31-424 Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği (mülga)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar, Kısaltmalar, Formlar ve Prosedürler

Amaç

(1) İş ve çalışma hayatını düzenleyen ulusal mevzuatın iş güvenliğine ilişkin bütün hükümlerine ek olarak, Teşekkülümüzün sorumluluğunda bulunan işyerlerinde yürütülen çalışmalar için İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili kuralları ve alınması gereken asgari önlemleri belirlemek, çalışanları bilgilendirmek amacı ile işbu yönetmelik hazırlanmıştır.

Kapsam ve istisnalar

(1) Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) sorumluluğunda bulunan işyerleri ve eklentilerinde çalışma yapan; Teşekkül Çalışanları, Hizmet Alımı Yapılan Yüklenici Firma Çalışanları, Anahtar Teslim Götürü Bedel yöntemi ile İhale almış olan Yüklenici Firmaların Çalışanları, Geçici İş İlişkisi Kurulan Yüklenici Firma Çalışanları, diğer çalışanlar, bu çalışanların işverenleri, stajyerler ve ziyaretçiler bu Yönetmelik kapsamındadır. Ayrıca TEİAŞ personelinin görevlendirildiği diğer işyerlerindeki TEİAŞ çalışmaları da bu Yönetmelik kapsamındadır.

(2) "154 kV ve üstü İletim Tesislerinde Enerji Altında (Canlı) Bakım Çalışmaları Uygulama Koşulları Yönergesi" kapsamında yapılan fiili çalışmalar bu yönetmelik kapsamına girmez.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik; 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve bu Kanun ile ilgili Yönetmelikler, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu, 4857 Sayılı İş Kanunu, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 233 ve 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler, TEİAŞ Ana Statüsü, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği, Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliği, ilgili diğer Mevzuat hükümlerine göre hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen tanımlar,

a) Acil Durum Eylem Planı: İş yerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapılacak iş ve işlemler dâhil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı planı,

b) Açık Şalt: Bir bina içerisine alınmamış, sınırları EKAT Yönetmeliğinde belirtilen mesafelere ve kurallara uygun olarak çevrelenmiş YG anahtarlama tesisini,

c) Akım Transformatörü: Akımı belli bir oran dâhilinde değiştiren teçhizatı,

ç) Alçak Gerilim: Etkin değeri 1000 Volt ve altındaki olan fazlar arası gerilimi,

d) Arıza Halleri Manevraları: Arıza hallerinde, sistemi normal çalışma durumuna getirmek için yapılan işlemleri,

e) Ayırıcı: Yüksüz elektrik devrelerinde veya paralelinde bulunan devreyle birlikte yüklü olan devrelerde açma ve kapama yapan teçhizatı,

f) Bara: Aynı gerilimdeki elektrik enerjisinin toplandığı ve dağıtıldığı düzeneği,

g) Boşta Gerilim Altına Almak: Gerilimsiz halde bulunan bir teçhizatın, topraklamalar ile irtibatını kestikten sonra, ayırıcı ve kesicileri kapatarak, teçhizatı gerilimli hale getirmeyi,

ğ) By-Pass Ayırıcısı: Tek baralı sistemde paralelindeki kesici kapalı iken açılıp kapatılabilen ayırıcıyı,

h) Çalışan: Kendi özel kanunlarındaki statülerine bakılmaksızın kamu veya özel işyerlerinde istihdam edilen gerçek kişiyi,

ı) Çalışma İzni Gerektiren Çalışmalar: İletim Sisteminde 36 kV üzeri teçhizatta yapılacak her türlü manevra ve bir transformatör merkezindeki müşterilerin tamamını etkileyecek manevraları,

i) Çalışma İzni İstemeye Yetkili Kişiler: Enterkonnekte sistemi etkileyen çalışmaları istemeye yetkili; Bölge Müdürlüğü ve ilgili sistem kullanıcısı tarafından BYTİM’ye liste ile bildirilen personeli,

j) Çalışma Postası: Bir iş emri ile görevlendirilmiş, aynı uzmanlık alanındaki bir ya da birden fazla çalışan ya da çalışan grubunu,

k) Çalışma Sorumlusu: Yapılacak bir çalışmadan önce çalışma mahallinde; iş emrinin ekinde bulunan kontrol listelerinin incelenerek doldurulmasından, iş emrinin ekindeki çizelgeye göre çalışma alanının işaretlenmesinin doğru yapıldığının kontrolünden, iş emrinin ekindeki krokiye uygun olarak mahalli topraklamaların yaptırılmasından, sorumluluğu altında çalışanların KKD ve İSG malzemelerini doğru kullanıp kullanmadığından, çalışma mahallinde gerekli güvenlik önlemlerini alan veya aldırtan, teçhizat üzerinde yapılacak olan çalışmaları yürüten, çalışmanın bitiminde de tesisin işletmeye uygun hale getirilmesini sağlayan, üzerinde çalışma yapılan teçhizatın servise alınabileceğini ilgili birimlere bildiren, koordineli çalışmalarda, koordinasyon sorumlusuna bağlı çalışıp kendi postasının güvenliğinden sorumlu personeli,

l) Çok Devreli Hatlar: Aynı gerilimli birden fazla hattın aynı direk üzerinde bulunduğu hatları,

m) Dış Fens: İç fens ile çevrilmiş Açık Şalt, Kapalı Şalt, kumanda binası, güvenlik kulübesi ve sosyal tesisleri de içine alan en dıştaki fens, duvar, çit ya da sınırı belirleyen unsuru,

n) Ekip: Aynı uzmanlık alanında birden fazla personelin bulunduğu birimi,

o) Ekip Şefi: Ekipteki her türlü donanım, araç-gereç, iş güvenliği malzemesi ve KKD’lerin periyodik kontrollerinin yapılmasını, korunmasını ve talebi ile ilgili birim amirliği ile koordinasyonu sağlayan ve ekipte toplu sözleşmede belirlenen Ekip Şefi kadrosu bulunmaması durumunda baş teknisyenler arasından görevlendirilen teknisyen personeli,

ö) Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri: İnsanlar, diğer canlılar ve eşyalar için bazı durumlarda (yaklaşma, dokunma vb.) tehlikeli olabilecek ve elektrik enerjisinin üretilmesini, özelliğinin değiştirilmesini, biriktirilmesini, iletilmesini, dağıtılmasını ve mekanik enerjiye, ışığa, kimyasal enerjiye vb. enerjilere dönüştürülerek kullanılmasını sağlayan tesisleri,

p) Emre Amade Olmayan Teçhizat: Arıza, bakım, tamir, kontrol, muayene gibi nedenlerle servis dışı bulunan ve ihtiyaç anında servise alınamayan teçhizatı,

r) Emre Amade Teçhizat: Servise girmeye hazır durumda bulunan teçhizatı,

s) Enerji İletim Hattı (EİH): YG Enerji iletiminde kullanılan havai hatları,

ş) Enerji İletim Kablosu (EİK): YG Enerji iletiminde kullanılan güç kablolarını,

t) Enerjilemek: Gerilim altına almayı,

u) Fider: Bir EİH'yi, bir EİK'yi, bir transformatörü, bir senkron grubunu, bir barayı, bir reaktör ya da kapasitörü, bir bara grubuna bağlayan irtibatların ve cihazların tümünü,

ü) Gerilim Altında Bulunan Bölümlere Yakın Çalışmalar: Elektrik Yüksek Gerilim Tesislerinde yapılan çalışmalarda çalışma alanının etrafında gerilim altında teçhizat ve/veya hat var ise; bu yönetmelikte belirtilen mesafelere uyularak yapılan çalışmaları,

v) Gerilim Transformatörü: Gerilimi belli bir oran dâhilinde değiştiren teçhizatı,

y) GIS (Gas Isolated Substation): Gaz İzoleli Transformatör Merkezini,

z) Güvenlik Kartları: Bakım, tamirat, arıza gibi nedenlerle servis dışı edilmiş teçhizat üzerinde çalışacak personelin güvenliğini sağlamak, yanlış manevrayı önlemek ve teçhizatı korumak için transformatör merkezlerinde kullanılması zorunlu olan kartları,

aa) Hat Tıkacı: Ayarlandığı frekans bandına karşı büyük empedans göstererek işaretin bara tarafına geçmesini engelleyen (hat tarafına yönlendirilmesini sağlayan) paralel rezonans devresini,

bb) İç Fens: Açık tip tüm YG tesislerine yetkisiz kişilerin girişini engelleyecek şekilde çevreleyip kapatan unsurları,

cc) İletim Sistemi: Elektrik İletim tesisleri ve şebekesini,

çç) İletim Tesisi: Üretim ve/veya tüketim tesislerinin 36 kV üstü gerilim seviyesinden bağlı olduğu üretim veya tüketim tesisi şalt sahasından sonraki nihayet direğinden itibaren, iletim şalt sahalarının orta gerilim fiderleri de dahil olmak üzere dağıtım tesislerinin bağlantı noktalarına kadar olan tesisleri,

dd) İş Kazası: İş yerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olayı,

ee) Kapalı Şalt: Bir bina içerisine alınmış, 1 kV'den büyük 36 kV'den küçük (36 kV dahil) gerilim seviyesinde olan EKAT Yönetmeliğinde belirtilen mesafelere ve kurallara uygun olan YG anahtarlama tesisini,

ff) Kesici: Kısa devre akımı dâhil olmak üzere şalt tesislerinde yük altında açma ve kapama yapan teçhizatı,

gg) Koordinasyon Sorumlusu: Yapılacak koordineli çalışmalardan önce çalışma mahallinde; iş emrinin ekinde bulunan kontrol listelerinin incelenerek doldurulmasından, iş emrinin ekindeki çizelgeye göre çalışma alanının işaretlenmesinin doğru yapıldığının kontrolünden, iş emrinin ekindeki krokiye uygun olarak mahalli topraklamaların yaptırılmasından sorumlu olan; İşletmeden sorumlu Bölge Müdür Yardımcısı tarafından belirlenen ve koordineli çalışma yapacak çalışma postalarının karşılıklı iletişiminden sorumlu olan personeli (Koordinasyon sorumlusu bu görevi dışında başka hiçbir görev üstlenmeyecektir.) Farklı çalışma postalarının bulunduğu koordineli çalışmalarda koordinasyon sorumlusu elektrik/elektrik-elektronik mühendisliği unvanına haiz personeldir. Bu personelin sorumluluğu çalışma alanının elektriksiz hale getirilmesi, koordinasyonun sağlanması, çalışma postalarının çalışmaları esnasında birbirlerini riske sokabilecek çalışmaların planlanması ve sıralanması ile sınırlı olup, çalışma postalarının kendi çalışma alanlarındaki güvenliklerinden sorumlu tutulamaz.),

ğğ) Koordineli Çalışma: Aynı çalışma izin formu ile belirlenen çalışma alanında (aynı fider, aynı bara, aynı EİH’de) primer ve/veya sekonder teçhizatta aynı zaman dilimi içerisinde birden fazla çalışma postasının çalışmasını (Bu tür çalışmalarda her çalışma postası kendi güvenliğinden sorumlu olup İşletmeden sorumlu Bölge Müdür Yardımcısı tarafından bir koordinasyon sorumlusu belirlenir. TM’ler ile EİH’larda aynı zamanda yapılacak çalışmalar birbirleri ile koordineli çalışma değildir.), (Birden fazla Bölge Müdürlüğünün sorumluluğu altındaki hatlarda aynı zaman diliminde farklı bölge müdürlükleri tarafından yapılacak çalışmalarda her bölge müdürlüğü yalnız kendi içinde koordinasyon sağlayacaktır ve kendi bölgesi için koordinasyon sorumlusu atayacaktır. Genel koordinasyon İlgili YTİM tarafından sağlanacaktır.)

hh) Mahalli Topraklama Yapmak: Gerilimsiz hale getirilmiş teçhizatı gerilim dedektörü ile kontrol edildikten sonra topraklama stankası kullanılarak ilgili teçhizatın toprakla irtibatlandırılmasını,

ıı) Manevra: Şalt sahalarında bir tesis bölümünü kesici ya da ayırıcılar vasıtası ile gerilim altına almak ya da gerilimsiz bırakmak için transfomatör işletme teknisyeni tarafından yapılan işlemleri,

ii) Metal Muhafazalı Tip Hücreler: İşletme gerilimi 36 kV’a kadar (36 kV dâhil) olan bütün bölümleri metal muhafaza içine alınmış, bu yöntemle dokunmaya karşı korunmuş fiderleri (Metal Clad, RMU, MMU vb.),

jj) Müstakil Çalışmalar: Tek bir ekibin bir çalışma sahasında bağımsız olarak yaptığı çalışmayı,

kk) Müşterek Hatlar: Farklı gerilimli hatların aynı direkler üzerinde bulunduğu hatları,

ll) Orta Gerilim: Etkin şiddeti 1000 Voltun üstünde 36000 Volta kadar olan (36000 V dahil) gerilim seviyesini

mm) Parafudr: EİH ya da transformatörü aşırı gerilimlerden koruyan teçhizatı,

nn) Ramak Kala Olay: İş yerinde meydana gelen; çalışan, iş yeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı,

oo) Reaktör: Bağlı bulunduğu hat, trafo veya baradan reaktif güç çeken (tüketen) ve gerilim düşürmek için kullanılan bobini,

öö) Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimalini,

pp) Röle: Sistemde oluşan arıza, aşırı yük, ısınma ve düşük frekans gibi durumlarda kesicilere açma, kapama ve sinyal kumandası veren cihazı,

rr) Seri Kapasitör: Seri bağlı bulunduğu hatta, empedansı düşürerek sistem stabilitesini arttırmak için kullanılan kapasitör grubunu,

ss) Sigorta: Elektrik akımının öngörülen bir sınır değerini aşması durumunda devreyi açan aygıt ve düzeneği,

şş) Sistem Kullanıcısı: İletim veya dağıtım sistemine bağlanan ya da bu sistemleri veya enterkonneksiyon hatlarını kullanan gerçek veya tüzel kişiyi

tt) Şalt Sahası: YG elektrik bağlantı elemanlarının ve ekipmanların bulunduğu sahayı,

uu) Şönt Kapasitör: Reaktif güç üreten, sisteme paralel bağlı kondansatör grubunu,

üü) Tehlike: İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya iş yerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini,

vv) Tehlikeli Gerilim: Etkin değeri, alçak gerilimde 50 Voltun üstünde olan, yüksek gerilimde hata süresine bağlı olarak değişen gerilimi,

yy) Teşekkül: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini,

zz) Toprak Ayırıcısı: Gerilimsiz duruma getirilmiş elektrik devrelerini toprakla irtibatlamak için kullanılan teçhizatı,

aaa) Topraklama Yapmak: Gerilimsiz hale getirilmiş teçhizatı toprak ayırıcısını kapatarak ilgili teçhizatın toprakla irtibatlandırılmasını,

bbb) Transfer Ayırıcısı: EİH’yi veya transformatörü transfer baraya bağlayan ayırıcıyı,

ccc) Transformatör: Elektrik enerjisinin güç ve frekansı sabit kalmak şartıyla gerilim ve akımın değerini belli oran dâhilinde değiştiren teçhizatı,

ççç) Transformatör Merkezi: Şalt sahaları ve ölçü/kumanda tesis binalarını,

ddd) Transformatör Merkezi İşletme Teknisyeni: Görevli bulunduğu vardiyasında görev tanımında ve bu yönetmelikte belirtilen hususlar çerçevesinde Transformatör Merkezinin işletilmesi ile ilgili işleri yürüten personeli,

eee) Yük Tevzi: Çalışma izni gerektiren çalışmalarda izinlerin alındığı, YG manevralarda Transformatör İşletme Teknisyenine gerekli talimatları veren ve her türlü YG arızanın bildirildiği İletim Sistemi Operatörünü,

fff) Yüksek Gerilim: Etkin değeri 1000 Voltun üstünde olan fazlar arası gerilimi,

ggg) Yüksek Gerilim Tesisleri: YG ve OG nominal gerilimlerin bulunduğu kısımlar ve bunların koruma, kumanda, haberleşme ve ölçme sistemlerinin bulunduğu kısımlardır.

ğğğ) Yüksekte Çalışma: TEİAŞ iş yerlerinde çalışan personelin bel seviyesinden fazla kot farkı bulunan yerlerde üst kottaki çalışmaları ifade eder.

Kısaltmalar

(1) Bu Yönetmelikte geçen kısaltmalar;

a) AA (AC) : Alternatif Akım

b) AG : Alçak Gerilim

c) BYTİM : Bölgesel Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü

ç) DA (DC) : Doğru Akım

d) EDH : Enerji Dağıtım Hattı

e) EDŞ : Elektrik Dağıtım Şirketi

f) EİH : Enerji İletim Hattı

g) EİK : Enerji İletim Kablosu

ğ) EİS : Elektronik İmza Sistemi (EBYS, Belgenet, vb.)

h) EKAT : Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri

ı) İSG : İş Sağlığı ve Güvenliği

i) İSGB : İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi

j) İşletme : TEİAŞ’ın mal ve hizmet üreten tüm birimleri

k) KKD : Kişisel Koruyucu Donanım

l) MYTİM : Milli Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü

m) OG : Orta Gerilim

n) OSGB : Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi

o) OYS : Operasyonel Yönetim Sistemi Yazılımı

ö) SGK : Sosyal Güvenlik Kurumu

p) TEİAŞ : Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi

r) Teşekkül : Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü

s) TM : Transformatör Merkezi

ş) YG : Yüksek Gerilim

şeklindedir.

Ekler

(1) Bu Yönetmelik ve Prosedürlerde yer alan Ekler; eklerde imzası bulunan şahısların birimleri ve/veya ek ile ilgili birimler tarafından 10 yıl süre ile saklanır. Ancak elektronik ortamda imzalanan eklerin ayrıca matbu olarak saklanmasına gerek yoktur.

Prosedürler

(1) Bu Yönetmeliğe bağlı prosedürler;

a) PR-01 Çalışanların Mesleki ve İSG Eğitimleri Prosedürü

b) PR-02 KKD ve İSG Malzemeleri Prosedürü

c) PR-03 Saha Çalışmaları Prosedürü

ç) PR-04 Kimyasallarla Çalışma Prosedürü

d) PR-05 Yüksekte Çalışma Prosedürü

e) PR-06 İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimleri Prosedürü

f) PR-07 Periyodik Sağlık Muayeneleri Prosedürü

g) PR-08 Üçüncü Şahıslarca İletim Tesislerinde Yapılan Çalışmalar Prosedürü ğ)PR-09 İş Kazaları ve Ramak Kala Olay Bildirimleri Prosedürü

h) PR-10 TEİAŞ’a ait araç ve taşınmazlarda İSG ile ilgili Güvenlik, Uyarı ve Bilgilendirme Levhaları Prosedürüdür.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Kurallar

Risk değerlendirmesi ve acil durum eylem planı

(1) Teşekkülümüz sorumluluğunda yapılacak Tehlikeli ya da Çok Tehlikeli sınıftaki bütün çalışmalarda “Risk Değerlendirmesi” ve “Acil Durum Eylem Planı”

olmadan çalışmaya başlanılmaz. Çalışma Yüklenici/Alt Yüklenici Firma tarafından yapılacak ise ilgili belgeler İdareye sunulmadan çalışmaya başlatılmaz.

Çalışanların mesleki eğitimler, İSG eğitimleri ve sağlık raporları

(1) Teşekkülümüz sorumluluğunda yapılacak Tehlikeli ya da Çok Tehlikeli sınıftaki bütün çalışmalarda çalışanların “Mesleki Eğitim”, “İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi” ve “Sağlık Raporu” olmadan çalışamazlar. Bu eğitimler “PR-01 Çalışanların Mesleki ve İSG Eğitimleri Prosedürü”ne göre yapılır. Çalışanlar Yüklenici/Alt Yüklenici Firma sorumluluğunda ise ilgili belgeler İdareye sunulmadan çalışmaya başlatılamaz.

TEİAŞ güvenli çalışma mesafeleri

(1) Bu Yönetmelik kapsamında yapılan bütün işlerde TEİAŞ ve Yüklenici/Alt Yüklenici çalışanlar tarafından gerilim altındaki teçhizatlar ile ilgili (iletkenler dâhil) yapılan çalışmalarda belirlenmiş azami yaklaşım mesafeleri gerilim değerine göre aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Verilen aralıklar dışındaki gerilimlerde işletilen yüksek gerilim teçhizatları için bir üst değer kullanılır.

(2) Çalışma sahasının sınırlandırılmasında cihazların boyutları, iş makine ve araçlarının manevra kabiliyetlerine göre enerjili bölümlere yaklaşma ihtimali göz önünde bulundurulur.

(3) TEİAŞ ve Yüklenici/Alt Yükleniciler tarafından yapılan çalışmalar haricinde gerilim altındaki Elektrik İletim Tesisleri yakınında yapılacak çalışmalarda yaklaşma mesafeleri; 154 kV için 313 cm ve 400 kV için 500 cm’dir.

Çalışanın kendi sorumluluğu

(1) Çalışan her eleman çalıştığı görevde gerekli olan tüm güvenlik tedbirlerinin, görevin devamı süresince titizlikle uygulanmasından öncelikle kendisi sorumludur.

İş Emri

(1) Teşekkülümüz sorumluluğunda yapılacak Tehlikeli ya da Çok Tehlikeli sınıftaki bütün çalışmalarda iş emri formu (Ek-1) düzenlenir. Çalışanlardan İş Emrinde tanımlanmayan hiçbir iş istenilmeyecektir. Çalışanlar da İş Emrinde tanımlanmayan hiçbir işi yapmayacaklardır. Çalışma alanında ilave bir iş çıkması durumunda iş emrinde imzası olan amire bilgi verilir ve aynı amir tarafından yeni bir iş emri hazırlanarak telefon, fax, SMS, e-posta, mobil imza gibi bir sistemle gönderilecektir.

(2) Bir iş emrinde birden fazla iş tanımlanması gerektiği zaman bu işlerin hepsinin aynı bölümde (kapalı şalt, açık şalt, röle odası, kablo galerisi, akümülatör odası vb.) olması esastır. Birden fazla bölümde işlerin yer alması durumunda çalışma postasındaki personel bölümlere dağıtılarak çalıştırılmaz. Çalışma sorumlusunun kontrol alanı içinde (Ek-1 Formunun 1. Eki) kalması zorunludur. Bir bölümdeki işler toplu olarak bitirildikten sonra diğer bölümdeki işlere başlanılır veya her bölüm için ayrı ayrı iş emri düzenlenir. Bu durumda her bir bölüm için ayrı İGF formu (Ek-6, Ek-7) düzenlenir. Eğer çalışma postasının yapacağı işler için farklı bölümlerde şerit ve işaretleme yapılması gerekiyor ise bu durumda iş yapış sırasına göre, her bir iş için ayrı İGF formları düzenlenecektir.

(3) Görevi gereği 24 saat vardiya esasına göre Transformatör Merkezinde genellikle tek başına çalışan işletme teknisyeni “Yük Tevzi İşletme Usulleri ve Arıza Halleri Yönergesi” ve kendisine Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü ya da Bölge Müdürlüğü yetkilisi tarafından verilen diğer (kuranportör, fax, sms, e-posta, telefon ya da yüzyüze sözlü olarak verilen) talimatlara göre hareket edecektir. Yapacağı iş ve işlemler için işletme teknisyenine “İş Emri” düzenlenmez.

(4) İş Emri formunun kullanılması ile ilgili bu maddenin ilk üç bendinde belirtilen kuralların yanında PR-03 Saha Çalışmaları Prosedüründe belirtilen kurallara uyulur.

İş güvenliği önceliği

(1) Maddi kayıpların önlenmesi veya iş süresinin kısalması için olsa bile gerekli her türlü güvenlik tedbirleri alınmadan herhangi bir işe girişmek kesinlikle yasaktır.

KKD ve iş güvenliği malzemeleri

(1) Çalışanlara teslim edilen KKD’lerin çalışan tarafından her an kullanılmaya hazır bulundurulması ve çalışma esnasında kullanılması zorunludur.

(2) Teşekkülümüz sorumluluğunda yapılacak Tehlikeli ya da Çok Tehlikeli sınıftaki bütün çalışmalarda kullanılan KKD ve İş Güvenliği Malzemelerinin özellikleri, temini, kullanılması, miktarı ve kontrolleri “PR-02 KKD ve İSG Malzemeleri Prosedürü”ne ve “Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik”e uygun olacaktır.

(3) Kişiye ve ekibe, işinde gerek duyulacak her türlü koruyucu malzeme ve teçhizat tutanakla verilecek ve bu teçhizatın kullanılması öğretilecektir. Verilmiş ve kullanımı öğretilmiş koruyucu teçhizatın kullanılmasından, temizlenmesinden ve korunmasından kullanan çalışanın kendisi ve Ekip Şefi sorumludur.

(4) Kullanım süresi dolmadan hasara uğrayan ya da deforme olan KKD ve İSG Malzemeleri ivedi olarak temin edilir.

İşyerinde bulunma sorumluluğu

(1) Personel görev yerini izinsiz terk etmeyecektir. İş Emrinde adı geçen personelin iş bitmeden işyerinden ayrılmaması esastır. Ayrılmasını gerektirecek önemli durumlarda bu husus çalışma sorumlusuna aktarılarak iş emrini imzalayan yetkiliden izin alınır ve değişiklik çalışma sorumlusu tarafından iş emrine işlenir.

Yazılı, sözlü ve görsel kurallara uyulması

(1) Bütün çalışmalar İş Emrinde belirtilen güvenlik talimatlarına, TEİAŞ İşyerlerine yönelik risk analizlerine, üretici dokümanlarındaki ve tüm teknik şartnamelerdeki güvenlikle ilgili uyarı, ikaz ve talimatlara uygun olarak yapılacaktır.

Çalışmadan önce elektriğin kesilmesi

(1) Çalışmalara başlamadan önce, üzerinde çalışılacak teçhizatın elektriksiz olduğundan emin olunur ve çalışma süresince bu durumu koruyacak önlemler alınır.

Üçüncü şahıslarca iletim tesislerinde yapılan çalışmalar

(1) Bu çalışmalar “PR-08 Üçüncü Şahıslarca İletim Tesislerinde Yapılan Çalışmalar Prosedürü”ne göre yapılır.

İş güvenliği protokolü ve elektrik mühendisi bulundurma

(1) TM ve EİH’lerde yapılacak tevsiat, tadilat ve inşaat bakım/onarım çalışmalarında, işi yapacak olan Sistem kullanıcıları ve üçüncü şahıslar (yükleniciler) ilgili İşletme birimine yazılı müracaat etmeden ve TEİAŞ İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğine uygun çalışma yapılacağına dair “İş Güvenliği Protokolü” (Ek-11) düzenlemeden hiçbir şekilde çalışma yapamazlar.

(2) Çalışmalarda yüklenici veya sistem kullanıcısı çalışmadan sorumlu ve iş bitene kadar işin başında duracak bir Elektrik Mühendisi bulundurur. Yapılacak çalışma tesis çalışması ise protokol işletme, tesis birimleriyle yüklenici firma Elektrik Mühendisi tarafından, işletme tadilat çalışması ise işletme birimi ve yüklenici firma Elektrik Mühendisi tarafından imzalanır. Çalışmayla ilgili düzenlenecek YTİM-1 Formunda yüklenici Elektrik Mühendisinin ismi çalışma sorumlusu olarak BYTİM'ye bildirilir. TEİAŞ'a ait TM ve EİH'lerde TEİAŞ harici üçüncü şahısların ve/veya firmaların yapacağı tüm çalışmalarda, işin devamı süresince yüklenici tarafından Elektrik Mühendisi işin başında bulundurulur.

İGF-1 ve İGF-2 formlarının kullanımı

(1) Transformatör Merkezlerinde yapılacak bütün çalışmalar ile ilgili çalışma/koordinasyon sorumlusu ve İşletme Teknisyeni tarafından İGF-1 formu doldurulmadan çalışmaya başlanılmayacaktır. İş bitiminde de İGF-2 formu doldurularak İşletme Teknisyenine verilecektir.

Haberleşme araçları

(1) Yük Tevzi İşletme Müdürlüklerinin ve diğer birimlerin sistemdeki haberleşmeleri kuranportör, telsiz, paks sistemi, telefon, EİS ve faks teyidi alınarak sağlanabilir. Muhabere, Yük Tevzi İşletme Usulleri ve Arıza Halleri Yönergesine göre gerçekleştirilecektir.

Arızalı durum çalışmaları

(1) Sistemdeki herhangi bir teçhizat, arıza sebebiyle servisten çıkmış veya çıkartılmış ise söz konusu teçhizat üzerinde yapılacak çalışmalar Arızalı Durum Çalışmalarıdır. Bu çalışmalar için “Çalışma İzni İsteği”ne ihtiyaç yoktur.

İSG dokümanlarının kayıt ve muhafazası

(1) Yapılan bütün bakım, onarım, işletme ve tesis çalışmalarında alınan iş güvenliği önlemleri ilgili form ve dokümanlar ile kayıt altına alınır. Kayıtlar işveren tarafından on yıl süreyle muhafaza edilir.

İş kazaları ve bildirimleri

(1) TEİAŞ iş yerlerinde “iş kazası” ve “ramak kala olay” ile “Çalışma ile ilgili olmayan üçüncü şahıslarla ilintili kazalar” yaşanması durumunda yapılacaklar ve bu durumda yapılacak bildirimler ile ilgili olarak “PR-09 İş Kazaları ve Ramak Kala Bildirimleri Prosedürü” hükümleri uygulanır.

Merkez İSG birimine yapılacak bildirimler

(1) TEİAŞ iş yerlerinde yapılan İSG Kurulları, İş Güvenliği Eğitimleri ve İş Güvenliği Periyodik Sağlık Muayeneleri ile ilgili rapor aylık olarak Merkez İSG Birimine yazılı olarak gönderilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İletim Tesislerinde Yapılan Çalışmalar

Çalışma planlaması ve koordinasyonlu çalışmalar

(1) EİH’ler ve Transformatör Merkezlerinde yapılacak çalışmalar “PR- 04 Saha Çalışmaları Prosedürü”ne göre yapılacaktır. Manevra gerektiren çalışmalarda “Yük Tevzi İşletme Usulleri ve Arıza Halleri Yönergesi”nde belirtilen hükümlere uyulur.

(2) Bakım, onarım çalışmaları çalışma postaları ile yapılır. Ancak ünitenin uygun görmesi halinde gözlem, denetleme, kontrollük, ölçü alma gibi çalışmalarda bir kişi görevlendirilebilir. Koordinasyonlu çalışmalarda her çalışma postası kendi güvenliğinden sorumlu olup Bölge Müdür Yardımcısı (İşletme) tarafından bir koordinasyon sorumlusu belirlenir.

Transformatör merkezlerindeki çalışmalar

(1) Transformatör Merkezinin sorumlusu Transformatör Merkezi İşletme Teknisyenidir. İş Emri olmayan Teşekkül çalışanları veya İş Güvenliği Protokolünde adı geçmeyen hiçbir Yüklenici Firma çalışanı YG Tesislerine giremez. İş Emri olması durumunda dahi Transformatör Merkezlerine her giriş ve çıkışlarda Transformatör İşletme Teknisyenine sahanın durumu ile ilgili bilgilendirme yapılacaktır. Ziyaretçi statüsünde gelenler ile ilgili “Ziyaretçi Bilgilendirme Formu” doldurulmadan giremezler.

(2) 36 kV Gerilim seviyesinin üzerinde Yük Tevzi Talimatları olmadan YG tesislerinde manevra yapılamaz.

(3) Uzaktan kesici manevralarında manevra yapılan şalt tesisinde hiç kimse bulunmayacaktır. Ayırıcı manevralarında vardiyadaki işletme teknisyeninden başka hiç kimse bulunmayacaktır.

(4) 154 kV ve 400 kV Ayırıcılarda bir kontakta enerji varken diğer kontak üzerinde çalışma yapılamaz.

(5) Bel seviyesinden fazla kot farkı olan yüksekliklerde yapılan tüm çalışmalar, “PR-05 Yüksekte Çalışma Prosedürü”ne uygun olarak yapılacaktır.

Enerji iletim hatlarında yapılan çalışmalar

(1) Direk üzerinde yapılan tüm çalışmalar, “PR-05 Yüksekte Çalışma Prosedürü”ne uygun olarak yapılacaktır.

(2) Direk üzerindeki tüm çalışmalarda Isı ve Aleve Dayanıklı Elbise kullanılır.

(3) Üzerinde enerji bulunan direklere tırmanma maniasından yukarı çıkılmayacaktır.

(4) Enerji iletim hatlarında çalışmak için hat karşılıklı olarak açılmış, karşılıklı olarak topraklanmış, çalışma mahallinde üzerinde çalışılacak devrede enerjinin yokluğu gerilim dedektörü ile kontrol edilmiş ve çalışılacak fazda mahalli topraklama yapılmış olmalıdır. Çok devreli ve müşterek direklerde çalışmanın yapılmayacağı devrelerin elektriğinin kesilmesi zorunludur. Ancak çalışılmasının zorunlu olduğu durumlarda “154 kV ve üstü İletim Tesislerinde Enerji Altında (Canlı) Bakım Çalışmaları Uygulama Koşulları Yönergesi” hükümlerine riayet edilecektir.

(5) Gergi altına alınmış iletkenlerin (kılavuz ve koruma teli dâhil) gergi yükü uygun şekilde kaldırılmadan kesme işlemi yapılmaz. Gergi altındaki her türlü tellere çırpma mesafesi dışında emniyetli bir şekilde konuşlanılacaktır.

(6) Enerji iletim hatları yakınındaki ağaçların kesilmesi sırasında, kesilen ağaçların EİH’nin üzerine düşmemesi için gerekli emniyet tedbirleri alınır. Kesilecek ağacın EİH üzerine düşme tehlikesi var ise ağaç kesilmeden önce EİH’nin enerjisi de kesilir. Yol kenarında ağaç kesilmesi halinde ise trafiğin uzun müddet aksamasını önleyecek tedbirler alınır, kesilen ağaç parçaları hattın altından mümkün olan en kısa sürede temizlenir. EİH'lerde ağaç kesim işleri, ağaç kesimi konusunda eğitim almış personelce yapılır.

Akümülatör odalarında yapılan çalışmalar

(1) Akümülatör odalarında kullanılacak teçhizat ve malzemeler EKAT ve hükümlerine göre Bölge (ZONE) 2 Sınıfı Exproof olacaktır.

(2) Akümülatör için elektrolit hazırlanırken kesinlikle asit üzerine su ilave edilmeyecek, elektrolit hazırlamak için su üzerine asit azar azar ilave edilecektir.

Yer altı kablolarıyla ilgili çalışmalar

(1) Yer altı kabloları üzerinde çalışmaya başlamadan önce kablo elektriksiz ve topraklı hale getirilir.

(2) Çalışma yerinde işe başlamadan önce koruyucu güvenlik önlemleri alınacak ve izole malzeme kullanılarak kapasitif boşaltmayı usulüne göre temin amacı ile bütün iletkenler bir direnç üzerinden kısa devre edilerek topraklanacaktır.

Makineler, araçlar ve iş ekipmanlarıyla yapılan çalışmalar

(1) TEİAŞ iş yerlerinde bulunan İş Makineleri, Oto Bakım Atölyeleri, Garajlarda bulunan tüm araçlar ve takım tezgâhları, kullanılan kaldırma araçlarının kullanımı muhafazası ve periyodik bakımları, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ve “Makine Emniyeti Yönetmeliği”ne uygun olarak yapılır.

(2) TEİAŞ iş yerlerinde bulunan basınçlı kaplar ile ilgili yapılacak çalışmalarda “Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği” ve “Taşınabilir Basınçlı Kaplar Yönetmeliği”ne uygun hareket edilir. İş yerlerinde lüzumsuz ve gereğinden fazla araç, gereç bulundurulamaz ve çalışma alanları depolama alanları olarak kullanılamaz.

Kimyasallar ve atıklarla ilgili çalışmalar

(1) Teşekkülümüz sorumluluğundaki işyerlerinde, kimyasal malzemeler, Malzeme Güvenlik Bilgi Formları incelenmeden kullanılmayacaktır.

(2) Kimyasallarla yapılacak çalışmalarda; “PR-04 Kimyasallarla Çalışma Prosedürüne” ve “Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmeliğe” uygun olarak hareket edilir.

(3) İşin yapılması sırasında ortaya çıkan malzeme, inşaat ve hafriyat atığı, atık izolasyon yağı, varil, SF6 gazı atığı, pil, akü benzeri kimyasal ve tehlikeli atık işlemleri ile ilgili tüm süreçler Çevre Kanunu ve atıklar ile ilgili mevzuata uygun şekilde yapılır.

Ambarlar ve depolama alanları

(1) Ambar ve depolama işlerinde, yerler daima temiz tutulacaktır, yağ ve yanıcı madde birikintilerine izin verilmeyecektir, ambarlarda sigara içilmeyecektir.

(2) Yüklerin kaldırılması taşınması ve depolanması, “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ve “Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği” ilgili hususlarına göre yapılacaktır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İletim Tesislerinde Fiziki Güvenlik Şartları

İletim tesislerinde uyarı levhaları ve işaretlemeler

(1) Elektrik İletim Sistemi ve TEİAŞ iş yerlerindeki sağlık ve güvenlik işaretleri “PR-10 TEİAŞ’a ait araç ve taşınmazlarda İSG ile ilgili Güvenlik, Uyarı ve Bilgilendirme Levhaları Prosedürü”ne göre yapılacaktır.

(2) Transformatör Merkezlerinde OG, YG tüm fiderler isimlendirilirken olası bir karışıklığa meydan vermemek için ardışık numara ya da rakam kullanılmayacaktır. (Şehir-1, Şehir-2, Şehir-3 gibi) Her bir fiderin diğer fiderlerden farklı bir ismi bulunacaktır.

Transformatör merkezlerinde fiziki güvenlik şartları

(1) Tüm Transformatör Merkezlerinde Yüksek Gerilim Tesisleri Transformatör Merkezi İşletme Teknisyeninin bilgisi dışında giriş çıkışları engelleyecek şekilde kilitli tutulacaktır. Transformatör Merkezi kumanda odası ve eklentilerinde en az 250 lüks, kapalı şalt, GIS bölümü ve şalt holünde en az 150 lüks, açık şalt sahasında ise en az 60 lüks aydınlık seviyesi sağlanacaktır. Yeni tesis edilen tüm OG fiderlerde indikatör (gerilim göstergesi) bulunacaktır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Ziyaret

(1) TEİAŞ'a ait yüksek gerilim tesislerine görevlilerin dışındaki şahısların girmesi yasaktır. Ancak gezi, gözlem ve araştırma amacı ile gelen ziyaretçiler, ortamdaki tehlike ve riskler konusunda bilgilendirildikten sonra “Ziyaretçi Bilgilendirme Formu (Ek-16)” imzalatılarak bir elektrik mühendisi gözetiminde izin verilebilir. Bu ziyaret esnasında “KKD ve İSG Malzemeleri Prosedürü”nde yer alan KKD’ler verilir ve kullanmaları sağlanır. Farklı Bölge Müdürlüklerinden ya da Merkez Teşkilatından gelen Teşekkül Çalışanları da bu kapsamda değerlendirilecektir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimleri

(1) İş Güvenliği Denetimleri “PR-06 İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimleri Prosedürü”ne uygun olarak yapılır.

Yangın

(1) Yangınlarda “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uygun olarak, “TEİAŞ Acil Durum Eylem Planı” çerçevesinde hareket edilecektir. Yeni tesis edilen TM’lerin yangından korunmasıyla ilgili güncel Trafo Merkezi Yangından Koruma ve Yangın Söndürme Sistemi Teknik Şartnamesi hükümlerine uyulacaktır.

Sağlık

(1) TEİAŞ İşyerlerinde İş Yeri Hekimleri ve Diğer Sağlık Personeli Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yayımlamış olduğu “İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliği” ve “Meslek Hastalıkları Rehberi” ve “PR-07 Periyodik Sağlık Muayeneleri Prosedürü”ne göre hareket edilecektir.

(2) TEİAŞ iş yerlerinde içme ve kullanma suları İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik’e göre temin ve kontrol edilir. İçme ve kullanma suları Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Halk Sağlığı Müdürlüğü ve mahalli idare tarafından belirlenmiş olan kontrol izlemesi ve denetleme izlemesine tabi tutulur. Bu işlemlerin takibini İSGB yapar.

(3) TEİAŞ iş yerlerinde yiyecek ve içeceklerin üretimi, tüketilmesi veya depolanması ile ilgili olarak “Umumi Hıfzıssıhha Kanununa” ve Gıda Mevzuatı hükümleri uygulanır. Periyodik olarak kontrolleri İSGB yapar veya yaptırır.

Yönetmelik tebliği

(1) Bu Yönetmelik TEİAŞ’ın tüm personeline basılı olarak verilir ya da Kurumsal web sitesinde herkesin ulaşabileceği şekilde bulundurulur. Bütün çalışanlara “tebliğ edildi belgesi” imzalatılarak ilgilinin özlük dosyasında saklanır.

(2) TEİAŞ sorumluluğunda bulunan işyerlerinde çalışma yapan; Hizmet Alımı Yapılan Yüklenici Firma Çalışanlarına, Anahtar Teslim Götürü Bedel yöntemi ile İhale almış olan Yüklenici Firmaların Çalışanlarına, Geçici İş İlişkisi Kurulan Yüklenici Firma Çalışanlarına ve diğer çalışanlara; bu çalışanların işverenlerince imza karşılığı verilir. Tebliğ edildi belgesi, TEİAŞ’ın sözleşmeyi takip eden birimine söz konusu firma tarafından teslim edilir.

Yürürlükten kaldırma

(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile TEİAŞ Yönetim Kurulunun 05.07.2018 tarih ve 21-257 sayılı kararı ile onaylanan TEİAŞ İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik TEİAŞ Yönetim Kurulu tarafından onaylandığı tarihte yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini TEİAŞ Genel Müdürü yürütür.

(1) Bu Yönetmeliğin ek ve prosedürlerinin güncellenmesi, yürürlükten kaldırılması ile yönetmeliğe yeni ek ve prosedürlerin eklenmesi Genel Müdürlük Makamı’nın Olur’u ile yapılır.