63/6181 Turizm Yatırım, İşletme ve Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Yönetmelik

Kültür ve Turizm Bakanlığınca hazırlanan ilişik «Turizm Yatırım, İşletme ve Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Yönetmelik»in yürürlüğe konulması; adı geçen Bakanlığının 23/2/1983 tarihli ve H. M. 363-3340 sayılı yazısı üzerine, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 37 inci maddesinin A fıkrasına göre, Bakanlar Kurulunca 11/3/1983 tarihinde kararlaştırılmıştır.

BİRİNCİ BÖLÜM

BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı, 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununa tabi belgeli turizm yatırım ve işletmelerinin denetimine ait esasların tespitidir.

Kapsam

Bu Yönetmelik, insan ve çevre sağlığı ile can ve mal güvenliği de dahil olmak üzere belgeli turizm yatırım ve işletmelerinin, belgeye esas olan vasıflarının, tarifelerinin, temizlik, intizam, servis, idare ve işletme tarzları ile diğer hususların denetlenmesine ilişkin hükümleri kapsar.

Yasal Dayanak

Bu Yönetmelik, 2634 sayılı Kanunun 37 nci maddesinin (A) bendinin (3) numaralı alt bendi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte yer alan;

a. «Bakanlık», Kültür ve Turizm Bakanlığını,

b. "Kontrolör", Bakanlık merkez teşkilatında görevli ve Bakanlıkça "kontrolör" kadrosunda istihdam edilen denetim elemanlarını,

c. «Kanun 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununu,

d. «Belgeli turizm işletmesi», Türk veya yabancı uyruklu gerçek veya tüzel kişilerce, birlikte veya ayrı ayrı gerçekleştirilen ve Kanunun 37 ncı maddesinin A - 2 fıkrası kapsamında turizm sektöründe faaliyet gösteren ticarî işletmeleri,

e. «Belgeli turizm yatırımı», belgeli bir turizm işletmesini gerçekleştirmeyi amaçlayan, Bakanlıktan belge almış yatırımları

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

DENETİM ELEMANLARI VE ATANMALARI

Denetim, Tespit ve Görüşler

Turizm yatırım ve işletmelerinin denetimi, Bakanlık kontrolörleri veya Bakan tarafından görev verilmesi halinde Bakanlık müfettişlerince yapılır.

Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü; belge talebinde bulunulan veya belgeli yatırım ve işletmelerin bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri uyarınca yapılacak tespitlerini, iş yoğunluğu, kaynakların etkin ve verimli kullanımı ile işin niteliğini dikkate alarak aşağıda belirtilen personel aracılığıyla da yapabilir:

a) İl kültür ve turizm müdürleri,

b) Geçici veya özellik arz eden yatırım ve girişimler için Bakan tarafından belirli bir görev ve süre ile görevlendirilecek Bakanlık personeli.

Bu maddenin ikinci fıkrası uyarınca yaptırılan tespitler Bakanlık kontrolörlerince incelenir. İnceleme sonucunda denetim yapılmasını veya ceza uygulamasını gerektirir bir sonuç ortaya çıkarsa Bakanlık kontrolörleri veya Bakan tarafından görev verilmesi halinde Bakanlık müfettişleri gerekli incelemeleri ve değerlendirmeyi yaparlar.

Ayrıca; Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğünce, gerek görülmesi halinde özel uzmanlık gerektiren konularda faaliyet gösteren gerçek veya tüzel kişilerin veya ilgili Bakanlık birimlerinin görüşünden yararlanılabilir.

Turizm Kontrolörleri Kurulu

Turizm Kontrolörleri, Turizm Genel Müdürlüğüne bağlı bir kurul içinde görev görürler. Kurul; Turizm Kontrolörü niteliklerini haiz bir Başkan ve Başkan Yardımcıları ile, Turizm Başkan trolörleri, Turizm Kontrolörleri ve Turizm Kontrolör Yardımcılarından oluşur.

Turizm Kontrolör Yardımcılığına Giriş

Bakanlıkça açılacak giriş sınavında başarılı olanlar «Turizm Kontrolör Yardımcısı» olarak atanırlar.

Giriş sınavının tarihi, şartları, konuları, sınava gireceklerden istenecek belgelerin neler olduğu, en az 15 gün önceden ilân olunur. Sınava girecek adaylara «Sınav Giriş Kartı» verilir.

Giriş Sınavı Şartları

Turizm Kontrolör Yardımcılığı giriş sınavına katılabileceklerin;

a. Sınavın açıldığı tarihte 30 yaşını doldurmamış bulunması,

b. Hukuk, Siyasal Bilgiler, İktisat, İşletmecilik, İdari İlimler, Turizm veya Mimarlık dallarında en az 4 yıl eğitim veren bir fakülte veya yüksek okuldan veya denkliği Milli Eğitim Bakanlığınca kabul edilen yabancı okullardan birini bitirmiş olması,

c. Sağlık durumunun, iklim değişikliklerine ve her türlü yolculuk koşullarına elverişli olması,

d. Yapılacak İnceleme sonucunda sicil ve karakterinde Turizm Kontrolörlüğüne atanmasına engel bir halin görülmemesi,

e. Bu sınava daha önce birden fazla katılmamış olması zorunludur.

Giriş Sınavı için Başvuru

Turizm Kontrolör Yardımcılığı giriş sınavına katılmak isteyenler, Bakanlığa bir dilekçe ile başvururlar. Dilekçeye isteklinin iş ve ikametgâh adresleri yazılır ve aşağıdaki belgeler eklenir.

a. Nüfus cüzdanı aslı veya onaylı örneği,

b. Kendi el yazısı ile özgeçmişi,

c. Yüksek öğrenim diploması, çıkış belgesi aslı veya noterden onaylı örneği,

d. 2 adet vesikalık fotoğraf.

Giriş Sınavı Komisyonu

Turizm Kontrolör Yardımcılığı yazılı ve sözlü giriş sınavları, sosyal bilimler eğitimi veya teknik eğitim görmüş adaylar için ayrı gruplar halinde yapılır.

Sınav Komisyonu Turizm Genel Müdürünün teklifi ve Makamın onayı ile Bakanlık personeli arasından seçilecek bir Başkan, ikisi sosyal bilimler, ikisi mimarlık dallarında uzman olmak üzere 5 kişiden oluşur.

Teknik eğitim görmüş Turizm Kontrolör Yardımcısına ihtiyaç duyulmaması halinde sınav Komisyonu tamamen sosyal bilimler dalında eğitim görmüş üyelerden oluşur.

Sınav Konuları ve Usulü

Teknik eğitim görmüş adayların yazılı sınavları aşağıda 5 grup halinde belirlenen konularda yapılır.

a. Mimari konular,

b. İnşaat bilgisi,

c. İmar mevzuatı ile ilgili genel bilgi,

d. Genel turizm bilgisi,

e. Yabancı dil.

Sosyal bilimler eğitimi görmüş adayların, yazılı sınavları aşağıda belirlenen 6 grup konuda yapılır.

a. Hukuk,

b. Genel İktisat ve İşletme İktisadı,

c. Muhasebe,

d. Maliye,

e. Genel Turizm Bilgisi,

f. Yabancı dil.

Yazılı sınav soruları, süre ve puanları komisyon tarafından sınavdan bir gün önce tesbit edilir ve bir tutanakla kapalı ve mühürlü zarf içinde Turizm Genel Müdürüne teslim edilir.

Sınav sonunda toplanan (isim kısınılan kapalı) sınav kâğıtları ve düzenlenen tutanaklar yine kapalı ve mühürlü bir zarf içerisine konularak tanzim edilen bir tutanakla beraber Komisyon Başkanına teslim edilir.

Sınav Notları

Yazılı sınavı başarmak için her sınav grubunda 100 üzerinden 50 puandan az olmamak kaydıyla ortalama en az 60 puan alınması gerekir.

Yazılı sınavda başarı gösterenler sözlü sınava alınırlar. Sözlü sınavda yazılı sınav konularındaki bilgi düzeyinin yanı sıra adayların genel kültürü, ifade kabiliyetleri, tavır ve hareket gibi özellikleri değerlendirilir. Sözlü sınavda başarılı olmak için 100 üzerinden en az 60 puan atmak gerekir.

Yazılı ve sözlü sınavlarda eşit puan alan adaylardan yabancı dil puanı yüksek olanlar tercih edilir.

Turizm Kontrolör Yardımcılığı

Turizm Kontrolör Yardımcıları mesleki bilgi ve görgülerini arttırmak için 3 yıllık bir hizmet içi eğitime tabi tutulurlar. Bu süre içinde Turizm Kontrolör Yardımcıları denetlemeye yetkili bulunan Turizm Kontrolörü ve Turizm Başkontrolörü refakatinde denetleme görevi yaparlar. Ancak, en az 18 ay başarı ile görev yapan Turizm Kontrolör Yardımcılarına gerektiğinde Bakanlıkça re'sen denetleme yetkisi verilebilir. Yetkili Turizm Kontrolör Yardımcıları, Turizm Kontrolörlerinin tüm yetkilerini kullanabilirler.

Kontrolör Yardımcılarına, refakatinde en az bir ay çalıştığı Kontrolör tarafından yeterliliği konusunda özel bir sicil verilir. Üç ayrı Kontrolörden olumsuz sicil alan Kontrolör Yardımcısı, gerektiğinde yeterlik sınavı beklenmeksizin Bakan Onayı ile başka bir göreve atanabilir.

Kontrolörlükle bağdaşmayan tutum ve davranışları görülenler Bakanlıkça başka bir göreve atanırlar.

Yeterlik Sınavı

Turizm Kontrolör Yardımcıları 3 yıllık yetişme döneminin sonunda yazılı ve sözlü yeterlik sınavına alınırlar.

Yazılı yeterlik sınavı soruları, sosyal ve teknik eğitim görmüş Turizm Kontrolör Yardımcıları için ayrı iki grup halinde düzenlenir.

Yazılı ve sözlü sınav soruları, iki ayrı ihtisas grubunun gerekleri de dikkate alınarak, turizm sektörüne, denetim hizmetlerine ve genel kültüre ait konulan kapsar.

Yazılı ve sözlü sınavların ikisinden de 100 üzerinden en az 60 puan alanlar sınavı kazanmış sayılırlar.

Yeterlik sınavında başarı gösterenler Turizm Kontrolörü kadrolarına atanırlar. Sınavda başarı gösteremeyenler Bakanlıkça başka görevlere atanırlar.

Atamalarda Sıralama

Kontrolör Yardımcılığı giriş sınavları ve yeterlik sınavlarında alınan yazılı ve sözlü notların genel ortalaması, başarı derecesini belirler ve atamalar bu sıraya göre yapılır.

Yeterlik Sınavı Komisyonu

Yeterlik sınavı, Turizm Genel Müdürünün teklifi ve Bakanlık Makamının Onayı İle Teftiş Kurulu Başkanı, Hukuk Müşaviri, Tetkik Kurulu Başkanı, Başmüşavir, Genel Müdür. Başmüfettişler, Genel Müdür Yardımcıları, Turizm Kontrolörleri Kurulu Başkam ve Yardımcıları arasından seçilecek 5 kişiden oluşan bir Komisyon tarafından yapılır.

Saklı Hükümler;

Kontrolör Yardımcılarının göreve atanmalarında, staj ve eğitimlerinde, 2670 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLAR

Belgeli Turizm İşletmelerinin Denetiminde Yetkiler

Belgeli turizm işletmelerinde temizlik, intizam, servis, fiyat, idare ve işletme, belge almaya esas olan vasıflarla, personel niteliklerinin tesbit ve denetimi yetkisi Bakanlığa aittir.

Sağlık ve çevre kirliliği ile ilgili denetimler, görevli kamu kurum ve kuruluşlarının tabip ve sağlık elemanlarınca, işyeri açma ve çalışma ruhsatları ile ilgili denetimler, işyeri açma ve çalışma ruhsatını veren kamu kurumu tarafından yapılır. İlgili mercilerin bu konularda yapacakları denetimlerde, denetim raporunun bir nüshası Bakanlığa gönderilir.

Denetim Elemanlarının Görev ve Yetkileri

Denetim elemanları aşağıdaki işleri yapmakla görevli ve yetkilidirler.

a. Belgeli turizm yatırım ve işletmeleri ile turizm kuruluşlarının yıllık programlar çerçevesinde, denetleme ve incelemelerini yapmak,

b. Belgeli turizm yatırım ve işletmeleri hakkında Bakanlığa ulaşan şikâyetleri incelemek ve soruşturmak,

c. Turizm işletmesi belgesi talep eden kuruluşların genel denetimlerini yapmak,

d. Kanunun öngördüğü cezaları, ilgili Kanun ve yönetmelikler gereğince tayin etmek ve uygulamak,

e. Belgeli turizm işletmelerinin hizmetlerinden yararlanan yerli ve yabancıların şikâyetlerini araştırmak,

f. Kanun, tüzük, yönetmelik ve benzeri yasal düzenlemelerle kendilerine verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Denetimin Kapsam

Bu Yönetmelik uyarınca yapılacak denetimlerde yatırımın belgeye esas projeye uygunluğu, yatırımda kullanılan malzeme, eleman, tesisat, teçhizat, mefruşat, dekorasyon ve hizmet standardının niteliği ve sınıfı ile uyumu, yatırım ve işletmelerin «Turizm yatırım ve işletmeleri nitelikleri yönetmeliği» ne uygunluğu araştırılır.

Yatırım Dönemi Denetimleri

Belgeli turizm yatırımlarının denetiminde;

a. Yatırımın belgeye esas fikir projesine uygunluğu,

b. Malzeme, yapı elemanları, tesisat, teçhizat, mefruşat ve dekorasyonun sınıfı ile uyumu,

c. Yatırımın öngörülen zamanlaması ile, belgede belirtilen süre incelenir.

İşletme Dönemi Denetimleri

Belgeli işletmelerin veya işletme belgesi talebinin değerlendirilmesine esas olacak denetimde;

a. Tamamlanan yatırımın, yatırım belgesine esas fikir projesine ve işyeri açma ve çalışma ruhsatına veya doğrudan işletme belgesi talebinde, dosyasındaki işyeri açma ve çalışma ruhsatına uygunluğu,

b. Tesisin dış ve iç mekânları ile malzeme, teçhizat, tesisat, mefruşat ve dekorasyonunun sınıfı ile uyumu korunup korunmadığı,

c. Belge almaya esas vasıfların devam edip etmediği,

d. İşletme belgesi verilmesinde esas alınan veya alınacak olan nitelikleri belirleyen Yönetmelik hükümlerine uyum,

e. Mahallerin amaçlarına uygun kullanımlarının devamı,

f. İşletmenin, belgede belirtilen sahip ve/veya işletmecisinin mülkiyet ve/veya yönetiminin devamı,

g. Personelin niteliğinin sınıfına ve mevzuata uygunluğu,

h. Yabancı personelin nitelik ve izinlerinin ilgili Yönetmeliğe uyumu,

l. Tasdikli fiyat tarifelerinin uygulanması ve yönetmelik uyarınca teşhiri,

j. İşletmenin uluslararası turizm talebine yönelik çalışmaları ve doğrudan veya dolaylı olarak sağlanan döviz miktarı,

k. Yeme ve içme servisi yapılan tesislerde, yiyeceğin miktar, kalite ve takdiminin sınıfı ile uyumu,

l. Genel temizlik ve hizmet standardının sınıfı ile uyumu,

m. İşletmeye özel olarak tahsis edilen yatırım ve işletme mallarının amaca uygun değerlendirilmesi,

n. İşyerinin başka bir amaçla kullanılıp kullanılmadığı,

o. İnsan ve çevre sağlığı ile mal ve can güvenliğinin sağlanmasına, müşterinin haklarının korunmasına yönelik tedbirler

İncelenir.

Seyahat Acentaları Birliğinin Denetimi

Seyahat Acentaları Birliğinin Denetiminde;

a. Birlik organlarının toplanma düzenleri,

b. Birliğe alt belge, defter ve hesapların mevzuata uygunluğa,

c. Birlik gelir ve giderlerinin toplanma ve sarf uygulamaları,

d. Birliğin çalışmaları hakkında Bakanlığa sunulan raporda yer alan hususların gerçekleşmesi,

e. «1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu ile «Seyahat Acentaları Birliği Yönetmeliğinin Seyahat Acentaları Birliğine vermiş olduğu görevlerin gerçekleştirilmesi

İncelenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLERİ

Görev Belgesi

Turizm Başkontrolörü, Kontrolörü ve Kontrolör Yardımcılarına Bakanlık Makamı tarafından tasdik edilmiş ve imzalanmış fotoğraflı bir kimlik belgesi verilir.

Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (c) fıkrasında belirtilen diğer denetleme elemanlarına ise, görevlendirildikleri iş ve süre için geçici görev belgesi tanzim olunur.

Kimlik belgesi veya geçici görev belgesini taşımayanlar denetleme görevi yapamazlar.

Şikâyet ve Denetim Defterleri

Tüm belgeli turizm işletmelerinde bir denetleme defteri ve bir şikâyet defteri bulunur. Bu defterler, Turizm ve Tanıtma Bölge Müdürlüğü tarafından her sayfası numaralandıktan sonra mühürlenerek tasdik olunur. Denetleme elemanları her denetimden sonra işletmenin denetlendiği tarihi belirterek şikâyet ve denetleme defterlerini incelerler ve kimliklerini yazıp imzalarını atarlar.

Şikâyet defteri müfterinin her an görüp şikâyet ve temennilerini yazabileceği bir yerde bulundurulur.

İşletme yöneticisi, şikâyet konusunun emniyet ve asayişi ilgilendirmesi halinde bağlı bulunulan kolluk kuvvetine 24 saat içinde bu konuda bilgi vermek zorundadır.

Raporlar

Bakanlık denetim elemanları, denetlemeleri sonunda hazırlayacakları raporları Kontrollöler Kurulu Başkanlığına verirler. Raporlarda, yatırım veya İşletme hakkında yapılması önerilen işlem açıkça belirtilir. Raporda ceza uygulamasının önerilmesi halinde, Kanunun 37 nci maddesinin C - 2 fıkrası uyarınca düzenlenen Yönetmelik hükümleri doğrultusunda işlem yapılır.

Yurtdışı İncelemeleri

Görevlerinde başarılı olan Turizm Kontrolörleri ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla mesleki bilgi ve görgülerini arttırmak amacıyla bir program dahilinde inceleme ve araştırmalar yapmak üzere yurt dışına gönderilebilirler.

Yürürlükten Kaldırma

4 Nisan 1978 gün ve 15549 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan «Turizm Müesseseler! ve Seyahat Acentaları ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliğinin Denetimi Hakkında Yönetmelik» yürürlükten kaldırılmıştır.

Bu Yönetmelikte Baş Kontrolör ve Kontrolörler için öngörülen görev ve yetkiler, bahse konu kadrolar temin edilinceye kadar Başuzman Denetçi ve Uzman Denetçiler ve Turizm Genel Müdürlüğü Tesisler Dairesinde görevli teknik elemanlar tarafından yürütülür.

a. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte, Başuzman Denetçi veya Uzman Denetçi kadrolarında veya Turizm Genel Müdürlüğü Tesisler Dairesi Başkanlığında teknik hizmetler sınıfı kadrolarında 3 yıldan fazla görev yapmakta olanlar, 8- maddede belirlenen şartlara (a ve b fıkrası hükmü hariç) sahip iseler, Başkontrolör ve Kontrolör kadrolarının alınmasını takip edecek 4 ay içinde 14. madde uyarınca yapılacak bir sınava alınırlar. Başarı gösterenler, anılan kadrolara atanırlar. 8. maddede belirlenen şartları taşımayanlar ile sınavda başarı gösteremeyenler başka bir göreve atanırlar.

b. Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinde, Uzman Denetçi veya Turizm Genel Müdürlüğü Tesisler Dairesi Başkanlığındaki Teknik hizmetler sınıfı kadrolarında proje inceleme ve denetim görevlerinde 3 yıldan az bir süre ile çalışmakta olanlardan, 8. maddede belirlenen şartlara (a ve b fıkrası hükmü hariç) sahip olanlar, Kontrolör Yardımcılığı kadrolarının temini tarihinden itibaren 3 ay içinde, bir sınav ile anılan kadrolara atanabilirler.

Bu kişiler, görev sürelerinin 3 yılı doldurmasından sonra, 14. madde uyarınca açılacak yeterlik sınavına alınırlar.

Bakanlık, denetim hizmetlerinde, 2634 sayılı Kanun uygulamasının gerektirdiği ilk etkinliği sağlamak ve Turizm Kontrolör Yardımcılarının daha iyi eğitilmelerini temin amacı ile Baş Kontrolör ve Kontrolör kadrolarının sağlandığı tarihten itibaren 6 ay içinde bu yönetmeliğin 14. maddesi uyarınca açılacak imtihanlarda başarı gösteren Bakanlık personelini bu kadrolara atayabilir.

Anılan imtihana, bu Yönetmeliğin 8. (a fıkrası hükmü hariç) maddesi ile belirlenen şartlara sahip olan ve Bakanlıkta turizm konuları ile ilgili görevlerde o tarihte en az 5 yıl çalışmış olanlar girebilir.

Yürürlük

Bu Yönetmelik Resmi Gazetede yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.