EN
TR
Genel esaslar
Amaç : Bu Yönetmelik 832 sayılı Kanunun 38 inci maddesi hükmü gereğince Silâhlı Kuvvetler eylemli personel kadrolarının ve ordu mallarının ne suretle denetleneceği hakkındaki usulleri tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır.
Kapsam : Bu Yönetmelik Silâhlı Kuvvetlerdeki (Jandarma Genel Komutanlığı dahil) Mal saymanlıkları ile askeri eylemli personel kadrolarının denetimini kapsar.
Tarifler :
a) Ordu malı : Silâhlı Kuvvetler elinde bulunan her çeşit Devlet malıdır.
b) Mal Saymanı : Ordu malının alınmasını, saklanmasını, mevzuata uygun olarak dağıtımını ve harcanmasını sağlamak, bunlara ait hesap ve kayıtları tutmak, Sayıştay’a ve yetkili teftiş kurullarına hesap vermekle sorumlu kimseye denir.
c) Mal Saymanının hesap verme işlemi : Bir bütçe veya hesap yılı veya devresi içinde; mevcut ve alınan, sarf olunan, satış, yok etme veya sair nedenlerle elden çıkarılan her türlü ordu malının miktar ve mahiyetini gösteren kayıt ve belgeleriyle bütün malın veya gerekli görülenlerin Sayıştay'ın ve yetkili teftiş kurullarının sayım ve kontroluna hazır bulundurulmasıdır.
d) Hesap devresi : Beş yılı geçmemek şartıyla birbirini takıp eden ve birden fazla bütçe yıllarını içine alan devredir. Bu devre, Sayıştay Başkanlığınca tespit olunarak Millî Savunma Bakanlığına bildirilir.
e) Zamanı idare çizelgesi : Saymanın birlik veya kurumu, sınıf ve rütbesi, adı, soyadı, sicil numarası, göreve başlama ve görevden ayrılma tarihleri, imza örneği ile saymanlık görevini yaptığı süre içerisinde mal sorumlularını gösterecek şekilde hazırlanmış ve yetkili komutan veya kurum amiri tarafından imza ve mühürle onaylanmış bir çizelgedir. (Örnek : 1)
f) Devir çizelgesi : Sayım sonuçlarıyle uygunluğu veya farkları temin ve tespit edilmiş olarak saymanın kaydında bulunan ve yeni yıla devreden malları gösteren çizelgedir. (Örnek 2, 3)
Bu çizelge; taşınmaz mallar, sarfedilemiyen, sarfedilebilen miadlı, sarfedilebilen miadsız mallar için ayrı ayrı hazırlanır.
g) Birleştirilmiş devir çizelgesi : Hesap devresi içerisindeki bütçe yıllarına ait devir çizelgelerinin birleştirilmesiyle meydana getirilir. (Örnek 4, 5)
Bu çizelgede; taşınmaz mallar, sarfedilemiyen, sarfedilebilen miadlı sarfedilebilen miadsız mallar için ayrı ayrı hazırlanır.
i) Teftiş Kurulu : Birden fazla müfettiş yetki ve niteliğini haiz subay veya yüksek tahsilli sivil personelden meydana gelir. Subay müfettişlerden kıdemli olanı teftiş kurulunun başkanıdır.
j) Teftiş dosyası : Teftiş kurullarının yapmış oldukları yıllık hesap teftişleri sonunda düzenledikleri dosyadır. İçersinde saymanlığın cins ve çapma göre devir çizelgesi, belge teftiş çizelgeleri, durum ve hesap teftiş raporları, sandık ambalaj tutanağı ve var ise borç çıkarma işlemleri, çeşitli tutanak ve ekleri gibi evrak bulunur.
k) Teftiş sandığı : Teftiş hesap evrakının emniyetle Arşive gönderilmesini ve arşivde uzun süre saklanmasını sağlamak amacıyla belli şekil ve ölçüler üzerine yapılmış bir ambalaj sandığıdır.
l) Tasfiye teftişi : Çeşitli sebeplerle faaliyeti sona erdirilen ve üzerindeki bütün malı L-101 Ordu Mal Yönetmeliğinin tespit etmiş olduğu masraf (Çıktı) belgeleriyle başka saymanlara vermiş ve kayıtlarındaki malın hesabını sıfıra indirmiş bulunan saymanın teftişidir.
m) Dairesi : Teftiş konusunda saymanın dairesi, kendisini teftiş «den teftiş kurulu veya müfettişin bağlı olduğu dairedir. Jandarmada bu dairenin karşılığı Jandarma Genel Komutanlığı Ordu Malı Teftiş Kurulları Başkanlığıdır.
n) Diğer terimler : Bu Yönetmelikte geçen diğer terimler L-101 Ordu Mal Yönetmeliğinde geçen terimlere uygun anlamda kullanılmıştır.
Denetleme usulleri
Kadroların denetimi aşağıdaki şekilde yapılır :
a) Askerî eylemli personel kadrolara hazırlanırken önceden Sayıştay vizesinden geçirilmez.
b) T. B. M. M. Karma Bütçe ve Plan Komisyonunca kabul edilen askerî eylemli personel kadrolarının birer nüshaları da Sayıştay Başkanlığı ile Maliye Bakanlığına gönderilir.
c) Komutan veya kurum amirliklerince (İta amirliklerince); istendiğinde, Sayıştay denetçilerine mevcut ve kayıtlara uygun personel miktarını gösterir onaylı bir çizelge verilir.
Ordu mallarının denetimi aşağıdaki esaslara göre yapılır :
a) Millî Savunma Bakanlığı Silâhlı Kuvvetler (Jandarma hariç) bünyesindeki, İçişleri Bakanlığı da, Jandarma Genel Komutanlığı bünyesindeki mal saymanlıklarının yıllık hesap teftişlerini kendi teftiş organları vasıtasiyle yaptırırlar.
b) Bütün mal saymanları her bütçe yılının hesabını; müteakip bütçe yılının ilk gününden itibaren Millî Savunma Bakanlığı Teftiş Dairesi Başkanlığına bağlı teftiş kurullarına, Jandarma Genel Komutanlığı Ordu Malı Teftiş Kurulları Başkanlığına bağlı teftiş kurullarına vermekle zorunludurlar,
c) Lağv veya tensik gibi sebeplerle faaliyeti sona erdirilen saymanlıkların hesapları öncelikle tasfiye teftişine tabi tutulur.
d) Savaş, seferberlik fevkalâde hal ve diğer zorunlu sebeplerle sayım ve teftişi yapılamıyan saymanlıkların teftişi ve bu haller sonuçlarınca hemen yapılır.
Sayım ve teftişin yapılamadığı süre bir teftiş yılı sayılır.
e) Teftişin yapılacağı tarih ilgili komutan, kurum amiri ve mal saymanına önceden bildirilmez.
f) Yıllık hesap teftişini, teftiş kurullarına görevde bulunan say man verir. Hastalık, yurt dışı veya yurt içi görevi sebebiyle bulunma yan saymanın yerine vekili teftiş verir. Böyle bir teftişin verilmesinde her türlü sorumluluk saymana aittir.
g) İstenildiği anda hesap vermeğe hazır bulunmayan veya bun dan kaçınan saymanlar hakkında kanunî işleme geçilmekle beraber teftiş kurulu veya dairesinin isteği üzerine gerekirse birlik veya kurumları (Sorumlular) üzerindekiler de dahil olmak üzere bütün ordu malının muhafaza edildiği depoların yetkili komutan veya kurum amirliğince teşkil edilecek kurul tarafından sayım ve tartısı yaptırılır. Aynı kurul saymanın teftişe tabi bütün evrakını bir tutanakla tespit ederek teftiş kuruluna verir.
Denetleme sonuçları hakkında yapılacak işlem
Teftiş kurullarınca yapılan hesap teftişleri sonunda :
a) Teftişte saymanın açığı görülmese teftiş dosyası BORÇSU düzenlenerek dairesine gönderilir.
b) Teftiş kurullarınca suç olmadığına kanaat getirilen, miktar ve mahiyet itibariyle önemi az olan açığın tespiti halinde :
(I) Sayman veya açıkla ilgili olanlar borcu aynen veya bedeler ödemeyi kabul ettiği takdirde, borç usulüne göre ödetilir. Teftiş dosyası BORÇSUZ düzenlenerek dairesine gönderilir.
(II) Sayman veya açıkla ilgili olanlar bu borcu aynen ödemeyi kabul etmezse teftiş dosyası BORÇLU düzenlenerek dairesine gönderilir. Bu borca ait lüzumlu bilgiler dairesince de bir ay içinde Sayıştay'a intikal ettirilir.
c) Suç bulunduğuna kanaat getirilen her türlü açık için 353 sayıl Kanunun 16 ncı maddesi gereğince adlî koğuşturma yapılmak üzere boru konusu, nezdinde askerî mahkeme bulunan komutanlık veya kurun amirliğine bildirilir. Teftiş dosyası BORÇLU düzenlenerek dairesine gönderilir. Dairesincede bu konuda Sayıştay'a bilgi verilir.
Teftiş Kurullarınca yapılan hesap teftişleri sonunda :
a) Suç bulunmadığına kanaat getirilen fazla mallar için irade alınma işlemi yapılır. Herhangi bir kanunî koğuşturma yapılmaz. Tefti dosyası buna göre ve BORÇSUZ düzenlenerek dairesine gönderilir.
b) Suç bulunduğuna kanaat getirilen fazla mallar için yine irad alınma işlemi yapılmakla beraber sayman veya sorumluları hakkında koğuşturma yapılmak üzere olay, nezdinde askerî mahkeme bulunan komutanlık veya kurum amirliğine intikal ettirilir. Teftiş dosyası buna göre ve BORÇSUZ düzenlenerek dairesine gönderilir.
c) Teftiş sonunda herhangi bir sebeple fazla görülüpte irada alınan malların sonradan açığı tespit edilen bir saymanlığa ait olduğu söz konusu olursa :
(I) Açığı çıkıp diğer saymanın fazla mallarının kendisine ait olduğunu iddia eden saymanın müracaatı üzerine açığı çıkaran teftiş kurulu ile fazla malı tespit eden teftiş kurulu arasında inceleme sonucu uygunluk sağlanırsa dairesinin vereceği talimat gereğince hareket edilmek suretiyle açık kapatılır.
(II) Açığı sebebiyle teftiş dosyası BORÇLU düzenlenerek dairesine gönderilmiş ve bu meyanda mahkemeye verilmiş olan saymanın bilâhara başka bir saymanda tespit olunan fazlaların kendisine ait olduğuna dair müracaatı üzerine bu fıkranın birinci bendindeki işlem yapılarak dairesince mahkemeye bilgi verilir.
(III) Teftiş sonucu herhangi bir malda meydana gelen açığın aynı saymanlığın geçmiş senelerde yapılmış olan teftişlerinde yanlış İrada alınma işleminden meydana geldiği inceleme sonucunda tespit edilirse, gerekli mahsup işlemi yapılarak dosya BORÇSUZ olarak düzenlenir.
(IV) Dış yardım malzemesini alan depo ve benzeri teşekküllerde SAYIM DÜZELTMELER malzemenin toplam değerleri üzerinden de yapılabilir.
Aynen veya bedelen ödetmeler
Bedelen ödetmelerde :
a) Borçlu, borcunu bir defada ve tamamen ödediği takdirde nakit saymanlığına yatırılan paraya ait makbuz teftiş dosyasına konur.
b) Borçlu borcunu uygun taksitler halinde ödemek istediği takdirde borçludan ilgili komutan veya kurum amirliğince onaylı bir yüklenme senedi alınarak borçlunun aylık veya ücretini aldığı nakit saymanlığına gönderilir. Borç buraca kayda alındıktan, sonra, kayıt tarih ve numarası teftiş dosyasında belirtilir.
c) Herhangi bir ordu malının hasar veya ziyaa uğratılması halinde bedelen ödetilmesi için Devlet mallarına bu konuda uygulanan genel hükümler saklı kalmak kaydiyle aşağıdaki şekilde hareket olunur.
(I) Malın hasara veya ziyaa uğratıldığı tarihteki tedarik kıymeti esas tutulur.
(II) Malın hasara veya ziyaa uğratıldığı tarih belli değilse, satın alındığı tarih ile hasara veya ziyaa uğratıldığının tespit edildiği tarih arasındaki en yüksek tedarik kıymeti esas tutulur.
(III) Hasara veya ziyaa uğratılan mal yabancı memleketlerden yurda getirilmişse, malın döviz olarak kıymeti nazarı itibara alınır. Malın tedarik edildiği tarihteki döviz kıymeti ile ödetme tarihindeki döviz kıymeti arasında fark varsa ödetme tarihindeki kıymet esas kabul edilir.
(IV) Genel olarak malın eskime payı kadar kıymet ödeme fiyatından düşülür;
Ancak :
(a) Silâh, araç, gereç, mühimmat ve fennî aletler kuvvet komutanlıklarına zaman zaman tespit edilecek ödeme fiyatlarına göre ödetilir. Henüz fiyat tespiti yapılmamış mallar için ilgili makamlarca gerektiğinde kuvvet komutanlıklarından bilgi istenir.
(b) Sarfedilebilen miadlı mallar : Yenileriyle, miadının yarısını doldurmuş olanlar tedarik kıymeti, miadının yarısı ile dörtte üçünü doldurmuş olanlar tedarik kıymetinin yarısı, bunların dışında kalanlar da tedarik kıymetinin dörtte biri üzerinden ödetilir.
(c) Sarfedilebilen miadsız mallar (Sarf ve istihlake mahsus olanlar dahil); tedarik kıymeti üzerinden ödetilir.
(V) Karşılıklı yardım programı ve NATO esaslarına göre yurda girmiş ordu malları için de aynı esaslara güre işlem yapılır.
Aynen ödetmelerde :
a) Borç konusu ordu malının uygun nitelikte bulunduğunu belirten muayene raporu,
b) Malın alındığı yeri ve diğer bilgileri gösteren fatura,
c) Malı irada alan sayman tarafından düzenlenen giriş belgesinin bulunması lâzımdır.
Bütçe yılı ve hesap devresi sonunda yapılacak işlemler
L-101 Ordu Mal Yönetmeliğinin koymuş olduğu esaslar dahilinde yahut komutan veya kurum amirliklerince görülen lüzum üzerine yaptırılan sayım sonuçları da dikkate alınarak her bütçe yılı sonunda sayman, altışar nüsha (Ulş. giderleri mal saymanı yedi nüsha) devir çizelgesi düzenlenir. (Örnek 2, 3)
Bu çizelgelerden :
a) Dört nüshası (Ulş, giderleri mal saymam beş nüsha) teftişe gelecek olan teftiş kuruluna verilir.
b) Bir nüshası da saymanın dosyasında saklanır.
Saymanlar her hesap devresini takip eden yılın Haziran ayı içersinde aşağıdaki çizelgeleri Sayıştay Başkanlığına gönderirler. Bunalrın gönderildiği hakkında dairesine de bilgi verilir.
a) Birleştirilmiş devir çizelgesi (Örnek 4, 5)
b) Zamanı idare çizelgesi veya çizelgeleri (Örnek 1)
c) Hesap devresi içerisinde saymanlar arasında yapılan devir ve teslimlere ait senetlerle bunların ekleri.
Bu çizelgelerin birer nüshaları da 10 uncu maddenin (b) fıkrasında olduğu gibi saymanın dosyasında saklanır.
Bir hesap devresinin bitiminden önce lağv veya tensik gibi sebeplerle faaliyeti sona erdirilen saymanlıklar teftiş kurulları tarafından tasfiye teftişlerinin yapılmasını müteakip 11 inci maddenin (a), (b), (c) fıkralarında belirtilenleri Sayıştay Başkanlığına gönderirler. Bunların gönderildiği hakkında dairesine de bilgi verilir.
Teftişi sonuçlanan hesap evrakı için yapılacak işlemler
Saymanlıkların bütün gelir ve gider belgeleri, bunların ekleri, tutanak ve kayıtlar teftişi yapan teftiş kurullarınca usulüne uygun olarak hazırlanacak bir TEFTİŞ SANDIĞI halinde arşivlerine gönderilir.
Bu teftiş sandıkları ait oldukları hesap devresinin bitiminden itibaren sekiz yıldan aşağı olmamak kaydıyla saklanır.
1969 (Dahil) ve müteakip bütçe yıllarına ait saklanma sürelerini dolduran hesap evrakları görevlendirilecek bir Sayıştay mensubunun iştirakiyle kurulacak en az üç kişiden müteşekkil bir imha komisyonu marifetiyle yakılmak, yırtılmak veya SEKA’ya gönderilmek suretiyle imha olunur.
Borçlu teftiş dosyası ve teftiş sandığının zamanında borçsuza kaldırılması için yapılacak işlem
Sayıştay Başkanlığı ve mahkemeler borcun ilâma bağlanmasını müteakip dairesine bilgi verirler. Bu bilgileri alan daire, ilgili Muhakemat Müdürlüklerinden borcun tahsiline başlandığına dair bilgi ve belgeyi temin ederek borçlu dosya ve teftiş sandığını borçsuza kaldırır.
Çeşitli hükümler
M. S. B. ve İç İşleri Bakanlıklarınca saymanların hesap teftişlerinde takip edilecek usul, prensip, rapor ve kayıt sistemleri yönergelerle tespit edilir.
Bu Yönetmeliğin yayımı ile 1956 tarihli Ordu Malı Teftiş Talimatnamesi yürürlükten kalkar.
Bu Yönetmeliğin hükümleri 1/3/1969 tarihinden geçerli olmak üzere 13 ve 14 üncü maddeleri 832 sayılı Kanunun 102 nci maddesinde bahsedilen Tüzüğün yürürlüğe girdiği tarihte, diğer maddeleri yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Bu Yönetmeliği Millî Savunma, İçişleri ve Maliye Bakanları yürütür.
