2019/5 Devam Eden Riskler Karşılığına İlişkin Genelge

1) Bilindiği üzere, Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmeliğin (Yönetmelik) 6’ncı maddesinde devam eden riskler karşılığının (DERK) hesaplama yöntemi belirlenmiş olup aynı maddenin üçüncü fıkrası “Müsteşarlık branşlar itibarıyla bu test yöntemini değiştirebilir, farklı test yöntemleriyle yeterlilik testi yapabilir ve bu test yöntemi çerçevesinde devam eden riskler karşılığının ayrılmasını isteyebilir." hükmünü amirdir.

2) Yönetmelikte belirlenen hesaplama yönteminin belirli branşlar için aktüeryal esaslara uygun sonuçlar vermeyebildiği ve muhasebe yılı bazlı hesaplamanın dönemler arasında zaman zaman ciddi farklılıklar oluşturabildiği gözlenmiş olup, bu çerçevede, tüm branşlarda DERK hesabı aşağıda belirtilen yöntem ile de yapılabilir.

3) Brüt hasar prim oranı, kaza yılı esas alınarak cari dönem dâhil son dört üç aylık dönemin toplamı üzerinden endirekt işler de dâhil edilerek hesaplanır. Brüt hasar prim oranı, gerçekleşen nihai hasar tutarının (ilgili dönemde meydana gelen hasara bağlı olarak ödenen ve ödeneceği tahmin edilen tüm hasarlar ile bunların ilgili geri kazanılan ve kazanılabileceği tahmin edilen tüm gelirler ve varsa bunlara ilişkin karşılık tutarları (rücu ve sovtaj yoluyla tahsil edilecekler karşılığı, şüpheli alacaklar karşılığı, değer düşüklüğü v.b.) dahil edilerek hesaplanır) brüt kazanılan prime bölünmesi ile bulunur.

Şirketçe, muallak tazminat karşılığı hesabında iskonto uygulanan branşlarda, DERK hesabında, gerçekleşen nihai hasar tutarı hesaplanırken iskonto edilmiş tutarlar dikkate alınacaktır.

Direkt üretimin %100’ünün Türkiye’de kurulan havuzlara devredildiği işlerle ilgili olan direkt işlerin tutarları (Riskli Sigortalılar Havuzuna devredilen işler dahil) brüt hasar prim hesabına dahil edilmez. Bu üretimlerle ilgili olarak şirketlerin yükümlülükleri sadece endirekt (Riskli Sigortalılar Havuzundan gelen işler gibi teminat verilen işler ve Yeşilkart sigorta havuzu gibi havuzdan reasürans anlaşması kapsamında alınan işler) üretimden kaynaklandığından, bu işler ile benzeri nitelikteki işler için şirketin gerçek yükümlülüğünü tespit edecek şekilde, sadece endirekt üretimler ve hasarlar ile bu ayrımdaki diğer gelir ve gider kalemleri dikkate alınarak, branşın diğer üretiminden ayrı olarak hesaplama yapılır. Şirket tarafından söz konusu üretimin branş veya şirketin genel portföyü içindeki ağırlığının önemsiz olduğu değerlendiriliyorsa, bu üretim için ayrı hesaplama yapılmayabilir.

Reasürans şirketleri hesaplamayı yazım (iş) yılı bazında yapabilir. Bu durumda, en az son üç yazım (iş) yılına ait toplam brüt gerçekleşen nihai hasar tutarı, toplam brüt kazanılan primlere (yazılan primler eksi kazanılmamış primler karşılığı) oranlanarak hesaplama yapılır. Her üç aylık dönemde hesaplamanın tekrarlanması esas olmakla birlikte, yapılan anlaşmaların yapısından veya tarafların mutabakat süreçlerinden kaynaklanan sebeplerle üç aylık dönemlerde hesaplamanın tekrarının anlamlı sonuç üretmeyeceği açıkça görülebiliyorsa, en son yıl sonu için yapılan hesaplamanın cari yıl ara dönem tahminlerinde kullanılması mümkündür.

Sigortacılık Gözetim Sistemi üzerinde yer alan Tablo 57-AZMM dosyasında konuya ilişkin ilave açıklamalar ve hesaplamaya ilişkin örnek formüller yer alacaktır. Bununla birlikte, son konusu formüllerin kullanılması zorunlu olmayıp, DERK hesaplaması için gerekli hasar prim oranı, hesaplamaya ilişkin tüm dokümanların denetimde hazır bulundurulması kaydıyla, şirket aktüerince hesaplanır ve Tablo 57- AZMM tablosu aracılığıyla Hazine ve Maliye Bakanlığına raporlanır.

4) Brüt hasar prim oranının %85 oranının üzerinde olması halinde aşan kısmın brüt KPK ile çarpılması sonucu brüt DERK, net KPK ile çarpılması sonucu net DERK tutarı belirlenir.

3 ncü madde çerçevesinde direkt üretimin %100’ünün Türkiye’de kurulan havuzlara devredildiği işler için ayrı hesaplama yapılması halinde, bu işlerden kaynaklanan KPK birinci fıkrada belirtilen KPK’ya dahil edilmez.

5) 3 ncü madde çerçevesinde yapılan hesaplamaların detayı ve bu kapsamda, branşlar itibarıyla hesaplanan hasar prim oranı ile brüt ve net DERK tutarları finansal tablo dipnotlarında açıkça belirtilir. Havuzlar kapsamında yapılan üretim ve üstlenilen risk için DERK hesabı ayrı yapılıyorsa, finansal tablo dipnotlarında bu hesaplamalar ve sonuçlar ayrıca gösterilir.

Yöntem değişikliği ve 4 üncü maddede belirtilen oranlar nedeniyle dönemler arasında oluşan farklılıklar tahmin yönteminde değişik olarak kabul edilecek olup finansal tabloların bu çerçevede hazırlanması ve bu değişikliğin finansal tablolara etkisinin karşılaştırmalı olarak finansal tablo dipnotlarında da açıklanması gerekmektedir.

6) Bu Genelgenin yayımı ile Devam Eden Riskler Karşılığına İlişkin Genelge (2016/37) yürürlükten kaldırılmıştır.

7) Bu Genelge 30.06.2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girer.