Elektrik Piyasası İthalat ve İhracat Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

Amaç

Bu Yönetmeliğin amacı, elektrik piyasasında elektrik enerjisi ithalatı ve/veya ihracatı faaliyetine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.

Kapsam

Bu Yönetmelik, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, toptan satış lisansı sahibi tüzel kişiler ve perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından elektrik enerjisi ithalatı ve/veya ihracatına ilişkin usul ve esaslar ile ithalat ve/veya ihracat faaliyeti yapacak tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini kapsar.

Hukuki dayanak

Bu Yönetmelik; 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

Bu Yönetmelikte geçen;

1. Kanun: 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununu,

2. Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu,

3. Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu,

4. Başkan: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanını,

5. TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketini,

6. Dağıtım: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV ve altındaki hatlar üzerinden naklini,

7. Dağıtım sistemi: Bir dağıtım bölgesinde yer alan elektrik dağıtım tesisleri ve şebekesini,

8. Dağıtım şirketi: Belirlenen bir bölgede elektrik dağıtımı ile iştigal eden tüzel kişiyi,

9. İletim: Elektrik enerjisinin gerilim seviyesi 36 kV üzerindeki hatlar üzerinden naklini,

10. Müşteri: Toptan satış şirketleri, perakende satış şirketleri, perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketleri ve serbest tüketicileri,

11. Perakende satış: Elektrik enerjisinin tüketicilere satışını,

12. Perakende satış şirketi: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin ithalatı ve iletim sistemine doğrudan bağlı olanlar dışındaki tüketicilere perakende satışı ve/veya tüketicilere perakende satış hizmeti verilmesi ile iştigal edebilen tüzel kişiyi,

13. Piyasa: Üretim, iletim, dağıtım, toptan satış, perakende satış, perakende satış hizmeti, ithalat ve ihracat dahil olmak üzere elektrik enerjisi ve kapasite alım satımı veya ticareti faaliyetleri ile bu faaliyetlere ilişkin işlemlerden oluşan elektrik enerjisi piyasasını,

14. Serbest olmayan tüketici: Elektrik enerjisi ve/veya kapasite alımlarını sadece, bölgesinde bulunduğu perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi veya perakende satış şirketlerinden yapabilen gerçek veya tüzel kişiyi,

15. Serbest tüketici: Kurul tarafından belirlenen elektrik enerjisi miktarından daha fazla tüketimde bulunması veya iletim sistemine doğrudan bağlı olması nedeniyle tedarikçisini seçme serbestisine sahip gerçek veya tüzel kişiyi,

16. Serbest bölge: 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununa göre Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan bölgeleri,

17. Tarife: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin iletimi, dağıtımı ve satışı ile bunlara dair hizmetlere ilişkin fiyatları, hükümleri ve şartları içeren düzenlemeleri,

18. Tedarikçi: Müşterilerine elektrik enerjisi ve/veya kapasite sağlayan üretim şirketleri, otoprodüktörler, otoprodüktör grupları, toptan satış şirketleri, perakende satış şirketleri, perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketlerini,

19. Tesis: Elektrik enerjisi üretimi, iletimi veya dağıtımı işlevlerini yerine getirmek üzere kurulan tesis ve teçhizatı,

20. Toptan satış: Elektrik enerjisinin tekrar satış için satışını,

21. Toptan satış şirketi: Elektrik enerjisinin ve/veya kapasitenin, toptan satılması, ithalatı, ihracatı, serbest tüketicilere satışı ve ticareti faaliyetleri ile iştigal edebilen tüzel kişiyi,

22. Tüketici: Elektriği kendi ihtiyacı için alan serbest ve serbest olmayan tüketicileri,

23. Uluslararası enterkonneksiyon şartı: Ulusal elektrik sisteminin diğer ülkelere ait elektrik sistemi ile senkron paralel şekilde işletilebilmesini ve/veya söz konusu ülke elektrik sistemindeki bir üretim tesisi ya da üretim tesisinin bir ünitesinin Şebeke Yönetmeliği ve/veya Dağıtım Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak ulusal elektrik sistemine paralel çalıştırılabilmesini,

24. Üretim: Enerji kaynaklarının, üretim tesislerinde elektrik enerjisine dönüştürülmesini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

İthalat ve/veya İhracat Faaliyetinin Kapsamı ve Uygulamaya İlişkin Esaslar

İthalat ve/veya ihracat faaliyetinde bulunabilecek tüzel kişiler

Uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelerden ya da ülkelere elektrik enerjisi ithalatı ve/veya ihracatı, toptan satış lisansı sahibi tüzel kişiler ile perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından Kurul onayı ile yapılabilir. Buna göre lisanslarında yer alması kaydıyla;

a) Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi ve özel sektör toptan satış şirketleri; elektrik enerjisi ithalat ve/veya ihracatı faaliyetlerini,

b) Perakende satış şirketleri ve perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketleri ise; 36 kV ve altındaki gerilim seviyesinden elektrik enerjisi ithalatı faaliyetini,

yürütebilir.

Bu tüzel kişilerin ithalat ve/veya ihracat faaliyeti, toptan satış veya perakende satış lisansları kapsamında düzenlenir ve ayrıca lisans alınmasını gerektirmez.

İthalat ve/veya ihracat faaliyeti için yapılacak başvurular

Tüzel kişilerin elektrik enerjisi ithalatı ve/veya ihracatı faaliyetinin yürütülmesine ilişkin izin talepleri, toptan veya perakende satış lisansı başvurusu sırasında ya da lisans süresi içerisinde Kuruma bildirilir.

Toptan satış lisansı veya perakende satış lisansı başvuruları sırasında ya da toptan veya perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından daha sonra; uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelerden ya da bu ülkelere ithalat ve/veya ihracat faaliyetlerinde bulunulmasının talep edilmesi halinde; söz konusu ithalat ve/veya ihracat faaliyetine Kurul onayıyla izin verilmeden önce Kurum tarafından, 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanuna göre oluşturulan Bakanlık görüşü ile teknik konulara ilişkin olarak TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin görüşü alınır.

TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler teknik konular hakkındaki görüşlerini Kurum tarafından yapılan yazılı bildirim tarihinden itibaren kırkbeş gün içerisinde gerekçeleriyle birlikte Kuruma sunar.

Toptan satış lisansı sahibi bir özel sektör toptan satış şirketinin ithal edeceği elektrik enerjisi miktarı da dahil olmak üzere iştirakleriyle birlikte piyasada sahip olacağı toplam pay, piyasada bir önceki yılda tüketilen toplam elektrik enerjisi miktarının yüzde onunu geçemez.

Başvuru sırasında Kuruma sunulacak bilgiler

İthalat faaliyetinde bulunmak için yapılan başvurularda, başvurunun inceleme ve değerlendirmeye alınabilmesi için aşağıdaki bilgi ve belgelerin Kuruma sunulması zorunludur;

a) İthalat yapılacak ülke,

b) İthal edilmesi öngörülen elektrik enerjisinin üretiminde kullanılan yakıt türü veya türleri,

c) İthal edilmesi öngörülen elektrik enerjisi miktarı, günlük miktar ve gün içindeki dağılımı, aylık ve mevsimlik miktarlar ve arz esnekliklerini içeren program,

d) İthalat faaliyeti için öngörülen başlama tarihi ve faaliyet süresi,

e) İthal edilmesi öngörülen elektrik enerjisinin ülke sınırındaki teslim noktaları.

İhracat faaliyetinde bulunmak için yapılan başvurularda, başvurunun inceleme ve değerlendirmeye alınabilmesi için aşağıdaki bilgi ve belgelerin Kuruma sunulması zorunludur;

a) İhracat yapılacak ülke,

b) İhraç edilmesi öngörülen elektrik enerjisi miktarı, günlük miktar ve gün içindeki dağılımı, aylık ve mevsimlik miktarlar ve arz esnekliklerini içeren program,

c) İhracat faaliyeti için öngörülen başlama tarihi ve faaliyet süresi,

d) İhraç edilmesi öngörülen elektrik enerjisinin ülke sınırındaki teslim noktaları.

Başvuruların incelenmesi, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması

Başvurular, 4/8/2002 tarihli ve 24836 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği hükümleri ile 7 nci maddede belirtilen bilgi ve belgeler dikkate alınarak inceleme ve değerlendirmeye alınır.

Elektrik enerjisinin ithalat ve/veya ihracatına ilişkin izin talebi;

a) Lisans başvurusu sırasında yapılması durumunda, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin, lisans başvurusunun inceleme, değerlendirme ve sonuçlandırılmasına ilişkin hükümleri,

b) Toptan veya perakende satış lisansı kapsamında daha sonra yapılması durumunda Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin lisansların tadil edilmesine ilişkin madde hükümleri,

çerçevesinde inceleme ve değerlendirmeye alınarak sonuçlandırılır.

İnceleme ve değerlendirme sonucu ithalat ve/veya ihracat faaliyetinde bulunması uygun bulunan tüzel kişiye; öngörülen ithalat ve/veya ihracat faaliyetine ilişkin olarak başvuru sırasında sunulan belgelere uygun anlaşmaların aslı veya noter onaylı birer suretini Kuruma ibraz etmesi durumunda faaliyet izni verileceği ve bu yükümlülüğün doksan gün içerisinde yerine getirilmesi yazılı olarak bildirilir.

Bu yükümlülüğün yerine getirilmesi halinde, ithalat ve/veya ihracat faaliyetine izin verilmesine ilişkin hükümler Kurul onayı ile ilgili tüzel kişinin lisansına derç edilir ve Kurum internet sayfasında yayımlanmak suretiyle duyurulur.

İthalat ve/veya ihracat faaliyetinin süresi

Toptan veya perakende satış lisanslarında, ithal ve/veya ihraç edilecek elektrik enerjisi miktarı ile sürelerini kapsayan program ayrı bir bölüm olarak yer alır.

İthalat ve/veya ihracat faaliyetine ilişkin izin süresi ilgili lisansın geçerlilik süresini aşmamak kaydıyla bu süreden farklı olabilir.

Elektrik enerjisinin ithalatı ve/veya ihracatına ilişkin hükümlerde yapılacak her türlü değişiklik ya da süre uzatımı talebi lisans tadili gerektirir ve ilgili lisansın diğer tüm hükümlerine ilişkin değişiklik ya da süre uzatımından ayrı olarak ele alınır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İthalat ve/veya İhracat Faaliyetine İlişkin Lisans Hükümleri ve Serbest Bölgeler

Lisans sahibi tüzel kişinin ithalat ve/veya ihracat faaliyetine ilişkin yükümlülükleri

Lisans sahibi tüzel kişiler, ithalat ve/veya ihracat faaliyeti çerçevesinde yapılan elektrik enerjisi nakli için TEİAŞ ve/veya ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilere, 11/8/2002 tarihli ve 24843 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği ile ilgili tebliğlerde yer alan usul ve esaslara göre belirlenen ödemeleri yapmakla yükümlüdür.

Perakende satış lisansı sahibi tüzel kişiler, ithal ettikleri elektrik enerjisinin serbest olmayan tüketicilere satışını, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak yapmak zorundadır.

Lisans sahibi tüzel kişilerin bu Yönetmelik kapsamında yapmış oldukları anlaşmaların hükümleri ancak Kuruma yazılı bildirimde bulunulması ve Kurulun onayının alınması şartıyla değiştirilebilir.

Lisans sahibi tüzel kişiler, ithalat ve/veya ihracat faaliyetine ilişkin olarak Kurumca gerekli görülmesi halinde her türlü ek bilgi ve belgeyi sunmakla yükümlüdür.

Elektrik enerjisinin ithalatı ve/veya ihracatı faaliyetinin Kurul tarafından hangi durumlarda sınırlandırılabileceğine ilişkin hükümlere ilgili lisanslarda yer verilir.

Serbest bölgeler

Serbest bölgelerde üretilen elektrik enerjisinin yurt içine satışı ithalat faaliyeti, yurt içinde üretilen elektrik enerjisinin serbest bölgelere satışı ise ihracat faaliyeti olarak değerlendirilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Geçici ve Son Hükümler

Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi, Kanunun yayımından önce yapılmış olan ve Kanunun 2 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinin (1) numaralı alt bendi hükümlerine göre devraldığı sözleşmelerden elektrik enerjisi ithalatı ve/veya ihracatına ilişkin olanları, uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşup oluşmadığına bakılmaksızın, ilgili sözleşmelerde belirtilen usul ve esaslar ile lisansına derç edilen hükümler çerçevesinde yürütür ve sona erdirir.

Yürürlük

Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Başkan yürütür.