EN
TR
Amaç
Avrupa Birliği üyesi ülkeler pek çok alanda olduğu gibi tarım alanında da Roma Antlaşması'nın 39 uncu maddesi gereği ortak politikalar uygulamaktadırlar.
Avrupa Topluluğunda, tarım ürünlerinin pek çoğu Ortak Tarım Politikası çerçevesinde destekleme kapsamındadır. Roma Antlaşmasının II numaralı eki kapsamında yer almayan, mamul ürünler olan işlenmiş tarım ürünlerinin uluslararası ticaretinde serbest piyasa koşulları çerçevesinde farklı bir rejim uygulanmaktadır.
Buna göre söz konusu işlenmiş tarım ürünleri, Topluluk gümrük bölgesinde serbest dolaşıma girişinde, bir kısmı advalorem sabit vergi oranına tabi tutulurken bir kısmı ise yerli üreticileri korumak için sabit vergi oranı ile birlikte değişken vergi oranları ile korunmaktadır.
Toplulukta 1966 yılında bir yönetmelikle uygulamaya başlanılan bu usul ile ilgili düzenlemeler 3448/93 sayılı yönetmelikle, söz konusu koruma oranlarını belirlemeye yönelik analiz metotları konusundaki düzenlemeler ise 203/98 sayılı 26/06/1998 tarihli Komisyon Yönetmeliği ile değişik 22/12/1987 tarihli ve 4154/87 sayılı Komisyon Yönetmeliği ile yapılmıştır.
Türkiye ile Avrupa Topluluğu arasında tesis edilen Gümrük Birliği 01/01/1996 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. 1/95 sayılı Ortaklık Anlaşması, işlenmiş tarım ürünlerinde, tarım ve sanayi paylarının hesaplanarak, sanayi paylarına karşılık gelen vergilerin sıfırlanması esasını getirmiştir.
Meri İthalat Rejim Kararı ekinde, işlenmiş tarım ürünlerine yer verilen liste kapsamı eşyanın karşılarında (T1), (T2) işaretlerinin bulunduğu durumlarda, işlenmiş tarım ürünlerinin bünyesinde yer aldığı kabul edilen ve kimyasal analize tabi tutulmaları neticesinde tespit edilen tarım payı unsurları oranlarının, Bileşim Tablosuna (Meursing Tablo) uygulanması suretiyle tespit edilecek kod numaralarına, İthalat Rejimi Kararı eki tarım paylarını gösterir listede karşılık gelen Toplu Konut Fonu miktarları tahsil edilmektedir.
Gümrük Yönetmeliğinin 218 inci maddesinin birinci fıkrasında; gümrük idare amiri tarafından muayene memuruna “fiziki muayene” havalesi ile sevk edilen beyanname muhteviyatı eşyanın, söz konusu Yönetmeliğin 22 no.lu ekinde yer alan Tahlile Tabi Eşya Listesinde bulunması halinde, bu eşyanın gümrük vergisinin hesaplanmasında veya muaflık veya Dış Ticaret Rejimi veya yasaklık ya da kısıntı hükümlerinin uygulanmasında, cins, nev’i ve niteliğini ve dolayısıyla Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki yerini tespit edebilmek için muayene memurunca bu tespitin yapılmasının mümkün olamaması nedeniyle gerek duyulması halinde, laboratuvar analizi yapılacağı hükme bağlanmıştır.
İşlenmiş tarım ürünlerinin tahlilleri aşağıda belirtilen usullerde gerçekleştirilecektir.
Tahlil işlemlerinin yapılacağı laboratuvarlar
Tüm gümrük idarelerine gelecek mer’i İthalat Rejimi Kararına ekli listede yer alan ve Meursing Tablo uygulaması gerektiren ürünlerin analizleri, eşyanın serbest dolaşıma gireceği gümrük idaresine en yakın olanına gönderilmek suretiyle İstanbul Gıda Ürünleri İhtisas Gümrük Laboratuvarında veya İzmir Gümrükleri Başmüdürlüğü Laboratuvarında, Meursing Tablo uygulaması ise analizin İstanbul Gıda Ürünleri İhtisas Gümrük Laboratuvarında yapılmış olması durumunda İstanbul Gıda Ürünleri İhtisas Gümrük Müdürlüğünde, İzmir Gümrükleri Başmüdürlüğü Laboratuvarında yapılmış olması halinde ise İzmir Gümrük Müdürlüğünde yapılacaktır.
Diğer gümrük idarelerine gelecek Meursing Tablo uygulamasını gerektiren işlenmiş tarım ürünleri kapsamındaki eşyadan usulüne uygun şekilde alınan numune, İstanbul Gıda Ürünleri İhtisas Gümrük Müdürlüğü veya İzmir Gümrük Müdürlüğüne gönderilecek, analiz ve Meursing Tablo değerlendirmesi de burada yapılarak ilgili gümrük idaresine bildirilecek ve bu bildirim serbest dolaşıma giriş gümrüğünce tahakkuka esas tutulacaktır.
İstanbul Gıda Ürünleri ihtisas Gümrük Laboratuvarı ve İzmir Gümrükleri Başmüdürlüğü Laboratuvarında yapılamayan işlenmiş tarım ürünlerinin analizleri resmi bilimsel kuruluşlarda yapılacaktır. Buralarda yapılan analiz sonuçlarının değerlendirilmesi yine adı geçen gümrük müdürlüklerince gerçekleştirilecektir.
Ancak, mer’i İthalat Rejimi Kararına ekli listede, tarım payı, sabit değer şeklinde EURO (karşılığı TL.) olarak belirlenmiş olan, bu nedenle Bileşim Tablosu (Meursing Tablo) uygulaması gerektirmeyen işlenmiş tarım ürünlerinin tarife diline göre cins, nevi ve niteliğinin tespitine yönelik fiziksel veya kimyasal tahlilleri, Gümrük Yönetmeliğinin 218 inci maddesi çerçevesinde, ilgili Gümrükler Başmüdürlüğüne bağlı herhangi bir gümrük laboratuvarında, bulunmaması halinde en yakın gümrük laboratuvarında yapılarak işlemleri tamamlanacak, söz konusu eşyanın analiz ve tahlilinin yapılamaması veya tereddüt edilmesi halinde yukarıda adı geçen laboratuvarlara gönderilerek alınacak analiz sonuçlarına göre işlem tekemmül ettirilecektir.
Tahlil yapılacak numunelerin alınması, tahlilin amacı ve numunelerin gönderilmesi
Numuneler, eşyanın cins, nevi ve niteliğini temsil edecek şekilde ve en az iki tahlile yetecek miktarda alınacaktır.
Usulüne uygun olarak alınmış numuneler ilgili gümrük idaresince mühürlenmek suretiyle birinci nüsha beyanname, Ek-1’de yer alan işlenmiş tarım ürünleri beyan formu ve fatura ile birlikte, memur eliyle İstanbul Gıda Ürünleri İhtisas Gümrük Laboratuvarı veya İzmir Gümrükleri Başmüdürlüğü Laboratuvarına intikal ettirilecektir.
Resmi bilimsel kuruluşlarda yapılacak tahliller için yalnız mal numunesi mühürlenmek suretiyle ve memur görevlendirilerek buralara gönderilecektir.
Tahlil raporları
İstanbul Gıda Ürünleri İhtisas Gümrük Laboratuvarı veya İzmir Gümrükleri Başmüdürlüğü Laboratuvarında yapılan analiz neticesinde tespit edilen analiz değerleri (tarım unsurları oranlan), eşyanın tarife diline göre cins, nevi ve niteliği, Gümrük Yönetmeliğinin 23 nolu ekinde yer alan Laboratuvar Tahlil Raporu Formunun, ikinci tahlil olması halinde ise 79 nolu ekinde yer alan İkinci Tahlil Raporu Formunun 7 numaralı bölümüne ve İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyan Formuna yazılır ve tahlili yapan kimyager tarafından imzalanıp mühürlenerek en kısa zamanda ilgili gümrük idaresine ulaştırılır.
Tahlil Raporu Formunda ve İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyan Formunda, analiz sonucuna göre ürünün ihtiva ettiği tarım unsurlarının Meursing Tablo’ya uygulanması sonucu bulunan kod numarası da belirtilecektir.
Resmi bilimsel kuruluşların laboratuvarlarına gönderilen numunenin analizi sonucunda, düzenlenecek tarım unsurlarını gösterir analiz raporu, anılan kuruluşlar tarafından tahlili talep eden gümrük müdürlüğüne gönderilecek ve Meursing Tablo uygulaması gümrük müdürlüğünce yapılacaktır.
Tahlil sonuçlarının yükümlüye duyurulması
İşlenmiş tarım ürününün serbest dolaşıma giriş işlemlerinin yapılacağı gümrük idaresine gönderilen tahlil raporları, ilgili muayene memurunca beyan sahibi veya temsilcilerine ya da müşavirlerine tahlil raporları üzerine tarih konulmak ve imzalattırılmak suretiyle, buna imkan olmayan hallerde yazı ile bildirilecektir.
Tebliğ tarihi tahlil raporlarına itiraz için başlangıç sayılacaktır.
Tahlile itiraz ve ikinci tahlil
Yükümlüler, tahlil sonuçlarının kendilerine duyurulduğu günden itibaren 15 gün içinde itiraz ile ikinci tahlil isteyebilirler.
İtirazlar, Gümrük Yönetmeliği’nin 883 üncü maddesi çerçevesinde gümrük işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresinin bağlı bulunduğu gümrükler başmüdürlüğüne dilekçe verilmek suretiyle yapılır.
Analiz sonuçlarına itiraz vaki olduğunda, ikinci tahlil, birinci tahlilin yapıldığı laboratuvarda, birinci tahlili yapan kimyager dışındaki iki kimyager tarafından ve birinci tahlili yapan kimyager ile itiraz eden yükümlünün gözlemci sıfatıyla bulundurabileceği bir kimyagerin huzurunda yapılır. Birinci tahlilin yapıldığı laboratuvarda üç veya daha fazla gümrük kimyageri yok ise, ikinci tahlil resmi bilimsel bir kuruluş laboratuvarında, birinci tahlilin resmi bilimsel kuruluşlarda yapılmış olması durumunda itiraz vaki olursa ikinci tahlil başka bir resmi bilimsel kuruluş laboratuvarında yapılacaktır.
İkinci tahlil sonucu, eşyanın teknik özellik ve niteliklerinin tayin ve tespiti bakımından kesindir. Bu sebeple, yükümlülere ikinci tahlil sonucu ile bu sonuca göre yapılan tarife uygulaması ve tahakkuk ettirilen vergiler duyurulur.
İdarece yapılan inceleme sonunda, itirazın kanuni süresi içinde yapıldığı ve eşya örneklerinin henüz gümrükte bulunduğu tespit olunursa, yükümlü itirazında haklı çıktığı takdirde geri verilmek üzere, ikinci tahlil icap ettiren her bir örnek için Gümrük Yönetmeliği’nin 883 üncü maddesi uyarınca, Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanlıkça her mali yıl başı belirlenecek miktarda tahlil masrafı alınır.
Gümrük laboratuvarı dışında yapılacak tahlillere ilişkin ücretler yükümlü tarafından peşin olarak ödenir.
İthali süreklilik arz eden işlenmiş tarım ürünleri
Aynı işlenmiş tarım ürününün (Meursing Tablo uygulamasını gerektiren veya gerektirmeyen) ithalinin süreklilik arz etmesi halinde; Gümrük Yönetmeliğinin 218 inci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü uyarınca; eşyanın göndericisi, alıcısı ve menşeinin aynı olması, keza eşyanın özelliklerini belirleyici belgelerinde farklılık bulunmaması ve aynı laboratuvarda düzenlenmiş, beyanname tescil tarihi itibarıyla en fazla bir yıl öncesine dayanan ve aynı eşyaya ait tahlil raporu formunun gümrükçe tasdikli nüshasının ibraz edilmesi halinde, daha önce yapılan tahlile itibar edilir.
İşlenmiş tarım ürünlerindeki tarım unsurlarının beyanı
İşlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşıma girişinde, gümrük giriş beyannamesinin tescili sırasında ürünün bünyesinde yer alan tarım unsurlarını, oranlarıyla veya kod numarasıyla ya da bileşim tablosundaki ana ürünler olarak gösteren ve hukuken beyan kabul edilecek olan Ek-l’deki örneğine uygun form doldurularak giriş beyannamesine eklenmesi zorunludur.
İşlenmiş tarım ürünlerinin teminat alınarak işlem yapılması
Yükümlünün talebi üzerine serbest dolaşıma girişe ilişkin diğer tüm belgelerin tamam olması kaydıyla; ilgili gümrük idaresince, işlenmiş tarım ürünlerinde beyan sahibinin ibraz ettiği üretici firma tarafından tanzim edilmiş sertifikalara uygun olarak, yükümlü tarafından doldurulan İşlenmiş Tarım Ürünleri Beyan Formundaki oranlar, geçici olarak kabul edilerek vergi ve fonların buna göre hesaplanması, tutarın nakdi teminat olarak (depozito) alınması, yapılan analiz sonunda ilave vergi ve fon alınması gerektiğinde bunların itirazsız ödeneceğine dair Ek-2’de yer alan örneğine uygun, yükümlü tarafından düzenlenerek imzalanacak taahhütname alınması suretiyle eşya, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 71 inci maddesine istinaden sahibine teslim edilir.
Eşyadan alınan numune, analizi ve Meursing Tablo uygulaması yapılmak üzere İstanbul Gıda Ürünleri İhtisas Gümrük Müdürlüğü veya İzmir Gümrük Müdürlüğüne gönderilir. Bu gümrük müdürlüklerince, yapılan analiz ve değerlendirme sonucunun ilgili gümrük idaresine bildirilmesini müteakip gerekli tahakkuk ve sair işlemler serbest dolaşıma girişin yapıldığı ilgili gümrük idaresince sonuçlandırılır.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
19/03/1998 tarihli ve 23291 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Gümrük Genel Tebliği (Giriş Rejimi) Seri No: 19” yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Genel Tebliğ hükümlerini Gümrük Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan yürütür.
