EN
TR
Sayı : 91944163-360.99- 96388
Konu : Beton Dökümleri
GENELGE
(2019/06)
İlgi: a) 27.04.2015 tarih ve 11495 sayılı Genelgemiz.
b) 18.12.2018 tarih ve 30629 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Kapsamında Denetimi Yürütülen Yapılara Ait Taze Betondan Numune Alınması Deneylerinin Yapılması, Raporlanması Süreçlerinin İzlenmesi ve Denetlenmesine Dair Tebliğ
Bilindiği üzere; ilgi (b) Tebliğ 25.12.2018 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, TS 13515 standardında da Ocak 2019 tarihinde tadilata gidilmiştir. Bu bağlamda, ilgi (a) Genelgemiz yürürlükten kaldırılmış olup, yapılan düzenlemeler doğrultusunda uygulamanın nasıl yürütüleceğine ilişkin bir takım hususların açıklanmasına ihtiyaç duyulmuştur.
TS 13515 Ek B1'e göre her bir transmikser bir beton yükü olarak kabul edilecek ve bir deney sonucu teşkili için beton yükünden en az üç adet numune alınacaktır. Numunelerin alınmasında en az bir beton yükü, varsa taşıyıcı eleman dökümünde kullanılan betonu temsil edilecek şekilde belirlenecektir.
Taze beton numuneleri, yapı denetim kuruluşunun o işte görevli ilgili denetim elemanın huzurunda TS EN 12350-1 "Taze Betondan Numune Alma" Standardına göre dökülen betonu temsil edecek şekilde bütün imalâta yayılmalı (ilk, orta, son mikserden), numune alman iki beton yükü (transmikser) arasında en az 25 m3 beton hacmi bırakılmalı ve Bakanlığımızdan izin belgeli laboratuvarın deney yapan elemanı veya numune toplama elemanınca içerisine beton etiketi atılarak alınmalı, bu işlem o YİBF'te görevli ilgili denetim elemanınca da onaylanmalıdır.
Bir inşaata aynı gün içerisinde bir beton yükü teslim edilmişse toplam 5 (beş) adet numune alınacak bunlardan 2 (iki) adeti 7. günde, 3 (üç) adeti 28. günde deneye tabi tutulacaktır. Gün içerisinde birden fazla beton yükü teslim edilmişse numune alım miktarı ile 7. ve 28. günlerde kaçar tanesinin deneye tabi tutulacağı hususunda aşağıdaki tabloya göre hareket edilecek olup; dökülmesi planlanan betonun sınıfının C55/67 ve üzerinde olması halinde ise tabloda yer alan numune sayıları iki katma çıkarılacaktır. Tabloda verilen kriterlerden en yüksek numune alma sıklığında en fazla deney sonucu sayısı elde edilecek şekilde belirlenmelidir.
laboratuvarın görevlisi tarafından, TS EN 12390-2 standardına uygun muhafaza edildiğini belirtir tutanak ile şefi veya işin müteahhidinden teslim alınacaktır.
Ayrıca, 4708 sayılı Kanun kapsamında denetimi yürütülen yapılardan sertleşmiş beton (karot) numunesi alınması durumunda, ilk kez alınacak karot numuneleri, o iş için taze beton numunesi alan laboratuvar dışında, işin bulunduğu il sınırları içerisinde bulunan Bakanlığımızdan belgeli diğer laboratuvarca alınacaktır. Karot numunesi, taze beton numunesini alan ve karotu alacak olan laboratuvarların Bakanlığımızdan tasdikli imza yetkisi almış olan Laboratuvar denetçi mühendislerinin gözetiminde, yapı denetim kuruluşu ve yüklenicinin katılımı ile oluşan heyet tarafından tutanakla alınacaktır. İnşaatta kullanılan betonu üreten hazır beton kuruluşu yetkilisi, talebi halinde karot alınması işlemine eşlik edebilecektir. İşin bulunduğu ilde sertleşmiş beton deneyini gerçekleştirecek ikinci bir laboratuvarın bulunmaması durumunda, Valilik binası esas alınarak en yakın ilde bulunan ilgili deneye ilişkin kapsama sahip laboratuvar tarafından sertleşmiş beton numunesi alınacaktır.
Uygulamaların yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda gerçekleştirilmesinin sağlanması için, yazımızın iliniz dâhilindeki yapı ruhsatı düzenleyen tüm kuramlara, Bakanlığımızdan izin belgeli laboratuvarlara, ilinizde faaliyet gösteren hazır beton firmalarına, il yapı denetim komisyonunun asil ve yedek üyelerine, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünüzde görev yapan ilgili personele ve yapı denetim kuruluşlarına, imza karşılığı tebliğ edilmesi hususlarında bilgilerinizi ve gereğini önemle rica ederim.
Şantiyeye teslim edilen betonun dayanım gelişiminin göstergesi olan dayanım oranı, 7 günlük ortalama basınç dayanımının 28 günlük ortalama basınç dayanımına oranıdır. Hazır beton üreticisi tarafından, TS EN 206+A1, Madde 7.2'ye göre beton irsaliyelerinde dayanım oranı ve çökme sınıfına mutlaka yer verilecektir.
Dayanım deneylerinde kullanılacak beton deney numuneleri, TS EN 12390-2 "Dayanım Deneylerinde Kullanılacak Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Küre Tabi Tutulması" standardına göre hazırlanacaktır. Laboratuvar personelince hazırlanan numuneler, TS EN 12390-2 standardına uygun şekilde muhafaza edilmek üzere bir tutanakla şantiye şefi veya işin müteahhidine teslim edilecektir. Numuneler aynı standartta belirtilen süre aralığında
