6000 Sanayi ve Ziraatte Kullanılan Zehirli Maddelerin Eczanelerde Sureti Hıfız ve Alım Satımı Hakkında Talimatname

Bu talimatnamenin nihayetindeki zeyilde münderiç bilümum ecza ve mevaddı kimyeviyenin ecza ticarethaneleri ile sanayi ve ziraatta müstamel mevad dı kimyeviye satmağa müsaade almış olan mağaza ve dükkanlarda sureti muhafazası ve alıcıya tevdii aşağıdaki maddelerde gösterildiği veçhile yapılır. Eczanelerde zehirli maddelerin gerek muhafazası ve gerekse reçete ile satışı, hususi talimatnamesindeki ahkama tevfikan icra edilir.

Zehirli maddelerin muhafazası

Bütün zehirli maddeler bulundukları mahallerde diğer eşyadan tamamiyle ayrı ve muntazam bir surette muhafaza edilecek ve yenecek ve içilecek şeyleri havi kapların yakınında veya üzerinde bulunmıyacaktır.

Zehirli maddelerin kaffesi mayi veya sulp olduğuna göre iktiza eden şekillerde yapılmış ve sıkı surette kapanacak tarzda kapakları havi şişeler veya kaplar derununda muhafaza olunur. Zehirli nebatat veya zehirli nebatat aksamı iyice kapanabilir kutu ve sandıklar derununda saklanır. Boyalar ile zeyildeki (B) ve (C) cetvellerinde yazılı maddelerden hava temasiyle tahallül ve tagayyür etmiyenler çekmeceler derununda muhafaza olunabilirse de bu çekmeceler güzelce kapanabilir bir halde olmalı ve muhteviyatının toz halinde etrafa dökülmesine mani olacak surette imtizaçlı yapılmış bulunmalıdır.

Zehirli maddeleri havi kaplar üzerine kalın yazı ile (zehir) kelimesi ve altında muhtevi olduğu zeyilde gösterilmiş olan isimleri yazılır. Ayrıca küçük yazı ile o maddenin mahallen ve halk arasında kullanılan ismi de işaret olunur. (A) cetvelinde yazılı maddelerin ismi beyaz üzerine kırmızı (B) ve (C) cetvellerinde zikredilenler beyaz zemin üzerine siyah olarak ve sabit surette yazılı olmalıdır. Madeni hamızlarla kesif kalevi mahlülleri ve brom ve iyodu muhtevi şişeler üzerine muhtevi olduğu maddelerin isimleri beyaz üzerine usulü mahsusası veçhile hakkedilmiş bulunmalıdır.

(A) cetvelinde yazılı olan zehirler her tarafı sağlam ve gayrikabili nüfuz bir duvar ile mahdut hususi bir odada diğer zehirli maddelerden ayrı olarak muhafaza edilir.İmtizaçlı olmak ve kafi derecede sihanı haiz bulunmak şartıyle bu zehirli maddeler odasının ahşap bölme ile ve büyükçe bir dolap halinde tefrik edilmiş olması da caizdir. Bu kısımlar, içinde çalışılmağa müsait derecede aydınlık olmalı ve mağaza veya dükkanın sair aksamından iyice kapanabilen ve kilitli bir kapı ile ayrılmalıdır. Kapının üzerine gayet okunaklı surette yazılmış (zehir) levhası talik olunur. Zehirli maddeler odasına mağaza veya dükkan sahibi veya onun tarafından memur edilmiş olan adamından başkasının girmesi memnu olup lüzum ve ihtiyaç zamanı haricinde kapısı daima kilitli bulunur.

Zehirli maddeler odasında muhafaza edilen zehirler "3" üncü maddede gösterilen kaplar derununda olarak muntazam bir surette veya küçük dolaplar içerisinde veyahut raflar üzerinde saklanır. Dolaplar veya raflara vaz'ı mümkün görülmiyen zehirlerin zurufu şeraiti lazimeyi haiz olduğu halde zemin üzerine de vazı olunabilir. Bu oda derununda yalnız bu zehirleri tartmağa mahsus bir terazi bulunur.

Fosfor ve fosfor ile imal edilmiş mevaddı semmiye zehir odasında, ayrıca ve behemehal ateşten masun olarak ihzar edilen hususi bir mahalde hıfzolunur. Beyaz fosfor su içinde saklanmalıdır Sut ve potasrutubet ve ateşten masun bir halde ve kapalı olarak muhafaza edilmeli ve mayi Parafin ve saire gibi hava nüfuzuna mani bir madde içinde mağtus olmalıdır.

Zeyilde muharrer bütün zehirli maddelerin her sınıfı için ayrı terazi ve kaşık bulundurulacak ve kaşıklar her defa istimalden sonra temizlenecektir. Bu terazi ve kaşıkların üzerinde aşikar ve nazarı dikkati calip bir surette "Zehir" kelimesi yazılı olmalıdır. Zehirli boyaları muhtevi kaplar derununda yalnız o boya için ayrı bir kaşık bulunur.Çok miktarda zehirli maddeler zurufu ile veznedildiği halde ayrı bir terazi istimali mecburi değildir.

Zehirli maddelerin alıcıya verilmesi

Zehirli maddeler alıcıya behemehal ticarethane veya dükkan sahibi veyahut bu iş için kendisi tarafından tavzif edilmiş mahsus adamı tarafından verilir.

Zeyildeki (A) ve (B) ve (C) cetvellerinde münderiç zehirli maddelerin ithalat ve ihracatı sahifeleri mütaakıp numaralı bir defterin hanei mahsusuna tarihi itasiyle miktarı ve alan şahıs sıra numarasiyle kaydolunur. Bu defterler mahallin en büyük memuru sıhhisi tarafından musaddak olmalıdır. Kuyudat zehirli maddenin itasını mütaakiben hemen veren tarafından icra edilir. Ecza ticarethanelerinde afyonu tıbbi ve morfin, diyasetil morfin,kokain ve milhleri ve esrar gibi muhaddirat için ayrıca musaddak bir ithalat ve ihracat defteri tutularak bu maddelerin mevridi ve toptan eczacılara ve resmi müessesesata satış miktarı tarih sırasiyle işaret olunur.Defterler hitamından sonra on sene müddetle satıcının nezdinde muhafaza edilecektir. Toptan zehirli maddeler satan tüccarlar tarafından perakendecilere, müessesatı resmiyeye, büyük sanayi erbabına verilen çok miktarda zehirli maddeler ayrıca bir deftere kaydolunur.

Zehirli maddeler bayileri bu gibi maddeleri sınai veya ilmi maksat için aldıklarına kani olmadığı kimselere ita etmiyeceklerdir. Bu gibi hallerde zehirli maddenin verilmesini talep eden şahsın ismini ve hüviyetini ve talep ettiği zehrin miktarını gösterir bir makamı resmiden (heyeti sıhhiye, belediye, polis, heyeti ihtiyariye) ita edilmiş bir vesika talep etmeğe mecburdur. Bu vesikalar iki hafta müddet için muteber olup ancak bir defa zehir itasına mahsustur.

On dört yaşından aşağı çocuklara her ne suretle olursa olsun zehirli maddeler verilmesi memnudur.

Zeyildeki (A) ve (B) cetvellerinde yazılı zehirlerin alınmasını mütaakıp zehiri alan kimse tarafından imzalı veya mühürlü bir makbuz verilir. Bu makbuzlar üzerine satıcı tarafından zehir defterindeki numara tahrir olunduktan sonra on sene müddetle muhafaza olunur.

Zehirli maddeler behemehal kapalı ve imtizaçlı kaplar derununda verilir. (B) ve (C) cetvellerinde yazılı maddelerden hava temasında tahallül ve tagayyür etmiyenler etrafa dökülüp saçılmasına meydan vermiyecek surette yapılmış mukavva kutular içinde verilebilir. Bu kaplar ve kutular üzerinde (zehir) kelimesi ve kabın muhtevi olduğu maddenin cinsi ve satanın ismi yazılı olacaktır.

Zehirli maddelerin yiyecek ve içecek şeylerin muhafazasına veya ihzarına mahsus ve her türlü yanlışlığa müsait kaplar derununda itası memnudur.

Sanat ve ziraatta kullanılan zehirli ve müessir maddeler satmak için müsaade alanlar hangi maddelerin satışı için müsaade almış iseler yalnız dükkanlarında o maddeleri bulundurmağa salahiyettardırlar. Başka nevi maddeleri bulundurmaları ve alıcıya vermeleri memnudur.

Talimatnameye merbut (A), (B), (C) cetvellerinde münderiç olmayıp tababet ve sanayi ve ziratta kullanılan diğer semli ve müessir maddeler derecei tesir itibariyle muadilleri bulunan maddeler gibi hıfzedilir ve satılırlar.

Bu talimatname ahkamına muhalif hareket edenler hakkında kavanini mahsusasında münderiç ahkam tatbik edilir ve evamiri Hükümete muhalif hareketlerinden dolayı takibatı kanuniye icra edilir.

İşbu talimatname neşri tarihinden muteberdir.

CETVEL - A

1 - Hamızı arseniki, hamızı arsenik ve bilümum arsenik emliha mürekkebat ve müstahzaratı, arsenikli boyalar.

2 - Hamızı kiyanusi ma, kiyanusi potasyum ve bilümum hamızı kiyanusi ma emlihası.

3 - Hamızı filoori ma

4 - Hamızı klor ma (arseniki havi)

5 - Hamızı kibrit (arseniki havi)

6 - Akonitin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

7 - Arsasetin

8 - Atropin bütün mürekkebat ve müstahzaratı

9 - Brüsin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

10 - Kürar ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

11 - Kantaridin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

12 - Kolşisin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

13 - Datürin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

14 - Emetin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

15 - Dijitalin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

16 - Eritloflein ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

17 - Ergotinin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

18 - Homatropin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

19 - Hiyosin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

20 - İdrastinin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

21 - Hiyosiyamin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

22 - Nikotin ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

23 - Nitrogliserin (mahlülleri)

24 - Fosfor ve fosforla ihzar olunan fare ve sair haşerat itlafına mahsus müstahzarlar.

25 - Fizostiğmin,bilümum mürekkebat ve müstahzaratı

26 - Pikrotoksin

27 - Civa emliha ve mürekkebatı

28 - Skopolamin bilümum mürekkebat ve müstahzaratı

29 - Strofantin bilümum mürekkebat ve müstahzaratı

30 - Striknin bilümum mürekkebat ve müstahzaratı

31 - Süprarenin, adrenalin, epirenin

32 - Üran ve emlihası (üranlı boyalar)

33 - Veratrin, bilümum mürekkebat ve müstahzaratı

CETVEL - B

1 - Asetanilit

2 - Adonis vernalis evrakı - avcı otu

3 - Agarisin

4 - Akonit - kurt boğan - yaprak, kök,sıbığ ve hulasa

5 - Hamızı agarik

6 - Hamızı feniletil barbitürik (lüminal) ve emlihası

7 - Hamızı dietil barbitürik (veronal) ve emlihası

8 - Hamızı klor hılli salis

9 - Hamızı krom

10 - Hamızı hummaz

11 - Alipin ve emlihası

12 - Apomorfin ve emlihası

13 - Anestezin

14 - Arekolin ve emlihası

15 - Belladon - güzel avret otu - yaprak,kök,sıbığ,hulasa ve şurubu

16 - Brom

17 - Brom etil

18 - Bromal

19 - Bromoform

20 - Butil maiyeti kloral

21 - Kalabar hulasa,büzur ve sıbğı

22 - Kardol

23 - Kloralformamit

24 - Kloral

25 - Klor nemil

26 - Krizarobin

27 - Kokain ve emlihası

28 - Konvallamarin ve emlihası

29 - Konvallarin ve emlihası

30 - Esrar, hulasa ve sıbığ

31 - Kodein ve emlihası bütün mürekebat ve müstahzaratı

32 - Kantarit - kuduz böceği - bütün mürekkebat ve müstahzaratı

33 - Sigü - baldıran - evrak ve hulasası

34 - Kolşik - çidem - hulasa,sıbığ,kökü,tohum ve şarabı

35 - Dijital - yüksük otu - yaprak,hulasa ve sıbğı

36 - Elaterin

37 - Ökodal

38 - Öforp

39 - Sent inyas baklası, hulasa büzuru ve müstahzaratı

40 - Fujermal - serhas müzekker ve hulasası

41 - Formaldeit

42 - Gayakol

43 - Jelsemiyüm, kökü ve hulasası

44 - Gomm - gut

45 - Heroin ve emlihası (diasetil morfin)

46 - Hardal zeyti tayyarı

47 - Taflan zeyti tayyarı

48 - Kroton yağı

49 - Acı badem yağı

50 - Konopot yağı

51 - Hidrastis, kök ve hulasa

52 - Altınkökü - ırkuzzehep - kök, sıbığ, hulasa ve şarabı

53 - Jalapa ratenci hulasa ve sıbğı

54 - Jüskiyam, yaprak, hulasa ve sıbğı

55 - Laktükaryüm, yaprak, hulasa ve usaresi

56 - Morfin ve emlihası ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

57 - Narsein ve emlihası ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

58 - Narkotin ve emlihası ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

59 - Nitrat darjan - Cehennem taşı

60 - Nitrobenzol

61 - Nitrit damil

62 - Novokain ve emlihası

63 - Afyon ve bütün mürekkebat ve müstahzaratı

64 - Paraldehit

65 - Pelletiyerin ve emlihası

66 - Polikarpin ve emlihası

67 - Pental

68 - Pirogallol hamızı afas

69 - Rezorsin

70 - Sabin,zeyt ve hulasası

71 - Santonin

72 - Strofantüs,büzuru ve sıbğı

73 - Sülfonal

74 - Stiptisin

75 - Sakammone - mahmude - ratenç, hulasa ve sıbğı

76 - Tartariyeti potas ve antimuvan

77 - Tallin

78 - Yuhimbin bütün müstahzarat ve mürekkebatı

CETVEL - C

1 - Halliyeti esrep

2 - Halliyeti esrep (mayi)

3 - Hamızı azot ve % 15 ve daha ziyade nisbette hamızı azot mahlülleri

4 - Hamızı klor ma (arseniksiz) ile % 15 ve ziyade nispetteki hamızı klor ma mahlülleri

5 - Hamızı kibrit (arseniksiz) ve % 15 ten fazla hamızı kibrit mahlülleri

6 - Saf ve gayri saf hamızı fenik ile % 5 ten fazla mahlülleri

7 - Hamızı pikrik ve mürekkebatı

8 - Gümüş emlahı

9 - Baryum ve mürekkabatı (kibriti baryüm müstesna)

10 - Sani humaziyeti potasyüm

11 - Sani kromiyeti Potasyüm

12 - Sani kromiyeti sodyum

13 - Klor antimuvan

14 - Kadmiyüm ve mürekkebatı

15 - Antimuvan, baryüm, kurşun, krom, gom - gut, kadmiyum, hamızı pikrik, boya ile kalayı muhtevi boyalar (Kibriti baryüm, humuzu krom, kibriti kadmiyüm, kibriti kalay, kibriti tutya, humzu tutya, humzu kalay müstesna)

16 - Kromiyeti potas

17 - Kloriyeti potas

18 - Kafein ve mürekkebatı

19 - Ebucehil karpuzu (hulasa ve sıbğı) kolokint

20 - Kreozot

21 - Krezol ve mürekkebatı krezol sabunu lizol ve emsali

22 - Nuhas emlahı

23 - Kalomel

24 - Taflan suyu

25 - Acı badem suyu

26 - Çavdar mahmuzu ile ergotin

27 - Kalay (emlahı)

28 - İyot ve mürekkebatı

29 - İyotnemil

30 - Lobeli (yaprağı ve sıbğı)

31 - Altın emlahı

32 - Potasyum

33 - Potasın % 5 den fazla mahlülü

34 - Potası muhrik

35 - Parafenilen diyamin (emlahı, mahlülü,müstahzaratı)

36 - Ada soğanı hulasa,sıbğı ve şarabı

37 - Sodyum

38 - Sudu muhrik

39 - Sudu muhrikin yüzde % 5 ten fazla mahlülü

40 - Kibriti karbon

41 - Tutya (emlah)