EN
TR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar
Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde uyulacak idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Bu Yönetmelik;
a) Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu ile Çevresel Etki Değerlendirmesi Ön Araştırma Raporunun hangi tür projeler için isteneceği ve içereceği konuları,
b) Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinde uyulacak idari ve teknik usul ve esasları,
c) Çevresel Etki Değerlendirmesi için Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunun oluşturulması ile ilgili çalışmaları,
d) Yönetmelik kapsamına giren projelerin işletme öncesi, işletme sırası ve işletme sonrası dönemde izlenmesi ve denetlenmesini,
e) Çevresel etki değerlendirmesi sisteminin, çevre yönetiminde etkin ve yaygın biçimde uygulanabilmesi ve kurumsal yapısının güçlendirilmesi için gerekli eğitim çalışmalarını,
kapsar.
Dayanak
Bu Yönetmelik 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 10 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve Kısaltmalar
Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Çevre Bakanlığını,
Çevre: Canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları biyolojik, fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamı,
Etki: Bir projenin hazırlık, inşaat ve işletme sırasında ya da işletme sonrasında, çevre unsurlarında doğrudan ya da dolaylı olarak, kısa veya uzun dönemde, geçici ya da kalıcı, olumlu ya da olumsuz yönde ortaya çıkması olası değişiklikleri,
Etki Alanı: Gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin işletme öncesi, işletme sırası ve işletme sonrasında çevre unsurları olarak olumlu veya olumsuz yönde etkilediği alanı,
Proje: Gerçekleştirilmesi planlanan yatırıma ait inşaat çalışmaları, diğer tesisat ya da planların uygulanması veya yer altı kaynaklarının değerlendirilmesi işlemini,
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ya da olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin saptanarak değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve denetlenmesinde sürdürülecek çalışmaları,
Çevresel Etki Değerlendirmesi Süreci: Gerçekleştirilmesi planlanan projenin çevresel etki değerlendirmesinin yapılması için 8 ve 17 nci maddelerde belirtilen başvuru ile başlayan ve işletme sonrası çalışmaların uygun hale geldiğinin belirlenmesi ile sona eren süreci,
Proje Tanıtım Genel Formatı: Gerçekleştirilmesi planlanan projenin özelliklerini, yerini, olası etkilerini ve öngörülen önlemleri içeren, projeyi genel boyutları ile tanıtan raporun hazırlanması sırasında esas alınacak EK-III deki genel formatı,
ÇED Raporu Özel Formatı: ÇED Raporlarının hazırlanmasında esas alınmak üzere; Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonu tarafından projenin önemli çevresel boyutları göz önüne alınmak suretiyle EK-III deki proje tanıtım genel formatında belirtilen ana başlıklar altında ele alınması gereken konuları tanımlayan formatı,
ÇED Raporu: EK-I listesinde yer alan veya Bakanlıkça ÇED Gereklidir kararı verilen bir proje için belirlenen özel formata göre hazırlanacak raporu,
ÇED Ön Araştırması: EK-II listesinde yer alan projelere ÇED uygulanmasının gerekli olup olmadığının belirlenmesi amacıyla sürdürülecek çalışmaları,
ÇED Ön Araştırma Raporu Seçme, Eleme Kriterleri: ÇED Ön Araştırma Raporunun hazırlanmasında esas alınacak EK-IV deki kriterleri,
ÇED Ön Araştırma Raporu: EK-II listesinde yer alan projeler için hazırlanacak raporu,
ÇED Gereklidir Kararı: EK-II listesindeki projeler için çevresel etkilerinin önemli olduğu ve ÇED Raporu hazırlanması gerektiğini belirten Bakanlık kararını,
ÇED Gerekli Değildir Kararı: EK-II listesindeki projeler için önemli çevresel etkileri olmadığı ve ÇED Raporu hazırlanmasına gerek bulunmadığını belirten Bakanlık kararını,
Duyarlı Yöreler: Çevresel etkilere karşı biyolojik, fiziksel, ekonomik, sosyal ve kültürel nitelikli özellikleri ile duyarlı olan veya mevcut kirlilik yükü çevre ve halk sağlığını bozucu düzeylere ulaştığı belirlenen yörelerle, ülkemiz mevzuatı ve taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli görülen EK-V de yer alan alanları,
ÇED Olumlu Kararı: ÇED Raporu hakkında Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin, alınacak önlemler sonucu ilgili mevzuat ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeylerde olduğunun saptanması üzerine gerçekleşmesinde sakınca görülmediğini belirten Bakanlık kararını,
ÇED Olumsuz Kararı: ÇED Raporu hakkında Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca yapılan değerlendirmeler dikkate alınarak, projenin çevre üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle uygulanmasında sakınca görüldüğünü belirten Bakanlık kararını,
Komisyon: Proje için verilecek özel formatın kapsamını, kriterlerini belirlemek ve bu ilkeler doğrultusunda hazırlanan ÇED Raporunu inceleyip değerlendirmek üzere Bakanlık tarafından oluşturulan Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunu,
Proje Sahibi: Bu Yönetmeliğe tabi bir projenin her aşamada yürütülmesini üstlenen gerçek ya da tüzel kişiyi,
İzleme Denetleme: ÇED Gerekli Değildir veya ÇED Olumlu kararı alındıktan sonra uygulama aşamasına geçen projenin, bu kararın verilmesine esas ilkeler doğrultusunda ve çevre değerlerini olumsuz etkilemeyecek biçimde yürütülmesi için yapılan çalışmaların bütününü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Yetki
Bu Yönetmeliğe tabi projeler hakkında, ÇED Olumlu, ÇED Olumsuz, ÇED Gereklidir veya ÇED Gerekli Değildir kararlarını verme yetkisi Bakanlığa aittir. Ancak Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda ÇED Gereklidir veya ÇED Gerekli Değildir kararının verilmesi konusundaki yetkisini, sınırlarını belirleyerek valiliklere devredebilir.
ÇED Raporu veya ÇED Ön Araştırma Raporu Hazırlama Yükümlülüğü
Bu Yönetmelik kapsamındaki bir projeyi gerçekleştirmeyi planlayan gerçek ve tüzel kişiler, ÇED’e tabi projeler için ÇED Raporu, ÇED Ön Araştırmasına tabi projeler için ÇED Ön Araştırma Raporu hazırlamak, ilgili makamlara sunmak ve projelerini verilen karara göre gerçekleştirmekle yükümlüdürler.
Kamu kurum ve kuruluşları, bu Yönetmelik hükümlerinin yerine getirilmesi sürecinde proje sahiplerinin isteyeceği her türlü bilgi, doküman ve görüşü vermekle yükümlüdürler.
Bu Yönetmeliğe tabi projeler için ÇED Olumlu kararı veya ÇED Gerekli Değildir kararı alınmadıkça bu projelere hiç bir teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇED Uygulama Yöntemi
ÇED'e Tabi Projeler
Bu Yönetmeliğin;
a) EK-I listesinde yer alan projeler ile,
b) EK-II listesinde bulunup ÇED Gereklidir kararı verilen projeler, için ÇED Raporu hazırlanması zorunludur.
ÇED Sürecinin Başlatılması ve Komisyonun Kuruluşu
Proje sahibi, dilekçesi ekinde EK-III de yer alan proje tanıtım genel formatı esas alınarak hazırlanmış dosya ile Bakanlığa başvurur.
Bakanlık, başvuru dosyasındaki bilgi ve belgeleri uygunluk bakımından inceler. Uygun hazırlanmadığı anlaşılan dosya tamamlanmak üzere proje sahibine geri verilir. Proje sahibi, eksiklerini tamamlayıp dosyayı yeniden Bakanlığa sunar. İnceleme sonucunda dosyanın uygun hazırlandığına karar verilmesi halinde Bakanlık tarafından başvuru dosyasındaki bilgiler dikkate alınarak, ilgili kurum ve kuruluş temsilcileri, Bakanlık yetkilileri ile proje sahibi ve/veya temsilcilerinden oluşan bir komisyon kurulur. Bakanlık, proje sahibinden başvuru dosyasını komisyon üyelerinin sayısı kadar çoğaltmasını ister. Bu fıkrada öngörülen işlemler on işgünü içinde tamamlanır.
Bakanlık başvuru dosyasının bir kopyasını, toplantının tarihi ve yerini belirten bir yazı ekinde komisyon üyelerine gönderir ve projenin genel bir değerlendirmesini yapmak üzere komisyonu ilk toplantıya çağırır. Komisyona Bakanlık temsilcisi başkanlık eder ve komisyonun sekreterya hizmetleri Bakanlıkça yürütülür.
Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde, projenin konusu, türü ve proje için belirlenen yerin özelliklerini de dikkate alarak, üniversiteler, enstitüler, araştırma ve uzman kuruluşları, meslek odaları, sendikalar, birlikler, sivil toplum örgütlerinden temsilcileri de komisyon toplantılarına üye olarak çağırabilir.
Komisyonda kurum ve kuruluş temsilcisi olarak görev yapan üyelerin, yeterli mesleki bilgi ve deneyime sahip olmaları ve temsil ettikleri kurum ve kuruluşlar adına görüş vermeye yetkili kılınmış olmaları esastır.
Komisyonun Bilgilenme Toplantısı
Komisyonun bilgilenme amaçlı ilk toplantısında proje sahibi, proje hakkında komisyonu bilgilendirir.
Komisyon, halkın katılımı toplantısı öncesinde proje sahibi tarafından projeyi tanıtıcı bilgilerin nerelerde, ne süre ile ve hangi araçlarla duyurulacağı konusunu kararlaştırır.
Bu toplantıda, proje uygulama yerinin incelenmesi, halkın katılımı toplantısı ve kapsam belirleme toplantısının tarihi, proje sahibi ile komisyon tarafından birlikte belirlenir ve Bakanlık tarafından valiliğe bildirilir. Halkın katılımı, kapsam belirleme ve özel format verme işlemleri, bilgilenme toplantısından sonraki 30 işgünü içerisinde tamamlanır.
Gerek bilgilenme toplantısında gerekse ÇED sürecinin herhangi bir aşamasında projenin öngörülen alanda gerçekleştirilmesinin mevzuat açısından mümkün olmadığının anlaşılması halinde durum bir tutanakla belirlenir. Böyle bir tespitin ÇED Raporunun sunulmasından önceki bir aşamada yapılması durumunda proje sahibine, projenin öngörülen alanda gerçekleştirilmesinin mevzuat açısından mümkün olmadığı bildirilir. Bu tespitin ÇED Raporunun sunulmasından sonraki aşamada yapılması durumunda ise ÇED Olumsuz kararı verilir.
ÇED Sürecine Halkın Katılımı
Komisyonun bilgilenme toplantısından sonra, halkı yatırım hakkında bilgilendirmek, projeye ilişkin görüş ve önerilerini almak üzere proje sahibi tarafından halkın katılımı toplantısı düzenlenir. Komisyon, toplu olarak ya da aralarında görevlendirecekleri üyeleri aracılığı ile proje uygulama yerini inceler ve halkın katılımı toplantısına katılır. Bu işlemler ile ilgili giderler proje sahibi tarafından karşılanır.
Halkın katılımı toplantısı için projeden en çok etkilenmesi beklenen yöre halkının kolaylıkla ulaşabileceği merkezi bir yerin seçilmesine özen gösterilir. Toplantı yeri valilik ve proje sahibi tarafından belirlenir ve Bakanlığa bildirilir.
Proje sahibi, toplantı tarihini, saatini, yerini ve konusunu belirleyen bir ilanı ulusal düzeyde yayımlanan bir gazetede halkın katılımı toplantısından en az beş gün önce yayınlatır.
İl Çevre Müdürünün başkanlığında yapılan halkın katılımı toplantısında, projenin çevresel etkileri yönünden halkın bilgilendirilmesi ve buna karşılık görüş, öneri ve kaygılarının belirlenmesi sağlanır. Başkan, katılımcılardan görüşlerini yazılı olarak vermelerini isteyebilir. Toplantıdaki konuşmaların derlendiği tutanak, bir sureti valilikte kalmak üzere Bakanlığa gönderilir.
Halkın proje hakkında bilgilendirilmesi ve projeye yönelik görüşleri, komisyon tarafından projeye özgü ÇED raporu özel formatı belirleme, kapsamlaştırma ve inceleme değerlendirme aşamalarında dikkate alınır.
Halkın katılımı toplantısı çalışmaları ile ilgili sekreterya hizmeti, İl Çevre Müdürlüğü tarafından yürütülür.
Kapsam Belirleme ve Özel Format Verme İşlemleri
Proje için hazırlanacak ÇED Raporunun içeriğine ilişkin kapsam belirleme işlemleri, halkın katılımı toplantısından sonraki ilk komisyon toplantısında gerçekleştirilir ve sonuç bir tutanakla belirlenir.
Kapsam belirleme çalışmalarında; projenin önemli çevresel etkileri göz önüne alınarak EK-III deki proje tanıtım genel formatında ana başlıklar altında ele alınması gereken konular detaylandırılır. Formata ilave edilmesi ya da formattan çıkarılması gereken hususlar tespit edilir. Halkın katılımı toplantısında belirlenen görüşler de dikkate alınarak ÇED Raporu özel formatı belirlenir.
Bu toplantıda komisyon, ÇED Raporunun hangi meslek dallarından kişilerin katılımı ile hazırlanması gerektiğine de karar verir.
Bakanlık, ÇED Raporu özel formatını ve raporu hazırlayacak çalışma grubu ile ilgili bilgileri proje sahibine verir.
Verilmiş olan özel format bir yıllık süre için geçerlidir. Proje sahibi bir yıl içinde ÇED Raporunu Bakanlığa sunmakla yükümlüdür. Bu süre içinde ÇED Raporu sunulmaz veya gerekçesi belirtilerek ek süre isteminde bulunulmaz ise başvuru geçersiz sayılır. Proje sahibinin süre uzatım talebi uygun bulunursa altı ayı geçmemek üzere ek süre verilir.
ÇED Raporunun Bakanlığa Sunulması
ÇED Raporu, proje sahibi tarafından bir dilekçe ekinde Bakanlığa sunulur. ÇED Raporunun özel formata uygunluğu ve belirlenen çalışma grubunca hazırlanıp hazırlanmadığı hakkındaki inceleme Bakanlık tarafından yedi işgünü içinde sonuçlandırılır. ÇED Raporunun özel formata uygun olmadığı ve/veya belirlenen çalışma grubunca hazırlanmadığının anlaşılması halinde, bu hususların yerine getirilmesi için rapor proje sahibine iade edilir. Düzeltilen ÇED Raporunun altı ay içinde Bakanlığa sunulmaması durumunda başvuru geçersiz sayılır.
Özel formata uygun olduğu ve belirlenen çalışma grubu tarafından hazırlandığı tespit edilen ÇED Raporu, proje sahibi tarafından yeterli sayıda çoğaltılarak Bakanlığa sunulur. Bakanlık, ÇED Raporunu incelemek ve değerlendirmek üzere yapılacak toplantının tarihini ve yerini belirten bir yazı ekinde raporu komisyon üyelerine gönderir.
Proje ile ilgili inceleme değerlendirme sürecinin başladığı ve ÇED Raporunun halkın görüşüne açıldığı Bakanlık ve valilik tarafından uygun araçlarla halka duyurulur.
ÇED Raporunu incelemek isteyenler, Bakanlık merkezinde veya İl Çevre Müdürlüğünde duyuru tarihinden itibaren otuz gün içinde raporu inceleyerek proje hakkında Bakanlığa veya valiliğe yazılı görüş bildirebilirler. Valiliğe bildirilen görüşler Bakanlığa iletilir. Bu görüşler komisyon tarafından dikkate alınır. Bu süre geçirildikten sonra bildirilen görüşler dikkate alınmaz.
Komisyonun Çalışma Usulü ve ÇED Raporunun İncelenmesi
Komisyon ÇED Raporunu, ilk inceleme değerlendirme toplantısından sonraki otuz işgünü içinde inceler ve değerlendirir.
Komisyon üye sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Komisyon üyeleri, temsil ettikleri merkezi ve yerel kurum ve kuruluşları ilgilendiren konulardaki yetki, görev ve sorumlulukları çerçevesinde görevlendirilirler, kurum ve kuruluşları adına görüş bildirirler. Komisyon başkanı, üyelerden görüşlerini yazılı olarak vermelerini isteyebilir. Yazılı görüş veren kurum temsilcilerinin sonraki toplantılara katılmamaya ilişkin istemleri komisyon başkanınca değerlendirilir.
Komisyon, proje sahibinden projesi ile ilgili geniş kapsamlı bilgi vermesini, araç gereç sağlamasını, yeterliği kabul edilebilir kuruluşlarca analiz, deney ve ölçümler yapmasını veya yaptırmasını isteyebilir. Komisyon gerekli görürse, görevlendireceği üyeleri aracılığı ile projenin gerçekleştirilmesi planlanan yerde ve benzer tesislerde inceleme yapabilir. Su, toprak ve benzeri analizlerde, tartışmalı durum olması halinde tanık numuneye başvurabilir. Yetkili uzman kurum ve kuruluşlardan görüş alabilir. Bu işlemlerde gerekli harcamalar proje sahibi tarafından karşılanır.
ÇED Raporunda önemli eksiklik ve yanlışların görülmesi durumunda komisyon, bunların giderilmesini proje sahibinden veya ilgili kurumlardan ister. Bu durumda, inceleme değerlendirme çalışması durdurulur. Eksiklikler tamamlanmadan veya gerekli düzeltmeler yapılmadan komisyon çalışmalarına devam edilemez.
Proje sahibinin ÇED Raporunda gerekli görülen düzeltmeleri yapıp yeniden Bakanlığa sunmasından sonra, komisyon Bakanlıkça toplantıya çağrılır. Toplantının yapılması ile birlikte inceleme değerlendirme süreci kaldığı yerden işlemeye başlar.
Proje sahibinden ÇED Raporunda değişiklik yapması en çok iki kez istenebilir. Yapılan düzeltme komisyonca yeterli görülmez ise durum bir tutanakla saptanır ve başvuru Bakanlıkça geçersiz sayılır.
Komisyon tarafından, inceleme değerlendirme toplantıları sırasında;
a) ÇED Raporu ve eklerinin yeterli ve uygun olup olmadığı,
b) Yapılan incelemelerin, hesaplamaların ve değerlendirmelerin yeterli düzeyde veri, bilgi ve belgeye dayandırılıp dayandırılmadığı,
c) Projenin çevreye olabilecek etkilerinin kapsamlı bir şekilde incelenip incelenmediği,
d) Çevreye olabilecek olumsuz etkilerin giderilmesi için gerekli önlemlerin tespit edilip edilmediği,
e) Halkın katılımı toplantısının usulüne uygun yapılıp yapılmadığı, halkın katılımı toplantısında üzerinde durulan konulara yeterince çözüm getirilip getirilmediğine, ilişkin inceleme ve değerlendirmeler yapılır.
Komisyon çalışmalarını, birinci fıkrada belirtilen süre içinde sonuçlandırır. Komisyonun değerlendirmeleri, üyeler tarafından imzalanmış bir tutanakla saptanır.
Nihai ÇED Raporları ve İlgili Dokümanların Bakanlığa Sunulması
Proje sahibi, inceleme değerlendirme toplantılarının sona erdirilmesinden sonraki otuz gün içinde aşağıdaki belgeleri Bakanlığa sunar
a) Komisyon tarafından incelenerek son şekli verilen nihai ÇED Raporu,
b) Nihai ÇED Raporu ve eklerinin taahhüdü altında olduğunu belirten taahhüt yazısı ve noter onaylı imza sirküleri.
Kamu kurum ve kuruluşlarından imza sirküleri istenmez.
Birinci fıkrada belirtilen belgeler öngörülen süre içinde sunulmaz ise ÇED Olumsuz kararı verilir.
ÇED Olumlu veya ÇED Olumsuz Kararı
Bakanlık, komisyonun rapor hakkındaki çalışmalarını dikkate alarak on işgünü içinde proje için ÇED Olumlu ya da ÇED Olumsuz kararı verir, bu kararı proje sahibine ve ilgili kurum ve kuruluşlara yazılı olarak bildirir.
Valilik, alınan kararı uygun araçlarla yöre halkına duyurur.
ÇED Olumlu kararı verilen proje için beş yıl içinde yatırıma başlanmaması durumunda ÇED Olumlu kararı geçersiz sayılır.
ÇED Olumsuz kararı verilen projeler için ÇED Olumsuz kararı verilmesine neden olan koşulların tamamında değişiklik olması durumunda proje sahibi yeniden başvuruda bulunabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÇED Ön Araştırması Uygulama Yöntemi
ÇED Ön Araştırmasına Tabi Projeler
Aşağıdaki projeler ÇED ön araştırmasına tabidir:
a) EK-II listesinde yer alan projeler,
b) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan projelerin, gerek yatırım gerekse işletme döneminde mevcut durumlarında yapılmak istenen değişikliklere ilişkin projeler,
c) Bu Yönetmelik kapsamı dışında bulunan faaliyetlerin mevcut durumlarında yapılmak istenen ve bu faaliyetlerin Yönetmelik kapsamına girmeleri sonucunu doğuracak olan değişikliklere ilişkin projeler.
ÇED Ön Araştırması Başvurusu ve İnceleme
Proje sahibi, projesi için ÇED uygulamasının gerekli olup olmadığının araştırılması amacıyla bir dilekçe ekinde EK-IV' e göre hazırlayacağı ÇED Ön Araştırması Raporunu valiliğe sunar.
Valilik, proje için hazırlanan ÇED Ön Araştırması Raporunu EK-IV de yer alan kriterler çerçevesinde 10 işgünü içinde inceler. Rapor kapsamındaki bilgi ve belgelerde eksikliklerin bulunması halinde bunların tamamlanmasını proje sahibinden ister.
ÇED Ön Araştırma Raporunun uygun bulunması halinde proje hakkında halkın bilgilendirilmesi işlemlerine başlanması gerektiği proje sahibine bildirilir.
Halkın bilgilendirilmesi yöntemi, valilik ve proje sahibi tarafından birlikte belirlenir. Proje sahibi 20 işgünü içerisinde halkı bilgilendirmek, görüşlerini almak ve sonuçlarını valiliğe sunmakla yükümlüdür. Halkın bilgilendirilmesi ile ilgili işlemler valiliğin gözetimi altında yapılır. Bu işlemlerle ilgili giderler proje sahibi tarafından karşılanır.
Valilik gerekli gördüğü hallerde proje alanını yerinde inceleyebilir veya inceletebilir.
Valilik, proje sahibi tarafından 5 nüsha olarak çoğaltılan ÇED Ön Araştırma Raporunu, halkın bilgilendirilmesi işlemi ile ilgili bilgi ve belgeleri içeren dosyayı ve varsa yerinde inceleme raporu ile diğer belgeleri 7 işgünü içerisinde Bakanlığa sunar.
ÇED Gereklidir veya ÇED Gerekli Değildir Kararı
Bakanlık proje ile ilgili belgeleri EK-I ve EK-II sayılı listeler ile EK- IV de yer alan kriterler çerçevesinde inceler. Bakanlık, değerlendirme aşamasında gerekli görülmesi halinde 13 üncü maddenin üçüncü fıkrasındaki işlemlerin yapılmasını isteyebilir ve ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerini alabilir. Projenin öngörülen alanda gerçekleştirilmesinin mevzuat açısından mümkün olmadığının anlaşılması halinde Bakanlıkça bu durum proje sahibine bildirilir.
Bakanlık 45 işgünü içinde inceleme ve değerlendirmelerini tamamlayarak proje hakkında ÇED Gereklidir veya ÇED Gerekli Değildir kararını verir, kararı valiliğe ve proje sahibine bildirir. ÇED Gerekli Değildir kararı verilebilmesi için proje sahibinden nihai ÇED Ön Araştırma Raporu ve eklerinin taahhüdü altında olduğunu belirten taahhüt yazısı ve noter onaylı imza sirküleri alınır. Kamu kurum ve kuruluşlarından imza sirküleri istenmez. Bu belgeler Bakanlıkça verilen süreler içinde sunulmaz ise başvuru geçersiz sayılır.
Valilik, alınan kararı uygun araçlarla yöre halkına duyurur.
ÇED Gerekli Değildir kararı verilen proje için, beş yıl içinde yatırıma başlanmaması durumunda ÇED Gerekli Değildir kararı geçersiz sayılır.
ÇED Gereklidir kararı alınan projeler 7 nci madde uyarınca ÇED’e tabidir. Beş yıl içinde 8 inci maddeye göre ÇED sürecinin başlatılmaması durumunda ÇED ön araştırması başvurusu geçersiz sayılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
İzleme ve Denetleme
Yatırımın İzlenmesi ve Denetlenmesi
Bakanlık, ÇED Olumlu kararı veya ÇED Gerekli Değildir kararı alınan projelerle ilgili olarak, ÇED Raporu veya ÇED Ön Araştırma Raporu ile öngörülen ve proje sahibi tarafından taahhüt edilen hususların yerine getirilip getirilmediğini izler ve denetler. Bakanlık bu görevi yerine getirirken gerekli görmesi durumunda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar.
Proje sahibi, ÇED Olumlu veya ÇED Gerekli Değildir kararını aldıktan sonra ilgili mevzuat uyannea aldığı diğer izin ve ruhsatlar ile yatırımın başlangıç, işletme ve işletme sonrası dönemlerine ilişkin raporları Bakanlığa iletmekle yükümlüdür. Bu bilgiler Bakanlık tarafından halkı bilgilendirmek üzere valiliğe gönderilir.
Yönetmeliğe Aykırı Uygulamaların Durdurulması
Bu Yönetmelik kapsamındaki projelerde;
a) ÇED Olumlu ya da ÇED Gerekli Değildir kararı alınmadan yatırıma başlandığının saptanması durumunda, valilik tarafından yatırım durdurulur. ÇED Olumlu ya da ÇED Gerekli Değildir kararı alınmadıkça durdurma kararı kaldırılmaz.
b) ÇED Olumlu kararı ya da ÇED Gerekli Değildir kararı verildikten sonra, proje sahibi tarafından ÇED Raporu veya ÇED Ön Araştırma Raporunda taahhüt edilen hususlara uyulmadığının saptanması halinde sözkonusu taahhütlere uyulması için valilikçe bir defaya mahsus olmak üzere altmış işgününe kadar süre verilebilir. Bu süre sonunda taahhüt edilen hususlara uyulmaz ise yatırım durdurulur. Yükümlülükler yerine getirilmedikçe durdurma kararı kaldırılmaz.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Sürelerin Uzatılması ve Durdurulması
Bu Yönetmelikte belirtilen süreler, proje sahibinin istemi ve Bakanlıkça uygun görülmesi üzerine veya Bakanlığın doğrudan gerekli gördüğü hallerde, gerekçesi belirtilerek Bakanlık tarafından uzatılabilir veya durdurulabilir. Proje sahibine raporlarla ilgili eksiklikleri gidermesi ve ilave işlemler yapması için verilen süreler ÇED ve ÇED ön araştırması sürecine dahil değildir.
Proje Sahibinin Değişmesi
Proje sahibinin herhangi bir nedenle değişmesi durumunda yeni sahibi, önceki sahibinin taahhüt ve yükümlülüklerini başka bir işleme gerek kalmaksızın yüklenmiş sayılır ve bunu bir yazı ile Bakanlığa bildirir.
Anlaşmazlıkların Çözümü
Bu Yönetmelik kapsamındaki işlemler konusunda herhangi bir anlaşmazlık olması halinde Bakanlık kararı esas alınır.
ÇED Uygulamalarının Güçlendirilmesi
Bakanlık, ÇED uygulamalarına ilişkin olarak, gerektiğinde yerli ve yabancı kurum ve kuruluşlar ile işbirliği halinde her türlü eğitim, plan, program ve proje çalışmaları yapabilir, kitap, kitapçık, rehber ve her çeşit doküman hazırlayabilir, seminer ve toplantılar düzenleyebilir.
Askeri Projeler
Askeri projelerle ilgili ÇED uygulamaları Bakanlık ve ilgili kurum arasında yapılacak protokollerle belirlenir.
Entegre Projeler
Bu Yönetmeliğe tabi birden fazla projeyi kapsayan entegre bir projenin planlanması halinde, Bakanlıkça entegre proje için tek ÇED veya ÇED Ön Araştırma Raporu hazırlanması istenebilir.
Tebliğler
Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin olarak tebliğler çıkarabilir.
Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
23/6/1997 tarihli ve 23028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ve tebliğleri yürürlükten kaldırılmıştır.
7/2/1993 tarihli ve 21489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ile 23/6/1997 tarihli ve 23028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine tabi oldukları halde söz konusu yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen faaliyetlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
23/6/1997 tarihli ve 23028 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine göre, valilikler tarafından verilmiş yer uygunluk kararları gereği Bakanlık veya valilikçe format verilmiş faaliyetler için, bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde proje sahibi tarafından ÇED Raporu veya ÇED Ön Araştırma Raporu hazırlanarak Bakanlık ya da valiliğe sunulması halinde, anılan yönetmelik hükümleri uygulanır. Bu süre içinde raporların sunulmaması halinde verilmiş olan formatlar geçersiz sayılır. Bu süre uzatılamaz.
Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, ÇED veya ÇED Ön Araştırma Raporları hazırlanarak Bakanlık veya valiliğe sunulan faaliyetlere, tabi oldukları yönetmelik hükümleri uygulanır.
7/2/1993 tarihinden önce uygulama projeleri onaylanmış veya çevre mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat uyarınca yetkili mercilerden izin, ruhsat veya onay ya da kamulaştırma kararı alınmış veya yatırım programına alınmış veya mevzi imar planları onaylanmış projelere ve bu tarihten önce üretim ve/veya işletmeye başladığı belgelenen faaliyetlere bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
23/6/1997 tarihinden önce ilgili mevzuatı gereğince güzergahı belirlenen veya yatırım programına alınan petrol ve gaz boru hatları, enerji nakil hatları, otoyollar, ekspres yollar, devlet yolları ve il yolları projelerine bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
Mobil ve yüzer elektrik santralleri ve bu santrallerin enterkonnekte şebekeye bağlantısını sağlayacak enerji iletim hatları, santrallerde kullanılacak petrol, petrokimyasal veya kimyasal ürün depoları ile limanlar, iskeleler ve rıhtımlara ilişkin faaliyetlere 31/12/2002 tarihine kadar bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz.
Yürürlük
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre Bakanı yürütür.
