EN
TR
Basın ilân Kurumu teşkiline dair 195 sayılı Kanun uyarınca yayınlanacak ilân ve reklâmlar ile bunları yayınlayacak mevkuteler hakkındaki 15 Şubat 1977 tarihli ve 67 sayılı Genel Kurul Kararı'nın 5, 16, 26, 36, 49, 54, 56, 58 ve 61. maddeleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
Mevkute
MADDE 5
Basın Kanunu hükümleri dairesinde çıkarılan günlük veya günlük olmayan gazeteler ile belli aralıklarla yayınlanan dergiler bu karara göre, mevkute sayılır.
Prova tezgâhlarında veya teksir makinelerinde basılan veya ansiklopediler gibi, aralıklarla ve fasiküller halinde yayınlanan ve aktüalitesi olmayan her türlü matbua, adı ne olursa olsun, gazete veya dergi sayılamaz.
Genel olarak
MADDE 16
Günlük gazetelerin 2. maddede sayılan ilân ve reklâmları yayınlayabilmeleri için, genel olarak, aşağıdaki maddelerde gösterilen (münderecat, yüzölçümü, kadro, fiilî satış, en az yayın hayatı süresi ve diğer) vasıfları haiz olmaları lâzımdır.
5953 sayılı Kanunun 20. maddesine göre Şeker ve Kurban Bayramlarında yayınlanan bayram gazeteleri yukarıdaki hükmün, dışındadır.
Günlük gazete yayınlanan yerlerde mahalli idareler tarafından çıkarılan gazetelere, bunlar günlük de olsalar, resmi ilân verilmez.
Dizgi ve baskı tekniği
MADDE 26
Makine ile dizilip, rulo kağıt işleyen makinelerde basılan gazetelerin yayınlandığı yerlerde, diğer gazetelerin de aynı şekilde dizilip basılması şarttır. Ticaret ve Meslek gazeteleri ile yabancı dilde yayınlanan gazeteler, düz makinede de basılabilir.
Makine ile dizilen ve yüzölçümü 0,90 metrekare veya daha fazla olan gazete yayınlanan yerlerde, diğer gazetelerin yüzölçümü 0,90 metrekareden az olamaz.
Rulo kâğıt işleyen makinelerin mahdut olduğu yerlerde, birinci fıkrada öngörülen şartın uygulama imkânı gözönünde tutulur.
Diğer ödevler
MADDE 36
Mevkutelerin her nüshasında, dizildiği ve basıldığı matbaaların gösterilmesi lâzımdır.
Gazetelerin ve diğer mevkutelerin yerine getirmesi gereken sair ödevleri, ilgili bölümlerde ayrı ayrı gösterilmiştir.
İktisabta ölçü ve açıklama
MADDE 49
Gazetelerde, iktibas suretiyle yayınlanan haber, röportaj ve diğer yazılar, basında yerleşen gelenek ve meslek ahlâkı ölçüsünü geçemez.
Yabancı, dilde yayım yapan günlük gazeteler, Türkiye'de çıkan gazetelerden yapacakları iktibaslarda aynı ölçüye uyarlar.
İktibaslarda, iktibasın yapıldığı mevkutelerin adı ve tarihleri açıkca belli edilir.
birden fazla günlük gazetenin, aynı tarihi taşıyan nüshalarında, birden fazla derginin ise aynı sayılarında yer alan benzer yazılar iktibas sayılmaz ve 18. madde hükmüne göre işlem yapıılr.
Baskı, dağıtım ve asgari satış fiyatı
MADDE 54
Günlük tirajı, kendileri için tesbit edilen asgari fiilî satış miktarı civarında olan gazetelerin, günlük baskılarını ara vermeden, bir defada ve normal süre içinde tamamlamaları lâzımdır.
Günlük gazeteler, tarihini taşıdığı gün, yayınlandığı yerlerdeki bayilerde bulunacak şekilde dağıtılır.
Günlük gazetelerin beher nüshasının satış fiyatı, 250 kuruştan daha az olamaz.
Asgari iade miktarı
MADDE 56
Asgarî fiilî satışın hesabında, iadesiz gösterilen satışlar şayanı kabul değildir. Özellikle, tirajı, şart koşuları asgarî fiilî satış miktarı civarında olan gazetelerin, fiilen ve kayden tesbit edilecek iadeleri % 15’den daha az olamaz.
İade ve bozuk gazeteler ile bobin artığı ve patlak bobin gibi baskıda kullanılamayan her türlü kağıdın, Bakanlar Kurulu’nca tesbit edilen devlet kuruluşuna devredildiği, şayet böyle bir tesbit yoksa satışın kime yapıldığı fatura ile belgelendirilir. Satışın özel kişilere yapılması halinde fiyatın, serbest piyasadaki rayiç bedelin altına düşmemesi şarttır.
Abonelerle ilgili hususlar
MADDE 58
Abonelerin, asgari fiili satışın hesabında dikkate alınması için, uyulması gereken esaslar ve şartlar aşağıda gösterilmiştir.
A. Abone süresi: Gazete, hangi nev'iden olursa olsun, süresi (6) aydan az olan aboneler geçerli değildir.
B. Abone oranı: Bedeli tahsil edilmiş dahi olsa, siyasî gazetelerin, kendilerine ait asgari fiilî satış miktarının % 30’unu aşan aboneleri dikkate alınmaz.
C. Abone bedeli: a) Siyasi, mesleki ve yabancı dilde yayınlanan gezetelerin abone bedelleri, 54. maddede öngörülen asgari satış fiyatının altına düşmemek ve indirim oram % 40’ı geçmemek üzere, kendi günlük satış fiyatı ile abone süresinin çarpımı sonucu bulunacak meblâğdan,
b) Ticaret gazetelerinin yıllık abone bedelleri de 750,- liradan daha az olamaz.
D. Abone Komisyonu: Ticaret gazeteleri dışındaki gazetelere abone sağlayanlara hiç bir komisyon verilemez. Ticaret gazetelerine abone sağlayanlara verilecek komisyon ise, abone bedelinin % 25’inden fazla olamaz.
E. Abonelere sevk zamanı; a) Siyasî sabah gazeteleri, ticaret gazeteleri, mesleki gazeteler ve yabancı dilde yayınlanan gazetelerin, tarihini taşıdığı gün saat 9.00’a kadar,
b) Akşam gazetelerinin ise, tarihini taşıdığı gün saat 17.00 ye kadar abonelere sevk edilmek üzere postaya verilmeleri şarttır.
Resmi ilan kontenjanı
MADDE 61
Gazetelerin aylık resmî ilân kontenjanı, kendilerine ait «gösterge» nin, her ay sonunda hesaplanacak «resmî ilân katsayısı» ile çarpılması suretiyle bulunur.
Resmî ilân katsayısı, bir mahalde bir ay boyunca yayınlatılan resmî ilânlar tutarının, o mahalde çıkan ve yayınlama hakkına sahip olan gazetelerin gösterge sayıları toplamına bölünerek elde edilir.
I. Resmî ilân kontenjanına esas teşkil eden gösterge sayılan aşağıdadır;
A. Siyasî gazeteler:
a) Yüzölçümü 1,80 metrekareden ve günlük fiilî satışı 10.000’den az olmayanlar için: 180
b) Diğerleri için: 150
B. Ticaret Gazeteleri:
a) Abone miktarı 3.000'den az olmayanlar için 150
b) Diğerleri için 120
C. Meslek Gazeteleri ile Yabancı Dilde Yayınlanan Gezeteler için: 30
II. İstanbul, Ankara ve İzmir’de yayınlanan gazetelerin esas gösterge sayılarına, aşağıda belirtilen her farklı özellik için, kendi nev’ilerine ait göstergenin 1/6'sı oranında ek gösterge uygulanır.
A. Kadrolarındaki 52. maddede nitelikleri belirtilen kişilerin sayısı, kendi nev’ilerine göre 51. maddede öngörülen toplam asgari kadro miktarının iki katından az olmamak,
B. Yayınlandığı yerin dışında en az bir yerde daha basılmak,
C. Yayınlandığı yerin dışında da mevkute dağıtım amacıyla kurulmuş şirket tarafından dağıtılmak.
III. Ek gösterge uygulamasında :
A. Yukarıdaki II/A bendi hükmünden yararlanabilmek için, asgari kadro miktarının iki katı kadar personelin, 21. maddedeki gibi yalnız bir gazetenin kadrosunda bulunması lâzımdır.
B. Yukarıdaki II/C bendi hükmünden yararlanabilmek için anılan şirkete bağlı en az 30 ilde 300 başbayilik teşkilâtı bulunması ve dağıtımın, günü gününe bu şirkete ait araçlarla veya bu şirketle aralarında özel sözleşme yapılmış nakliyeciler aracılığıyla gerçekleştirilmesi lâzımdır.
Bu ciheti; dağıtım ve başbayilik listeleri, fatura ve nakliye sözleşmeleri ile gerekli görülecek sair bakımlardan belgelendirmek ödevi, ilgili gazeteye aittir.
Bu Genel Kurul Kararı, Resmî Gazete’de yayınlandığı tarihte yürürlüğe girer.
