EN
TR
31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 202 sayılı Kanunla değişik 12 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"İşletme büyüklüğü ölçüsü
MADDE 12
Küçük çiftçi muaflığını tâyin bakımından, bir takvim yılı içinde nazara alınacak işletme büyüklüğü ölçüleri şunlardır:
1 inci grup Hububat ziraatinde ekili arazinin yüz ölçümü toplamı 300 dönümü;
2 nci grup: Bakliyat, ayçiçeği, afyon, susam, keten ziraatinde ekili arazinin yüz ölçümü toplamı 220 dönümü;
3 üncü grup: Pamuk ziraatinde ekili arazinin yüz ölçümü toplamı 150 dönümü;
4 üncü grup: Pancar, patates, soğan, sarımsak, kavun, karpuz, çeltik, kendir ziraatinde ekili arazinin yüz ölçümü (toplamı 90 dönümü;
5 inci grup: Tütün, çay, sebze ziraatinde ekili arazinin yüz ölçümü toplamı 50 dönümü (Çayda mahsul verebilecek hale gelmiyenler hariç);
6 ncı grup: Meyva verebilecek hale gelmiş bağ, incir ve fındık ziraatinde yüz ölçümü toplamı 150 dönümü;
7 nci grup: Meyva yetebilecek hale gelmiş antep fıstığı ve zeytinliklerde 1500 ağacı;
8 inci grup: Meyva verebilecek hale gelmiş narenciyede 500 ağacı;
9 uncu grup: Diğer meyva ve mahsul ziraatinde ekili arazinin yüz ölçümü toplamı 75 dönümü (Meyva ve mahsul verebilecek hale gelmiyenler ile palamut hariç);
10 uncu grup: Büyükbaş hayvan sayısı 50 adedi, (İş hayvanları ile iki yaşındaki büyükbaş hayvanlar hariç);
11 inci grup: Küçükbaş hayvan sayısı 250 adedi, (Bir yaşındaki küçükbaş hayvanlar ile kümes hayvanları hariç);
Yukarda yazılı ziraat gruplarının birkaç tanesinin içine giren zirai faaliyetlerin birarada yapılması halinde, en fazla iki grupa ait işletme büyüklüklerinin bu gruplar için yukarda yazılı hadlerin yarısını aşmadığı takdirde muaflık devam eder.
Yukarda zikredilen meyveli ve meyvesiz ağaçlarda meyva veya mahsul verebilecek hale gelme durumu başlangıcı Tarım ve Maliye Bakanlıklarınca müştereken tesbit olunur."
Aynı kanunun 202 sayılı Kanunla değişik 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"Satış tutarı ölçüsü
MADDE 13
Küçük çiftçi muaflığından istifade edebilmek için zirai mahsullerin bir takvim yılı içindeki satış bedelleri tutarının 30 bin lirayı geçmemesi şarttır. Bu had, balıkçılar için 40 bin liradır.
Arazı üzerinde yapılmıyan zirai faaliyetler ile kara ve su avcılığında ve 12 nci maddede işletme büyüklüğü ölçüsü gösterilmiyen zirai faaliyetlerde muaflık yalnız yıllık satış tutarı ölçüsüne göre tâyin olunur."
Aynı kanunun 202 sayılı Kanunla değişik 19 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"Zirai kazançlarda istisna
MADDE 19
31/12/1960 tarih ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 27/12/1963 tarih ve 365 sayılı Kanunla değişik 19 uncu maddesinde yazılı istisna hadleri 10 bin lirayı aşmıyan sâfi kazançlara uygulanmak kaydiyle 2 500 liraya indirilmiştir."
Aynı kanunun 48 inci maddesinin 1 inci fıkrasının 1-9 numaralı bendlerınde yazılı hadler % 25 (Yüzde yirmibeş) oranında indirilmiştir.
Aynı kanunun 19/12/1963 tarihli ve 202 sayılı Kanunla değişik 81 inci maddesinin 4 üncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
Maliyet değerinin mükelleflerce tesbit edilememesi halinde Vergi Usul Kanununda yazılı takdir komisyonlarınca tesbit edilecek maliyet değeri, ticari kazancı bilanço esasına göre tesbit edilen işletmelerde maliyet bedeli yerine son bilânçoda yazılı değerler esas tutulur.
Aynı kanunun 91 inci maddesinin 3 üncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu fıkradan sonra bir fıkra eklenmiştir:
Tam mükellefiyete tabı olanların (Geliri, götürü gider usulüne göre tesbit edilen zirai kazançlarla sair kazanç ve iratlardan ibaret olanlar, 87 nci madde gereğince ihtiyari toplama hakkından faydalanan menkul ve gayrimenkul sermaye iradı sahipleri ve ücret erbabı hariç) yıllık beyannamelerinde gösterecekleri gider bildirimleri şunlardır:
1. İşyeri dışında kalan yerler için ödenen kiralar,
2. Sayfiye giderleri; (Yol giderleri dâhil),
3. Özel otomobil vesair kara, su ve hava taşıtları ve bunların takribi giderleri (Bunlar için ödenen vergi, resim ve harçlar dâhil),
4. Hizmetçi, mürebbiye, şoför ve bahçıvan gibi özel hizmetlerde çalıştırılanların sayısı ve bunların takribi giderleri,
5. Öğrenim giderleri (Kati miktarı bilinmiyorsa takribi miktarı),
6. Geçim, ısıtma, aydınlatma, telefon giderleri ile dernek ve kulüplere ödenen aidatların gerçek miktarları, gerçek miktarları bilinmiyorsa takribi miktarları (İşletmede istihsal olunan zirai mahsullerden teşebbüs sahibi ile eşi ve velâyeıt altındaki çocukları tarafından istihlâk edilenler hariç).
Yukarıki bendlerde yazılı giderler, eş ve çocuklarla diğer kimseler için yapılan giderler de dâhil olmak üzere bir takvim yılı içinde yapılan giderlerdir.
Aynı kanunun 104 üncü maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir:
Bu madde hükmünün uygulanmasında, muhtelif ücret ödemesi, ayrı ayrı işverenler tarafından yapılan ödemelerle aynı işveren tarafından başka başka hizmetler karşılığında yapılan ödemeleri ifade eder.
Aynı işveren tarafından, her ne nam ile olursa olsun, başka başka hizmetlerin karşılığını teşkil etmeksizin yapılan ödemeler, muhtelif ücret ödemesi sayılmaz.
31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 202 sayılı Kanunla değişik 111 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"Ortalama kâr haddi esası
MADDE 111
Kısmen veya tamamen perakende satış yapan ticaret erbabı ile imalâtçıların; otel, pansiyon, bar, gazino, lokanta, kahvehane, kır bahçesi, plaj ve emsali eğlence ve istirahat yeri işletenlerin ve her nevi taşıma işleriyle iştigal edenlerin gösterdikleri gayrisâfi kazançlar; Vergi Usul Kanununa göre tesbit edilen ortalama kâr hadlerinin, ticaret erbabı ile imalâtçılarda perakende satılan emtianın maliyet bedeline, bunlar dışında kalanlar da işletme giderlerine uygulanması sonucunda bulunacak miktarlara göre düşük bulunduğu ve düşüklük sebepleri izah olunmadığı takdirde, beyan edilen gayrisâfi kazançlar yerine, bulunan bu miktarlar vergi matrahına esas tutulur.
Mükellefler düşüklük sebeplerini beyannameleri ile birlikte yazılı olarak izah edebilirler. Beyannameleri ile birlikte yazılı izahatta bulunmıyanlar, beyannamelerini verdikleri tarihten itibaren altı ay zarfında ve 15 günden az olmamak üzere tâyin edilecek süre içinde, izaha davet olunurlar. Süresi içinde cevap verilmediği takdirde, düşüklük sebepleri izah edilememiş sayılır.
Mükelleflerin verecekleri izahat ve vesikalar; müstakil vergi dairesi olan yerlerde ilgili vergi dairesi müdürü, olmıyan yerlerde mahallin en büyük malmemuru, bunların mazeretleri halinde tevkil edecekleri zatın başkanlığında vergi dairesinin ilgili vergi memurundan ve mahallî ticaret odalarınca, olmıyan yerlerde belediyelerce üç yıl için seçilmiş bir üyeden kurulu komisyon tarafından incelenir.
Mükellef izahatı kısmen veya tamamen kabul edilmediği takdirde, kabul edilmiyen kısım vergi tarhına esas olur.
Mükelleflerin beyanlarına göre vergi tarh edildikten sonra, yukardaki fıkraya dayanılarak hesaplanacak gayrisâfi kazançlardan doğan ve miktarı 1 000 liradan yukarı olan matrah farkları üzerinden ayrıca cezasız olarak ikmalen vergi tarh olunur.
Bu maddede sözü edilen işletme giderlerinin nelerden ibaret olduğu Maliye Bakanlığınca tesbit ve ilân olunur.
Yukardaki hükümlerde yer alan «Perakende satış» tan maksat; satışı yapılan madde ve malzemenin aynen veya işlendikten sonra satışını yapan kimseler dışındakilere satılmasıdır."
Aynı kanunun 113 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
"Gider esası
MADDE 113
Mükelleflerce yıllık beyannamede gösterilen veya vergi incelemeleri sırasında tesbit olunan gelir, mükelleflerce bildirilen veya vergi incelemeleri sırasında maddî delillere istinaden tesbit olunan 91 inci maddeye göre beyanı mecburi giderlerden düşük bulunduğu ve düşüklük miktarı 1 000 lirayı aştığı takdirde, aşan miktarın tamamı, beyannamenin ilgili bulunduğu dönem içinde elde edilmiş ve vergisi ödenmemiş gelir sayılır ve bu miktar üzerinden ikmalen cezasız vergi tarh olunur.
Şu kadar ki, incelemede noksan görülen ve kesin miktarı maddî delillere göre tesbit edilemiyen gider unsurlarının miktarı Takdir Komisyonunca tâyin, olunur.
Bu hükme göre tarhiyat yapılabilmesi için beyannamede gösterilen giderlerin incelenmesi ve giderlerdeki fazlalığın servetten yapılan harcama ile, borçla veya başka bir kaynaktan karşılandığının mükellef tarafından inceleme sırasında izah olunamaması şarttır."
Aynı kanuna aşağıda yazılı geçici 10 uncu madde eklenmiştir:
GEÇİCİ MADDE 10
Gelir Vergisine tabi çiftçilerin en geç 1967 yılına ve ortalama kâr hadlerinin tesbitine dair komisyonlar kurulup bu hadler tesbit edilinceye ve Gelir Vergisi Kanununun bünyesinde bu bakımdan gerekli değişiklikler yapılıncaya kadar verecekleri yıllık Gelir Vergisi beyannamelerinde gösterdikleri zirai kazançlar üzerinden hesaplanan yıllık gelir vergileri (Yıllık beyannamelerde çeşitli kaynaklardan kazanç ve irat gösterilmesi halinde yıllık verginin zirai kazanca isabet eden kısmı) aşağıda yazılı birimlere göre bulunan miktarlardan az olamaz. Az olduğu takdirde, bu miktarlara yükseltilir.
1 inci grup: Hububat ziraatinde ekili arazinin; İlk 300 dönümü için dönümünden 1 lira,
Sonra gelen 300 dönümü için dönümünden 1,50 lira,
Sonra gelen 300 dönümü için dönümünden 3 lira,
Sonra gelen dönümleri için dönümünden 4 lira,
2 nci grup: Bakliyat, ayçiçeği, afyon, susam, keten ziraatinde ekili arazinin;
İlk 220 dönümü için dönümünden 1,50 lira,
Sonra gelen 220 dönümü için dönümünden 2 lira,
Sonra gelen 220 dönümü için dönümünden 4 lira,
Sonra gelen dönümleri için dönümünden 5 lira,
3 üncü grup: Pamuk ziraatinde ekili arazinin;
İlk 150 dönümü için dönümünden 2 lira,
Sonra gelen 150 dönümü için dönümünden 3 lira,
Sonra gelen 150 dönümü için dönümünden 6 lira,
Sonra gelen dönümleri için dönümünden 7 lira,
Kıraç ve susuz arazide yapılan pamuk ziraatinde yukarıda yazılı birimleri, mahallî idare heyetlerinin müspet mütalâasına dayanılarak üçte bire kadar indirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir,
4 üncü grup: Pancar, patates, soğan, sarımsak, kavun, karpuz, çeltik, kendir ziraatinde ekili arazinin;
İlk 90 dönümü için dönümünden 3 lira,
Sonra gelen 90 dönümü için dönümünden 5 lira,
Sonra gelen 90 dönümü için dönümünden 10 lira,
Sonra gelen dönümleri için dönümünde 12 lira.
5 ici grup: Tütün, çay ve sebze ziraatinde ekili arazinin (Çayda mahsul verebilecek hale gelmiyenler hariç);
İlk 50 dönümü için dönümünden 6 lira,
Sonra gelen 50 dönümü için dönümünden 9 lira,
Sonra gelen 50 dönümü için dönümünden 18 lira,
Sonra gelen dönümleri için dönümünden 20 lira,
6 ncı grup: Meyva verebilecek hale gelmiş bağ, incir ve fındık ziraatinde;
İlk 150 dönüm için dönümünden 2 lira,
Sonra gelen 150 dönüm için dönümünden 3 lira,
Sonra gelen 150 dönüm için dönümünden 6 lira,
Sonra gelen dönümleri için dönümünden 7 lira,
7 nci grup: Meyva verebilecek hale gelmiş Antepfıstığı ve zeytinliklerde;
İlk 1 500 ağaç için ağacından 20 kuruş,
Sonra gelen 1 500 ağaç için ağacından 30 kuruş,
Sonra gelen 1 500 ağaç için ağacından 55 kuruş,
Sonra gelen ağaçlar için ağacından 70 kuruş,
8 inci grup: Meyva verebilecek hale gelmiş narenciyede;
İlk 500 ağaç için ağacından 60 kuruş,
Sonra gelen 500 ağaç için ağacından 90 kuruş,
Sonra gelen 500 ağaç için ağacından 180 kuruş,
Sonra gelen ağaçlar için ağacından 200 kuruş,
9 uncu grup: Diğer meyva ve mahsul ziraatinde ekili arazinin (Meyva ve mahsul verebilecek hale gelmiyenler ve palamut hariç);
İlk 75 dönüm için dönümünden 4 lira,
Sonra gelen 75 dönüm için dönümünden 6 lira,
Sonra gelen 75 dönüm için dönümünden 12 lira,
Sonra gelen dönümler için dönümünden 14 lira,
10 uncu grup: Büyükbaş hayvanlarda (İş hayvanları, yaşındaki büyükbaş hayvanlar hariç);
İlk 50 büyükbaş hayvan için hayvan başına 6 lira,
Sonra gelen 50 büyükbaş hayvan için hayvan başına 9 lira,
Sonra gelen 50 büyükbaş hayvan için hayvan başına 18 lira,
Sonra gelen hayvanlar için hayvan başına 20 lira.
11 inci grup: Küçükbaş hayvanlarda (Bir yaşındaki küçükbaş hayvanlar ile kümes hayvanları hariç);
İlk 250 küçükbaş hayvan için hayvan başına 1 lira,
Sonra gelen 250 küçükbaş hayvan için hayvan başına 2 lira,
Sonra gelen 250 küçükbaş hayvan için hayvan başına 4 lira,
Sonra gelen küçükbaş hayvanlar için hayvan başına 5 lira,
Yangın, yer sarsıntısı, yer kayması, su baskını, kuraklık, don, muzir hayvan ve haşarat istilâsı, dolu ve kasırga, hayvanlarda salgın hastalıklar, mantar ve virüs hastalıkları ve bunlara benzer âfetler yüzünden mahsul ve hayvanların en az üçte birinin kaybedilmesi halinde mükellefin o sene için tahakkuk etmiş asgari vergisinin tamamı terkin olunur.
Hasarın varlığını ve zarar derecesini mahallî idare heyetleri yaptıracağı tahkikat üzerine tesbit ederler.
Yukarıda yazılı asgari vergilere tekabül edecek nisbette kazanç sağlamadığını iddia eden mükelleflerin bu iddiaları yapılacak vergi incelemeleri ile sabit olduğu takdirde asgari vergi alınmaz.
Ortaklıklarda asgari vergi işletme sahibinden alınır.
Bu kanunun;
a) 1, 2, 3, 4, 5 ve 10 uncu maddeleri 1964 takvim yılı başından;
b) Diğer maddeleri 1/3/1964 tarihinden; itibaren uygulanır.
Devlet Personel Kanunu ile hâkimlerin ve sair yargı mercileri mensuplarının aylık ve ödenekleri hakkında Personel Kanununa muvazi olarak Anayasa gereğince düzenlenmesi gereken kanunların yürürlüğe gireceği tarihe kadar, 4936, 5017, 5027, 6564, 6995, 7197, 7241 sayılı, 5/1/1961 günlü ve 231 sayılı, 22/4/1962 günlü ve 44 ve 45 sayılı, 5/7/1962 günlü ve 60 sayılı, 26/10/1963 günlü ve 357 sayılı kanunlar ile diğer özel kanunlara göre aylıklardan ayrı olarak ödenen ödenekler muhtelif ücret ödemesi sayılır ve bu kanunun 7 nci maddesi bu ödemeler hakkında uygulanmaz.
Gelir Vergisi Kanununun bu kanunun 8 inci maddesiyle değiştirilmiş olan 111 inci maddesinde sözü edilen komisyon, ticaret odaları veya belediyelerce ilk uygulama yılında iştirak ettirilecek üye, mahallin en büyük mülkiye âmirinin yazılı talebi üzerine bu idarelerce, en geç 15 gün içinde tefrik edilerek bildirilir.
Bu kanunun 6, 8 ve 9 uncu maddeleriyle Gelir Vergisi Kanununun 91, 111 ve 113 üncü maddelerinde yapılmış olan değişiklikler 1963 takvim yılı gelirleri için verilen beyannameler hakkında da uygulanır. Sözü edilen hükümlerle ilgili değişikliklerin ne suretle yerine getirileceği Maliye Bakanlığınca tâyin ve tesbit olunur.
Yürürlük
Bu kanun yayımı tarihinde yürürüğe girer.
Yürütme
Bu kanun hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.
