EN
TR
Bilindiği üzere mer’i İthalat Recimi Kararı eki İthalat Yönetmeliği’nin 11 inci maddesinde; Gümrüğe gelmiş veya fiilen ithal edilmiş mallardan sipariş evsafına uygun olmayanlar ile bozuk çıkanların değiştirilmesi veya tamir edilmek üzere mahrecine iadesi, sonradan arızalananların ise tamir edilmek üzere mahrecine veya üçüncü ülkeye gönderilmesi gümrük idarelerinin iznine tabi olduğu belirtilmektedir.
1615 sayılı Gümrük Kanunu’ nun 51 inci maddesine göre, gümrüğün denetlemesi altında bulunan eşya, bu Kanun’da yazılı rejimlerden birine göre beyanda bulunulmak üzere, gümrük sundurmalarına konulmaktadır.
Aynı Kanun’un 62 nci maddesinde, “Gümrükçe giriş beyannamesi tescil edildikten sonra yabancı bir memlekete çıkarılması veya yetkili başka bir gümrüğe gönderilmesi istenilen eşyanın muayenesi neticesinde cezayı gerektirir bir hal görülmediği takdirde bu istek kabul olunur. Şu kadar ki, yetkili bir başka gümrüğe gönderilmesi istenilen eşyanın yurda ithaline mani bir hali bulunmaması şarttır.
Bunlardan yurt dışına gönderilmek istenilenlerin vergileri peşin olarak tahsil edilmişse bunlar iade edilir. Muayene neticesi para cezasını gerektirdiği takdirde isteğin kabulü cezanın ödenmesine bağlıdır.” hükmü ile,
85 inci maddesinin 2 nci fıkrasında; “Vergileri ödenerek gümrük denetiminden çıkmış olan eşya sonradan yurt dışına çıkarılsa bile alınmış vergileri geri verilmez.
Ancak:
a) Eşyanın satış akdi hükümlerine aykırı çıkmasından dolayı iade veya imha edilmek istenmesi halinde, keyfiyet giriş işlemini yapmış olan gümrüğe önceden yazı ile bildirilmek ve yapılacak muayenede yurda sokulan eşya olduğu bu gümrükçe anlaşılmak ve memleketten tekrar çıkarılmasından itibaren en geç 6 ay içinde yabancı bir memleket gümrük hatundan geçtiği tevsik edilmek veya Gümrük İdaresinin izin ve gözetimi altında imha edilmek şartıyla alınmış vergiler geri verilir.
Bu isteklerin, eşyanın gümrükten çekilmesinden itibaren iki ay içinde yapılması ve bu süre içinde eşyanın gümrüğe teslim edilmesi ve varsa para cezasının ödenmiş olması lâzımdır. Şu kadar ki, satış akdi hükümlerine aykırı olduğu montajı sırasında veya sonunda anlaşılabilen eşyada bu süre altı aydır.
b) Vergi nispetlerinin arttığı mahalline geç tebliğ edilmesi sebebiyle eski tarife üzerinden vergi ödemiş olan mükellefler gümrükçe farkın ödenmesi hakkında yapılan tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde eşyayı olduğu gibi tekrar memleketten çıkarmak veya gümrüğün denetimindeki bir yere koymak şartıyle ödenmiş vergileri geri isteyebilirler.” hükmü,
Yeralmaktadır.
Yine 1615 sayılı Gümrük Kanununun 132/2 nci maddesine göre temizlenmek, boyanmak, tamir, tadil, izabe, tasfiye ve elektrolize edilmek veya başkaca bir ameliye görmek veya
asli bir kısım veya cihaz ilave edilmek gibi maksatlarla yurtdışına çıkarıldıktan sonra ihracatçısı tarafından tekrar ithal edilmek üzere bir yıl içinde geri getirilen eşya hakkında aynı kanun maddesinin a, b, c ve d fıkraları hükümlerinin uygulanması gerekmektedir.
Bu hükümler muvacehesinde uygulamada birliğin sağlanması için, bundan böyle mahrecine iade işlemleri gümrük idarelerince aşağıdaki şekilde yürütülecektir.
I - Gümrüğe gelmiş ve henüz rejim beyanında bulunulmamış eşyanın mahrece iadesi:
Gümrüğe gelmiş ve henüz bir rejim beyanında bulunulmamış eşyanın, herhangi bir nedenle 1615 sayılı Gümrük Kanunu’nun 52 nci maddesinde belirtilen süre içerisinde geri gönderilmek istenilmesi halinde (süre uzatımları dahil) ilgili Gümrük Müdürünün Başkanlığında oluşturulacak bir heyet marifetiyle muayenesi yapılarak ayniyetine uygun olduğunun anlaşılması koşulu ile mükellef tarafından ilgili Gümrük Müdürlüğüne Aktarma/Transit Beyannamesi tescil ettirilerek gerekli işlemler tamamlanmak suretiyle mahrecine iade edilecektir.
Buna göre mahrece iade işlemine tevessül edilebilmesi bakımından gümrüğüne ilgilisince;
1) Mahrece iade nedenini belirtir mükellef dilekçesi,
2) Mal bedeli dövizin transfer edilmediğine dair aracı banka yazısının, döviz transferi yapılmış ise dövizin süresi içinde getirileceğine ilişkin aracı banka veya Kambiyo Müdürlüklerinden alınacak yazının,
3) Eşyayı teslim alacak firmanın eşyayı teslim alacağına ilişkin Konsolosluğumuzca veya Ticaret Temsilciliklerimizce tasdikli belge ile bunun Türkçe tercümesinin, Konsolosluk ve Ticaret Temsilciliklerimizin bulunmadığı yerlerde yerel ticaret odalarınca tasdikli belge ile bunun noter tasdikli Türkçe tercümesinin,
ibrazı şarttır.
II - Antrepolarda bulunan eşyanın mahrece iadesi:
Antrepo rejimi hükümlerine göre beyannamesi tescil edilmiş ve antrepoya alınmış eşyanın 1615 sayılı Gümrük Kanununun 112. maddesinde belirtilen süresi içinde (süre uzatımları dahil) mahrecine iade edilmek istenmesi halinde; Gümrük Yönetmeliğinin 679 uncu maddesinde belirtilen “Antrepolara alınan eşya buralardan kesin (giriş, transit, aktarma yapılmak gibi) veya geçici (teminata bağlanmak, tahlile, ölçü ve ayarlara, hakem kurullarına gönderilmek gibi) olarak çıkarılır ve bu hususlarda sundurma rejimi bölümündeki esaslar ve hükümler uygulanır” hükmü gereğince,
yukarıda açıklanan “Antrepolarda bulunan eşyanın mahrece iadesi” işlemlerinde bu tebliğin “I-Gümrüğe gelmiş ve henüz rejim beyanında bulunulmamış eşyanın mahrecine iadesi” esaslarına göre işlem yapılacaktır.
III - Gümrüğe gelmiş ve giriş beyannamesi tescil edilmiş bulunan eşyanın mahrece
İadesi:
Gümrükçe giriş beyannamesi tescil edilmiş eşyanın 1615 sayılı Gümrük Kanunu’nun 61 inci maddesinde belirtilen süre içerisinde mahrecine gönderilmek istenilmesi halinde, Kanunun 62 nci maddesi ve bu Kanunun Uygulanmasına Dair Gümrük Yönetmeliğinin 248 inci maddesi dikkate alınarak işlem tesis edilmek ve gerekli belgeler ibraz edilmek suretiyle eşya giriş işlemi yapılan gümrükten mahrece iade edilecektir.
Ancak eşyanın mahrecine iadesi 1615 sayılı Gümrük Kanununun 52 ve 61 inci maddelerinde belirtilen süreler saklı kalmak kaydıyla ithal müsaadesinin geçerlilik süresi içerisinde sonuçlandırılacaktır.
Buna göre mahrece iade de, ilgilisi tarafından;
1) Mahrece iade nedenini belirtir mükellef dilekçesinin,
2) Mal bedeli dövizin transfer edilmediğine dair aracı banka yazısının, döviz transferi yapılmış ise dövizin süresi içerisinde geri getirileceğine ilişkin aracı banka veya Kambiyo Müdürlüklerinden alınacak yazının,
3) Eşyayı teslim alacak firmanın eşyayı teslim alacağına ilişkin Konsolosluğumuzca veya Ticaret Temsilciliklerimizce tasdikli belge ile bunun Türkçe tercümesinin, Konsolosluk veya Ticaret Temsilciliklerimizin bulunmadığı yerlerde-yerel ticaret odalarınca tasdikli belge ile bunun noter tasdikli Türkçe tercümesinin,
ibrazı şarttır.
IV - Fiili ithali yapılarak millileşmiş eşya ile; fiili ithal yapılmasına rağmen gümrük sundurma veya antreposundan çekilmemiş eşyanın mahrece iadesi:
1615 sayılı Gümrük Kanunu'nun 85 inci madde hükümleri dikkate alınarak fiili İthali yapılarak millileşmiş eşyanın evsafına uygun çıkmaması veya bozuk çıkması nedeniyle mahrece iade edilmesi için bu isteklerin, eşyanın gümrükten çekilmesinden itibaren 2 (iki) ay içinde yapılması ve bu süre içinde gümrüğe teslim edilmesi ve varsa para cezasının ödenmiş olması lazımdır. Eşyanın evsafına uygun olmadığı montajı sırasında anlaşılırsa bu süre 6 (altı) aydır.
Bu maddede belirtilen şartlar dışında mahrece iade edilen eşyanın vergileri iade edilmez.
Buna göre mahrece iade için;
1) Mahrece iade nedenini belirtir mükellef dilekçesinin,
2) Mal bedeli dövizin transfer edilmediğine dair aracı banka yazısının, döviz transferi yapılmış ise dövizin süresi içerisinde geri getirileceğine ilişkin aracı banka veya Kambiyo Müdürlüklerinden alınacak yazının,
3) Sipariş evsafına uygun olmaması nedeniyle mahrecine iade edilecek eşyanın sipariş evsafına uygun bulunmadığını belirtir Uluslararası Gözetim Şirketinden alınacak belgenin (Sadece fiili ithali yapılarak millileşmiş ve gümrükten çekilen eşyanın sipariş evsafına uygun olmaması nedeniyle mahrecine iade talebinde aranılacaktır),
4) Eşyanın bozuk olduğunu gösterir Sanayi ve Ticaret Odasından alınacak belgenin (sadece millileşmiş ve gümrükten çekilen eşyanın bozuk çıkması nedeniyle mahrece iade talebinde aranılacaktır.)
5) Eşyayı teslim alacak firmanın eşyayı teslim alacağına ilişkin Konsolosluğumuzca veya Ticaret Temsilciliklerimizce tasdikli belge ile bunun Türkçe tercümesinin, Konsolosluk veya Ticaret Temsilciliklerimizin bulunmadığı yerlerde yerel ticaret odalarınca tasdikli belge ile bunun noter tasdikli Türkçe tercümesinin,
ibrazı şarttır.
Yukarıda sayılan belgelerin tam ve geçerli olduğunun anlaşılması halinde ilgili Gümrük Müdürünün Başkanlığında oluşturulacak bir heyet marifetiyle eşyanın tam tesbit ve muayenesi yapılarak giriş beyannamesinde kayıtlı eşya olduğunun anlaşılması halinde gümrük müdürlüğünce Mahrece İade Kararı alınacak ve çıkış beyannamesinin 7 nolu sütununa “Mahrece İade” kaşesi vurularak giriş işlemi yapılan gümrük idaresinden çıkışı yapılacaktır.
Ancak anılan madde hükmünden yararlanılsın veya yararlanılmasın mahrecine iade edilen eşyanın yerine aynı miktar ve aynı nitelikte eşya getirilmesi halinde bu eşyaya giriş rejimi hükümleri (yeni bir ithal müsaadesi ibrazı hariç) uygulanacaktır.
Ayrıca fiili ithali yapılmış, ancak; gümrük sundurması veya antreposundan çekilmemiş eşyanın mahrecine iadesi, ilgili Gümrük Müdürlüğünce bağlı bulunduğu Gümrük Başmüdürlüğünün uygun görüşüne istinaden gerçekleştirilecektir.
V - Eşyanın bozuk çıkması halinde tamir edilmek üzere ve Kanunun 132 ncı maddesinin 2 nci fıkrasında yazılı diğer nedenlerle yurtdışına gönderilmesi:
Temizlenmek, boyanmak, tamir, tadil, izabe, tasfiye, elektrolize edilmek veya başkaca bir amelîye görmek veya asli bir kısım veya cihaz ilave edilmek gibi maksatlarla geçici olarak yurtdışına gönderilecek eşyanın geçici çıkışı ve geri getirilmesi 1615 sayılı Gümrük Kanununun 131 inci maddesi ite 132 nci maddesinin 2 nci fıkrası hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılır.
Buna göre de;
a) Eşyanın bozuk olduğunu gösterir Sanayi ve Ticaret Odasından alınacak belgenin,
b) Eşyanın Türkiye’de tamir edilemiyeceğine ilişkin yine Sanayi ve Ticaret Odasından alınacak belgenin,
ibrazı şarttır.
Yukarıda sayılan belgelerin tam ve geçerli olduğunun ve muayene memurunca eşyanın yapılan tam tesbit ve muayenesi neticesinde giriş beyannamesinde kayıtlı eşya ile aynı eşya olduğunun anlaşılması koşulu ile 1615 sayılı Gümrük Kanunu’nun 131 ve 132 nci madde hükümleri dikkate alınarak geçici çıkış beyannamesi düzenlenmek ve çıkış esnasında 1990/134 sayılı Genelge uyarınca ilgiliden taahhütname alınmak suretiyle çıkış işlemi tamamlanır.
VI - Diğer hususlar
1 - a) İthalattan veya ihracattan men edilen firmalara, teşvik mevzuatına göre müeyyide uygulanması öngörülen firmalara ilişkin mahrece iade talepleri ile ithali yasak eşyanın mahrecine iade taleplerinin Müsteşarlığımıza intikal ettirilmesi,
b) Mükellef tarafından eşyanın yanlış gönderildiği, gönderilen eşyanın firmalarına ait olmadığı şeklinde bir gerekçe ile mahrece iade talebinde bulunulması halinde ilgili maddelerinde belirtilen belgelerinden başka gönderici firmadan bu yanlışlığı teyid edecek nitelikte Kon- solosluğumuzca veya Ticaret Temsilciliğimizce tasdikli belge ile bunun Türkçe tercümesinin, Konsolosluğumuz veya Ticaret Temsilciliklerimizin bulunmadığı yerlerde ise ilgili ülkenin gümrük idaresince tasdikli belge ile bunun noter tasdikli Türkçe tercümesinin aranılması,
gerekmektedir.
2 - Bu Tebliğin III ve IV üncü maddelerinde yeralan mahrece iade işlemleri tamamlandığında bu durum giriş beyannamesinin 2. nüshası üzerine kaydedilerek, aynı kaydın 1. nüsha giriş beyannamesi üzerine de düşülmesi için Kontrol Genel Müdürlüğüne bilgi verilecektir.
3 - İhracat Teşvik ve Yatırım Teşvik Mevzuatı kapsamında ithal edilen eşya ile ilgili mahrece iade işlemleri sözkonusu mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilmekle birlikte bu Tebliğde belirtilen belgelerin ibrazı gerekmektedir.
4 - Yukarıda sayılan haller dışındaki işlemlerde konu Müsteşarlığımıza aktarılacaktır.
5 - 9/2/1994 gün ve 21844 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri 1 Nolu Gümrük Genel Tebliği (Mahrece İade) yürürlükten kaldırılmıştır
Tebliğ olunur.
