SHT-CAM Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi Talimatı

T.C. ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü

BİRİNCİ BÖLÜM

Başlangıç Hükümleri

Amaç

(1) Bu Talimatın amacı, 05/11/2022 tarih ve 32004 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetmeliği (SHY-CA) kapsamında sürekli uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu ve birleşik uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu onayı verilmesine ve bu kuruluşların faaliyetlerine ve ayrıca hava aracının sürekli uçuşa elverişliliğinin sağlanması ile ilgili gerekliliklere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Talimat, ülkemizin sivil hava aracı siciline kayıtlı veya kayıt edilecek hava araçlarını ve bunların sürekli uçuşa elverişliliğini sağlamak için yürütülecek faaliyetlerden sorumlu olan aşağıda belirtilenleri kapsar:

a) Hava araçlarının sahiplerini ve işleticilerini,

b) Hava araçlarının sürekli uçuşa elverişliliğini yönetmek üzere yetkilendirilmiş kuruluşları,

c) Hava araçlarına ve onlara takılacak komponentlere bakım hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiş kuruluşları ve kişileri,

ç) Bu kuruluşlarda görev yapan yöneticileri ve çalışan personeli.

(2) Yelken kanat, ayakla inilen yelken kanat, paraşüt, yamaç paraşütü gibi harici güç ile havalanabilen hava araçları bu Talimat kapsamı dışındadır.

(3) Amatör yapım hava araçları, insansız hava araçları, araştırma, deneysel, geliştirme, tasarım ve üretim aşamasında olan hava araçları ile Genel Müdürlük tarafından yayımlanmış ya da kabul edilmiş bir tip sertifikasına sahip olmayan hava araçları bu Talimatın kapsamı dışındadır.

Dayanak

(1) Bu Talimat, 14/10/1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu'na, 15/07/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4 numaralı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne ve 05/11/2022 tarih ve 32004 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetmeliği'ne (SHY-CA) dayanılarak aşağıdaki uluslararası düzenlemelere uyumlu olarak hazırlanmıştır.

a) 5/6/1945 tarihli ve 4749 sayılı Kanun ile onanan 7/12/1944 tarihli Şikago Konvansiyonu’nun personel lisansları konulu Ek-1, hava aracı operasyonu konulu Ek-6, uçuşa elverişlilik konulu Ek-8’ine,

b) Hava Aracı ve Havacılık Ürün, Parça ve Cihazlarının Sürekli Uçuşa Elverişliliği ile Bu Görevlerde Yer Alan Kuruluşlar ve Personelin Onayı konulu 26/11/2014 tarihli ve (AB) 1321/2014 sayılı Komisyon Tüzüğü ile söz konusu Tüzüğe yapılan (AB) 2015/1088, (AB) 2015/1536, (AB) 2018/1142, (AB) 2019/1383, (AB) 2019/1384, (AB) 2020/270, (AB) 2020/1159, (AB) 2021/700 numaralı değişiklikler.

Tanımlar ve Kısaltmalar

(1) Bu Talimatta geçen terimlerin tanımları:

a) Bakım: Uçuş öncesi kontrol hariç olmak üzere, bir hava aracının veya komponentin revizyonu, tamiri, kontrol edilmesi, değiştirilmesi, modifikasyonu veya arıza giderme işlemlerinden herhangi birisinin veya bunların herhangi bir kombinasyonunun uygulanmasını,

b) Bakım kuruluşu: Hava aracı veya komponenti üzerinde bakım yapmak üzere Genel Müdürlük tarafından belirlenen gereklilikleri yerine getirdiği tespit edilerek yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşu ile gerçek veya tüzel kişiye ait işletmeyi,

c) Büyük hava aracı: Azami kalkış ağırlığı 5700 Kg üzerinde olan uçaklar ile azami kalkış ağırlığı 3175 Kg üzerinde olan veya birden fazla motoru bulunan helikopterleri,

ç) ELA1 (Avrupa Hafif Hava Aracı 1) sınıf hava aracı:

1) Azami kalkış ağırlığı 1200 Kg veya altında olan, karmaşık motorlu hava aracı olarak sınıflandırılmayan uçak, planör veya motorlu planörü,

2) Azami kalkış ağırlığı 1200 Kg veya altında olan planör veya motorlu planörü,

3) Azami tasarım kaldırma gazı veya sıcak hava hacmi, sıcak hava balonları için 3400 m3'ün, gaz balonları için 1050 m3'ün, bağlı gaz balonları için 300 m3'ün üzerinde olmayan balonu,

4) Azami dört kişi alacak şekilde tasarlanmış, azami tasarım kaldırma gazı veya sıcak hava hacmi, sıcak hava gemisi için 3400 m3'ün ve gaz hava gemisi için 1000 m3'ün üzerinde olmayan hava gemisini,

d) ELA2 (Avrupa Hafif Hava Aracı 2) sınıf hava aracı:

1) Azami kalkış ağırlığı 2000 Kg veya altında olan, karmaşık motorlu hava aracı olarak sınıflandırılmayan uçak, planör veya motorlu planörü,

2) Azami kalkış ağırlığı 2000 Kg veya altında olan planör veya motorlu planörü,

3) Balonu,

4) Sıcak hava gemisini,

5) %3 azami statik ağırlık, vektörel olmayan itki (geri itki hariç), yapısı, kontrol sistemi ve balon bölme sistemi geleneksel ve basit tasarımlı, güç destekli olmayan kontroller gibi karakteristik özelliklere sahip gaz hava gemisi,

6) Döner kanatlı çok hafif hava aracını,

e) Emniyet riski: Hava aracındaki bir durumun veya nesnenin, olaya veya kazaya doğrudan neden olması ya da kaza veya olay yaratma potansiyeli bulunması durumlarının sonuçları ile bunların olası şiddeti hakkında öngörülme olasılığını,

f) Gösteri uçuşu: Hava aracının bir gösteri uçuşu için yapılan idmanlar ile reklamı yapılan etkinliğe gitmek ve dönmek için kullanımı dâhil olmak üzere, halka açık bir tanıtım etkinliğinde sergilenmesi veya eğlence amacıyla gerçekleştirilen herhangi bir uçuş faaliyetini,

g) Gözetim planlama döngüsü: Onayın tüm alanlarının ve tüm süreçlerin, denetimler ve incelemeler yoluyla Genel Müdürlük tarafından gözden geçirilmesi gereken zaman çerçevesini,

ğ) Gözetim programı: Genel Müdürlük tarafından gerçekleştirilecek yetkiye, ürüne ve tesise özgü denetimlerin ve incelemelerin teferruatlı şekilde yapılması için öngörülen zaman çerçevesinde ayrıntıları belirlenen denetimlerin ve incelemelerin sayısını, kapsamını ve süresini gösteren detaylı planı,

h) Grup 3 hava aracı: Karmaşık motorlu uçaklar, çok motorlu helikopterler, maksimum onaylı uçuş irtifa seviyesi FL290 değerini aşan uçaklar, elektromekanik uçuş kumanda sistemlerine sahip hava araçları veya Genel Müdürlük tarafından farklı bir hava aracı tipi olduğu kabul edilen hava araçları haricinde kalan piston motorlu uçakları,

ı) Hat bakım: Hava aracının veya hava aracı parçasının onaylanmış standartlara uygun olarak hangar gerektirmeyen bakım, onarım, parça değiştirme ve hasar giderme işlemlerinin yapılmasını,

i) Hata: Bir kişi tarafından gerçekleştirilen kabul edilen prosedürlerden veya düzenlemelerden sapmalara yol açabilecek faaliyet veya eylemsizliği,

j) Hava aracı: Havalanabilme ve/veya havada seyredebilme kabiliyetine sahip her türlü taşıtı,

k) Hava aracı bakım personeli: Belirli tipte hava aracına veya komponentine ve belirlenen kapsamda bakım yapmak üzere yetkilendirilen teknik elemanı,

l) Hava aracı sahibi: Hava aracının mülkiyetine sahip olan kişi veya kuruluşu,

m) İlave tip sertifikası: Ürün tip sertifikasından farklı olarak, tip sertifikası sahibi dışındaki organizasyon tarafından, ürün üzerinde yapılan modifikasyonların onayı için ülke otoritesi tarafından verilen belgeyi,

n) İnsan faktörü: Havacılık faaliyetlerine uygulanan ilkeler anlamında insan performansını etkileyen ve insan kapasitesinin dikkate alınarak insan ve diğer sistem bileşenleri arasında güvenli arayüz tesisini etkileyen her şeyi,

o) İnsan performansı: Havacılık faaliyetlerinin emniyetine ve verimliliğine etki eden insan kabiliyetini, yeteneklerini ve sınırlamalarını,

ö) İşletici: Uçuş operasyonu gerçekleştirmek amacıyla Genel Müdürlükten işletme ruhsatı ya da onayı almış kişi veya kuruluşları,

p) Karmaşık motorlu hava aracı: Aşağıda listelenen özelliklerden herhangi birini sağlayan hava aracı;

1) Azami sertifikalandırılmış kalkış ağırlığı 5700 Kg ve üzerinde olan veya azami yolcu koltuk kapasitesi 19'dan fazla olan veya asgari iki pilotla uçuş için sertifikalandırılmış olan veya turbo jet motora veya motorlara ya da birden fazla turbo prop motora sahip olan uçak,

2) Azami sertifikalandırılmış kalkış ağırlığı 3175 Kg ve üzerinde olan veya azami yolcu koltuk kapasitesi 9'dan fazla olan veya asgari iki pilota sertifiye edilmiş olan helikopterleri,

3) Tilt rotor hava araçlarını,

r) Komponent: Hava aracına ait her tür motor, pervane, parça veya cihazını,

s) Kritik bakım görevi: Çalışması sırasında hata meydana gelirse uçuş emniyetini doğrudan tehlikeye atabilecek; hava aracının, motorun veya pervanenin herhangi bir parçası veya bir sistemin bozulması, arızası veya bir komponentin montajı ile ilişkilendirilen bakım işlemini,

ş) Kurtarılamaz malzeme: Mevcut teknoloji ile tamiri mümkün olmayan ve ömür sınırları uzatılamayan malzemeleri,

t) Kuruluş: Bir gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiliğin bir parçasını,

u) LSA (Hafif Sportif Hava Aracı): Aşağıdaki özelliklerin tümüne sahip olan hava aracı;

1) Azami kalkış ağırlığı 600 Kg'ın üzerinde olmayan,

2) İniş konfigürasyonundaki (VS0) azami havada tutunabilme hızı, hava aracının belgelendirilmiş azami kalkış ağırlığında ve en kritik kütle merkezinde kalibre edilmiş hava hızı (CAS) cinsinden 45 knot'ın üzerinde olmayan,

3) Pilot dâhil olmak üzere, en fazla iki kişilik azami koltuk kapasitesine sahip,

4) Pervaneli, türbin olmayan tek motorlu,

5) Basınçlandırılmamış kabine sahip hava aracını,

ü) Onaylayıcı personel: Bakım sonrasında bir hava aracının veya komponentin bakım çıkışından sorumlu olan personelini,

v) Otorite: ICAO üyesi ülkelerin sivil havacılık organizasyonlarından sorumlu kurumu,

y) Özel operasyon: Hava aracının tarım, inşaat, fotoğrafçılık, haritacılık, gözlem ve keşif, havadan reklam, bakım kontrol uçuşları gibi özel faaliyetler için kullanıldığı, ticari hava taşımacılığı dışındaki herhangi bir operasyonu,

z) Ramak kala: SHT-OLAY talimatına göre zorunlu olarak bildirilmesi gereken bir olayın kıl payı önlendiği veya kaçınıldığı bir vakayı,

aa) Risk değerlendirme: Mevcut veya algılanan riskin kabul edilebilir veya tolere edilebilir olup olmadığını belirlemek için mühendislik ve operasyonel yargı veya analiz metotlarına dayalı değerlendirmeyi,

bb) Seviye 1 bulgu: Bu Talimatın gerekliliklerine uymayan, emniyet standardını düşüren ve uçuş emniyetini ciddi şekilde tehlikeye atan her tür önemli uygunsuzluk halini,

cc) Seviye 2 bulgu: Bu Talimatın gerekliliklerine uymayan, emniyet standardını düşürebilecek ve uçuş emniyetini tehlikeye atması muhtemel olan her tür önemli uygunsuzluk halini,

çç) Sınırlı operasyon (Limited operations): Kompleks motorlu olmayan uçaklar ve helikopterler ile yapılan aşağıdaki operasyonlar;

1) Reklam faaliyetleri yapılmadan ve ticari operasyon niteliğinde olmadan, doğrudan maliyetin hava aracı içindekilerin hepsi tarafından paylaşılması ve doğrudan maliyetleri paylaşan kişi sayısının pilot dâhil altı ile sınırlı olması koşuluyla, özel şahıslarla yapılan maliyet paylaşımlı uçuşlar,

2) Yarışma uçuşları ya da gösteri uçuşları,

3) SHY-1 Yönetmeliğine göre onaylanmış bir eğitim kuruluşu ya da havacılık sporunu veya eğlence amaçlı havacılığı desteklemek amacıyla oluşturulan bir kuruluş tarafından işletilen hava aracı ile, kâr amacı güdülmeyen ve kuruluş üyesi olmayanların dâhil olduğu durumlarda bu uçuşların kuruluşun sadece sıra dışı bir faaliyetini temsil etmesi koşuluyla, gerçekleştirilen tanıtım uçuşları, paraşüt atma, planör çekme veya akrobasi uçuşları,

dd) Sürekli uçuşa elverişlilik: Hava aracının, işletim ömründeki herhangi bir zamanda yürürlükteki uçuşa elverişlilik gerekliliklerine uygun ve emniyetli işletim için elverişli bir durumda olmasını sağlayan süreçleri,

ee) Tanıtım uçuşu: Ücret karşılığında, ilgi çekmek ve teşvik etmek maksadıyla, SHY-1 Yönetmeliği kapsamındaki onaylı bir eğitim kuruluşu veya hava sporlarının veya havacılık eğlence etkinliklerinin tanıtılması amacıyla kurulmuş bir kuruluş tarafından gerçekleştirilen kısa süreli bir hava turunun yapıldığı herhangi bir uçuşu,

ff) Tasarım kuruluşu: SHY-21 Yönetmeliği kapsamında yetkilendirilmiş veya Genel Müdürlükçe yetkili olduğu kabul edilen hava aracı, parçası ve cihazı tasarım kuruluşunu,

gg) Tehlike: Hava aracındaki bir durumun veya nesnenin, olaya veya kazaya doğrudan neden olması ya da kaza veya olay yaratma potansiyelinin bulunması halini,

ğğ) Ticari hava taşımacılığı operasyonu: Ücret karşılığı sivil hava araçları ile yolcu, kargo veya posta taşınan hava aracı operasyon türünü,

hh) Ticari operasyon: Kamuya açık olan veya kamuya açık olmadığı durumlarda, bir işletici ve müşteri arasında, müşterinin işletici üzerinde hiçbir kontrole sahip olmadığı bir sözleşme kapsamında, ücret karşılığı yapılan hava aracı operasyonunu,

ıı) Ticari özel operasyon: Genel Müdürlük tarafından yayınlanan SHT-OPS Talimatında belirtilen gerekliliklere tabi olan uçuş operasyonlarını,

ii) Tip sertifikası: Hava aracı, motor veya pervane için tasarım kriterlerine ve uçuşa elverişlilik kurallarına uygunluğu belirleyen, tip tasarımını, teknik özellikleri ile işletme limitlerini içeren ve tasarımın gerçekleştirildiği ülke otoritesi tarafından verilen belgeyi,

jj) Uçuş öncesi kontrol: Hava aracının amaçlanan uçuşa uygun olduğundan emin olmak amacı ile uçuş öncesinde yerine getirilen ve arıza giderimini kapsamayan kontrolleri,

kk) Uygunluk beyanı: Ürün, parça veya cihazın onaylı tasarıma ve emniyetli kullanıma uygun olduğunu, teknik düzenlemeleri ve uluslararası standartları karşıladığını gösteren belgeyi,

ll) Üretim kuruluşu: SHY-21 Yönetmeliği kapsamında yetkilendirilmiş veya Genel Müdürlükçe yetkili olduğu kabul edilen hava aracı, parçası ve cihazı üretim kuruluşunu,

mm) Üs bakım: Hava aracının veya komponentin, hangar ve atölye mekânlarında onaylanmış standartlara göre yenileştirme, onarım, parça değiştirme veya hasar giderme işlemlerinin birlikte veya ayrı yapılmasını,

nn) Atölye bakım: Hava aracı komponentinin atölye içerisinde onaylanmış standartlara göre yenileştirme, onarım, parça değiştirme veya hasar giderme işlemlerinin birlikte veya ayrı yapılmasını,

oo) Yarışma uçuşu: Hava aracının, hava yarışmalarında kullanıldığı ve ayrıca hava aracının hava yarışmalarına yönelik idmanlarda ve bu etkinliklere gitmek ve dönmek için kullanıldığı herhangi bir uçuş faaliyetini,

öö) Yenileştirme (Overhaul): Hava aracının ve hava aracı parçasının işlevsel ömrünü arttırmak için onaylanmış standartlara uygun olarak tetkik edilmesini ve eğer gerekiyorsa parça değiştirerek restorasyon etme işlemlerini,

pp) Yetkinlik: Bireysel becerilerin, pratik ve teorik bilgilerin, tutumların, eğitimin ve deneyimin birleşimi,

rr) Yönetici personel: Genel Müdürlüğün uygunluğunu ilgili mevzuat kapsamında gerçekleştirilen değerlendirme sonrası kabul ettiği ve bu Talimat gerekliliklerini yerine getirmekten sorumlu olan yöneticiyi,

ss) Yüksek riskli ticari amaçlı özel operasyon: Bir acil durum halinde yerde bulunan üçüncü şahısların emniyetinin tehlikeye girmesinin muhtemel olduğu bir alan üzerinde gerçekleştirilen ve uzmanlık gerektiren ticari hava aracı operasyonunu ya da operasyonun gerçekleştirildiği yerin bağlı olduğu yetkili otorite tarafından tespit edilen, özel doğası ve operasyonun gerçekleştirildiği yerel çevre sebebiyle özellikle yerdeki üçüncü şahıslar için yüksek risk teşkil eden ticari amaçlı özel operasyonu,

ifade eder.

(2) Bu Talimatta geçen kısaltmalar:

a) AD: Uçuşa elverişlilik direktifi,

b) ALI (Airworthiness Limitations Item): Hava aracı ya da komponentin üreticisi tarafından konulmuş, komponentin hava aracından belirli bir zaman, periyot içerisinde sökülmesini belirleyen kısıtlamalar,

c) AMC (Acceptable Means of Compliance): EASA tarafından yayımlanan ve sağlanması zorunlu olan gerekliliklerin kabul edilebilir uygulama usul ve esasları,

ç) AMOC (Alternative Means of Compliance): Yayımlanan Yönetmelik ve Talimat kurallarına uyumun, emniyet ve güvenilirlik seviyesinin asgari belirlendiği şekilde karşılandığı varsayımıyla hava aracı sahibi veya işleticisi tarafından uygulanması önerilen ve Genel Müdürlük tarafından kabul edilen detaylı ve kapsamlı prosedür,

d) AMP: Hava aracı bakım programı,

e) AOC (Air Operator Certificate): Havayolu işletmecilerine ticari hava taşımacılığı yapabilmeleri için Genel Müdürlük tarafından düzenlenen belge,

f) ARC: Uçuşa elverişlilik ya da ulusal uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikası,

g) ARS: Uçuşa elverişlilik gözden geçirme personeli,

h) CAE: Birleşik uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu el kitabı,

ı) CAME: Sürekli uçuşa elverişlilik yönetimi el kitabı,

i) CAMO: Sürekli uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu,

j) CAO: Birleşik uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu,

k) CDCCL (Critical Design Configuration Control Limitations): Hava aracının uçuşa elverişliliğinin ve tip dizaynının korunması için uygulanacak hava aracının kritik dizayn özelliklerinin kontrolü ile bakım usul ve esasları,

l) CDL (Configuration Deviation List): Hava aracının sınırları belirlenmiş şartlar dahilinde belirli gayri faal veya eksik dış teçhizatla (paneller, kapaklar ve benzeri) işletilebilmesine olanak sağlamak için imalatçı tarafından yayımlanan el kitabı,

m) CRS (Certificate of Release To Service): Hava aracı veya komponentine uygulanan bakım işlemi sonrasında işlemi gerçekleştiren bakım kuruluşu veya kişi tarafından yayımlanan ve hava aracının veya komponentinin servise verilmeye hazır olduğunu gösteren belge,

n) DAH: Tasarım onayı sahibi,

o) DOA: Tasarım organizasyon onayı,

ö) EASA: Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı,

p) GM (Guidance Material): EASA tarafından yayınlanan ve uygulanması gereken kararlar için rehber doküman,

r) ICA: Sürekli uçuşa elverişlilik talimatları,

s) ICAO: Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı,

ş) IR (Implementing Rule): EASA tarafından yayınlanan ve sağlanması zorunlu olan gereklilikleri,

t) MEL (Minimum Equipment List): Hava aracının sınırları belirlenmiş şartlar dâhilinde belirli gayri faal teçhizatla işletilebilmesine olanak sağlamak için imalatçı tarafından yayımlanan, işletici tarafından hazırlanan ve Genel Müdürlük tarafından onaylanarak yürürlüğe giren el kitabı,

u) MIP: Asgari kontrol programı,

ü) MSG: Bakım yönlendirme grubu,

v) MTOW: Azami kalkış ağırlığı,

y) POA: Üretim organizasyon onayı,

z) SB: Servis bülteni,

aa) FAA (Federal Aviation Administration): ABD sivil havacılık otoritesi,

bb) ANAC (Agência Nacional de Aviação Civil): Brezilya sivil havacılık otoritesi,

cc) TCCA (Transport Canada Civil Aviation): Kanada sivil havacılık otoritesi.

(3) Bu Talimatta belirtilmeyen tanımlar ve kısaltmalar için 2920 sayılı Kanun, 4 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, SHY-CA Yönetmeliği ve ülkemizin üyesi bulunduğu ICAO ve EASA tarafından yayımlanan dokümanlarda belirtilen tanımlar ve kısaltmalar ile Genel Müdürlük tarafından yayımlanan diğer sivil havacılık mevzuatlarında belirtilen tanımlar ve kısaltmalar esas alınır.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel Hususlar

Uygulama esasları

(1) Bu Talimatta yer alan hükümlerle ilgili esasların uygulanmasında eklerde yer alan gerekliliklerin yerine getirilmesi zorunludur.

(2) Faaliyetler sırasında bu Talimatta bulunan AMC veya GM'de yer alan hususlar uygun olarak kabul edilir.

(3) Bu Talimatta AMC veya GM bulunmayan konularda, EASA tarafından yayınlanan Hava Aracı ve Havacılık Ürün, Parça ve Cihazlarının Sürekli Uçuşa Elverişliliği ile Bu Görevlerde Yer Alan Kuruluşlar ve Personelin Onayı konulu 26/11/2014 tarihli ve (AB) 1321/2014 sayılı Komisyon Tüzüğü ile ilişkili en güncel AMC veya GM'de yer alan hususlar uygun olarak kabul edilir.

(4) İkinci ve üçüncü fıkra gerekliliklerinden farklı şekilde uygulanmak istenen hususların uygunluğu Genel Müdürlük tarafından ayrıca değerlendirilir.

Yurtdışındaki kuruluşların yetkilendirilmesi

(1) Yurt dışında yerleşik kuruluşların bu Talimat kapsamındaki CAMO ve CAO onay talepleri, Genel Müdürlük tarafından değerlendirmeye alınır. Genel Müdürlük başvuruları kabul etmeden önce kuruluşun onay belgesine olan ihtiyacının doğruluğunu inceleme hakkını saklı tutar.

(2) Gerekli görülmesi halinde yerinde denetim ve inceleme yapılarak, bu Talimat kapsamında istenen gerekliliklerin karşılandığından emin olunur. Bahse konu kuruluşların yetkilendirilmesi konusundaki usul ve esaslar Genel Müdürlük tarafından ayrıca düzenlenir.

EASA sertifikalarının tanınması

(1) Genel Müdürlük ile EASA arasında imzalanan İş Birliği Anlaşması kapsamında aşağıdaki sertifika ve onaylar Genel Müdürlük tarafından aksine bir düzenleme olmadığı takdirde geçerli kabul edilir.

a) SHT-145 onayı doğrultusunda kuruluş tarafından yayınlanan hava aracı ve komponent bakım çıkış sertifikası yerine, EASA Part-145 onayına sahip kuruluş tarafından yetkisi kapsamında yayınlanan hava aracı ve komponent bakım çıkış sertifikası,

b) Bakım yapma yetkisini içeren ve bu Talimata göre düzenlenmiş CAO onayına sahip kuruluş tarafından yayınlanan hava aracı ve komponent bakım çıkış sertifikası yerine, bakım yapma yetkisini içeren ve EASA Part-CAO onayına sahip kuruluş tarafından yetkisi kapsamında yayınlanan hava aracı ve komponent bakım çıkış sertifikası,

c) SHY-21 Yönetmeliği kapsamında yayınlanan sertifika ve onaylar yerine, EASA Part-21 kapsamında yayınlanan sertifika ve onaylardan Genel Müdürlük tarafından uygun görülenler. Söz konusu kabul konusundaki usul ve esaslar Genel Müdürlük tarafından ayrıca düzenlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Standart Uçuşa Elverişlilik Sertifikası

Standart uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenen hava araçları

(1) Genel Müdürlük veya sivil havacılık otoriteleri EASA, FAA, TCCA ve ANAC veya ülkeler arası ikili anlaşmalarda bu yönde hüküm bulunduğu durumda söz konusu ülke sivil havacılık otoritesi tarafından yayımlanan tip sertifikasına sahip hava araçları için Standart Uçuşa Elverişlilik Sertifikası düzenlenir.

Standart uçuşa elverişlilik sertifikası düzenleme şartları

(1) Standart Uçuşa Elverişlilik Sertifikası geçerlilik süresinden bağımsız şekilde yayımlanır.

(2) Standart Uçuşa Elverişlilik Sertifikasına sahip bir hava aracı, geçerli Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Sertifikasına sahip olmadan uçuş gerçekleştiremez.

(3) Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Sertifikasının yayınlanması, temdit edilmesi ve geçerlilik şartları, söz konusu hava aracı için geçerli olan ilgili ek (Ek-1 Part-M veya Ek-2 Part- ML) içerisinde düzenlenmektedir.

Standart uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenmesi için aranan belgeler

(1) Standart Uçuşa Elverişlilik Sertifikasının yayınlanması için SHT-21 Talimatının 21.A.174 maddesinde belirtilen belgeler ve Genel Müdürlükten alınmış teknik uygunluk yazısı aranır.

Standart uçuşa elverişlilik sertifikası için teknik uygunluk yazısı

(1) Standart uçuşa elverişlilik sertifikası yayınlanacak bir hava aracı için teknik uygunluk yazısını düzenlemek amacıyla aşağıdaki belgeler aranır:

a) EASA, FAA, TCCA ve ANAC tarafından onaylı tip sertifikası ve teknik veri listesi,

b) Hava aracının ithal edildiği ülkenin sivil havacılık otoritesi tarafından ülkemize hitaben son 60 gün içerisinde düzenlenmiş olan İhraç Uçuşa Elverişlilik Sertifikası veya yeni hava aracı ise hava aracının imalatçısı tarafından yayınlanan uygunluk belgesi,

c) Onaylı veya onaya sunulan bakım programı kapsamında gerekli tüm bakım faaliyetlerinin bu Talimat şartlarına uygun olarak servise verilmiş olmasını sağlamak üzere yapılan veya yapılacak köprüleme bakımına ait bilgi ve detayları içeren bir rapor.

d) Genel Müdürlük tarafından hava aracı tip kabulünün ilgili düzenlemelere uygun olarak yapılmış olması.

(2) Teknik uygunluk izninin verilmesi için birinci fıkra (b) bendi gereği İhraç Uçuşa Elverişlilik Sertifikasının yayımlanması esas olmakla birlikte, söz konusu gerekliliğin sağlanamadığı istisnai hallerde Genel Müdürlük gerçekleştireceği denetimler ile ilgili gerekliliğin sağlanmasını temin edebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ulusal Uçuşa Elverişlilik Sertifikası

Ulusal uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenen hava araçları

(1) Aşağıda belirtilen kategorilerdeki hava araçlarına Ulusal Uçuşa Elverişlilik Sertifikası düzenlenir:

a) EASA üyesi ülke sivil havacılık otoritelerince veya ülkeler arası ikili anlaşmalarda bu yönde hüküm bulunduğu durumda söz konusu ülke sivil havacılık otoritesince yetkilendirilen organizasyonlar tarafından onaylanan tip tasarımına sahip olan ve buna ilişkin üreticinin uygunluk beyanı yayımladığı hava araçlarından Genel Müdürlükçe uygun değerlendirilenler,

b) SHY-6A-ÇH ve SHY-6C Yönetmelikleri kapsamında işletilen hava araçları,

c) Sahibinin veya işleticisinin başvurması halinde yangın söndürme ve zirai ilaçlama operasyonlarında kullanılan Madde 8 kapsamındaki hava araçları.

(2) Birinci fıkra kapsamına giren hava araçlarının operasyonuna ilişkin getirilebilecek kısıtlamalar ulusal uçuşa elverişlilik sertifikasında belirtilir. Hava aracı sahibi veya işleticisinin söz konusu kısıtlamalara riayet etmesi gerekir.

Ulusal uçuşa elverişlilik sertifikası düzenleme şartları

(1) Ulusal Uçuşa Elverişlilik Sertifikası geçerlilik süresi olmaksızın yayınlanır.

(2) Ulusal Uçuşa Elverişlilik Sertifikasına sahip bir hava aracı, geçerli Ulusal Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Sertifikasına sahip olmadan uçuş gerçekleştiremez.

(3) Ulusal Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Sertifikasını yayımlama, temdit etme ve geçerli tutma şartları Ek-3 Part-MD içerisinde düzenlenmektedir.

(4) SHY-6A-ÇH ve SHY-6C Yönetmeliklerine göre tescil sertifikası tanzim edilmiş bir hava aracının ticari operasyon veya hangi amaçla olduğuna bakılmaksızın eğitim ya da tecrübe uçuşu kapsamında uçuş faaliyetlerini gerçekleştirebilmesi için Madde 19 gereklilikleri aranır. Aksi halde ulusal uçuşa elverişlilik sertifikası, “Bu sertifikaya sahip hava araçları ile ticari operasyon ya da eğitim uçuş operasyonları gerçekleştirilemez.” açıklaması yazılarak yayımlanır.

Ulusal uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenmesi için aranan belgeler

(1) Ulusal Uçuşa Elverişlilik Sertifikasının yayınlanması için aşağıdaki belgeler aranır:

a) Yeni üretim hava araçları dışındaki hava araçları için, MD.A.901 doğrultusunda uçuşa elverişlilik gözden geçirme işlemi yapıldığını ve tip tasarımına uygunluğunun doğrulandığını gösterir kayıtlar,

b) Aksi Genel Müdürlükçe uygun bulunmadığı sürece MD.A.302'ye uygun olarak hazırlanmış bakım programına göre gerekli bakımların yaptırıldığına dair kayıtlar,

c) Genel Müdürlükten alınmış teknik uygunluk yazısı.

Ulusal uçuşa elverişlilik sertifikası için teknik uygunluk

(1) Bir hava aracı için ulusal uçuşa elverişlilik sertifikasına yönelik teknik uygunluk yazısı düzenleyebilmek amacıyla aşağıdaki belgeler aranır:

a) Madde 12 birinci fıkra (a) bendinde belirtilen tip sertifikası veya Genel Müdürlükçe uygun bulunacak eşdeğeri bir doküman ve teknik veri listesi,

b) Hava aracının ithal edildiği ülkenin sivil havacılık otoritesi tarafından ülkemize hitaben son 60 gün içerisinde düzenlenmiş olan İhraç Uçuşa Elverişlilik Sertifikası veya uçuşa elverişlilik sertifikası veya SHT-21 Talimatı 21.A.701 (a)(15) maddesi kapsamında olduğu Genel Müdürlükçe değerlendirilen özel uçuş izni veya eşdeğer bir doküman veya yeni hava aracı ise imalatçı tarafından yayınlanan uygunluk belgesi,

c) Aksi Genel Müdürlükçe uygun bulunmadığı sürece MD.A.302 maddesine göre hazırlanan bakım programı kapsamında gerekli tüm bakım faaliyetlerinin bu Talimat şartlarına uygun olarak tamamlanmasını sağlamak üzere yapılan veya yapılacak köprüleme bakımına ait bilgi ve detayları içeren bir rapor.

d) Genel Müdürlük tarafından hava aracı tip kabulünün ilgili düzenlemelere uygun olarak yapılmış olması.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Sürekli Uçuşa Elverişlilik Gereklilikleri

Part-M gerekliliklerine tabi hava araçları

(1) Standart uçuşa elverişlilik sertifikasına sahip olan ve 17nci madde kapsamına girmeyen, Türk sivil hava aracı siciline kayıtlı veya Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilen işleticiler tarafından uçuş operasyonları gerçekleştirilen hava araçlarının ve bunlara takılı komponentlerin sürekli uçuşa elverişliliğini sağlamak için zorunlu olan gereklilikler, Ek-1 Part- M'de yer alan hükümler ile düzenlenmiştir.

Part-ML gerekliliklerine tabi hava araçları

(1) Standart uçuşa elverişlilik sertifikasına sahip olan ve SHY-6A Yönetmeliği kapsamında ticari hava taşımacılığında kullanılmayan ve karmaşık motorlu olmayan aşağıdaki kategorilerde yer alan hava araçlarının ve bunlara takılı komponentlerin sürekli uçuşa elverişliliğini sağlamak için zorunlu olan gereklilikler, Ek-2 Part-ML'de yer alan hükümler ile düzenlenmiştir.

a) Azami kalkış ağırlığı 2730 Kg ve altı olan uçaklar,

b) Azami kalkış ağırlığı 1200 Kg ve altı olan, koltuk kapasitesi en çok 4 olan helikopterler,

c) ELA1 ve ELA2 sınıf hava araçları.

(2) Birinci fıkrada tanımlanan hava araçları ile ticari operasyon veya uçuş eğitimi gerçekleştiriliyor ise sürekli uçuşa elverişlilik gereklilikleri için Madde 19 hükümleri uygulanır.

Part-MD gerekliliklerine tabi hava araçları

(1) Ulusal uçuşa elverişlilik sertifikasına sahip olan ve ticari operasyonlarda, eğitim faaliyetlerinde kullanılmayan hava araçlarının sürekli uçuşa elverişliliğini sağlamak için zorunlu olan gereklilikler, Ek-3 Part- MD'de yer alan hükümler ile düzenlenmiştir.

Part-ML’den Part-M’ye geçiş

(1) Madde 17 birinci fıkra kapsamındaki hava aracının ticari operasyon veya uçuş eğitimi kapsamında uçuş faaliyetlerine dahil edilebilmesi için aşağıdaki gereklilikler aranır:

a) Hava aracı bakım programının Ek-1 Part-M M.A.302 maddesi gereklerine göre onaylanmış olması,

b) Hava aracı bakım programına göre en son yıllık bakım işlemlerinin ve sonrasında gelen bakım işlemlerinin, onaylı bakım kuruluşu tarafından gerçekleştirilmiş ve sertifikalandırılmış olması,

c) Ek-1 Part-M M.A.901 maddesine uygun olarak uçuşa elverişlilik gözden geçirme işlemi yapılmış ve yeni bir uçuşa elverişlilik gözden geçirme sertifikasının yayınlanmış olması.

ALTINCI BÖLÜM

Kuruluş Onayları

Sürekli uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu (CAMO) onay gereklilikleri

(1) Sürekli uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu onayı verilmesine ilişkin gereklilikler Ek-4 Part-CAMO'da yer alan maddelerde düzenlenmiştir.

Birleşik uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu (CAO) onay gereklilikleri

(1) Birleşik uçuşa elverişlilik yönetimi kuruluşu onayı verilmesine ilişkin gereklilikler Ek-5 Part-CAO'da yer alan maddelerde düzenlenmiştir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

(1) Bu talimatın yürürlüğe girmesi ile birlikte aşağıdaki Talimatlar ve Genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır.

a) 10/06/2013 tarihli Sürekli Uçuşa Elverişlilik ve Bakım Sorumluluğu Talimatı (SHT-M),

b) 15/10/2015 tarihli SHY-M Kapsamına Girmeyen Hava Araçlarının Sürekli Uçuşa Elverişliliği Talimatı (SHT-MD),

c) 01/02/2018 tarihli ve UED-2018/01 sayılı Avrupa Sivil Havacılık Konferansı'nın 35/1 Sayılı Tavsiyesi Genelgesi,

ç) 15/07/2015 tarihli ve UED-2015/4 sayılı ACAM İncelemeleri Genelgesi,

d) 10/06/2014 tarihli ve UED-2014/4 sayılı Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi Kuruluşu Yetkileri Genelgesi,

e) 14/05/2014 tarihli ve UED-2014/2 sayılı Uçuşa Elverişlilik Dairesine Yapılacak Başvuru İşlemleri Gönderilecek Bildirimler Genelgesi,

f) 26/12/2013 tarihli Hava Aracı Güvenilirlik Raporları Genelgesi.

Mevcut uçuşa elverişlilik sertifikaları

(1) Ulusal uçuşa elverişlilik sertifikaları, geçerlilik tarihi sonuna kadar geçerliliğini korur.

(2) Dördüncü Bölüm kapsamında ulusal uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenmesi gerekirken standart uçuşa elverişlilik sertifikası veya Üçüncü Bölüm kapsamında standart uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenmesi gerekirken ulusal uçuşa elverişlilik sertifikası düzenlenmiş olması halinde, Genel Müdürlüğe yapılacak başvuru ekinde ilgili sertifikaların asıl nüshası ibraz edilerek düzeltme işlemi talep edilir.

(3) İkinci fıkra kapsamında yapılacak başvurularda Genel Müdürlükçe yapılacak değerlendirme sonrası bu Talimat gereklerinin karşılandığı gerektiğinde denetimler ile kontrol edilerek geçerli bir sertifika yayımlanır.

Mevcut kuruluş onaylarının CAMO ya da CAO onayına dönüştürülmesi

(1) Bu Talimatın yayımlandığı tarihte yürürlükten kaldırılan 10/06/2013 tarihli Sürekli Uçuşa Elverişlilik ve Bakım Sorumluluğu Talimatı (SHT-M) yedinci bölümü gerekliliklerine göre Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi Kuruluşu onayına sahip olan kuruluşların yetkileri, SHY-CA Yönetmeliği Geçici Madde 1 üçüncü fıkra gerekliliklerine uygun olarak gerçekleştirilecek denetimler sonrasında, onay sahibinin talebi ve gerçekleştirdiği operasyon kategorileri de dikkate alınarak CAMO ya da sürekli uçuşa elverişlilik yönetimi yetkisini içeren CAO onay sertifikasına dönüştürülür.

(2) Bu Talimatın yayımlandığı tarihte yürürlükten kaldırılan 10/06/2013 tarihli Sürekli Uçuşa Elverişlilik ve Bakım Sorumluluğu Talimatı (SHT-M) altıncı bölümü kapsamında F Bakım Kuruluşu onayına veya 11/6/2013 tarihli ve 28674 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Onaylı Hava Aracı Bakım Kuruluşları Yönetmeliği (SHY-145) kapsamında Bakım Kuruluşu onayına sahip olan kuruluşların yetkileri, başvurmaları halinde SHY-CA Yönetmeliği Geçici Madde 1 üçüncü fıkra gerekliliklerine uygun olarak gerçekleştirilecek denetimler sonrasında, bakım yetkisini içeren CAO onay sertifikasına dönüştürülür.

(3) CAO onay sertifikasının kapsamı, onay sahibinin mevcut yetki durumu ve talebi, gerçekleştirdiği operasyon kategorileri ile Genel Müdürlük tarafından SHY-CA Yönetmeliği Geçici Madde 1 üçüncü fıkra gerekliliklerine uygun olarak gerçekleştirilecek denetimlerdeki tespitler dikkate alınarak belirlenir.

(4) SHY-CA Yönetmeliği Geçici Madde 1 üçüncü fıkra gerekliliklerini yerine getiremeyen kuruluşların onay sertifikası iptal edilir; bu durumda Genel Müdürlük tarafından kuruluşa ve personele yönelik tanzim edilen tüm yetki sertifikalarını iade etmekle, kuruluşun sorumlu müdürü yükümlüdür.

Yürürlük

(1) Bu Talimat yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Talimat hükümlerini Sivil Havacılık Genel Müdürü yürütür.