1-18 Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü Sabit Kıymetler Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve İlkeler

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi sabit kıymetlerinin ve kayda tabi malzemelerinin edinimi, kayıtlara alınması, izlenmesi, kayıtlarından çıkartılması ve satılması ile ilgili usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi sabit kıymetlerinin ve kayda tabi malzemelerinin ediniminde, kayıtlara alınmasında, izlenmesinde, kayıtlardan çıkartılmasında ve satılmasında uygulanacak genel kurallar ile yöntemleri kapsar.

Hukuki dayanak

(1) Bu Yönetmelik;

a) 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,

b) Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü Ana Statüsü, hükümlerine göre hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Amortisman: İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan iktisadi kıymetlerin değerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yok edilmesini,

b) Demirbaş: Teşekkülün faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları ile döşeme, masa, koltuk, sandalye, dolap, mobilya gibi maddi varlıklardan, satın alma değeri itibarıyla her yıl Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenen doğrudan gider yazabilme sınırım aşan varlıkları,

c) Enflasyon Düzeltmesi: Duran Varlıkların düzeltmesinde dikkate alınacak tutarlarının düzeltme katsayısı ile çarpılması suretiyle, malî tablonun ait olduğu tarihteki satın alma gücü cinsinden hesaplanmasını,

ç) Hibe: Bir kimsenin, kuruluşun veya ülkenin aynî ya da nakdi varlıklarını bir başka kişi, kurum veya ülkeye karşılıksız olarak devretmesini,

d) Hurda Malzeme: Normal hizmet süresini doldurarak servis dışı bırakılan veya herhangi bir nedenle hizmete konulması mümkün olmayan, bakım ve onarımla dahi kullanılmasına imkân bulunmayan bozulmuş, hasarlanmış, yıpranmış veya eskimiş her türlü malzemeyi,

e) İhtisas Dairesi Başkanlığı: Faaliyet alanlarını ilgilendiren konularda uzmanlaşmış Daire Başkanlıklarım,

f) İrtifak Hakkı: Hak sahibine bir eşya üzerinde kullanma ve yararlanma ile ilgili yetkilerin bir bölümünü veya tümünü sağlayan ya da malikin mülkiyetle ilgili yetkilerinin bazılarının kullanılmasını, hak sahibi yararına yasaklayan sınırlı ayni hak,

g) İşletme: TEİAŞ'a bağlı mal veya hizmet üreten birimleri,

ğ) Kayda Tabi Malzeme: Amortismana tabi tutulmayarak doğrudan gider yazılabilen, satın alma değeri itibarıyla her yıl Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenen doğrudan gider yazabilme sınırını aşmayan ve işletmede kullanılan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşları,

h) Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,

ı) Maliyet Bedeli: Sabit kıymetin edinilmesi veya değerinin artırılması nedeniyle yapılan ödemeler ile bunlara ilişkin bütün harcamaların toplamını,

i) Merkez Teşkilatı: Teşekkül Merkezindeki birimleri,

j) Net Defter Değeri: Sabit kıymetin muhasebe kayıtlarındaki maliyet bedelinden amortisman tutarı mahsup edilerek bulunacak değeri,

k) Rayiç Bedel: Bir iktisadi kıymetin değerleme günündeki normal alım satım değerini,

l) Sabit Kıymet: İşletme faaliyetlerini temin ve devam ettirmek amacıyla edinilen ve sarf, üretim ve satış konusu olmayıp esas amaca ulaşılmasında vasıta olan, bir yıldan fazla kullanımı öngörülen, kullanılması nedeniyle aşınmaya, kıymet kaybına uğrayan, amortismana tabi tutulan maddi ve maddi olmayan kıymetleri,

m) Taşra Teşkilatı: Teşekkül Merkezi dışındaki birimleri,

n) TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’nin kısaltılmış adını,

o) Teşekkül: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi’ni,

ö) Ünite: Teşekküle bağlı Merkez ve Taşra Teşkilatında yer alan müstakil birimi,

p) Yönetim Kurulu: TEİAŞ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulunu, ifade eder.

İlkeler

(1) Bu Yönetmelik, Teşekkülün sahip olduğu sabit kıymetlere ve kayda tabi malzemelere ilişkin işlemleri düzenlemek, merkez ve taşra teşkilatında uygulama birliği sağlamak ilkelerini esas alarak düzenlenmiştir.

İKİNCİ BÖLÜM

Sabit Kıymetlerin Sınıflandırılması ve Edinimi

Sabit kıymetlerin sınıflandırılması

(1) Sabit Kıymetler, maddi duran varlıklar ve maddi olmayan duran varlıklar olmak üzere iki gruba ayrılır.

a) Maddi Duran Varlıklar; Arazi ve Arsalar, Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri, Binalar, Tesis Makina ve Cihazlar, Taşıtlar, Demirbaşlar ile bunların dışında kalan Diğer Maddi Duran Varlıklardır.

b) Maddi Olmayan Duran Varlıklar: Plaklar, Şerefiye, Araştırma ve Geliştirme Giderleri, Özel Maliyet Giderleri ile bunların dışında kalan Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklardır.

Sabit kıymetlerin edinim şekli

(1) Sabit kıymetler satın alma, inşa,. imal, devir, hibe veya herhangi bir suretle edinilebilir.

a) Satın Alma Yoluyla Edinim: Satın alma yoluyla edinilecek sabit kıymetler 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenmiş satın alma yetki sınırlarına bağlı: olarak, “Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğünüm sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (g) Bendi Kapsamında Yapacağı Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine yatırım programında yer alan, projelerin ödenekleri kapsamında satın alınır.

b) İmalat Yoluyla Edinim: Merkez ve taşra teşkilatında imal edilecek sabit kıymetler, yatırım programında ödeneğinin bulunması veya ödenek ayrılması şartıyla birim sorumlularının iş emirleriyle yapılır.

c) İnşa Yoluyla Edinim: Yatırım programında ödeneğinin bulunması veya ödenek ayrılması şartıyla inşa suretiyle edinilecek bir sabit kıymet, inşaatın bittiği ve geçici kabulün onaylandığı tarihi müteakip kayıtlara alınır. Geçici kabulden sonra cari yıl içerisinde oluşacak kur farkı ve faizler aynı yıl, kesin hesap farkları ise gerçekleştiği yıl sabit kıymetin maliyet bedeline eklenir.

ç) Hibe Yoluyla Edinim: Hibe yoluyla edinilecek sabit kıymetler, hibe edildiğine ilişkin belgeleriyle sabit kıymet kayıtlarına alınır. Hibe alınan varlığın bedeli ilgili hesaplara gelir kaydedilir.

d) Bağlantı Anlaşmaları Yoluyla Edinim: Üretim ve tüketim tesislerinin iletim sistemine bağlanabilmesi için yeni iletim tesisi ve bu tesisin sisteme bağlanabilmesi için yeni iletim hatlarının yapılmasının gerekli olduğu hâllerde, bu tesislerin yapımı için TEİAŞ’ın yeterli finansmanının olmaması veya zamanında yatırım planlaması yapılamaması durumlarında, söz konusu yatırımlar, bu tesise bağlantı talebinde bulunan tüzel kişi veya kişilerce müştereken, Bağlantı Anlaşması kapsamında yapılabilir veya finanse edilebilir. Bağlantı Anlaşmaları kapsamında yapılacak tüm iletim tesisleri için Yatırım Programındaki ilgili projeye ödenek ihdas edilir. TEİAŞ tarafından hazırlanıp Kurul tarafından onaylanan metodolojiye göre hesaplanan, müştereken veya münferiden yapılacak iletim tesisine ilişkin geri ödemeye esas yatırım tutarı, sabit kıymet kayıtlarına alınır.

e) Devir Yoluyla Edinim: Merkez ve taşra teşkilatı birimleri arasında sabit kıymet devri, ünite amirlerinin oluru ile gerçekleşir. Teşekkül içinde yapılacak tüm sabit kıymet devir işlemlerinde sabit kıymetin bedeli ve devir tarihindeki birikmiş amortismanı Sabit Kıymet Yer Değiştirme Formu (Ek-1) düzenlenerek aktarılır. Devir sırasında demontaj, taşıma, sigorta ve diğer giderler yapılmışsa, bu giderlere ilişkin harcama tutarları ayrıca aktarılır. Bu giderler devredilen sabit kıymetin bedeline eklenmez, masraf kaydedilir.

(4) Satın alma, inşa ve imal yoluyla edinilen sabit kıymetlerin mutlaka bir projesinin olması, bu projenin Teşekkül yatırım programında yer alması ve ilgili merciler tarafından onaylanması gerekmektedir. Projeler için yıllık yatırım programında belirlenmiş ödenek esas alınır.

(5) Arazi ve Arsalar ile İrtifak Hakları edinimlerinde, kamulaştırma ödenekleri yatırım programında proje olarak yer almadığından, ödenek şartı aranmaz.

(6) Hibe ve devir yoluyla sabit kıymet edinimlerinde ödenek şartı aranmaz.

(7) Taşınır sabit kıymetler, “Ambar Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda ambar giriş ve çıkışı yapılarak sabit kıymet kayıtlarına alınır. Taşınmaz sabit kıymetler ve taşıtlar için ambar kaydı yapılmaz.

Sabit kıymetlerin edinim bedeli

(1) Esas değer satın alma bedelidir. Taşınırlar için kullanılacakları yere kadar olan nakliye, sigorta, komisyon ve ambalaj gibi masraflar, montajı gerekenler için de montajla ilgili olarak yapılan montaj giderleri satın alma bedeline ilave edilir.

(2) Taşıtlarda, taşıt alım vergileri, taşınmazlarda edinimle ilgili her türlü fon, vergi, resim, harç ile emlak alım vergisi ve bedel artırma davalarında mahkeme kararıyla ödenen tutarlar satın alma bedeline ilave edilir.

(3) Amortismana tabi taşınır ve taşınmaz sabit kıymetler için ödenen Katma Değer Vergisi (Binek otomobilleri hariç) bu kıymetlerin edinim bedeline ilave edilmez.

(4) Hibe yoluyla edinilen sabit kıymetlerin maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değerlerden biri mevcut değil ise 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri doğrultusunda takdir komisyonları tarafından tespit olarak alınır.

(5) Bağlantı Anlaşmaları kapsamında edinilen iletim tesisleri için TEİAŞ tarafından hazırlanıp Kurul tarafından onaylanan metodolojiye göre hesaplanan geri ödemeye esas yatırım tutarı edinim bedeli olarak alınır.

İdame ve ilave masrafları

(1) Sabit kıymetlerin kullanılması sırasında, zamanla değiştirilmesi gereken kısımlar için yapılması gereken giderler ile normal veya sabit kıymetin kapasite ve yaptığı işi değiştirmeyecek mahiyetteki bakım, tamir ve temizleme giderleri, sabit kıymetin maliyet bedeline ilave edilmez.

(2) Sabit kıymeti genişletmek veya ekonomik değerini devamlı olarak arttırmak maksadıyla yapılan giderler maliyet bedeline ilave edilir.

Ödeneğin kullanılması

(1) Yatırım programında yer alan projelere ait ödenekler, yatırım programının ilgili merciler tarafından onaylanıp kesinlik kazanmasından sonra, ödeneğini aşmamak kaydı ile kullanılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sabit Kıymetlerin Kaydı

Muhasebe kaydı

(1) Sabit kıymetler her ne şekilde edinilirse edinilsin, edinimleri ile ilgili süreçler tamamlanır tamamlanmaz, merkez teşkilatında Mali İşler ve Finans Yönetimi Dairesi Başkanlığı, taşra teşkilatında muhasebe birimleri tarafından 1 sıra nolu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğindeki gruplamaya göre ilgili prensipler uygulanarak sabit kıymet kayıtlarına alınır.

(2) Mali İşler ve Finans Yönetimi Dairesi Başkanlığı cari yıl içerisinde edinilen ve sabit kıymet kayıtlarına alman varlıkların parasal tutarları konusunda Yönetim Kurulunu mali yılsonunda bilgilendirir.

(3) Yatırım ambarından çıkışı yapılan taşınır varlığın bedeli, önce yatırım programındaki proje numarası ile Yapılmakta Olan Yatırımlar (258) hesabına, soma varlığın ait olduğu duran varlıklar hesap grubuna (250-260) kaydedilir.

(4) Ambara girişi yapılmayan taşınmaz varlıklara, taşıtlara ve haklara ait bedeller, önce yatırım programındaki proje numarası ile Yapılmakta Olan Yatırımlar (258) hesabına kaydedilir. İletim tesislerinde ve buralarda geçici kabul tarihini, arazi ve arsalar ile taşıtlarda tescil tarihim müteakip, varlık ait olduğu duran varlıklar hesap grubuna (250-260) kaydedilir.

(5) Hibe yoluyla edinilen varlıklar doğrudan varlığın ait olduğu duran varlıklar hesap grubuna (250-260) kaydedilir.

Defter kaydı

(1) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar edinim süreçlerinin, tamamlanmasının ardından niteliklerine göre, hizmete girdiği tarihten itibaren her yıl ayrılan amortisman miktarını da kapsayacak şekilde sabit kıymet envanter defterine veya bilgisayar programına kaydedilir.

Sicil kaydı

(1) Arsa, arazi ve binaların tapu senetleri, kadastro haritaları veya suretleri, arazi üstü tertibatı ve bilumum makinelerin şema veya resimleri, markaları, modelleri, tipleri, kapasiteleri, ebatları gibi ana vasıflarını ihtiva eden sicil dosyaları ilgili birimlerce hazırlanarak özel dosyalarında veya bilgisayar programlarında, sabit kıymeti kullanan birimler tarafından saklanır. Sabit kıymetin başka bir birime intikalinde sicil dosyaları da aynı birime devredilir. Sicil dosyası olan sabit kıymetler için yapılan tamir masrafları ve özellikle büyük tamirler, sicilde yıllar itibarıyla ayrıca gösterilir.

Sabit kıymetlerin numaralanması

(1) Her sabit kıymet birbirini takip eden numara sırası ile sıralanır. Bu numaralar bir diğerine verilmez. Sıra numarası, sabit kıymetlerin görünebilen bir yerine yapıştırılır. İhraç edilen veya kayıtlardan herhangi bir nedenle düşen malzeme numarası bir başka malzemeye verilmez.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sabit Kıymetlerin Takibi

Taşınmaz sabit kıymetlerin takibi

(1) Sabit kıymetlerden taşınmazların kaydının takibi merkez teşkilatında Mali İşler ve Finans Yönetimi Dairesi Başkanlığı, taşra teşkilatında muhasebe birimleri tarafından yapılır. Bunların tabii afetler veya herhangi bir sebeple tahribe uğramasını ve bakımsızlık nedeniyle kullanılamayacak hale gelmesini önleyici tedbirlerin alınmasından, kontrol altında bulundurulmasından, iyi kullanılmasından ve takip edilmesinden, birim amirinden başlayarak, kendisine maddi duran varlık teslim edilen personel kademeli olarak sorumludur.

(2) Taşınmazlardan ne suretle olursa olsun yararlananlar veya görevleri gereği bunları nezaretleri altında tutanlar, taşınmazlarda meydana gelecek bir eksilme ve arızayı sorumlulara bildirmeye mecburdurlar.

Taşınır sabit kıymetlerin takibi

(1) Taşınır sabit kıymet mahiyetindeki silah, demirbaş, mefruşat ve büro makineleri, bunları kullanacak birimlere demirbaş numaraları verilerek imza karşılığında Sabit Kıymet Teslim Tutanağı(Ek-2) ile teslim edilir.

(2) Bu tutanak teslimi yapan ünite tarafından üç nüsha düzenlenir. Bir nüshası merkez teşkilatında Mali İşler ve Finans Yönetimi Dairesi Başkanlığına, taşrada muhasebe servislerine, bir nüshası teslim alan birime gönderilir, bir nüshası ise teslim eden birimde muhafaza edilir. Yıl içerisindeki imha, ihraç veya ilaveler ile nakiller merkez teşkilatında Mali İşler ve Finans Yönetimi Dairesi Başkanlığına, taşrada muhasebe servislerine bildirilerek kayıtlara işlenmesi temin edilir.

(3) Taşınır sabit kıymetlerin fiili hareketlerinin takibinden İdari İşler Şefliği sorumludur. İdari İşler Şefliği, birimin kayıtlarında yer alan demirbaşlardaki hareketleri takip ve tespitle sorumludur.

(4) Birimin demirbaşlarında olacak değişikliklerden İdari İşler Şefliği sorumludur. Demirbaş talepleri birimin İdari İşler Şefliği aracılığıyla yapılır ve istifa, nakil veya emeklilik nedeniyle ayrılmalarda demirbaşlar tutanak ile geri alınır. Geri verilmeyen demirbaşların rayiç bedeli kadar tutar ilgili personelden tahsil edilir.

(5) Her birimin faaliyet gösterdiği mahalledeki oda, salon ve benzeri yerlerdeki demirbaşın bir listesi o yerlerde görülebilecek bir yere asılacaktır. Demirbaşların yer değiştirmesi ünite amirinin izni ile tutanak düzenlenerek yapılır. Bu değişiklikler demirbaş veren ve alanların demirbaş kaydına ayrı ayrı işlenir.

(6) Taşınır sabit kıymetler (kurum personelinin kullanımına verilmiş olan dizüstü bilgisayar, tablet, cep telefonu vb. hariç) müsaade edilmeden iş yeri dışına çıkarılamaz, iş yeri dışına çıkarılacaklar için ünite amiri onaylı tutanak düzenlenir.

Taşıtların ve iş makinelerinin takibi

(1) Resmi hizmette kullanılan nakil vasıtalarının, iş makineleri ile benzeri vasıta ve diğer araçların sayımları motor, şase ve plaka numaraları kontrol edilerek yapılır. Bunların hizmete girişi, tamir ve bakımı, akaryakıt hareketlerinin kontrolü ile her türlü tehlikelerden uzak muhafazası, resmi hizmetler dışında iş yerinde bulundurulması, resmi işlemlerden başka amaçlarla kullanılmaması için gerekli tedbirlerin alınmasından bu vasıtaları kullananlar ile vasıtaların çalıştığı faaliyet alanındaki işlerin koordinasyon ve takibi ile görevli birimlerin yöneticileri sorumludur.

Sorumluluk

(1) Sabit kıymetleri veya o mahiyetteki demirbaşları kullananlar, bu kıymetlerin hizmetlerine ve sorumluluklarına verildiği tarihten itibaren kullanılmasından, bakımından ve muhafazasından sorumludur.

(2) Sabit kıymetlerin veya o mahiyetteki demirbaşların kaybolması, kırılması veya aslının değişmiş olması halinde durum, İdari İşler Şefliği tarafından ünite amirine bildirilir. Ünite amiri, kurulacak komisyon tarafından yapılacak incelemenin sonucuna göre verilecek karar doğrultusunda gerekli işleminin yapılmasını sağlar.

(3) Kaybolan, kullanılamaz hale gelen veya aslı ile değiştirilen sabit kıymetin tazmini gerektiğinde sorumlusundan tahsil edilecek tutar o sabit kıymetin rayiç bedelidir. Piyasada bulunmayan sabit kıymetler için kıymet takdiri yapılır.

Sabit kıymetlerin sayımı

(1) Sabit kıymetler veya o mahiyetteki demirbaşlar her yılsonunda sayılır. Merkez ve taşra teşkilatı birimleri tarafından oluşturulacak komisyonlar tarafından, sabit kıymetlerin sayımına ilişkin genelge esas alınarak yapılır. Sayım komisyonları biri başkanı olmak üzere en az 4 üyeden oluşur. Sayımlar sabit kıymetlerin kullanıma verildikleri mahalde ve görülerek yapılır. Sayım komisyonları tarafından yapılan sayım sonunda elde edilen sonuçlar Sabit Kıymet Sayım Listesi (Ek-3) üzerine işlenerek imzalandıktan sonra merkez teşkilatında Mali İşler ve Finans Yönetimi Dairesi Başkanlığına, taşra teşkilatında ise muhasebe servislerine gönderilir.

Sayım esnasında personelin yükümlülüğü

(1) Sayım esnasında istisnasız her personel, denetiminde bulunan ve kullanımına tahsis edilen veya şahsına zimmetli olan sabit kıymeti veya o mahiyetteki demirbaşı sayım komisyonuna o günkü durumu ile beyan etmeye ve göstermeye mecburdur.

Sayım eksikliği

(1) Sayım sonucunda kayıtlara göre eksik çıkan sabit kıymetler sabit kıymet sayım listelerinde belirtilir.

(2) Teşekkül yararına olması ve temin edilecek sabit kıymetin aynı nitelikte olduğunun kurulacak komisyon tarafından kabul edilmesi şartı ile sabit kıymet, kaybolmasından veya kullanılamaz hale gelmesinden sorumlu personel tarafından temin edilir.

(3) Kaybolan veya kullanılmaz hale gelen sabit kıymetin tanımlayıcı bilgileri, kaybolmasından veya kullanılamaz hale gelmesinden sorumlu personel tarafından temin edilen yeni sabit kıymetin tanımlayıcı bilgileri ile değiştirilir.

(4) Sabit kıymetin bedelinin, kaybolmasından veya kullanılamaz hale gelmesinden sorumlu personelden tahsil edilmesi gerektiğinde, tahsil edilecek tutar olarak sabit kıymetin rayiç bedeli esas alınır. Rayiç bedeli tespit edilemeyen sabit kıymetlerin değeri kurulacak komisyon tarafından belirlenir.

(5) Sayım sonucunda kayıtlara göre eksik çıkan ve birim amirleri tarafından yapılan araştırma sonucu ihracına gerek görülen sabit kıymetler için 26 ncı madde hükümleri uygulanır.

Sayım fazlalığı

(1) Sayım sonucunda kayıtlara göre fazla çıkan sabit kıymetler sabit kıymet sayım listelerinde belirtilir. Kesinleşinceye kadar emsal bedeli üzerinden sayım fazlalıkları hesabına kaydedilir. Sayım fazlası olduğu kesinleştiğinde olağan dışı gelir ve kârlar hesabına intikal ettirilir.

Giren ve çıkan sabit kıymetler

(1) Cari yıl içinde maddi duran varlıklar hesaplarına kaydedilen ve hesaplardan çıkarılan sabit kıymetlerin müfredat listeleri, kayıtlardan çıkarılan sabit kıymetlere ilişkin karar ve olur suretleri bilanço ekine konulur. Cari yıl içinde maddi duran varlıklar hesaplarına kaydedilen ve hesaplardan çıkarı lan sabit kıymetler sabit kıymet hareket tablosunda gösterilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Amortisman

Amortisman usulü ve oranı

(1) Amortisman işlemleri 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri hükümlerine göre yapılır. Sabit kıymetlerin amortisman hesabında T.C. Maliye Bakanlığı tarafından tespit ve ilan edilen oranlar kullanılarak normal amortisman, usulü uygulanır.

(2) Binek otomobillerde kıst amortisman usulü uygulanır.

(3) Her sabit kıymet için T.C. Maliye Bakanlığı tarafından tespit ve ilan edilen amortisman oram, oran değişse dahi o sabit kıymet tutarı itfa edilene kadar değiştirilemez, değiştirilen yeni orandan amortismana tabi tutulamaz.

(4) Boş arazi ve boş arsalar amortismana tabi değildir.

Amortisman süreci

(1) Sabit kıymetler muhasebe kayıtlarına alındıkları aydan başlamak kaydıyla, net defter değeri 1 Kuruş iz bedele düşene kadar amortismana tabi tutulur.

ALTINCI BÖLÜM

Sabit Kıymetlerin İhracı

Sabit kıymetin ihracı

(1) Verimsiz olduğu, teknik sebeplerle kullanılamaz duruma geldiği, kullanıldığında zarara sebebiyet verebileceği belgelerle ortaya konulan ve ihracına gerek görülen sabit kıymetler, düzenlenecek Sabit Kıymet İhraç Teklif Tutanağı (Ek-4) ile sabit kıymetin kullanıldığı ünitelerde oluşturulacak komisyon tarafından tespit edilir. İhracına gerek görüldüğü Sabit Kıymet İhraç Teklif Tutanağı ile tespit edilen Demirbaşlar haricindeki sabit kıymetler, sabit kıymetin kullanıldığı ünite amirinin teklifi ile ihtisas dairesi başkanlığının uygun görüşü ve Yönetim Kurulunun onayı ile ihraç edilir.

(2) Sabit Kıymet İhraç Teklif Tutanağı ile ihracına gerek görülen ve muhasebe kayıtlarındaki maliyet bedeli 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen parasal sınırı kadar olan Demirbaşlar, sabit kıymetin kullanıldığı merkez teşkilatında Daire Başkanları ve Müstakil Müdürler, taşra teşkilatında Bölge Müdürleri ve İşletme Müdürlerinin onayı ile ihraç edilir.

(3) Sabit Kıymet İhraç Teklif Tutanağı ile ihracına gerek görülen ve muhasebe kayıtlarındaki maliyet bedeli 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen parasal sınırın 3 (üç) katına kadar olan Demirbaşlar, sabit kıymetin kullanıldığı ünite amirinin teklifi, ihtisas dairesi başkanlığının uygun görüşü ve ilgili genel müdür yardımcısının onayı ile ihraç edilir.

(4) Sabit Kıymet İhraç Teklif Tutanağı ile ihracına gerek görülen ve muhasebe kayıtlarındaki maliyet bedeli 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen parasal sınırın 5 (beş) katına kadar olan Demirbaşlar, sabit kıymetin kullanıldığı ünite amirinin teklifi, ihtisas dairesi başkanlığı ile ilgili genel müdür yardımcısının uygun görüşü ve genel müdürün onayı ile ihraç edilir.

(5) Sabit Kıymet İhraç Teklif Tutanağı ile ihracına gerek görülen ve muhasebe kayıtlarındaki maliyet bedeli 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen parasal sınırın 5 (beş) katından fazla olan Demirbaşlar, sabit kıymetin kullanıldığı ünite amirinin teklifi, ihtisas dairesi başkanlığı ile ilgili genel müdür yardımcısının, genel müdürün uygun görüşü ve Yönetim Kurulunun onayı ile ihraç edilir.

(6) Yetkili makamların kararı doğrultusunda ihraç edilecek sabit kıymet, net defler değeri üzerinden “Elden Çıkarılacak Stok ve Hurdalar" hesabına kaydedilir. Hurda Ambarına net defter değeri ile giriş yapılır.

(7) Çeşitli nedenlerle tekrar kullanılmak üzere geçici olarak ambara alman sabit kıymetler net defter değeri ile ambar hesaplarına kaydedilir.

Sabit kıymetin kaybı veya hasarı

(1) Kaybolan, kasten veya ihmal sonucu hasara uğrayan sabit kıymet 26 ncı madde hükümlerine göre ihraç edildiğinde, net defter değeri cari yılda gider kaydedilir. Kaybolan veya hasar gören sabit kıymetin rayiç bedelinin sorumlusundan tahsili halinde tahsil edilen tutar ile net defter değeri arasındaki fark gelir kaydedilir.

(2) TEİAŞ Sigorta Yönergesinde belirtilen rizikolardan herhangi birinden dolayı hasar görerek kullanılamaz hale gelen sabit kıymetlerin net defter değeri Dâhili Sigorta Fonundan karşılanır. TEİAŞ Sigorta Yönergesi hükümleri kapsamında net defter değeri Dâhili Sigorta Fonundan karşılanan sabit kıymetler Yönetim Kurulu kararı aranmadan ilgili ünite tarafından ihraç edilir.

Sabit kıymetin tamiri

(1) Tamir edilmek veya bakımı yapılmak üzere sistemden sökülen teçhizatlar ilgili stok hesaplarına net defter değeri ile kaydedilir.

(2) Tamir edilmek veya bakımı yapılmak üzere sistemden sökülen güç trafosu ve reaktör net defter değeri ile ambar kayıtlarına girişi yapılarak Malzeme Stok Programı üzerinden Güç Trafoları Onarım ve Laboratuvarlar İşletme Müdürlüğüne sevk edilir.

Sabit kıymetin hibe edilmesi

(1) Kullanımına ihtiyaç duyulmayan sabit kıymetler kamu hizmeti veren resmi veya özel kurum ve kuruluşlara, sabit ünite amirinin teklifi ile ihtisas dairesi başkanlığının uygun görüşü ve Yönetim Kurulunun onayı ile hibe edilebilir. Yönetim Kurulunun onayı doğrultusunda hibe edilecek sabit kıymet, net defter değeri üzerinden gider hesaplarına kaydedilerek sabit kıymet kayıtlarından çıkarılır.

YEDİNCİ BÖLÜM

Sabit Kıymetlerin Satışı

Sabit Kıymetin Satışı

(1) Verimsizliği, kullanılmaz duruma geldiği, ihtiyaç fazlası olduğu, muhafazasında zorluk çekildiği belirlenen sabit kıymetlerin satışı, sabit kıymetin kullanıldığı ünite amirinin teklifi, ihtisas dairesi başkanlığı ile ilgili genel müdür yardımcısının, genel müdürün uygun görüşü ve Yönetim Kurulunun onayı ile ihraç edilerek yapılır.

(2) 26 ncı madde hükümleri doğrultusunda ihraç edilerek “Elden Çıkarılacak Stok ve Hurdalar" hesabına kaydedilen sabit kıymetlerin satışı “ihtiyaç Fazlası ve İhtiyaç Dışı Malzemeler ile İhtiyaç Fazlası, Ekonomik Ömrünü Doldurmuş, Hurda Taşıt ve İş Makineleri Değerlendirme Yönetmeliği” hükümlerine göre yapılır.

(3) Devir ve trampa satış hükmündedir.

Satış hasılatının kaydı

(1) Sabit kıymetlerden maddi duran varlıkların satışı sonucu elde edilen tutar ile net defter değeri arasındaki fark kâr/zarar hesaplarına kaydedilir.

(2) Satılan sabit kıymetin yenilenmesi işin mahiyetine göre zorunlu görülürse satıştan doğan kâr yenileme giderlerini karşılamak üzere pasifte geçici bir hesapta azami 3 (üç) yıl süre ile tutulabilir. Her ne sebeple olursa olsun bu süre içinde kullanılmamış olan kârlar üçüncü yılın vergi matrahına eklenir. Üç yıldan önce işin terki, devir veya işletmenin tasfiyesi halinde bu kârlar o yılın matrahına eklenir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Enflasyon Düzeltmesi ve Yeniden Değerleme

Enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerleme

(1) Malî tablolarda yer alan sabit kıymetler 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümlerine göre enflasyon düzeltmesine tâbi tutulur. Yeniden değerleme oram, yeniden değerleme yapılacak yılın Ekim ayında (Ekim ayı dâhil) bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye İstatistik Kurumunun Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır.

(2) Enflasyon düzeltmesi mali yılsonu itibarıyla yapılır. Amortismana tabi sabit kıymetler için edinildiği yılda enflasyon düzeltmesi yapılmaz.

(3) Enflasyon düzeltmesine tâbi tutulan varlıkların herhangi bir nedenle elden çıkarılması halinde, bunlara ilişkin enflasyon düzeltme farkları maliyet sayılır. Elden çıkarılan varlıkların yeniden değerleme artışı da hesaplardan çıkarılır.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Kayda Tabi Malzeme

Kayda tabi malzeme

(1) İşletmede kullanılan, değeri 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen parasal sınırı aşmayan sabit kıymet mahiyetindeki alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. Bu kıymetlere kayda tabi malzeme adı verilir ve nazım hesaplarda 1 Kuruş iz bedelle takip edilir. Kayda tabi malzemeler kayda tabi malzeme defterine veya bilgisayar programına kaydedilir.

(2) İktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar kaydedilirken 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313 üncü maddesinde belirlenen parasal sınır topluca dikkate alınır.

Kayda tabi malzemenin kayıtlardan düşülmesi

(1) Kaybolan veya kullanılmaz hale gelen kayda tabi malzemeler ait oldukları ünite tarafından düzenlenen ve ünite amiri tarafından onaylanan tutanak ile merkez teşkilatında Mali İşler ve Finans Yönetimi Dairesi Başkanlığına, taşra teşkilatında muhasebe birimlerine bildirilir.

(2) Kayda tabi malzemenin bedeli, varsa kaybolmasından veya kullanılamaz hale gelmesinden sorumlu personelden tahsil edilir.

(3) Kaybolan veya kullanılmaz hale gelen kayda tabi malzemenin, düzenlenecek tutanak doğrultusunda, kayda tabi malzeme defterinden veya bilgisayar programından kaydı düşülmeden yenisi alınamaz.

ONUNCU BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Sabit kıymetlerin sigortalanması

(1) Sabit kıymetler yangın, deprem, patlama, su baskım, yıldırım vb. tehlikelere karşı “TEİAŞ Sigorta Yönergesi” hükümlerine göre sigorta ettirilir.

Yürürlükten kaldırma

(1) Yönetim Kurulunun 29.01.2003 tarihli ve 4-30 sayılı kararı ile Kabul edilerek aynı tarihte yürürlüğe giren “TEİAŞ Genel Müdürlüğü Sabit Kıymetler Yönetmeliği”, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükten kalkar.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik Yönetim Kurulunun onayı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürü yürütür.

Ekler