2574 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

1. Ticari kazançlarda; kazanç sahibinin Türkiye’de işyerinin, olması veya daimi temsilci bulundurması ve kazancın bu yerlerde veya bu temsilciler vasıtasiyle sağlanması (Bu şartları haiz olsalar dahi iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlardan, ihraç edilmek üzere Türkiye’de satın aldıkları veya imal ettikleri malları Türkiye’de satmaksızın yabancı memleketlere gönderenlerin bu işlerden doğan kazançları Türkiye’de elde edilmiş sayılmaz.)

Türkiye’de satmaktan maksat, alıcı veya satıcının veya her ikisinin Türkiye’de olması veya satış aktinin Türkiye’de yapılmış olmasıdır. İş merkezinden maksat ise, iş bakımından muamelelerin bilfiil toplandığı ve idare edildiği merkezdir.

Aynı Kanunun 18 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Serbest meslek kazançlarında

MADDE 18

Müellif, mütercim, heykeltraş, ressam, bestekâr ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, röportaj, karikatür, film, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, radyo ve televizyonda yayınlamak veya kitap, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerinde mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle bir takvim yılı içinde elde ettikleri hâsılatın 200.000,- lirası (Yabancı memleketlerde elde edilen hâsılatın ayrıca 400.000,- lirası) gelir vergisinden müstesnadır.

Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir.

Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.

Aynı Kanunun 21 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hâsılatın 40 000 lirası Gelir Vergisinden müstesnadır.

Aynı Kanunun 23 ncü maddesinin 9 numaralı bendi aşağıdaki şeklide değiştirilmiştir.

9. Genel olarak maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilere ve özel kanunlarına göre barındırılması gereken memurlarla müstahdemlere konut tedariki ve bunların aydınlatılması, ısıtılması ve suyunun temini suretiyle sağlanan menfaatler ile mülkiyeti işverene ait olup vergi değerleri iki milyon lirayı aşmayan gayrimenkullerin hizmet erbabına konut olarak tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler;

Aynı Kanunun 24 ncü maddesinin 1 ve 3 numaralı bendleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

1. Harcırah Kanununa tabi kurumlar tarafından harcırah veya yolluk olarak yapılan ödemeler;

3. Kazai veya idari kararlara dayanarak tanıklara ve bilirkişilere verilen ücretler;

Aynı Kanunun 34 ncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Aile reisinin, eşinin ve çocuklarının her birinin gerçek usulde vergiye tabi ücret gelirine ayrıca 31 nci maddede yer alan özel indirim ve varsa sakatlık indirimi uygulanır.

Aynı Kanunun 35 nci maddesinin (B) bendinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Bu bentte yazılı vergi karnesinin ihtiva edeceği hususlar, karne almaya ilişkin şekil ve esaslar ile uygulama zamanı Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilir.

Aynı Kanunun 45 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Ulaştırma işlerinde matrah

MADDE 45

Dar mükellefiyete tabi olanların Türkiye ile yabancı memleketler arasında yaptıkları ulaştırma işlerinde elde ettikleri kazançlar, Kurumlar Vergisine tabi yabancı ulaştırma kurumlarının kazançlarının tayinine ait esaslara güre tespit olunur.

Aynı Kanunun 46 ncı maddesinin üçüncü, beşinci ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Birinci dereceye giren mükellefler için bu miktar 225 000 liradır. Münhasıran belediye teşkilatı bulunmayan köylerde işyeri bulunan ve faaliyet icra eden götürü mükellefler için bu miktarlar 1/3 oranında uygulanır.

Aynı işte ortak olarak çalışanlar hakkında 47 nci maddede yazılı Emlak Vergisi tarhına esas olan vergi değerleri toplamı (vergi değeri bilinmeyen hallerde yıllık kira bedeli toplamı) ile 48 nci maddede yazılı iş hacmi ölçüleri toplu olarak, diğer şartlar ortakların herbiri için ayrı ayrı aranır.

Adi ortaklık halinde çalışanlardan aynı zamanda diğer şahsi bir işle de iştigal edenlerin gerçek veya götürü usullerden hangisine göre vergilendirileceği, 47 nci maddenin 2 numaralı bendi ile 48 nci maddede yer alan ölçülerden şahsi işine ait olanlara ortaklıklardan hissesine düşen miktarların eklenmesi suretiyle tespit olunur. Şahsi işin mevcut olmaması halinde bu ölçülerden muhtelif ortaklıklardaki hisselerin toplanması ile iktifa olunur.

Aynı Kanunun 47 nci maddesinin 2 numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

2. İşyerlerinin Emlak Vergisi tarhına esas olan vergi değerleri toplamı 700 000 lirayı, vergi değeri bilinmeyen hallerde yıllık kira bedeli toplamı 48 000 lirayı aşmamak (Yıllık kira bedelinin emsaline nazaran düşük bulunması halinde emsal kira bedeli esas alınır.)

Aynı Kanunun 48 nci maddesi aşağıdaki şeklide değiştirilmiştir.

"Götürü usule tabi olmanın özel şartları

MADDE 48

Götürü usule tabi olmanın özel şartları şunlardır:

1. Alım satım işleri ile imal, inşa, tamir ve küçük sanat işlerinde bir takvim yılı içinde satın alınan veya ithal edilen emtianın, iptidai maddenin ve malzemenin mubayaa bedelleri tutarı 600 000 lirayı aşmamak;

2. Bir takvim yılı içinde satılan veya ihraç edilen emtianın, iptidai maddenin ve malzemenin satış bedelleri tutarı 720 000 lirayı aşmamak;

3. İptidai madde, yardımcı malzeme ve işçilik müşteriye ait olarak ücretli duruma girmeksizin yapılan imalat, tamirat, basım, inşaat ve küçük sanat işleri karşılığında bir takvim yılı içinde alınan gayri safi ücret tutarı 120 000 lirayı aşmamak;

4. İptidai madde ve malzeme müşteriye, işçilik kendisine ait olarak yapılan imalat, tamirat, basım, inşaat ve küçük sanat işlerinde yıllık gayri safi hâsılat tutarı 450 000 lirayı aşmamak,

5. Bir ve üç numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde, bir takvim yılı içinde alınan ücret veya hâsılatın altı katı ile mübayaa bedellerinin yıllık toplamı 680 000 lirayı aşmamak;

6. Bir ve dört numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde bir takvim yılında sağlanan gayri safi hâsılatın üçte bir fazlasıyla emtia, iptidai madde ve malzemenin mübayaa bedellerinin tutarı toplamı 600 000 lirayı aşmamak:

7. Üç ve dört numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde alınan gayri safi ücretlerin tutarlarının dört katı ile sağlanan yıllık gayri safi hâsılatın toplamı 450 000 lirayı aşmamak;

8. Otel, sinema, plaj, dansing ve emsali eğlence ve istirahat yerleri işletenlerde, bu hizmetler kargı ılgında bir takvim yılı içinde sağlanan yıllık gayri safi hâsılat tutarı 120 000 lirayı aymamak;

9. Sahibi veya işleticisi sıfatıyla birden fazla motorlu kara nakil vasıtası ve beşten fazla hayvan arabası veya su üzerinde hareket eden 18 rüsum tonilatodan fazla makineli, 90 rüsum tonilatodan fazla makinesiz nakil vasıtası işletmemek (Su üzerinde hareket eden makineli ve makinesiz araçların birlikte işletilmesi halinde, makineli olanların rüsum tonilatoları toplamının beş katı ile makinesizlerin rüsum tonilatoları toplamı 90 rüsum tonilatoyu aşmamak) ve bir takvim yılı içinde alınan taşıma ücretleri tutarı 400 000 lirayı aşmamak (Nakil vasıtalarının sahip ve işleticisi durumunda olmaksızın taşıma işi yapanlar tavassut işi yapmış sayılır. Yukarıda yazılı ölçüler aile reisi beyanına tabi olan kimselerle ortaklık halindeki işletmelerde bu kimselerin veya ortaklığın işlettikleri vasıtalar bakımından topluca dikkate alınır).

Tekele tabi maddelerle, damga pulu, milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kâr hadleri emsallerine nazaran bariz şekilde düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtiada, ilgili bakanlıkların mütalaası alınmak suretiyle, bu maddenin 1, 2, 5 ve 6 numaralı bentlerinde yazılı alım satım hadleri Maliye Bakanlığınca tayin olunur.

Aynı Kanunun 54 ncü maddesinin üçüncü fıkrasının 1 numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

1. Vergi Usul Kanununun 45 nci maddesinde yer alan götürü gider emsallerinin mükellefçe beyan edilen hâsılata uygulanması veya,

Aynı Kanunun 75 nci maddesinin 1 numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

1. Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile Menkul Kıymetler Yatırım Fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları dahil.)

Aynı Kanunun 77 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Vergi alacağı

MADDE 77

Tam mükellefiyete tabi kurumlarca ödenen Kurumlar Vergisinin yarısı bu kurululardan kâr payı alan:

1. Tam mükellefiyete tabi gerçek kişilerin,

2. Gelir ve Kurumlar Vergisinden muaf tutulanların,

3. Kollektif ve adi komandit şirketlerin,

4. Eshamlı komandit şirketlerin komandite ortaklarının,

Vergi alacağını teşkil eder.

Vergi alacağı, kurumlarca yukarıda 1, 2 ve 3 numaralı bentlerde yazılı gerçek ve tüzel kişilere dağıtılan kâr payları ile eshamlı komandit şirketlere dağıtılan kâr paylarından bu şirketlerin komandite ortaklarına isabet eden kısmının 1/3'ü olarak hesap ve kabul edilir.

Aynı Kanunun mükerrer 80 nci maddesinin birinci fıkrasının 2, 3 ve 4 numaralı bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

2. Her ne şekilde olursa olsun edinilen menkul kıymetlerin (Kurucu hisse senetleriyle diğer her türlü intifa senetleri dahil) edinme tarihinden önce veya sonra elden çıkarılmasından sağlanan ve bir takvim yılındaki tutarı 100 000 lirayı aşan kazançlar,

3. 70 nci maddenin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yazılı hakların (ihtira beratları hariç) elden çıkarılmasından doğan kazançların 100 000 lirayı aşan kısmı,

4. Telif haklarının ve ihtira beratlarının müellifleri, mucitleri ve bunların kanuni mirasçıları dışında kalan kimseler tarafından elden çıkarılmasından doğan kazançların 100 000 lirayı aşan kısmı,

Aynı Kanunun mükerrer 81 nci maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki 4 numaralı bent eklenmiştir.

4. Ticari kazancı bilanço esasına göre tespit edilen işletmelerde iktisap bedeli yerine son bilançoda yazılı değerler esas tutulur.

Aynı Kanunun 86 ncı maddesinin (a) fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

a) Tam mükellefiyette vergiye tabi gelir:

1. Tamamı tevkif yolu ile vergilendirilmiş bulunan ve gayri safi tutarları toplamı üç milyon lirayı aşmayan ücretler, menkul (mevduat ve tahvilat faizleri ile faizsiz olarak verilen krediler karşılığında alınan kâr payları üç milyon liralık haddin hesabında nazara alınmaz.) ve gayrimenkul sermaye iratlarından;

2. Götürü usulde tespit edilen ticari ve mesleki kazançlarla ücretten veya gayri safi tutarları toplamı üç milyon lirayı aşmamak şartıyla, bunlarla 1 numaralı bentte sayılanlardan;

Aynı Kanunun 87 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddenin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

Tam mükellefiyette, vergiye tabi yıllık gayri safi kazanç ve iratlarının toplamı üç milyon lirayı aşmayan mükelleflerin bu kazanç ve iratlarından vergisi tevkif yoluyla kesilmiş bulunan ücret, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile götürü usulde vergilendirilmiş bulunan ticari ve mesleki kazançları ile ücretlerini beyannameye ithal etmeleri ihtiyaridir. Gelir unsurlarının istisna hadleri içinde kalan kısımları üç milyon liralık haddin hesabında nazara alınmaz.

Yukarıda yer alan şartlarla sınırlı olmaksızın vergisi tevkif suretiyle alınmış mevduat ve tahvilat faizleri ile faizsiz olarak verilen kredilere karşılık alınan kâr paylarının beyanı ihtiyaridir.

Aynı Kanunun 88 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Bu mahsup neticesinde kapatılmayan zarar kısmı, müteakip yılların gelirinden indirilir. Arka arkaya beş yıl içinde mahsup edilmeyen zarar bakiyesi müteakip yıllara naklolunamaz.

Aynı Kanunun 94 ncü maddesinin birinci fıkrası ile bu fıkranın 7, 8 ve 12 numaralı bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret Şirketleri, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, menkul kıymetler yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin Gelir Vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

7. Dar mükellefiyete tabi gerçek kişilerle, Türkiye’de işyeri veya daimi temsilcisi bulunmayan ve kurumlar dışında kalan tüzelkişilere ödenen kâr payları ile dağıtılsın veya dağıtılmasın 75 nci maddenin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından;

8. Dağıtılsın veya dağıtılmasın kurumların, yabancı memleketlerde elde ettikleri kazançlar ile Türkiye’de elde ettikleri iştirak kazançları dışında kalan ve kurumlar Vergisinden muaf veya müstesna kazanç ve iratlarından (Kurumlar Vergisi Kanununun 8 nci maddesinin 12 numaralı bendine göre vergiden müstesna tutulan kazançlar üzerinden yapılacak tevkifat sırasında bu kazanç tutarlarına isabet eden giderler tevkifat matrahından indirilir.)

12. Çiftçilerden satın alınan zirai mahsullerin alış bedeli üzerinden;

Aynı Kanunun 97 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

94 ncü maddede yazılı ödemelerden yapılan vergi tevkif atı, vergi kesenin kayıt ve hesaplarında ayrıca gösterilir.

94 ncü maddede yazılı mevduat faizlerinden yapılan vergi tevkifatı takvim yılının sonunda mevduat hesabı yılı içinde kapatılmışsa, hesabın kapatıldığı tarihte vergi kesenin kayıt ve hesaplarında gösterilir.

Aynı Kanunun 99 ncu maddesinin son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Tevkifata tabi menkul sermaye iratları ile bunlardan yapılan vergi tevkifatı, nev’i itibariyle icmalen ayrı bir muhtasar beyannameye alınır.

Aynı Kanunun 103 ncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Esas tarife

MADDE 103

Gelir Vergisine tabi gelirler;

1 000 000 liraya kadar % 25

3 000 000 liranın 1 000 000 lirası için 250 000 lira; fazlası % 30

5 000 000 liranın 3 000 000 lirası için 850 000 lira; fazlası % 38

10 000 000 liranın 5 000 000 lirası için 1 610 000 lira; fazlası % 48

15 000 000 liranın 10 000 000 lirası için 4 010 000 lira; fazlası % 58

25 000 000 liranın 15 000 000 lirası için 6 910 000 lira; fazlası % 63

25 000 000 liradan fazlasının 25 000 000 lirası için 13 210 000 lira; fazlası % 55

Nispetinde değerlendirilir.

Aynı Kanunun 105 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Vergi tevkifatı nispetleri

MADDE 105

Gelir Vergisi tevkif atında aşağıdaki nispetler uygulanır.

1. 94 ncü maddenin 3 numaralı bendinde yazılı ödemelerden; tam mükellefiyete tabi olanlara yapılanlarda % 15, dar mükellefiyete tabi olanlara yapılanlarda %30;

2. 94 ncü maddenin 4 numaralı bendinde yazılı ödemelerden %5;

3. 94 ncü maddenin 5 numaralı bendinde yazılı ödemelerden %35;

4. 94 ncü maddenin 6 numaralı bendinde yazılı ödemelerden %25;

5. 94 ncü maddenin 7 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratları ve ödemelerden %20;

6. 94 ncü maddenin 3 numaralı bendinde yazılı kazanç ve iratlardan %20

7. 94 ncü maddenin 9, 10 ve 11 numaralı bentlerinde yazılı ödemelerden %25;

9. 94 ncü maddenin 1 ve 2 numaralı bentlerinde yazılı ücretler ve ücret sayılan ödemelerde vergi tevkifatı 103 ve 104 ncü maddeler hükümlerine göre yapılır.

Yukarıdaki bentlerde yazılı vergi tevkifatının yapılmasında 96 ncı madde hükmü gözününde tutulur.

Bakanlar Kurulu, Vergi tarifesindeki değişikliklere paralel olarak, bu maddede yeralan tevkifat nispetlerinin herbirinde ayrı ayrı % 50 yi aşmayacak nispetlerde indirim yapmaya yetkilidir.

Ücret dışında kalan ödeme, hâsılat ve iratlar üzerinden vergi tevkifatı yapılırken lira kesirleri nazara alınmaz.

Aynı Kanunun 111 nci maddesinin (B) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

B) Otel, motel, tatilköyü, pansiyon, bar, pavyon, dansing, gazino, lokanta, kahvehane, kırbahçesi, plaj, hamam, kuaför salonu, erkek berberi, güzellik salonları, tamirhaneler ve emsali hizmet işletmeleri sahiplerinden ve her nevi taşıma işiyle uğraşanlardan, Maliye Bakanlığınca uygun görülen işkolları veya meslek gruplarında faaliyet gösteren mükelleflerin gösterdikleri gayri safi hâsılat, aşağıda açıklanan esaslara göre tespit edilen yıllık gayri safi hâsılata göre düşük bulunduğu takdirde, beyan olunan gayri safi hâsılat yerine bu suretle tespit edilecek gayri safi hâsılat vergi tarhına esas tutulur. Yapılacak tarhiyat sırasında aşağıda açıklanan esaslara göre tespit edilen gayri safi hâsılattan mükelleflerce tevsik edilen giderler (her nevi İşletme giderleri ile genel giderler) indirilir. Şu kadar ki, bu suretle bulunacak safi kazanç mükelleflerce tevsik edilen gider toplamının % 20'sinden düşük olduğu takdirde vergi tarhına esas alınacak miktar, giderler toplamının % 20’sidir. Ancak bu bent hükmüne göre tarhiyat yapılabilmesi için tespit edilen farklılık nedeniyle mükelleften izahat istenilmesi ve mükellefin süresi içinde izahat vermemiş olması veya verdiği izahatın yeterli görülmemesi şarttır.

Yukarıda sözü edilen yıllık, asgari gayri safi hâsılat; iş nevilerine ve işletmelerin özelliklerine göre 5 derece üzerinden, her derecede 5 kademe halinde Vergi Usul Kanununun 72 nci maddesinde yazılı takdir Komisyonları tarafından her takvim yılı için müteakip yılın sonuna kadar tespit olunur. Mükelleflerin bu şekilde tespit edilen derece ve kademelerden hangisine gireceği Maliye Bakanlığınca belirlenecek esaslara göre tayin olunur.

Aynı Kanunun 114 ncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Ancak, dar mükellefiyete tabi olanlarla beyan edilecek gelirleri ücretten, götürü usulde tespit edilen ticari ve mesleki kazançlardan; götürü gider usulüne göre tespit olunan zirai kazançlardan, gayrimenkul sermaye iratlarından, sair kazanç ve iratlardan, bunların bir kaçından veya hepsinden ibaret olanlar servet beyanına tatil değildir.

Aynı Kanunun 115 nci maddesinin üçüncü fıkrasının 2 numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

2. Servet beyanlarının Maliye Müfettişleri, Hesap Uzmanları, Maliye Müfettiş ve Hesap Uzman Muavinleri ile Gelirler Kontrolörleri tarafından incelenmiş bulunması,

Aynı Kanunun mükerrer 117 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Beyan esasına tabi mükelleflerde peşin ödeme

MÜKERRER MADDE 117

Gerçek usulde Gelir Vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı; bir önceki vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyanname üzerinden hesaplanan mahsuplardan önceki Gelir Vergisinin ticari veya mesleki kazanca isabet eden kısmının yüzde otuzunu beyannamede göstermek suretiyle ve cari vergilendirme döneminin Gelir Vergisine mahsup edilmek üzere, bir önceki dönemin Gelir Vergisi ile birlikte normal taksit süreleri içinde üç eşit taksitte peşin vergi olarak öderler. Şu kadar ki, bu suretle peşin olarak ödenecek miktar ticari kazanç sahipleri için 30 000 liradan, serbest meslek erbabı için 50 000 liradan az ve üçmilyon liradan çok olamaz.

18 ve 42 nci madde kapsamına giren kazançlarla noterlik görevini ifa ile mükellef olanların ve ev pansiyonculuğu ile iştigal edenlerin bu işlerden sağladıkları kazançlar peşin verginin hesabında nazara alınmaz.

Peşin ödemede aile reisi beyanı esas alınır.

Takvim yılı içinde işe başlayan ticari ve mesleki kazanç sahiplerinin peşin vergileri asgari peşin verginin işe başlanılan ay hariç tutulmak suretiyle hesaplanan ve çalışılan aylara isabet eden miktarıdır. Takvim yılı içinde işi bırakanların peşin vergileri ise, beyanname üzerinden yüzde otuz esasına göre hesaplanan peşin verginin işin bırakıldığı ay tam sayılmak suretiyle hesaplanan ve çalışılan aylara isabet eden miktarıdır.

Mükelleflerin yukarıda belirtilen esaslara göre peşin ödeme beyanında bulunmamaları halinde, vergi dairesi tarafından hesaplanan peşin vergi kendilerine bildirilir. Mükelleflerin beyanname vermemeleri halinde ise, geçmiş takvim yılında ödenen peşin vergiden az olmamak üzere, asgari peşin verginin iki katı vergi dairesi tarafından mükelleflere tebliğ edilir. Bu şekilde tarh ve tahakkuk ettirilen peşin vergiye ayrıca ceza uygulanmaz.

Peşin vergiye yapılacak itirazlar tahakkuk ve tahsili durdurmaz.

Cari vergilendirme dönemi içinde elde edilen ticari ve mesleki kazanç üzerinden tevkif edilmiş bulunan Gelir Vergisi (42 nci maddede belirtilen kazançlardan yapılan tevkifatlar hariç) belgelendirilmek şartıyla peşin vergiye mahsup edilir. Bu şekilde peşin ödenecek vergiye bu yolla mahsup edilen vergi, beyanname üzerinden hesaplanan Gelir Vergisine ayrıca mahsup edilmez.

Mükelleflerin bu madde uyarınca peşin olarak ödedikleri vergiler, ilgili takvim yılına ait beyanname üzerinden hesaplanan Gelir Vergisine mahsup edilir. Mahsubu yapılan miktarın hesaplanan Gelir Vergisinden fazla olması halinde, aradaki fark müteakip döneme ilişkin olarak ödenmesi gereken peşin vergiye mahsup edilir. Bu iki mahsuba rağmen arta kalan kısım var ise, bu meblağ vergi dairesince mükellefe bildirilir ve mükellefin tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine kendisine ret ve iade olunur.

Peşin ödemeye ilişkin diğer her türlü esas ve usuller Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilir.

Aynı Kanuna aşağıdaki mükerrer 123 ncü madde eklenmiştir.

MÜKERRER MADDE 123

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 13, 18, 46, 47, 48 ve 53 ncü maddelerinde yer alan maktu hadleri ve miktarları % 100‘e kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Aynı Kanuna 2361 sayılı Kanunla eklenen geçici 10 ncu madde aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Ortalama kâr haddi ve asgari gayri safi hâsılat esası

GEÇİCİ MADDE 10

Gelir Vergisi Kanununun değişik 111 nci maddesinin (B) fıkrası kapsamına giren işkolları ve meslek gruplarından Maliye Bakanlığınca uygun görülenlerde faaliyet gösteren mükelleflerin 1980 takvim yılı kazançlarına da asgari gayri safi hâsılat esası uygulanır.

Ancak, mezkûr takvim yılında uygulanacak asgari gayri safi hâsılat miktarları 1982 takvim yılı sonuna kadar tespit edilir.

Aynı Kanuna 2361 sayılı Kanunla eklenen geçici 12 nci madde aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

1982, 1983 ve 1984 yılları gelirlerine uygulanacak vergi tarifeleri:

"GEÇİCİ MADDE 12

1982, 1983 ve 1984 takvim yıllarına ait gelirler aşağıda yazılı vergi tarifelerine göre vergilendirilirler.

A) 1982 takvim yılına ait Gelir Vergisine tabi gelirler;

1 000 000 liraya kadar %39

3 000 000 liranın 1 000 000 lirası için 390 000 lira; fazlası %44

5 000 000 liranın 3 000 000 lirası için 1 270 000 lira; fazlası %49

10 000 000 liranın 5 000 000 lirası için 2 250 000 lira; fazlası %59

15 000 000 liranın 10 000 000 lirası için 5 200 000 lira; fazlası %69

25 000 000 liranın 15 000 000 lirası için 8 650 000 lira; fazlası %74

25 000 000 liradan fazlasının 25 000 000 lirası için 16 050 000 lira; fazlası %65

Nispetinde vergilendirilir.

B) 1983 takvim yılına ait Gelir Vergisine tabi gelirler;

1 000 000 liraya kadar %35

3 000 000 liranın 1 000 000 lirası için 350 000 lira; fazlası %40

5 000 000 liranın 3 000 000 lirası için 1 150 000 lira; fazlası %48

10 000 000 liranın 5 000 000 lirası için 2 110 000 lira; fazlası %58

15 000 000 liranın 10 000 000 lirası için 5 010 000 lira; fazlası %68

25 000 000 liranın 15 000 000 lirası için 8 410 000 lira; fazlası %73

25 000 000 liradan fazlasının 25 000 000 lirası için 15 710 000 lira fazlası %65

Nispetinde vergilendirilir.

C) 1984 takvim yılına ait Gelir Vergisine tabi gelirler;

1 000 000 liraya kadar %30

3 000 000 liranın 1 000 000 lirası için 300 000 lira; fazlası %35

5 000 000 liranın 3 000 000 lirası için 1 000 000 lira; fazlası %43

10 000 000 liranın 5 000 000 lirası için 1 860 000 lira; fazlası %53

15 000 000 liranın 10 000 000 lirası için 4 510 000 lira; fazlası %63

25 000 000 liranın 15 000 000 lirası için 7 660 000 lira; fazlası %68

25 000 000 liradan fazlasının 25 000 000 lirası için 14 460 000 lira; fazlası %60

Nispetinde değerlendirilir.

Aynı Kanuna 2361 sayılı Kanunla eklenen Geçici 15 nci Madde aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Vergi karnesi

GEÇİCİ MADDE 15

Gelir Vergisi Kanununun değişik 35 nci maddesinin (B) bendinde yer alan vergi karnesi esası yürürlüğe girinceye kadar, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2365 sayılı Kanunla değiştirilen 247 nci maddesinin değişmeden önceki hükümleri uyarınca, aile durumu sual varakası esası uygulanan yerlerde, bu belge ile indirimlerin uygulanmasına devam olunur.

Aynı Kanuna aşağıdaki geçici 20 nci madde eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 20

Mükelleflerin mükerrer 117 nci madde uyarınca 1981 takvim yılında peşin olarak ödedikleri vergiler, 1981 takvim yılına alt beyanname üzerinden hesaplanan Gelir Vergisine mahsubedilir. Mahsubu yapılan miktarın hesaplanan Gelir Vergisinden fazla olması halinde, aradaki fark 1982 takvim yılına ilişkin olarak ödenmesi gereken peşin vergiye mahsup edilir. Bu iki mahsuba rağmen arta kalan kısım var ise, bu meblağ vergi dairesince mükellefe bildirilir ve mükellefin tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine Kendisine ret ve iade olunur.

Aynı Kanuna aşağıdaki Geçici 21 nci madde eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 21

1981 takvim yılında Gelir Vergisi Kanununun 47 ve 48 nci maddelerinde yer alan eski hadleri aşmakla birlikte bu Kanunla getirilen yeni hadleri aşmamış olan mükellefler, 1982 takvim yılında da götürü usulde vergilendirilmeye devam olunurlar.

Kaldırılan hükümler

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa 2361 sayılı Kanunla eklenen geçici 11 nci madde yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

Bu Kanunun;

a) 6, 9, 12, 16, 19, 21, 22, 25 ve 30 ncu maddeleri 1.1.1981 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

b) 5 nci madde ile Gelir Vergisi Kanununun 24 ncü maddesinin 1 numaralı bendinde yapılan değişiklik ve 14 ncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 77 nci maddesinin 2 numaralı bendinde yapılan değişiklik 1.1.1981 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde, 14 ncü madde ile yapılan diğer değişiklikler 1.1.1983 tarihinde,

c) Diğer maddeleri 1.1.1982 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

Yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Kanun hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.