Zirai Mücadele Alet ve Makinaları Hakkında Yönetmelik (mülga)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Bu Yönetmelik, zirai mücadele alet ve makinalarının imalat, ihracat, ithalat, ruhsatlandırma, bayilik ve denetimleriyle ilgili esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.

Kapsam

Bu Yönetmelik, zirai mücadele alet veya makinalarının imalatı, ihracatı, ithalatı, ruhsatlandırması, bayilerin kontrol edilmesiyle ilgili usul ve esasları kapsar.

Hukuki dayanak

Bu Yönetmelik, 15/5/1957 tarihli ve 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununa ve bu Kanuna bağlı olarak çıkarılan 27/12/1958 tarihli ve 4/11142 sayılı Zirai Mücadele İlaç ve Aletleri Hakkında Nizamname hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Bu Yönetmelikte yer alan terimlerin tanımları aşağıda belirtilmiştir:

a) Bakanlık : Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’ dır.

b) Genel Müdürlük : Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü’dür.

c) Test Merkezi Tarım Alet Makinaları Test Merkezi Müdürlüğü’dür.

d) Müdürlük : Tarım İl Müdürlükleridir.

e) Bayi : Zirai mücadele alet ve makinalarını satan kişi ve kuruluşlardır.

f) Zirai Mücadele Alet ve Makinası : Zirai mücadele veya koruma maksadı ile kullanılan uçak ve helikopter dahil her çeşit alet ve makinalar ile bu alet ve makinaların çalıştırılabilmesi için zaruri bulunan her türlü vasıtalar ve parçalarıdır.

g) İşletme : Zirai mücadele alet ve makinaları imal eden fabrika, atölye, imalathane, dükkan ve benzeri yerlerdir.

İKİNCİ BÖLÜM

İmal İzni ve İşletme Yerlerinde Aranacak Özellikler

İmal izni için müracaat

Zirai mücadele alet ve makinaları imal etmek amacıyla işletmelerine "İmal İzin Belgesi" almak isteyenler, bir dilekçe ekinde aşağıdaki bilgi ve belgelerle bulundukları yerdeki Müdürlüğe başvurarak, bu izni almak zorundadırlar. İmal izni verilmesinde aranacak belge ve bilgiler şunlardır.

a) Başvuruyu yapan firma veya şahsın, vergi levhası veya Ticaret Sicil Gazetesinde niteliğini gösteren belge,

b) İşletmede imalattan sorumlu Makina Mühendisi veya tarımsal mücadele makinaları dersi almış bir Ziraat Mühendisinin iş sözleşmesi veya bu kişilerden danışmanlık alındığını gösterir taahhütname,

c) İnşaat planı; mevcut bir binadan istifade edilecek ise, esas bina ve tadilat planı,

d) İnşaatın yapıldığı veya binanın bulunduğu yerin açık adresi,

e) İmalathanede bulunan tezgah ve sistemlerin tip, model, kapasite ve teknik özellikleri ile bunlara ait tesisat planları,

f) İmal edilecek alet ve makinaların cinsi, modeli, tipi resmi, krokisi ve prospektüsü ile imal edilecek aletlerin teknik özelliklerini gösterir spesifikasyon ( EK-1 ),

g) İşletmede istihdam edilecek personel sayısı ve bunların nitelikleri,

h) İşletmenin işletmeye açılacağı tarih,

i) Bakanlıkça istenildiğinde hangi cins, miktar ve vasıfta alet ve makinanın imal edileceğini önceden kabul ettiğine dair noterlikçe tanzim olunmuş taahhütname,

j) İşletmenin işletme sermayesi miktarı.

İnceleme ve imal izninin verilmesi

Müdürlük, yapılan imal izni müracaatından sonra, ilgili Şube Müdürlüğü’nden zirai mücadele ve tarım makinaları hizmetlerinde görevli en az 3 teknik elemandan oluşan bir komisyon oluşturur. Bu komisyon, ilgilinin müracaatını yerinde inceleyerek bir rapor düzenler ve imalatçının imal edeceğini beyan ettiği alet ve makinaların imalat özelliklerine göre, bu işletmede bulundurulması gereken iş tezgahı ve avadanlıkları tespit eder. Komisyonca yapılan kontroller neticesinde düzenlenecek rapor doğrultusunda söz konusu işletmeye Müdürlükçe hazırlanıp Valilik tarafından onaylanan "İmal İzin Belgesi’’ verilir (EK-2).

Yeniden imal izni verilmesi

İmal izni verilmiş işletmenin sahibi tarafından kapatılması, sahip veya unvan değiştirilmesi hallerinde, ilgililer bu durumu 15 gün içerisinde Müdürlüğe bildirmekle sorumludurlar. Bu gibi durumlarda, eski izin iptal edilerek uygun görülürse yeni sahip ve unvan üzerinden Valilik Makamı tarafından yeni "İmal İzin Belgesi" verilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Ruhsatlandırma, Değişiklik, Uzatma ve İptal

Ruhsatname başvurusu ve ruhsat alma işlemleri

Yurt içinde imal edilen veya yurt dışından ithal edilen zirai mücadele alet ve makinaları için, Bakanlıktan İmal veya İthal Ruhsatnamesi alınması zorunludur.

Ruhsatname başvurusunda, bir dilekçe ekinde aşağıdaki belge ve bilgilerin Genel Müdürlüğe verilmesi zorunludur.

a) Alet ve makinanın teknik özelliklerini belirten spesifikasyonlar (EK-1),

b) Alet ve makinaya ait kullanma ve bakım kitabı,

c) İmal edilecek alet ve makinanın patenti başkasına ait ise, patent sahibi ile yapılmış sözleşmenin noterden tasdikli sureti,

d) Alet ve makina yurtiçinde imal ediliyor ise, imal izninin tarih ve numarası,

e) Alet ve makine ithal ediliyor ise, ithalatçısı tarafından temin edilecek olan kullanma ve bakım kitapçığının tasdikli Türkçe tercümesi ile var ise, üretilen ülkeden alınmış deney raporu ve Türkçe tercümesi,

f) Alet ve makine ithal veya ihraç edilecek ise, Bakanlıktan alınmış ithalatçı veya ihracatçı izninin tarih ve numarası,

g) İthal edilecek alet ve makinalar için üretici firma ile yapılmış temsilcilik anlaşmasının orijinali veya Türkçe tercümesi,

h) İthal veya ihraç edilecek alet ve makinaların hangi gümrükten giriş çıkış yapacağını gösterir belge,

i) Alet ve makinanın en az bir yıl garanti edildiğini bildirir taahhütname,

j) Bakanlıkça miktarı o yıl için tespit edilen ruhsat harcının yatırıldığına dair makbuz.

Genel Müdürlük, bu başvuruyu inceledikten sonra uygun görür ise, alet ve makinayı, yerli imalatta doğrudan doğruya, ithalatta ise numunenin gümrükten çekilmesine izin verdikten sonra, ruhsata esas deneme ve kontrollerinin yapılması amacıyla Test Merkezi’ne sevk edilmesini sağlar.

Test Merkezince, deney ücretleri ilgilisi tarafından yatırıldıktan sonra deneylere tabi tutulur. Söz konusu alet ve makina denendikten sonra, verilecek deney raporuna göre alet ve makinaya Genel Müdürlükçe; imal (EK-3), veya ithal (EK-4) ruhsatı verilir. Bu ruhsatlar aynı zamanda o alet ve makinanın Türkiye’de kullanma ruhsatı olup, geçerlilik süresi 5 yıldır.

Ruhsatlandırılacak alet ve makinaların parçalarının değerlendirilmesi

İmal ve ithal edilecek alet veya makinanın genel fonksiyonunu etkileyen pompa ve meme gibi parçaların başka firmaların imalatı olması veya bu organların ithal edilmiş olması durumunda; bu parçalar için de, ayrıca Test Merkezi’nden alınmış deneme raporu ve Bakanlıkça verilmiş ruhsat aranır.

Bu durumda olan parçalar için de, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen ruhsatlandırma şartları ile ilgili hükümler aynen geçerlidir.

Satışa arz

Ruhsat almış olan alet ve makinanın üzerinde, kolayca görülür bir yerine satışa sunulmadan önce dış etkilerden bozulmayacak özellikte, söz konusu alet ve makinanın ticari adının, imal yılının, seri numarasının, ruhsatnamenin tarih ve numarasının bulunduğu bir levha ile Test Merkezi’nden temin edilen söz konusu aletin Bakanlıkça test ve denemeden geçirildiğini belirten bandrol yapıştırılır (EK-5).

Alet ve makina üzerinde değişiklik

Ruhsatlandırılan alet ve makina üzerinde herhangi bir değişiklik yapılacaksa; ruhsat sahibi kişi veya kuruluş değişiklik yapılmadan önce, bunu Genel Müdürlüğe yazılı olarak gerekli belgelerle birlikte bildirmek zorundadır. Genel Müdürlük, bildirilen bu değişiklikleri içeren alet makinanın incelenmek üzere Test Merkezi’ne gönderilmesini sağlar. Bu değişiklik, Test Merkezi tarafından incelenir ve bir rapor hazırlanır. Raporun bir örneği Genel Müdürlüğe gönderilir. Rapor sonucu olumlu ise, ruhsatlı alet ve makinanın spesifikasyonları üzerinde gerekli değişikliğin ilgilisi tarafından yapılması sağlanır ve dosyasında muhafaza edilir.

Ruhsatlı alet ve makinanın ruhsata esas özellikleri üzerinde bir değişiklik yapılmış ise; bu Yönetmeliğin 8 inci Maddesinde belirtilen ruhsatlandırma şartları ile ilgili hükümleri aynen geçerlidir.

Ruhsat uzatma

Genel Müdürlükçe verilen İmal ve İthal Ruhsatlarının geçerlilik süresi olan 5 yılın sonunda ruhsat sahibi, Bakanlığa müracaat ederek, deney ücretini Test Merkezine yatırıp ruhsat süresi dolan alet veya makinayı test ettirir; olumlu rapor alması ve ruhsatname harç ücretinin yarısının yatırıldığını belirten makbuzla, satışından sonra bir yıl içerisinde imalat hatalarından kaynaklanan arızaların ücretsiz giderilmesinin garanti edilmesi halinde ruhsat süresi 5 beş yıl daha uzatılır.

Ruhsat süresinin sona erdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde yeniden ruhsat talebinde bulunulmayan alet ve makinanın ruhsatı ikaza gerek kalmadan iptal edilir.

Ruhsat devri ve isim değişikliği

Alet ve makinanın ruhsatına sahip işletmeler Genel Müdürlüğe yazılı bilgi vererek, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen nitelikleri haiz bir başka işletmeye ruhsatlarını devredebilirler. Ruhsat devrinde karşılıklı mutabakat şarttır. İthal ruhsat durumunda, menşe firma tek yanlı olarak ruhsat süresi olan 5 yıl dolmadan ruhsatını bir başka kuruluşa devredemez.

Ruhsatlı alet ve makinaların ruhsatta yazılı isim ve benzeri değişiklikleri Genel Müdürlüğe yazılı olarak bildirerek ruhsatın yenilenmesi talep edilebilir. Bu durumda eski ruhsat Genel Müdürlükçe iptal edilerek yenisi düzenlenir. Ruhsatlı pestisit ve benzeri maddenin isminin değiştirilmesi için ruhsat tarihinden sonra en az iki yıl geçmesi gerekir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İthalat ve İhracat İşlemleri

Müracaat

Alet ve makinaları ithal veya ihraç etmek isteyenler Bakanlığa bir dilekçe ile müracaat ederler. Bu dilekçeye aşağıda yazılı belge ve bilgiler eklenir:

a) Alet ve makinanın ticari adı, cinsi, modeli, miktarı ve fiyatı,

b) Alet ve Makinanın ruhsatnamesinin tarih ve numarası, veya Genel Müdürlük’ten alınan "İmal İzin Belgesi",

c) Sipariş mektubu ve proforma fatura ile Türkçe tercümeleri,

d) Hangi ülkeden ithal veya hangi ülkeye ihraç edileceği,

e) İhraç edilen alet ve makinanın ruhsatı firmaya ait değil ise, ruhsat sahibinden alınan muvafakatname,

f) Bakanlıktan alınan ithalatçı veya ihracatçı izninin tarih ve numarası,

g) Alet ve makinanın imalatçısının adı ve adresi.

Belge ve bilgileri eksiksiz ve uygun olan işletme sahiplerine ihracat veya ithalat izni verilir.

Kontrol

Genel Müdürlük , gerekli gördüğünde ihraçtan önce alet ve makinaları kontrol etmeye ve denemeye yetkilidir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Alet ve Makinaların Satışı Yetki, İzin ve Bayilik Yapabilecekler

Yetki

Alet ve makinaların satışları, Zirai Mücadele Alet ve Makinaları Bayilik İzin Belgesi almış, yetkili gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar tarafından yapılır.

Bayilerde aranacak şartlar

Zirai Mücadele Alet ve Makinaları Bayilik İzin Belgesi verilecek kişilerde aranacak şartlar şunlardır:

a) Türk vatandaşı olmak,

b) Ziraat mühendisi veya teknikeri veya teknisyeni veya makina mühendisi olmak,

c) Durumları (b) bendinde belirtilen şartlara uymayan ancak, zirai mücadele alet veya makinaları satmak isteyen müteşebbisler, bu maddede yeralan özellikleri taşıyan bir kişiyi "Sorumlu Müdür" olarak istihdam etmek şartı ile zirai mücadele alet ve makinaları satabilirler.

Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi Devlet Teşekkülleri, Kooperatifler,Üretici Birlikleri,Çiftçi Birlikleri ve Ziraat Odaları gibi kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlar; satış yerlerinde bu Yönetmeliğin 17 nci maddesinde belirtilen özellikleri taşıyan bir kişinin sorumluluğunda ve bu kuruluşlarla Bakanlık arasında her yıl başında yapılacak protokol esaslarına göre zirai mücadele alet ve makinalarının perakende veya toptan satışlarını yapabilirler.

İzin belgesi

Bayilik izni için müracaatlar, bir dilekçe ile Müdürlüğe yapılır. Bu müracaatları, Müdürlüklerin ilgili Şube Müdürlüklerince incelenenlerden, durumu uygun görülenlere bu Yönetmeliğin 6 nolu ekinde verilen "Zirai Mücadele Alet ve Makinaları Bayilik İzin Belgesi" iki nüsha olarak düzenlenir. Valilikçe onaylanan belgelerin birinci nüshası ilgiliye verilir. İkinci nüshası ise, Müdürlükteki dosyasında muhafaza edilir.

ALTINCI BÖLÜM

Denetim, Müeyyideler ve Son Hükümler

İmalat ve piyasa denetimi

Alet ve makinaların Genel Müdürlükçe kabul ve tasdik edilmiş özelliklerine uygun olarak satışa arz edilmesi şarttır. Genel Müdürlük, ruhsatlandırılan alet ve makinaları, her zaman ve her yerde tekrar kontrol ve denemeye tabi tutabilir ve gerekli görür ise alet ve makinaların satılmasını yasaklar, ithalat ve ihracatını durdurur ve süresi dolmadan ruhsatlarını iptal edebilir.

İmalat kontrol esasları

Denetimlerde aranılacak hususlar şunlardır:

a) İmal edilen alet ve makinanın ruhsatnamesi,

b) İmalatın, ruhsata esas deney raporunda belirtilen esaslara uygun olarak yapılıp yapılmadığı,

c) İmalat Kontrol Defterinin usulüne uygun tutulup tutulmadığı,

d) Fabrika veya imalathanenin imal iznine uygun olup olmadığı,

e) Yeterli yedek parça stokunun bulunup bulunmadığı,

f) İmalatın sorumlu teknik eleman denetiminde yapılıp yapılmadığı.

İmalat denetim defteri

Alet ve makinası imal eden firma, her sayfası ilgili Müdürlükçe tasdik edilmiş bir imalat denetim defteri tutmaya zorunludur. İmalat Denetim Defterine alet ve makinanın;

a) Ticari ismi,

b) Cinsi, tipi, markası ve imal yılı,

c) Ruhsat tarihi ve numarası,

d) İmalat kalite kontrolünün yapıldığı tarih,

e) Satılan alet ve makinanın satış tarihi ve fatura numarası, satın alanın adı ve adresi yazılmalıdır.

Bayi ve çiftçi kullanımındaki alet ve makinaların denetimi

Bayiler; Müdürlüklerdeki ilgili Şube Müdürlüğünde görevli veya Genel Müdürlükçe yetkili kılınan teknik elemanlar tarafından denetlenirler.

Denetimlerde;

a) Bayide satışa sunulan alet ve makinaların ruhsatlarına uygun olup olmadığı,

b) Bayide satışa sunulan alet ve makinalara ait kullanma ve bakım kitabının bulunup bulunmadığı,

c) Alet ve makinaların üzerinde gerekli bilgileri içeren levha ve bandrolün bulunup bulunmadığı,

d) Yeterli miktarda yedek parça stoku bulunup bulunmadığı,

e) Çiftçinin elindeki alet ve makinanın yapılan kontrolde ruhsata esas özelliklere sahip olup olmadığı, bir tutanakla belirlenir ve durum ruhsat sahibi firmanın uyarılması için Bakanlığa bildirilir.

Kontroller, müdürlükte görevli en az iki teknik eleman tarafından yapılır. EK-7 formu düzenlenerek tespit edilen noksanlıklar ilgili Müdürlükçe onaylı ‘‘Bayi Denetim Defteri’’ ne kaydedilir ve imzalanır.

Müeyyideler

Müdürlük veya Genel Müdürlükçe yetkili kılınan elemanlarca yapılan denetimlerde bu Yönetmeliğin 20, 21 ve 22 nci maddelerine aykırı davrandıkları tespit edilen iş yerlerinin faaliyetleri, kontrolle görevli elemanların düzenlediği ve Müdürlüğün onayladığı tutanak gereğince geçici olarak Valilikçe bir ay süreyle durdurulur.

İki defa faaliyeti durdurulan işletmenin veya bayiinin kusurunun tekrarı halinde izin belgesi Valilikçe iptal edilir. İzin belgesi iptal edilen bir kişiye 3 yıl içerisinde yeniden izin belgesi verilmez.

Genelge

Bu Yönetmelikte geçen konularla ilgili olarak açıklanması gerekli hususlar genelgelerle belirtilir.

Haklar

Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce, bayi ve imal izni alanların hakları saklıdır.

Bu Yönetmeliğin yayımından önce satışa arz edilen alet ve makinaların üzerine 1 yıl içerisinde 10 uncu maddede belirtilen levha ve bandrolün yapıştırılması zorunludur. 6 ay içerisinde söz konusu levha ve bandrolü yapıştırılmayan alet ve makinalar satıştan men edilir.

Yürürlük

Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür.

Ekler