2022/27 Devam Eden Riskler Karşılığına İlişkin Genelge

Amaç

(1) Bu Genelgenin amacı, Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Teknik Karşılıklarına ve Bu Karşılıkların Yatırılacağı Varlıklara İlişkin Yönetmeliğin (Yönetmelik) 6 ncı maddesinde belirlenen devam eden riskler karşılığı (DERK) hesaplama yönteminin belirli branşlar için aktüeryal esaslara uygun sonuçlar vermemesi ve muhasebe yılı bazlı hesaplamanın dönemler arasında zaman zaman ciddi farklılıklar oluşturması nedeniyle farklı hesaplama yöntemlerini düzenlemektir.

Dayanak

(1) Bu Genelge, Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.

Hesaplama yöntemi

(1) Brüt hasar prim oranı, kaza yılı esas alınarak cari dönem dâhil son dört üç aylık dönemin toplamı üzerinden endirekt işler de dâhil edilerek hesaplanabilir. Kaza yıllarına karşılık gelen hasar prim oranında enflasyon, döviz kuru, asgari ücret artışı ve benzeri hususlarda meydana gelen öngörülemeyen değişiklikler nedeniyle önemli ölçüde dalgalanma olması halinde, aktüeryal dayanağının olması şartıyla bu dalgalanmanın yaratacağı yanıltıcı etkinin arındırılmasını teminen hesaplamaya ilişkin olarak her bir çeyrek sonuçlarını kendi içinde yansıtacak şekilde şirket aktüerince en iyi tahmin esasları dikkate alınarak düzeltme yapılması mümkündür.

(2) Birinci fıkrada açıklanan yönteme alternatif olarak sigorta şirketleri tarafından brüt hasar prim oranı, yazım (iş) yılı esas alınarak cari dönem dâhil son dört üç aylık dönemin toplamı üzerinden endirekt işler de dâhil edilerek hesaplanabilir. Şirket aktüeri tarafından gerçekleşen hasar tutarının hesaplanmasında, son yılda yazılan poliçeler açısından yazım (iş) yılına ilişkin hasar gelişim sürecinin olgunlaşmadığı hususu da en iyi tahmin esasları çerçevesinde dikkate alınır.

(3) Birinci fıkrada açıklanan yönteme alternatif olarak reasürans şirketleri tarafından brüt hasar prim oranı hesaplaması yazım (iş) yılı bazında yapılabilir. Bu durumda, en az son üç yazım (iş) yılına ait toplam brüt gerçekleşen nihai hasar tutarı, toplam brüt kazanılan primlere (yazılan primler eksi kazanılmamış primler karşılığı) oranlanarak hesaplama yapılır. Her üç aylık dönemde hesaplamanın tekrarlanması esas olmakla birlikte, yapılan anlaşmaların yapısından veya tarafların mutabakat süreçlerinden kaynaklanan sebeplerle üç aylık dönemlerde hesaplamanın tekrarının anlamlı sonuç üretmeyeceği açıkça görülebiliyorsa, en son yılsonu için yapılan hesaplamanın cari yıl ara dönem tahminlerinde kullanılması mümkündür.

(4) Brüt hasar prim oranı, gerçekleşen nihai hasar tutarının (ilgili dönemde meydana gelen hasara bağlı olarak ödenen ve ödeneceği tahmin edilen tüm hasarlar ile bunların ilgili geri kazanılan ve kazanılabileceği tahmin edilen tüm gelirler ve varsa bunlara ilişkin karşılık tutarları (rücu ve sovtaj yoluyla tahsil edilecekler karşılığı, şüpheli alacaklar karşılığı, değer düşüklüğü ve benzeri) dâhil edilerek hesaplanır) brüt kazanılan prime bölünmesi ile bulunur.

(5) Muallak tazminat karşılığı hesabında ıskonto uygulanması durumunda, DERK hesabında da bu tutarlar dikkate alınır.

(6) Direkt üretimin %100’ünün Türkiye'de kurulan havuzlara devredildiği işlerle ilgili olan direkt işlerin tutarları (Riskli Sigortalılar Havuzuna devredilen işler dâhil) brüt hasar prim hesabına dâhil edilmez. Bu üretimlerle ilgili olarak şirketlerin yükümlülükleri sadece endirekt (Riskli Sigortalılar Havuzundan gelen işler gibi teminat verilen işler ve Yeşilkart sigorta havuzu gibi havuzdan reasürans anlaşması kapsamında alınan işler) üretimden kaynaklandığından, bu işler ile benzeri nitelikteki işler için şirketin gerçek yükümlülüğünü tespit edecek şekilde, sadece endirekt üretimler ve hasarlar ile bu ayrımdaki diğer gelir ve gider kalemleri dikkate alınarak, branşın diğer üretiminden ayrı olarak hesaplama yapılır. Şirket tarafından söz konusu üretimin branş veya şirketin genel portföyü içindeki ağırlığının önemsiz olduğu değerlendiriliyorsa, bu üretim için ayrı hesaplama yapılmayabilir.

(7) Bu madde çerçevesinde direkt üretimin 100’ünün Türkiye’de kurulan havuzlara devredildiği işler için ayrı hesaplama yapılması halinde brüt hasar prim oranının %100 oranının, diğer işler için ise brüt hasar prim oranının %85 oranının üzerinde olması halinde aşan kısmın brüt kazanılmamış primler karşılığı (KPK) ile çarpılması sonucu brüt DERK, net KPK ile çarpılması sonucu net DERK tutarı belirlenir.

Bu madde çerçevesinde direkt üretimin %100’ünün Türkiye’de kurulan havuzlara devredildiği işler için ayrı hesaplama yapılmaması halinde, branş toplamı içerisinde %85 oranı dikkate alınarak DERK hesaplamasına konu edilir.

(8) Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan yönteme göre hesaplanan hasar prim oranında enflasyon, döviz kuru, asgari ücret artışı ve benzeri hususlarda meydana gelen öngörülemeyen değişiklikler nedeniyle önemli ölçüde dalgalanma olması halinde aktüeryal dayanağının olması şartıyla bu dalgalanmanın yaratacağı yanıltıcı etkinin arındırılmasını teminen her bir çeyrek sonuçlarını kendi içinde yansıtacak şekilde şirket aktüerince en iyi tahmin esasları dikkate alınarak düzeltme yapılması mümkündür.

(9) Bu madde kapsamında yapılan hesaplamalara ilişkin tüm çalışmaların denetime hazır şekilde bulundurulması gerekmektedir.

Açıklama ve kâr dağıtımı

(1) Bu Genelge çerçevesinde yapılan hesaplamaların detayı ve branşlar itibarıyla hesaplanan hasar prim oranı ile brüt ve net DERK tutarları finansal tablo dipnotlarında açıkça belirtilir. Havuzlar kapsamında yapılan üretim ve üstlenilen risk için DERK hesabı ayrı yapılıyorsa, finansal tablo dipnotlarında bu hesaplamalar ve sonuçlar ayrıca gösterilir.

Hesaplama yöntemi değişikliği nedeniyle dönemler arasında oluşan farklılıklar tahmin yönteminde değişik olarak kabul edilecek olup finansal tabloların bu çerçevede hazırlanması ve bu değişikliğin finansal tablolara etkisinin karşılaştırmalı olarak finansal tablo dipnotlarında da açıklaması gerekmektedir.

(2) Hesaplama yöntemi değişikliği ve hasar prim oranında meydana gelen öngörülemeyen dalgalanmaların yaratacağı yanıltıcı etkinin arındırılmasını teminen şirket aktüeri tarafından yapılan düzeltmeler nedeniyle ortaya çıkabilecek olan olumlu fark, değişikliğin yapıldığı yılı takip eden bir yıl boyunca Kurumdan onay alınmadan kâr dağıtımında kullanılamaz, kâr dağıtımı için dikkate alınacak sermaye yeterliliği oranı hesaplamasında dikkate alınamaz.

Erken uygulama

(1) Bu Genelgenin yayımı tarihinde 30.09.2022 tarihli finansal tablolarını hazırlamayan şirketler bu Genelge hükümlerini 30.09.2022 tarihi itibarıyla uygulayabilir.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

(1) 2019/5 sayılı Devam Eden Riskler Karşılığına İlişkin Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

(1) Bu Genelge yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Genelge hükümlerini Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.