Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Yayın Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmelik, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından yayımlanacak kitap, dergi, ansiklopedi, gazete, bülten ve broşür gibi basılı yayınlar ile basılı olmayan e-kitap, e-dergi, CD, DVD ve benzeri manyetik depolama üniteleri ile elektronik ortamda ve Kurum internet sitesinde hizmete sunulan elektronik yayınların seçilmesi, tercüme ettirilmesi, çoğaltılması, yayımlanması, basımı, satışı, dağıtımı ve diğer iş süreçlerinde uyulacak esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından hizmete sunulacak basılı ve basılı olmayan yayınları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 17/7/1963 tarihli ve 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Kurulması Hakkında Kanunun 2 nci ve 4 üncü maddesi ile 23/8/2006 tarihli ve 2006/10932 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Ödenecek Telif ve İşlenme Ücretleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Başkan: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanını,

b) Başkanlık: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığını,

c) Bilim Kurulu: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Bilim Kurulunu,

ç) Birim: Bu Yönetmelik kapsamına giren yayın faaliyetini yürüten birimi,

d) Elektronik Yayın: Sadece elektronik ortamlarda sunulmak üzere hazırlanmış eserler ya da geleneksel yöntemlerle hazırlanmış, basılmış kitap ve derginin her türlü elektronik ortamda sunulmuş şekli ile Kurum internet sitesinde yer alan makale, yazı, şekil, animasyon ve benzeri eserleri,

e) Enstitü: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığına doğrudan bağlı olarak, belirlenmiş alanlarda Ar-Ge faaliyetlerini yürüten ve/veya Ar-Ge faaliyetlerini destekleyici/kolaylaştırıcı hizmet veren birimler ile test ve analiz laboratuvarlarını,

f) İşlenme Eser: Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu eserlere nispetle müstakil olmayan ve işleyenin hususiyetini taşıyan fikir ve sanat mahsullerini,

g) Kurum: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunu (TÜBİTAK),

ğ) Manyetik Depolama Üniteleri: Elektronik ortamdaki veri ve bilgilerin her türlü elektronik ortamda okunabilmesi amacıyla kullanılan CD, DVD, flash bellek ve benzeri depolama aygıtları,

h) Merkez: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığına bağlı Marmara Araştırma Merkezini (MAM),

ı) Eser: Sahibinin hususiyetini taşıyan ilim ve edebiyat eserleri ile işlenme ve derlemeler türündeki her nevi fikir ve sanat mahsullerini,

i) Tercüme (Çeviri): Yazıldığı dilden başka bir dile aynen çevrilen eseri,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Yayın Türleri, Basım Kararı, Yayınların Hazırlanması ve Yayın Haklarının Devri

Yayın türleri

(1) Kurum yayınları, aşağıda belirtilen türlerde yapılan basılı veya basılı olmayan yayınlardan oluşur.

a) Süreli yayınlar,

b) Kitaplar,

c) Elektronik yayınlar,

ç) Araştırma projeleri kesin raporları arasından seçilmiş olanlar,

d) Tanıtıcı yayınlar (bültenler, broşürler, kataloglar ve benzerleri),

e) Bilimsel toplantıların tebliğ ve dokümanları,

f) Kaynak eserler (bibliyografyalar, toplu kataloglar ve benzerleri).

(2) Ayrıca, Kurum personeli tarafından yapılan bilimsel incelemeler, araştırmalar ve derlemeler ile Kurumun gereksinim duyduğu her türlü çalışmanın ürünü, bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yayımlanabilir. Kurum personelinin asli görevleri gereği yaptıkları çalışmalar sonucunda meydana getirdikleri bu Yönetmelik kapsamına giren eserleri için telif ve işlenme ücreti ödenmez.

Basım kararı

(1) Merkez, Enstitü ve Başkanlığa bağlı birimler tarafından 5 inci maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilenler dışında yayın yapılmasından önce Başkandan veya Başkan tarafından yetki verilen kişilerden, türüne göre, bir defaya mahsus veya periyodik bülten, internet sayfası, elektronik veya multimedya ortamı yayınları, manyetik depolama birimlerinde hizmete sunulan benzeri yayınlar için belirli bir süreyi kapsayan olur alınır. Başkan veya yetki verilen kişi, gerekli gördüğü takdirde yayın istemini, görevlendireceği kişi veya komisyon marifetiyle inceletebilir.

(2) 5 inci maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen yayınların basım kararının hangi yöntemle verileceği ilgili birimlerin esaslarıyla belirlenir.

Yayın kurulları

(1) Popüler Bilim Kitapları Yayın Kurulu dokuz üyeden oluşur. İlgili Başkan Yardımcısı, Bilim ve Toplum Daire Başkanı, Popüler Bilim Yayınları Müdürü ve Akademik Yayınlar Müdürü Kurulun doğal üyeleridir. Kurulun diğer beş üyesi, Başkan tarafından en fazla iki yıllığına seçilir.

(2) Her bir popüler bilim dergisi için dokuz üyesi bulunan ayrı bir Yayın Kurulu oluşturulur. Yayın kurullarında; ilgili Başkan Yardımcısı, Bilim ve Toplum Daire Başkanı ile Popüler Bilim Yayınları Müdürü Kurulun doğal üyeleridir. Ayrıca her bir yayınla ilgili Yayın Kurulunda yayının yönetmeni ya da yayın sorumlusu da Kurulun doğal üyesidir. Doğal üyeler dışındaki üyeler Kurum dışından, temel bilimler, mühendislik, sağlık bilimleri ve sosyal bilimler alanında en az doktora düzeyinde uzmanlaşmış ve özellikle popüler bilim yayıncılığı konusunda deneyimli kişiler arasından Başkan tarafından bir yıl için görevlendirilir. Görev süresi sona eren üye tekrar görevlendirilebilir.

(3) Akademik Yayınlar Müdürlüğü tarafından yayımlanacak Akademik Kitaplar için "Akademik Kitaplar Yayın Kurulu" oluşturulur.

(4) Akademik Kitaplar Yayın Kurulu 7 üyeden oluşur. Kurul üyeleri Akademik Yayınlar Müdürü tarafından Başkanın onayına sunulur. Kurul üyeleri 2 yıla kadar görevlendirilir. Toplantılarda Kurul’a, TÜBİTAK Akademik Yayınlar Müdürü moderatörlük yapar.

Yayın kurullarının görev ve yetkileri

(1) Yayın kurulları, değerlendirme ilkelerine uygun olarak ve gerektiğinde bilimsel danışmanlardan veya yayın koordinatörlerinden oluşan danışma kurullarından da görüş almak suretiyle eserin yayımlanıp yayımlanmaması hususunda Başkanlığa görüş bildirmekle görevli ve yetkilidir.

Yayın kurulu değerlendirme ilkeleri

(1) Yayın Kurulu yayımlanacak eserlerin;

a) Türkiye Cumhuriyeti Anayasasına uygunluğunu, yasalara göre suç teşkil edip etmediğini,

b) Ulusal birlik ve beraberliğimizi bozucu görüşlere, insanı, aileyi ve toplumun bir kesimini küçük düşürücü bilgi, belge ve yorumlara yer verilip verilmediğini,

c) TÜBİTAK'ın kuruluş amaç ve görevleri ile misyon ve vizyonunda tanımlanmış hedeflerle ilgili olup olmadığını,

ç) Bilimsel, doğru bilgi verici, eğitici veya öğretici ve toplumda bilim ve teknoloji kültürü oluşturmaya katkısının olup olmadığım,

inceleyerek değerlendirir.

Yayınların hazırlanması

(1) Yayımlanmasına karar verilen yayınlar, ilgili birim tarafından yayıma hazırlanır veya hizmet alımı yoluyla temin edilir.

(2) Kurum tarafından yayımlanmasına karar verilen eserlerin yayın hakları, yayın hakkına sahip kişi veya kuruluştan yayıma hazırlanma sürecinin başlangıcında Kurum tarafından doğrudan veya bir yayın hakkı ajansı aracılığıyla hak sahibi kişilerin imzalayacağı bir sözleşme ile alınır. Yazar, çevirmen, bilimsel danışman, redaktör ve yayın hakkı ajansı ile süreçte yer alabilecek diğer kişi ve kuruluşlarla yapılacak sözleşmeler Enstitülerde Enstitü Müdürü, Merkezde Merkez Başkanı, Başkanlıkta ise Başkan ya da yetki vereceği kişiler tarafından imzalanır.

(3) Yayınların hak sahipleri, eserlerini Kurum tarafından belirlenen format ve araçlar ile Kuruma teslim ederler.

(4) Yayınların biçim ve teknik özellikleri ilgili Birim tarafından belirlenir.

Yayın haklarının devri

(1) Yayımlanacak eserler için; eser sahibi ile Kurum arasında, eserlerin basım ve yayın hakkının Kuruma devrine ilişkin olarak yayın haklarının devri sözleşmesi imzalanır veya ihtiyaca göre imzalı temlikname ya da telif hakkı devir formu alınır.

(2) Kurum tarafından telif hakları alınan yayınların sözleşmesinde hüküm bulunması halinde alınan haklar üçüncü şahıslara veya kurum, kuruluşlara devredilebilir.

(3) Ayrıca, Kurum personeli tarafından yapılan bilimsel incelemeler, araştırmalar ve derlemeler ile Kurumun gereksinim duyduğu her türlü çalışmanın ürünü, bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yayımlanabilir. Kurum personeline asli görevleri gereği yaptıkları çalışmalar sonucunda meydana getirdikleri ve bu Yönetmelik kapsamına giren eserleri için telif ve işlenme ücreti ödenmez.

Yayınların baskı adetleri

(1) Kitapların ilk ve sonraki baskı adetleri, yayının özelliği, piyasa koşulları ve sözleşmeler dikkate alınarak, ilgili birim tarafından belirlenir.

(2) Süreli yayınların baskı adetleri, satış raporları ve abone sayısındaki değişimler doğrultusunda ilgili birim tarafından belirlenir.

(3) Diğer yayınların baskı adetleri ve yayınların internet ortamında yayımlanmasına ilişkin süre, kapsam ve diğer hususlar alınan olurlarda belirtilir.

Ücretler

(1) Yayımlanacak eserlere, ödenecek telif veya işlenme ücretinin hesaplanması, ödeme usulü ve şartları ile inceleme, tashih, redaksiyon, yayın koordinatörlüğü ve bilimsel danışmanlık ücretlerine ilişkin usul ve esaslar Bilim Kurulunca belirlenir.

Yayımlanacak kitaplara ilişkin hususlar

(1) Popüler bilim kitaplarının ve akademik kitapların çeviri ücretinin hesaplanmasında, basılı eserdeki her 200 kelime bir itibarî sayfa olarak kabul edilir. İtibarî sayfa sayısının tespitinde, yayımlanan eserin metni (resim, şekil, tablo ve benzerlerinde yer alan metinler ve kaynakça, içindekiler, önsöz, dizin ve dipnot bölümleri de dâhil olmak üzere) elektronik ortamda veya elle sayılır.

(2) Kitaplardaki fotoğraf ve çizimlerin yazardan başka kişi veya kişilere ait olması durumunda, yazarın bu kişilerden yayın haklarını aldığını belgelemesi gerekir. Yanlış beyandan doğacak her türlü sorumluluk yazara aittir.

(3) Yayımlanacak eserler gerekli görülmesi halinde Kurum dışından bir veya birden fazla uzmana incelettirilebilir, redaksiyon veya tashih için gönderilebilir.

Yayımlanacak dergilere ilişkin hususlar

(1) İşlenme ve telif ücretinin hesaplanmasında 200 kelimelik bir metin "bir itibarî sayfa" kabul edilir. İtibarî sayfa sayısının tespitinde, yayımlanan eserin metni (resim, şekil, tablo ve benzerlerinde yer alan metinler ve kaynakça, içindekiler, önsöz, dizin ve dipnot bölümleri de dâhil olmak üzere) elektronik ortamda sayılır. Bulunan kelime sayısının toplamı 200'e bölünmek suretiyle eserin itibari sayfa sayısı belirlenir.

(2) Popüler bilim dergilerinin belirli bir sayfasında, belirli bir başlık altında bir veya birden fazla kişinin yazısı yer alabilir.

(3) Bilim Çocuk ve Meraklı Minik dergilerinde bir sayfadan az olan yazı ve metinler bir sayfa olarak değerlendirilir.

(4) Kapak çizimi, diğer çizimler (ikon, teknik çizim, figüratif çizim, karikatür, labirent, masa oyunu, üç boyutlu kâğıt maket, diorama, katlamalı oyun, origami, boyama sayfası ve benzerleri), çizgi romanlar ile bu dergilerle birlikte verilebilecek poster, oyun kartı gibi ekler, sayfa niteliği açısından farklı değerlendirilebilir.

(5) Yayımlanacak eserler gerekli görülmesi halinde Kurum dışından bir veya birden fazla uzmana incelettirilebilir, redaksiyon veya tashih için gönderilebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Satış ve Dağıtım

Yayının maliyetinin belirlenmesi

(1) Basılan kitapların maliyet hesabı ilgili birimlerce aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak hesaplama yapılır:

a) Çeviri ve telif masrafları,

b) İnceleme, redaksiyon ve tashih maliyetleri,

c) Varsa yayın hakkı bedelleri,

ç) Kâğıt ve baskı maliyetleri,

d) Personel giderleri,

e) Dağıtım maliyetleri,

f) Bandrol bedelleri,

g) Uygun görülen diğer giderler.

(2) Bu şekilde hesaplanan giderlerin toplamının baskı sayısına bölünmesi ile o yayının beher nüshasının maliyeti bulunur.

Satış bedelinin belirlenmesi

(1) Kurumun satılan yayınlarının satış bedeli, maliyetler dikkate alınarak belirlenir. Ancak, araştırmayı ve eğitimi özendirici yayınlar için maliyetin altında bir bedel de belirlenebilir. Kurum yayınlarının satış bedeli Başkan tarafından belirlenir. Başkan bu yetkisini uygun göreceği kişilere devredebilir.

Satış ve dağıtım

(1) TÜBİTAK yayınları bedeli karşılığı satılır. Kurum yayınlarının ücretsiz dağıtımı veya indirimli satışı, ilgili birimin önerisi üzerine Başkanın onayı ile kesinleşir.

Satış bedelinin belirlenmesi, satış ve dağıtım

(1) Kurumun satılan yayınlarının satış bedeli, maliyetler dikkate alınarak belirlenir. Ancak, araştırmayı ve eğitimi özendirici yayınlar için maliyetin altında bir bedel de belirlenebilir. Kurum yayınlarının satış bedeli Başkan onayı alınarak belirlenir. Başkan bu yetkisini uygun göreceği kişilere devredebilir.

(2) TÜBİTAK yayınları bedeli karşılığı satılır. Kurum yayınlarının ücretsiz dağıtımı veya indirimli satışı, ilgili birimin önerisi üzerine Başkanın onayı ile belirlenir.

(3) Kitap ve süreli yayınlar, Kurum amaçlarına uygun etkinliklerde, Başkan veya görevlendireceği kişinin onayı ile ücretsiz dağıtılabilir.

(4) Kurum yayınlarının ücretsiz verilmesi ilgili birimin esaslarında belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan Yönetmelik

(1) 15/8/2002 tarihli ve 24847 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Yayın Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Akademik Kitaplar Danışma Kurullarının teşekkülü

(1) Akademik Yayınlar Müdürlüğü tarafından yayımlanacak akademik kitaplar için yayın koordinatörlerinden oluşan "Akademik Kitaplar Danışma Kurulları" oluşturulur.

(2) Akademik Kitaplar Danışma Kurulları; Doğa Bilimleri Akademik Kitaplar Danışma Kurulu, Mühendislik ve Teknoloji Akademik Kitaplar Danışma Kurulu, Sağlık Bilimleri Akademik Kitaplar Danışma Kurulu, Tarımsal Bilimler Akademik Kitaplar Danışma Kurulu, Sosyal Bilimler Akademik Kitaplar Danışma Kurulu, Beşeri Bilimler Akademik Kitaplar Danışma Kurulu olmak üzere 6 danışma kurulundan oluşur. Akademik Kitaplar Danışma Kurullarının üyeleri, Akademik Kitaplar Yayın Kurulunun önerisiyle Başkan tarafından 2 yıla kadar görevlendirilir. Toplantılarda kurullara, Akademik Kitaplar Yayın Kurulu’ndan ilgili alanın üyesi moderatörlük yaparlar.

(3) Akademik Yayınlar Müdürlüğü tarafından yayımlanan dergilerde yer alacak bilimsel yazılar için Yayın Kurulu oluşturulmaz. Bu dergilerde yer alacak bilimsel yazıların yayımlanması kararı, varsa hakem görüşü dikkate alınarak, dergi baş editörü tarafından verilir. Akademik Yayınlar Müdürlüğü, baş editörler arasında koordinasyonu sağlar ve sekreterya görevini yerine getirir.

(4) Dergi Baş Editörlüğü hizmetinin kurum dışındaki uzmanlardan alınması hâlinde, Dergi Baş Editörüne ödenecek ücret Bilim Kurulu tarafından belirlenir.

(5) Danışma kurullarında yer alan yayın koordinatörlerine ödenecek ücretler Bilim Kurulu tarafından belirlenir.

Devam eden iş ve işlemler

(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce sözleşmesi imzalanmış olan işlerde, ilgili sözleşme hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

Devam eden işler

(1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce başlanmış olan işler, söz konusu işlerin başladığı tarihte yürürlükte olan hükümlere göre tamamlanır.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanı yürütür.