK:A) gösterilen başvuru ve bilgi formunda, muhtaç durumdaki erbaş ve er ailesinin yapmaları gereken işlemler ve temin etmeleri gereken belgeler ayrıntılı olarak belirtilir.

Başvuru Üzerine Yapılacak İşlemler

Başvuru üzerine, valilik veya kaymakamlıklar tarafından başvuru ve bilgi formu ile ekli belgeler incelenerek, bilgilerin doğruluğu onaylandıktan sonra, en geç başvuruyu takip eden 15 gün içerisinde, görüşülmek üzere Kurula sevk edilir.

Kurullar, kanundan yararlanmak isteyenlerin başvurularını değerlendirmek üzere ayda en az bir defa toplanır ve başvuruyu kurula sevk edilişinden itibaren en geç bir ay içerisinde karara bağlar.

Kurullar; taleplerin sağlıklı olarak değerlendirilebilmesi için, kanundan yararlanmak üzere başvuranların durumlarını, sosyal güvenlik kuruluşları, tarım kredi ve satış kooperatifleri, bankalar, kanunla kurulmuş meslek teşekkülleri ve diğer resmi ve özel kurum ve kuruluşlardan bilgi ve belge isteyerek araştırabilirler. Kurullar, başvuru sahiplerinin ikamet ettikleri köy ve mahallelerin muhtarlarını, kurul toplantılarına çağırarak da gerekli bilgileri alabilirler.

Gerekli görülen hallerde, emniyet ve jandarma teşkilatı, başvuru ve bilgi formu ile beyan edilen erbaş ve er ailesinin durumunu araştırarak sosyal yaşantı düzeyi ve kayıtlarda görülmeyen ekonomik ve mali durumları hakkındaki tespitlerini Formda göstermek suretiyle Kurula bildirir.

Tüm kurum ve kuruluşlar istenilen her türlü belgeyi kurula derhal bildirmekle yükümlüdürler.

Değerlendirme ve Muhtaçlık Belgesinin Verilmesi

Kurullar; Kanundan yararlanmak isteyenlerin başvuruları ile ilgili araştırma ve incelemeler üzerine, başvuranların ücret veya yevmiye gibi hizmet karşılığı olan gelirleri, tarım gelirleri, menkul veya gayrimenkul kirası, faiz ve temettü gelirleri ile Devletten, özel teşebbüslerden veya başka kişi ve kuruluşlardan elde edilen transfer ve hibe niteliğindeki nakdi ve ayni gelirlerin yıllık net toplamının on ikide birini hesaplayarak, asker ailesinin aylık net gelirini belirler.

Sosyal teamüller gereğince belge ile ispatı mümkün veya teamülden olmayan gelirler, talep sahibi tarafından beyan edilmedikçe, hesaplama sırasında dikkate alınmaz.

Gelir payı hesaplanırken erbaş ve erin askerde olması nedeniyle ailesinin uğradığı destek kaybı özellikle dikkate alınır.

Erbaş ve erin muhtaç durumdaki anne ve babasının, erbaş ve erin karı ve çocuklarından ayrı olarak yaşamaları durumunda, her bir ailenin aylık geliri ayrı ayrı belirlenir.

Hiçbir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi altında bulunmayan, Türkiye’de ikamet eden ve bu Yönetmelik ile öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde belirlenecek aylık geliri, 1475 sayılı İş Kanunu'na göre tespit edilen brüt asgari ücret kadar veya ondan az olan erbaş ve erlerin karı ve çocukları ile yardım etmediği takdirde zarurete düşecek ana ve babalarına kurul kararıyla muhtaçlık belgesi verilir.

Sağlık Cüzdanının Verilmesi

İl veya ilçe idare kurulunca kendilerine muhtaçlık belgesi verilen erbaş ve er aileleri; erbaş ve erin anne, baba, eş ve çocuklarına ait T.C. kimlik numaralarının yazılı beyanı ile birlikte, erbaş ve erin bağlı bulunduğu askerlik şubesine ya da başka yerde ikamet etmeleri halinde bunu beyan etmeleri kaydıyla yabancı askerlik şubesine başvurarak, Devlet ve üniversite hastanelerine yapacakları başvurularda kullanılmak üzere, kendilerine sağlık cüzdanı verilmesi için talepte bulunurlar. Yabancı askerlik şubesi başkanlıkları, kendilerine böyle bir başvurunun yapılması durumunda, yerli askerlik şubeleriyle en seri şekilde temas kurarak gerekli işlemleri yaparlar.

Askerlik şubesi başkanlıklarınca Sağlık Cüzdanı doldurulup onaylandıktan sonra, hak sahiplerine imzaları karşılığında verilir.

Yeni doğan bebeklerin, sağlık cüzdanı verilmesine kadar geçecek sürede gerçekleşecek tedavilerinde annenin reçeteli sağlık cüzdanı kullanılır.

Sağlık cüzdanının kayıp veya zayi edilmesi halinde, kayıp ve zayi edenler, derhal, durumu ifade eden bir dilekçe ile birlikte, Sağlık Cüzdanının alındığı askerlik şubesine başvurmakla yükümlüdürler. Dilekçeyi alan askerlik şubesi başkanlığı, muhtaç erbaş ve er ailesi ile ilgili kayıtları esas alarak sağlık cüzdanını kaybeden muhtaç erbaş ve er ailesi için yeni bir sağlık cüzdanı tanzim eder. Yeni verilen cüzdanın fotoğraflı sayfasına cüzdanın yeniden verilmiş olduğu hususu ayrıca kaydedilir. Sağlık cüzdanındaki sayfaların verilen sağlık hizmetleri nedeniyle dolması halinde de, Sağlık Cüzdanının ibrazı ve cüzdanın geri verilmesi kaydıyla, yeniden verilmiş olduğu hususu cüzdanın fotoğraflı sayfasına işlenerek, yeni bir sağlık cüzdanı düzenlenir.

Sağlık cüzdanı almak üzere, askerlik şubelerine başvuranların başvuruları için askerlik şubeleri başkanlıklarınca gerekli kayıt tutulur. Tutulacak kayıtta; başvuru sıra numarası ve tarihi, askere sevk edilecek erbaş ve erin askere sevk tarihi ile muhtemel terhis tarihi,kanunun sağladığı ücretsiz tedavi imkanından yararlanmak isteyen erbaş ve er ailesine mensup kişilerin soyadı, adı, baba adı, doğum yeri ve tarihi, nüfus cüzdanının serisi ve numarası, ikametgah adresi, Muhtaçlık Belgesinin numarası, hak sahipliği evrak numarası bulunur.

Sağlık Cüzdanının Şekli ve İçeriği

Sağlık Cüzdanı, ekte (EK-B) gösterilen şekilde, 120mm.x160mm boyutlarında karton kapak dışında 1 ana sayfa ve 16 kopyalı sayfadan oluşur.

Sağlık Cüzdanının ana sayfasının ön yüz üst kısmında büyük koyu harflerle T.C.Milli Savunma Bakanlığı Muhtaç Erbaş ve Er Ailesi Sağlık Cüzdanı ifadesi ve ifadenin hemen yanında yer almak üzere T.C.Milli Savunma Bakanlığı Logosu, ön yüz orta kısımda cüzdan numarası ve cüzdan sahibinin fotoğrafı (7 yaşından küçük çocukların sağlık cüzdanlarında fotoğraf bulunmaz), ön yüz alt kısımda ise cüzdan sahibinin adı, soyadı, doğum yeri ve tarihi, nüfus cüzdanının serisi ve numarası, baba adı, erbaş ve ere yakınlık derecesi, cüzdan sahibinin kan grubu ile organ ve doku bağışında bulunup bulunmadığına dair ibare, sağlık cüzdanının verildiği askerlik şubesinin adı, askerlik şubesi başkanının adı ve soyadı, rütbesi ve imzası ile askerlik şubesinin mührü ve en altta bir bant şeklinde koyu kırmızı harflerle sağlık cüzdanının geçerlilik süresi yer alır.

Cüzdanın ana sayfasının arka yüzünde, erbaş ve erin soyadı ve adı, doğum yeri ve tarihi, askerliğe sevk tarihi ve muhtemel terhis tarihi ve birliğine ilişkin bilgiler bulunur. En altta yer alan açıklamalar kısmında ise, sağlık cüzdanlarının Milli Savunma Bakanlığı askerlik şubesi başkanlıklarınca verileceği ve onaylanacağı, yedi yaşından küçük çocukların sağlık cüzdanlarında fotoğrafın bulunmayacağı, sağlık cüzdanının yükümlünün terhisinden bir ay sonra geri verileceği ve sağlık cüzdanını bulanın en yakın askeri birlik veya kuruma teslim edeceği hususları yazılıdır.

Reçeteli 16 sayfa ise, kendinden kopyalı üç nüsha şeklinde olup, ön yüzünde, sayfa numarası, T.C. Milli Savunma Bakanlığı ifadesi, reçete numarası, tarihi, hastanın adı soyadı, Muhtaç Erbaş ve Er Ailesi Sağlık Cüzdanı Numarası, teşhisin yazıldığı kısım, protokol numarası, hekimin adı, soyadı ve diploma numarası; ön yüz ikinci bölümde gerekli tedavi, ilaç, protez ve iyileştirme araçlarının yazılacağı boş kısım ; ön yüz üçüncü bölümde, sağlık kurumunun mühür ve imzası ile ilaçları alanın adı, soyadı ve imzası yer alır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Ödeneğin Ayrılması, Hizmet ve ilaç Bedellerinin Karşılanması

Ödeneğin Ayrılması

Kanunun uygulanmasından doğacak sağlık hizmeti ve tedavi giderlerini karşılamak üzere, her yılın bütçesine konulacak ödenekten Maliye Bakanlığınca hastanelerin bağlı olduğu bakanlık ve üniversite bütçelerine aktarma yapılır.

Hastane eczanelerinden sağlanamayan ilaç ve tıbbi araç ve gereç bedelleri ile ayakta ve meskende tedavi görenlerin kullanacakları ilaç bedelleri, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu tarafından karşılanır. Bu ödemeler için her yılın bütçesine imkanlar dahilinde konulacak ödenek, Maliye Bakanlığınca adı geçen fona aktarılır.

Reçetelerin Düzenlenmesi

Sağlık kurum ve kuruluşları tarafından, muhtaç erbaş ve er ailesinin yatarak, ayakta ve meskende tedavi halinde kullanacakları ilaçlar ile resmi sağlık kurumu raporu ile belirlenen ve tüberküloz, kanser, kronik böbrek, akıl hastalıkları, organ nakli ve benzeri uzun süre tedaviye ihtiyaç gösteren hastalıkların ayakta veya meskende tedavileri sırasında kullanılması gerekli görülen ilaçlardan hayati önemi haiz olanlar için Bütçe Uygulama Talimatı'ndaki esaslara uygun olarak reçete düzenlenir.

Ödeme

Ayakta ve meskende tedavilerde, muhtaç erbaş ve er ailesinin reçetelendirilmiş ilaçları, genel bütçeye dahil dairelerin il ve ilçelerde anlaşmalı olduğu eczanelerden aynı şartlarda temin edilir. Söz konusu reçete bedellerinin tamamı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu tarafından ödenir. Resmi sağlık kurumu raporu ile belirlenen ve tüberküloz, kanser, kronik böbrek, akıl hastalıkları, organ nakli ve benzeri uzun süre tedaviye ihtiyaç gösteren hastalıkların ayakta veya meskende tedavileri sırasında kullanılması gerekli görülen ilaçlardan hayati önemi haiz olanlarının bedellerinin tamamı da, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu tarafından karşılanır.

Ödemenin Yapılmayacağı Durumlar

Muhtaç erbaş ve er ailelerine, 2 nci madde kapsamında olmayan ve 5 inci maddede belirtilen başvuru usul ve esaslarına uymayan başvurular üzerine yapılan hizmetlere ait ücret ve bedeller ile 12 nci maddeye uygun olarak düzenlenmemiş reçete bedelleri fatura edilmez ve ödenmez.

Aynı şekilde firar, izin aşımı ve hürriyeti bağlayıcı ceza gibi askerlik hizmetinden sayılmayan sürelerde tedavi müracaatı dahil, kanunun sağladığı imkanlardan yararlanmak üzere başvuran muhtaç erbaş ve er ailesinin yapacağı hiç bir müracaat kabul edilmez ve görülen sağlık hizmetleri ile ilgili fatura bedelleri ödenmez.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Sağlık Cüzdanının Geri Verilmesi

Kanundan yararlanma hakkı, 1111 sayılı Askerlik Kanununa göre askerlik şubesince askere sevk tarihinde başlayıp terhis tarihinden bir ay sonra sona erer. Muhtaç erbaş ve er ailesi olarak kanundan yararlananlar sürenin bitimini takip eden en kısa sürede Sağlık Cüzdanını aldıkları makama geri vermek zorundadırlar.

Süresi geçmiş sağlık cüzdanlarına ilgili sağlık kuruluşu tarafından el konulur. El konulan Sağlık Cüzdanı, el koyan sağlık kuruluşu tarafından, derhal, erbaş ve erin bağlı bulunduğu askerlik şubesine gönderilir.

Askerlik şubesince geri alınan sağlık cüzdanları 5 yıl süreyle muhafaza edilir.

Yersiz Ödenen Tutarın Geri Alınması ve Cezai Kovuşturma

Sağlık Cüzdanının düzenlenmesinde esas alınan hususların gerçeğe uymadığının belirlenmesi halinde, Sağlık Cüzdanına dayanılarak ödenmiş olan meblağ, kanuni faiziyle birlikte genel hükümlere göre sorumlulardan (kanun ve bu yönetmeliğe göre sağlık hizmetlerinden yararlananlardan, bunların veli ve vasilarinden veya erbaş ve erden) tahsil edilmek üzere, muhakemat veya mal müdürlüklerine bildirilir.

Gerçeğe uygun olmayan belgeleri düzenleyen ve kullananlar haklarında genel hükümlere göre ceza kovuşturması yapılmak üzere, Cumhuriyet Savcılığına bildirilirler.

Tebliğler

İlgili Bakanlık, Kanunun süratli bir şekilde uygulanması amacı ile bu Yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde yeni düzenlemeler getirecek tebliğler yayımlayabilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Son Hükümler

4341 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce, devlet ve üniversite hastanelerinde her türlü muayene, tedavi ve sair sağlık hizmetleri dolayısıyla borçlandırılmış olan erbaş ve erlerin eş ve çocukları, muhtaç olduklarını belgeledikleri takdirde haklarında hiç bir idari ve icrai işlem yapılmaz. Bu kabil alacakların ödenmesi, bu yönetmelikte belirtilen esaslara göre yapılır.

Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra ve fakat bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce devlet ve üniversite hastanelerinde yapılan her türlü muayene, tedavi ve sair sağlık hizmetleri hakkında da aynı esaslar geçerlidir.

Yürürlük

Sayıştay’ın görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu yönetmelik hükümlerini Millî Savunma, İçişleri, Maliye ve Sağlık Bakanları yürütür.

Ekler