1615 Gümrük Kanunu

BİRİNCİ KİTAP

Genel hükümler ve genel işlemler

BİRİNCİ AYIRIM

Genel hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Tabirler, mükellefiyetler ve vergiye esas olan tarife

Tabir ve tarifler

1. Bu kanunda geçen ve şümulü belirtilmemiş olan eşya tabın her türlü madde ve kıymetleri kapsar.

2. Bu kanunda geçen (Gümrük Vergisi) ve (Vergi) tabirleri yalnız giriş Gümrük Vergisini (Gümrük vergileri) ve (Vergiler) ise gümrüklerce alınan bütün vergi ve resimleri ifade eder.

3. Bu kanunda geçen:

(Bakanlık) tabiri, Gümrük ve Tekel Bakanlığını,

(İdare) tabiri, Gümrük İdaresini,

(Kanun), (bu kanun), (kanunda) ve (bu kanunda) tabirleri, işbu Gümrük Kanununu, ifade eder.

4. Bu kanunun 12 nci maddesindeki asıl ikametgâh tabirinin tayininde, yurda ister turizm maksadiyle ister meslekî bir gaye ile girmiş olsun, bir sene içinde vasati altı aydan fazla bir zaman ikamet eden şahsın, oturduğu binanın sahibi veya kiracısı olması bakımından fark gözetilmeksizin veya nerede oturursa otursun Türkiye’de ikametgâhı bulunduğu prensibi kabul olunur.

5. Bu kanunda geçen fiilî ithal tabiri:

a) Vergi tahakkukunun idarece yapıldığı hallerde vergilerin ödendiği veya cari hesabının mahsubunun yapıldığı veya teminata bağlandığı veya erteleme işleminin gümrüğünce tekemmül ettirildiği veya muaflık hükümlerinin uygulandığı,

b) Vergi tahakkukunun mükellefince yapıldığı hallerde eşyanın gümrük işlemlerinin ikmal edildiği,

c) Deniz, vagon ve kamyon üstü işlemlerde, muayenenin yapılıp çetelenin açıldığı.

Tarihi ifade eder.

Mükellefiyetler

Türkiye Cumhuriyeti gümrük hattından geçen veya eşya geçiren her şahıs, bu kanun ile buna dayanılarak çıkarılan tüzükler, kararname ve yönetmelikler hükümlerine uymakla mükelleftir. Bu mükellefiyet, gümrük idarelerinin gerek bu kanunda gerek başka kanun, tüzük ve kararnamelerde yazılı hükümlere göre yapacağı denetlemelere tâbi olmak ve kanunları gereğince kendi adına veya başka idareler nam ve hesabına tahsil edeceği her nevi vergi, resim,harç ve ücretleri ödemek veya bunları teminata bağlamak ve kanun, tüzük, kararname ve yönetmeliklerin ifasını şart koyduğu her türlü işlem ve formaliteyi yerine getirmiş olmaktır.

Vergi mükellefiyetinin başlangıcı

1. Gümrüğün denetlemesi altına (Her çeşit antrepolardakiler de dâhil) konmuş eşyanın vergi ödeme mükellefiyeti;

57 nci madde gereğince beyannamesinin tescil,

55 inci madde gereğince ağızdan beyan yapılan hallerde bu beyana ait tahakkuk varakasının mükellef tarafından imza ve idarece tescil,

Posta yolu ile gelen eşyada 135 ve 136 ncı maddelerdeki belgelerin tescil,

Edildiği günde başlar.

Gümrük denetlemesi altında bulunan eşya, bu kanunda aksine sarahat olmadıkça, fiilî ithalden önce mahvolursa mükellefiyet kalkar.

2. Gümrük denetlemesi dışında kalmış eşyaya ait vergi ödeme mükellefiyeti, eşyanın gümrük hattından geçirildiği tarihte, eğer bu tarih bilinmiyorsa, eşyanın gümrük hattından geçirildiğine gümrükçe bilgi edinildiği günde başlar.

3. Şarta bağlı teminatlı veya teminatsız yurda muaf olarak sokulan eşyaya ait vergi ödeme mükellefiyetinin başlangıcı, muaflık beyannamesinin tescili ve beyanname yok ise sair geçiş belgeleri üzerinde gümrükçe yapılan en son giriş vizesi tarihidir.

4. Yurda muaf olarak sokulduğu halde, muafiyetten faydalanmıyan şahıslara veya yerlere satılan veya devrolunan veya muafiyetten, faydalanmıyan hususlar için kullanılan eşyanın vergi ödeme mükellefiyeti, ilgililer tarafından Gümrük İdaresine yapılacak beyan tarihinde, beyan yapılmamış ise devir veya satış tarihinde, bu tarih tespit edilmiyorsa buna Gümrük İdaresince bilgi edinildiği tarihte başlar,

Bu suret ’e satılan veya devredilen eşyayı alanlar, satanlar, devredenler veya muafiyetten faydalanmıyan hususlar için kullananlar bu eşyaya ait vergiler bakımından gümrüğe karşı tek başına ve müteselsilen sorumludurlar.

5. Satışa intikal eden eşyanın vergi ödeme mükellefiyeti giriş beyannamesi verilmiş veya tahakkuk varakası tanzim edilmiş olduğu hallerde bunların tescil edildiği, aksi halde satış kâğıdının gümrükçe tanzim ve tescil olunduğu tarihte bağlar.

Vergiye esas olan tarife

Gümrük vergisi, 3 üncü madde gereğince ödeme mükellefiyetinin başladığı tarihte yürürlükte bulunan Gümrük Giriş Tarife Cetvelindeki nispet, had ve esaslara göre hesaplanır.

Tarifenin vergi nispetlerini arttıran hükümlerinin uygulanmasına, kanunda aksine sarahat bulunmadıkça, yayın tarihinden üç ay sonra başlanır. Ancak, bu kanunun 20 ve 21 inci maddeleriyle 14 /5/1964 tarihli 474 sayılı Kanuna göre yapılacak değişiklikler ve alınacak kararlar yayın tarihinden itibaren yürürlüğe girer.

Vasfı değişen eşya

Gümrük Vergisi, ödeme mükellefiyetinin başladığı günde eşyanın bulunduğu hal ve mahiyetine göre Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer aldığı pozisyon üzerinden hesaplanır. Ve bu suretle hesaplanacak Gümrük Vergisinden, eşyanın vasıflarında sonradan husule gelen değişmeler ve bozulmalar sebebiyle, indirim yapılmaz.

Ancak, fiilî ithalden, evvel hava tesirinden veya herhangi bir kaza dolayısıyle, eşyanın mahiyet ve vasıflarında husule gelen değişiklikler hakkında külfet ve masrafları sahibine ait olmak üzere, gümrüğün denetlenmesi altında aşağıdaki şekillerde işlem yapılır.

1. Hiçbir suretle kullanılmaz hale gelmiş eşyanın, sahibi isterse, usulü dairesinde imhasına veya yurt dışına çıkarılmasına müsaade edilir.

2. Münhasıran ilk madde olarak kullanılması mümkün hale gelen eşyanın vergisi ilk madde tarifesi üzerinden hesaplanır. Lüzumu halinde, Gümrük idaresince, bu eşyanın ilk madde şeklinden başka surette kullanılmasını önleyici tedbirler de alınır.

3. Kısmen hasara uğrıyan eşyanın ayrılması mümkün ise hasara uğramış kısmı, değilse tamamı hakkında sahibinin isteğine göre 1 ve 2 nci fıkralar hükmü uygulanır.

4. Islanmış veya nemlenmiş eşyanın kurutulmasına Gümrük idaresince müsaade olunur.

Ancak, bu fıkralardaki işlemlerin uygulanması sırasında ilk tespit ve tahakkuka göre bir ceza tayini gerektiği hallerde bu ceza alınır.

İKİNCİ BÖLÜM

Tek ve maktu vergi, istisna ve muafiyetler

Tek ve maktu vergi

Pasta yolu ile veya yolcu beraberinde gelen ve ticari mahiyette bulunmayan vergiye tabi eşyadan, alınacak Gümrük Vergilerini göstermek üzere kanunlardaki had ve nispetlere bağlı kalınmaksızın ve bu nispet ve hadleri geçmemek şartiyle tek ve maktu bir tarife uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

İstisnalar

Aşağıda yazılı eşya Gümrük Vergisinden istisna edilmiştir:

1. Gümrük Giriş Tarife Cetvelindeki pozisyonlarında vergiye tâbi tutulmadıkları gösterilmiş olan eşya,

2. Milletlerarası andlaşmalarla vergiye tabi olmadıkları kabul edilen eşya,

3. Her türlü Türk parası, banknotları, esham ve tahvilleri ve kuponları, Türkiye’ye sokulması yasak olmayan yabancı devlet paralan, esham ve tahvilleri ve bunların kuponları ile çek ve poliçeler,

4. Bakanlıkça tespit olunacak esaslar dairesinde, ticari mahiyeti bulunmadığı kabul edilen numunelik eşya ve modeller,

5. Mezarlıklara, milli abidelere konulmak üzere getirilen veya gönderilen çelenk, bayrak ve bu mahiyetteki eşya ile bunların teferruatı, içinde ölü veya ölünün kül veya kemikleri bulunan tabut, vazo ve sair kablar ve bunlarla birlikte getirilen veya önceden veya sonradan gön- derilen çiçek, çelenk ve bu mahiyetteki eşya,

6. Resmî daire ve müesseselerle özel müessese ve şahıslara ait işlem görmüş her türlü defter, evrak ve belgelerle, kullanılmamış her türlü taşıt biletleri ve milletlerarası mahiyette muayyen hizmetler karşılığı kullanılacak kuponlar,

7. Karasularımızda kazaya uğrayan veya batan ve mülkiyeti Hazineye intikal etmiş olan ve Maliye Bakanlığınca denizden çıkarılmak üzere satılan veya çıkarılması sözleşmeye bağlanan her türlü eşya.

Muafiyetler

Gerçek ve tüzel kişiler için ithal edilecek, aşağıda cins ve nevileri gösterilen eşya Gümrük Vergisinden muaftır:

1. Genel, katma ve özel bütçeli dairelerin müze ve kitaplıkları için teşhir edilmek veya okunmak üzere gelen her türlü eşya, kitap ve eserler, okullar ile bahsi geçen dairelerin hayvan ve bitki bahçeleri, numune ve üretme fidanlıkları, göl ve havuzları için gelen her türlü bitki ve hayvanlar ile bunların tohumlan ve yumurtaları, (Bunların kab ve kılıfları, nakli sırasında kullanılan eşya, malzeme ve kumanyalar dâhil).

2. a) Sosyal, kültürel, hayrî ve sıhhî maksatlarla yabancı memleketlerde kurulmuş demek tesis ve teşekküller tarafından aynı maksatlarla Türkiye'de faaliyette bulunan dernek, tesis ve teşekküllere,

b) Gerçek ve tüzel kişiler tarafından Türkiye’deki kamu faydasına yararlı derneklere ve kamunun faydasına parasız tahsis edilmiş millî tesislere, resmi teşekküllere, belediye ve köy tüzel kişiliklerine,

Bağış yoluyla gönderilen veya verilen para ile alınıp getirtilen ve konularına uygun olduğu Bakanlıkça kabul edilecek eşya.

3. Doğrudan doğruya veya gerçek ve tüzel kişiler aracı edilerek. Hazineye yardım maka adiyle ve bağış yoluyla gelen her türlü eşya ve kıymetler (Maliye ve Gümrük ve Tekel Bakanlıklarınca müştereken tespit edilecek usul dairesinde).

4. a) Millî Savunma ve Jandarma Genel Komutanlığı ihtiyaçları için Hükümetçe doğrudan doğruya veya sipariş üzerine getirilen ve beyannamesi Milli Savunma Bakanlığınca verilen her türlü silâhlar, deniz ve hava harb gemileri, yardımcı gemileri, yüzen havuzlar, her türlü harb mühimmatı, tekerlekli, tekerleksiz, paletli, yarı paletli bilumum elektrik, elektronik ve nükleer alet ve cihazlar ve bunların teçhizat ve demirbaşında kayıtlı, donatım eşyası ile yayım, inşa ve onarımında kullanılacak malzeme, akaryakıtlar, eğitim malzemesi ve her türlü harb ganimetleri,

b) Milli Savunma ve Jandarma Genel Komutanlığı ihtiyacı için bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan her türlü yardım malzemesi,

c) Emniyet Genel Müdürlüğünce, emniyet hizmetleri ihtiyacı için dış memleketlerden mubayaa ve ithal olunacak (a) bendinde yazılı araç, gereç ve silâhlar ile bunların teferruatı,

5. Kara sınırlarından 5 kilometreye kadar derinlikte bulunan köyler ve kasabalar ahalisinin gümrük kapılarından geçirdiği kendisinin veya ailesinin kullanmasına mahsus ve kıymeti Bakanlar Kurulu karariyle tespit edilecek eşya (Bakanlıkça tayın edilecek usul dairesinde).

6. Harb esirleri ve harb zamanlarında enterne edilen askerî ve sivil kişiler adına bağış yoluyla gönderilen yiyecek ve içecek (Tütün ve sigara dâhil) ve giyim eşyası (Karşılıklı olmak şartiyle).

7. a) Milli deniz ve hava gemilerinin, yabancı limanlarda ve meydanlarda yalnız kendi ihtiyaçları için, aldıkları donatım eşyası ve işletme malzemesi,

b) Yabancı deniz ve hava gemilerinin kendilerine mahsus olarak içlerinde getirdikleri veya Türk limanlarında gümrüklenmemiş mallardan aldıkları yakıtlar ve yağlayıcı maddelerle gemi adamları ve yolcularına mahsus yiyecek ve içecekler (Tekel maddeleri dâhil) ve donatım eşyası ve işletme malzemesi (Gemilerden dışarı çıkarılmaması ve karşılıklı olması şartiyle),

Yukardaki fıkralarda yazılı donatım eşyası ile işletme malzemesinin cins ve nevileri Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıklarınca tayın ve tespit olunur.

c) Yabancı ülkelere sefer yaban Türk gemileri ve uçakları hakkında da yukarıki hükümler uygulanır. Ancak, bu taşıtlar kabotaj seferleri esnasında yabancı yakıt, yiyecek ve içecek maddelerini, vergileri ödenmek şartiyle kullanabilirler.

Bu taşıtların muntazam seferleri olanlarının yabancı ülkelere yaptıkları seferden son Türk limanına avdet ederek, tekrar dış sefere çıkmaları halinde, bu limandaki bekleme süreleri yabancı ülkelere yapılan seferin devamı sayılır,

Yemekli vagonların Türkiye sınırından geçtikten sonra hazırlayacakları ilk kahvaltı ve yemek için kullanacakları yiyecek ve içeceklerle yakıtlar (Tekel maddeleri bu hükmün dışındadır. )

8. İktisadî bir faali yetin reklâmı maksadiyle getirilecek ve parasız dağıtılacak olan basılı ilân, katalog, broşür, takvimler ve emsali matbualar.

9. Noel, yılbaşı, Şeker ve Kurban bayramları münasebetiyle hariçten gönderilecek, süre ve kıymetleri Bakanlar Kurulunca tayin edilecek, hediyelik eşya.

10.Türkiye’de akdedilecek milletlerarası kongrelere veya spor temas ve gösterilerine katılacak delege ve şahısların isimlerini muhtevi plâketler, bunların millî bayrakları veya kulüp filamaları ve bunları takmaya mahsus ağaç ve madenî mamuller ve bu toplantı ve temaslara ait rozet, kupa ve broşürler ve bu kongre ve spor temas ve gösterilerine ait cihaz, alet ve malzeme.

11. Türkiye'de yapılan ve yapılacak olan millî ve milletlerarası her türlü yarışmalarda mükâfat olarak verilmek üzere bağış yoluyla gönderilen eşya.

12. Aile fotoğraf filimleri ve resimleri, basın ile ilgili aktüalite filimleri ve resimleri, fonopost maddeleri (Münhasıran, mektup ve muhabere vasıtası olarak kullanılanları dolu ve birer adet), plak, tel ve bantlarla mürettep sesli ve yazılı mevkut neşriyat, şahsî tedavide kullanılacak miktar ve mahiyette ilâçlar (Konulmuş kanun hükümleri saklıdır. )

13. Yabancı eşyanın teşhir olunduğu fuar ve sergilerin inşa ve dekorasyonunda kullanılmak üzere getirilen eşya (Bu mahallerden dışarı çıkarılmamak kaydiyle. )

14. a) Gümrük Giriş Tarife Cetvelinin 87. 11 pozisyonunda yer alan ve maluller tarafından kullanılmak üzere hususî surette imal edilmiş, hareket ettirici tertibatı bulunan (Motorlu veya motorsuz) koltuklar ve benzeri vasıtalar,

b) Gümrük Giriş Tarife Cetvelinin 90. 19 pozisyonunda yer alan protez uzuvlar (Protez dişler hariç),

c) Gümrük Giriş Tarife Cetvelinin 84 ve 85 inci fasıllarında yer alan ve sakatların sanatlarının icrası için bizzat kendilerinin ithal ederek kullanacakları makinalar (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının müsaadesiyle).

15. Anadolu Ajansının ihtiyacı için yurt dışından getirtilecek; İşletme malzemesi, telsiz alıcı ve verici yayınlarında kullanılan her türlü cihaz, teleks makinaları, teyp, çanta telsiz, fotoğraf makinaları, filim banyo cihaz ve malzemeleri, telefoto cihazı, teksir makinaları, teksir boyası, mumlu kâğıt ve diğer her türlü elektro mekanik, mekanik ve elektronik haberleşme cihazları ve bunların yedek parça ve aksamları Damga Resmi dâhil, gümrük ve resimleri, belediye hissesi ve harçlarından muaftır.

Diplomatik muafiyetler

Aşağıda yazılı eşya mütekabiliyet şartiyle gümrük vergilerinden muaftır:

1. Yabancı devlet başkanları ve aileleri efradı ile refaketlerine memur olanların getirdikleri veya Türkiye'deki ikametleri sırasında getirecekleri eşya ve taşıtları.

2. Resmî bir ziyaret veya görev için Türkiye’ye gelen delegelerle, sivil veya askerî heyetlerin, bu görevin yapılması maksadiyle beraberlerinde getirecekleri veya görevin devamı sırasında getirtecekleri eşya ve taşıtları.

3. a) Türkiye'deki yabancı diplomatik temsilciliklerin,

b) Yabancı devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarının,

Resmî görevin yapılması ile ilgili olarak her hangi bir zamanda getirtecekleri her türlü basılmış ve basılmamış evrak ile taşıtları ve sair her türlü eşya ve resmî binalar için inşaat malzemesi.

4. a) Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerinde görevli misyon şefleri ile diplomatik memurlarının,

b) Yabancı devletlerin Türkiye’deki konsolosluklarında görevli misyon şefleri ile meslekten konsolosluk memurlarının,

c) Milletlerarası resmî teşekküllerin Türkiye’de ikamet eden misyon şeflerinin ve diplomasi memurlarının,

Türkiye’de görevli bulundukları süre içinde, gerek kendilerinin, gerek aileleri efradının istihlâk ve kullanmaları için birlikte getirdikleri veya sonradan getirtecekleri her türlü eşya ve binek otomobilleri.

5. a) Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerinde görevli idarî ve teknik personelin,

b) Yabancı devletlerin Türkiye'deki konsolosluklarında görevli İdarî ve teknik personelin, görevlerine ilk gelişlerinde beraberlerinde getirecekleri veya bu gelişlerinden en çok iki ay önce veya gelişlerinden itibaren altı ay içinde getirtecekleri kendilerine ve ailelerine ait zat ve ev eşyası,

Mütekabiliyet şartının mevcudiyeti Dışişleri Bakanlığınca tespit olunur.

Bu maddede yazılı muaflıklardan (misyon şefleri hariç) Türk uyruklular faydalanamazlar.

Bu madde gereğince yurda muafen sokulmuş olan eşya ve taşıtların (binek otomobilleri dâhil) muaflık hakkı olmayan yer ve şahıslara herhangi bir suretle devir veya satışı Dışişleri Bakanlığının müsaadesine bağlı olup, bu eşya ve taşıtlar yürürlükte bulunan kanunlara göre Gümrük ve diğer vergiler ödenmeden ve malî mükellefiyetler yerine getirilmeden muaflık hakkı olmayan yer ve şahıslara devredilemez ve satılamaz

Bu maddeye göre muafen yurda sokulmuş olan taşıtlardan çalınanlar hakkında 12 nci madde hükmü uygulanır.

Bu maddenin uygulanmasına ait gümrük işlemleri Dışişleri ve Gümrük ve Tekel Bakanlıklarınca birlikte tesbıt olunur.

Zat ve ev eşyası

Aşağıda yazılı eşya, gümrük idaresince şartlarına ve gösterilen esaslara uygun görüldüğü taktirde gümrük vergilerine tabi tutulmaz.

1. Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için gelen eşya.

2. a) Yolcuların beraberlerinde getirdikleri şahıslarına ait zat eşyası ile, nakil vasıtaları hizmetlerinin beraberlerinde getirecekleri giyim eşyası (Bakanlıkça tespit edilecek esaslar dairesinde).

Yolcunun gelişinden itibaren en geç altı ay sonra veya en çok iki ay önce gelen yalnız kullanılmış zat eşyası da bu hükümden faydalanır.

b) Yolcuların ve nakil vasıtaları hizmetlilerinin beraberlerinde getirdikleri ve seyahat sürelerine göre kıymetleri Bakanlar Kurulu karariyle tesbit edilecek hediyelik eşya.

3. Şahsî madalya ve nişanlariyle yabancı memleketlerdeki bilim, sergi ve yarışma heyetlerince verilmiş mükâfatlar.

4 Türkiye'ye yerleşmek üzere göç suretiyle gelen yabancıların beraberlerinde veya kendilerinden en çok iki ay önce veya altı ay sonra gelen kullanılmış ev eşyası.

5. İkametgâhı Türkiye’de olan bir Türk’le evlenerek veya evlenmek üzere yabancı ülkedeki asli ikametgâhım terk ile Türkiye’ye gelen veyahut herhangi bir sebeple Türkiye'ye gelip de bir sene içinde keza ikametgâhı Türkiye'de olan bir Türk’le evlenen Türk veya yabancı uyruklu gelinin beraberinde veya evlenme akdinden en çok iki ay önce veya altı ay sonra gelen giyimine ve evine mahsus cihaz eşyası.

6. Yabancı memleketlerdeki Türklerin ölümü ile Türkiye’de oturan veya Türkiye’ye dönen kanuni mirasçılarına intikal eden zat ve ev eşyası (bunların ölüm tarihinden itibaren bir yıl içinde getirilmesi ve ölene aidiyetinin ve namlarına gelenlere intikalinin kanaat verici belgelerle ispatı şartiyle),

7. Yabancı memleketlerdeki sürekli görevlerinden dönen Türk uyruklu memurlarla sair amaçlarla yabancı memleketlerde yerleşip de iki yıl ikametten sonra dönen Türklerin, beraberlerinde getirdikleri veya kendilerinden en çok iki ay önce ya da altı ay sonra gelen kullanılmış veya yeni olup da hareketlerinden en az altı ay evvel satın alınmış olduğu tevsik edilen ev eşyası.

8. Sürekli görevle yabancı memlekette bulunmakta iken yine sürekli görevle başka bir yabancı memlekete naklolunan memurların yeni tâyin edildikleri memleketin özelliği veya uzaklığı sebebiyle beraberlerinde götürmeleri külfetli ve masraflı bulunduğundan memleketimize getirmelerine veya göndermelerine zaruret hâsıl olan yurt dışındaki zat ve ev eşyaları (Gümrük ve Tekel Bakanlığı ve ilgili Bakanlıkça) tesbit edilecek esaslar dairesinde muaftır.

Yukarıki (2/a) 4, 5, 6, 7, 8 inci fıkralara göre muafen geçirilecek eşyanın cins ve miktarı sahiplerinin içtimai ve malî durumları gözönünde tutularak gümrüklerce takdir olunur.

Bu madde ile bu kanunun 7 nci maddesinin 3 ve müteakip fıkralarıyle 8 ve 9 uncu maddelerde Gümrük vergilerinden istisna edilen veya muaf tutulan gayriticari eşya için ayrıca kambiyo ve ithal rejimi tahdit ve takyitleri aranmaz.

Tahsis yeri değiştirilen eşya

Tahsis yeri değiştirilen eşya hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır:

1. Gerek bu kanuna ve gerek özel kanunlara göre muaf olarak ithal edilen her türlü eşyadan;

a) Özel kanunlarla muafiyet tanınan daire, müessese ve teşekküllere satılan veya devrolunanlar,

b) Kamu faydasına yararlı demeklere kamunun faydasına parasız tahsis edilmiş milli tesislere, bedelsiz olarak devredilenler,

c) Tahsis edildikleri iş ve yerlerde on yıl kullanıldıktan sonra muafiyetten faydalanmıyan yerlere ve kişilere satılan veya devrolunanlar için gümrük vergileri aranmaz.

2. Milletlerarası andlaşmalara göre teminatsız ve geçici olarak ithal edilip de tahsis edildikleri iş ve yerlerde kullanılması sırasında çalınmak veya kaza neticesinde hasar görmüş olmak sebebiyle tekrar çıkarılması mümkün olmayan vasıta ve eşyadan vergi aranmaz Ancak, çalınma veya kaza olayının mahkeme ilâmı veya Cumhuriyet Savcılığından veya olayın vukubulduğu mahallin en büyük mülkiye âmirinden ve hasar gören vasıta ve eşyanın enkazının Hükümete terk edildiğinin yine mahallin en büyük mülkiye âmirinden alınacak belgelerle gümrüğe ispatı şarttır.

Hükümete terk edilecek bu gibi vasıta ve eşya enkazı Gümrük İdaresi bulunmıyan yerlerde mahallin mal dairelerince tasfiye edilir.

3. Özel kanunları gereğince yurda muaf girmiş deniz ve hava gemileri (yüzen havuzlar dâhil):

a) Herhangi bir sebeple söküldükleri takdirde Gümrük Giriş Tarife Cetvelindeki pozisyonlarına göre,

b) Battıktan sonra hurda halinde çıkarılan gemilerle herhangi bir kaza sonunda hurdalaşan hava gemileri ilk madde tarifesi üzerinden, vergiye tabi tutulur.

Turistik kolaylıklar

Turizmle alâkalı olarak gelen taşıtlara ve eşyaya aşağıdaki hükümler uygulanır.

1.a) Asıl ikametgâhı yabancı memleketlerde olan Türk ve yabancı turistlerin birlikte veya kendilerinden en çok iki ay önce veya sonra getirdikleri 132 nci maddenin 1 (e) fıkrasında yazılı seyahat vasıtaları, av, spor ve diğer eşyaları için vergi teminatı olarak kara seyahatlerinde Uluslararası Turizm ve Otomobil Birliğine mensup Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun veya bunun kefalet ettiği ecnebi kurumların verecekleri triptik veya gümrük geçiş karneleri (En çok bir yıl içinde ihraç şartiyle) kabul olunur.

Yukardaki fıkrada sözü edilen Türk ve yabancıların triptiksiz veya geçiş karnesiz veya bu mahiyetteki benzeri belgeler olmaksızın getirdikleri taşıtları (bisiklet ve motosikletler dâhil) ile tenezzüh motoru, kotra ve sandalları, tekrar ihraç edilmek şartiyle, Bakanlığın tespit edeceği esaslar dairesinde yurda sokulur.

Turistlerin hava taşıtlarına uygulanacak işlem, Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıklarınca müştereken tesbit edilir.

Motorlu vasıtaların mûtat depolarındaki akaryakıt ve madeni yağlardan vergi aranmaz.

Çalınmak ve kaza neticesi parçalanmak yüzünden tekrar çıkarılması mümkün olmıyan taşıt ve eşyanın da vergileri aranmaz ve teminatı çözülür. Çalınma hâdisesi mahkeme ilâmı veya Cumhuriyet Savcılığının veya hâdisenin vukubulduğu mahallin en büyük mülkiye âmirinin belgesi ile ispat edilir. Kaza dolayısıyle sahibi tarafından çıkarılmak istenmeyen taşıt ve eşyanın enkazı Hükümete terk edilmek ve keyfiyet mülkiye âmirinden alınacak bir belge ile gümrüğe ispat olunmak lâzımdır.

Hükümete terk edilen bu gibi vasıta ve eşya enkazı 11 inci maddenin 2 nci fıkrasının son bendi hükmüne göre tasfiye olunur.

b) Yukarda gösterilen suretle yurda giren taşıtlar Türkiye dâhilinde, ancak triptik veya geçiş karnesinde veya bu mahiyetteki benzen belgesinde yazılı şahıs veya asıl ikametgâhı yabancı memleketlerde olan Türk veya yabancı şoförü veyahut asıl ikametgâhı olan yabancı memleketlerde otomobil sahibinin vekâletini haiz olan Türk veya yabancı şahıslar tarafından kullanılabilir Buna riayetsizlik halinde taşıt, yurt dışı edilmek üzere gümrüğün denetimine alınır.

c) Triptik, gümrük geçiş karnesi vesair belgelere göre vergileri teminata bağlanarak geçici ve şarta bağlı olarak yurda giren bu taşıtlar garanti veren kurumdan vergileri takip ve tahsil edilmiş olsa dahi, kaçakçılık hükümlerinin uygulanmasında gümrük giriş işlemine tabi tutularak yurda ithal edilmiş addolunmaz ve aksine hareketlerde kaçakçılık mevzuatı dairesinde kovuşturma yapılır.

2. Turizmi teşvik maksadiyle kurulmuş teşekküller ile Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu için getirilecek ve parasız dağıtılacak olan turizmle ilgili tesislere ait propaganda, afiş ve broşürleri ile takvimleri, otomobil plâkaları, yol işaretleri, rozetler, mükâfat kupaları için vergi aranmaz.

3. Yabancı turizm teşekkülleri tarafından parasız dağıtılmak üzere turizm teşekkülleri İle Türkiye Turing ve Otomobil Kurumuna gönderilen yabancı turizm propaganda afişleri, broşürleri, rehber ve takvimleri vergiye tabi değildir.

Sınır ahalisine kolaylıklar

Sınır bölgesindeki topraklanın işlemek ve bu bölgedeki otlaklarda hayvanlarını otlatmak hakkı andlaşma ile tanınmış olanlardan:

1. Türkiye’de oturanların sınırın öbür tarafına götürüp mevsim sonunda geri getirdikleri hayvan ve mahsulleri ile taşıtları ve aletleri,

2. Karşı taraf ülkesindekilerin mevsim sonunda geri götürmek üzere getirdikleri hayvan ve taşıtları, kabları ve örtüleri, kendi arazilerinde kullanacakları tohumları ve gübreleri ile makina ve aletleri,

Bakanlıkça tesbıt edilecek usule uyulmak şartiyle vergiden muaftır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Gümrük hattı ve bölgesi ve gümrük hattından geçiş

Gümrük hattı ve bölgesi

1.Gümrük hattı Türkiye siyasi sınırlandır.

2. Gümrük bölgesi:

a) Denizlerde; kara ve iç suları ile sahilden içeri,

b) Karalarda; gümrük hattından içeri,

Doğru 30 kilometre derinliğindeki alanı kapsar.

3. Boğazlarda Marmara Denizi, İstanbul Limanı ve gümrük işlemleri yapılan hava meydanları da gümrük bölgesi sayılır.

Hava meydanlarında gümrük bölgesi sayılacak saha Bakanlıkça tesbit olunur.

Gümrük bölgesinin derinliği lüzum görülecek hallerde veya bazı yerlerin coğrafi durumları itibariyle Bakanlar Kurulu karariyle 60 kilometreye kadar genişletilebilir.

Bu madde ile tâyin olunan ve tespit edilecek gümrük bölgesi ve bu bölgede yapılacak değişiklikler ilân olunur.

Gümrük hattı dışında sayılan yerler

Serbest liman, bölge ve mahallerle gümrüklenmemiş eşyaya mahsus sundurma ve antrepolar ve bu türlü eşya konulmasına gümrükçe müsaade edilmiş mahaller ve vasıtalar, kanunda veya gümrüğün yazılı izin kâğıdında gösterilen kayıtlara uymak ve buralardaki eşyanın katî gümrük işlemi yapılarak millileşinceye veya kanunen böyle addedilinceye kadar gümrük denetlemesi altında bulundurulması şartiyle, vergi ödeme mükellefiyeti bakımından gümrük hattı dışında sayılır.

Gümrük kapılan ve yolları

Kara, su ve havada gümrük hattından giriş ve çıkış gümrük kapılarından yapılır. Gümrük hattından içerde bulunan gümrük kapıları ile gümrük hattının geçiş noktalan arasında muayyen yolların takibedilmesi şarttır. Giriş ve çıkış kapılan ile bunları birbirine bağlayan yollar ve hava nakil vasıtalarının Türkiye dâhilinde inebilecekleri gümrük işlemi yapılan hava meydanları ilgili bakanlıkların da mütalâası alınarak Gümrük ve Tekel Bakanlığınca tesbit ve ilân olunur.

Umumî hizmete açılmış demiryolları, gümrük yolu sayılır.

Gümrük hattından giriş ve çıkış

Gümrük hattından giriş ve çıkış ile gümrük idarelerindeki her türlü gümrük işlemleri normal çalışma saatleri içinde yapılır.

Ancak;

1. Demiryolu katarları ve muntazam tarifeli deniz, nehir, kara ve hava taşıtları gece ve gündüzün her saatinde gümrük hattından geçebilirler.

Gayri muntazam tarifeli olupda yolcu getiren deniz, nehir, kara ve hava taşıtları da aynı şekilde gümrük hattından geçebilirler.

Bu hallerde yalnız yolcuların ve taşıtların giriş ve çıkışlarına ait gümrük işlemleri yapılır.

2. İşletme teşkilâtı bulunan Umanlarda, 100 rüsum tonilâtodan büyük hacımdaki gemiler gece ve gündüzün, her saatinde yük ve yolcu alıp çıkarabilirler,

3. Rüsum tonilâtosu, hacımları ne olursa olsun zorlayıcı sebeplerle çalışma saatleri dışında Gümrük İdaresi olan bir limana girmek veya bu limandan ayrılmak zorunda kalan gemilerin yük alıp verme istekleri de mahalli gümrük idarelerince kabul edilir. Yolcu ve turist taşıyan her türlü gemiler mesai saatleri dışında gümrük idaresi bulunan bir limana girip çıkabilirler.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Giriş, Çıkış transit serbestliği ve kısıntıları

Serbestlik

Kanunlar, tüzükler ve bunların yetkili kıldığı mercilerce konulmuş yasaklık ve kısıntılar saklı olmak üzere giriş, çıkış, transit ve aktarma serbesttir.

Kısıntılar ve yasaklık

İç ve dış emniyetin korunması, halkın, hayvanların ve mahsulâtın hastalıklardan korunması, tarih ve sanat eserlerinin memleketten çıkarılmasının önlenmesi maksadiyle veya malî ve iktisadı zaruretler halinde Bakanlar Kurulu karariyle eşyanın giriş, çıkış transit ve aktarma serbestliği kısıtlanabilir veya kaldırılabilir.

Misilleme

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile ticaret andlaşması akdetmiyen veya akdedilmiş ticaret andlaşmalarını vaktinden evvel tek taraflı olarak kısmen veyahut tamamen hükümsüz bırakan, Türk kara, hava ve deniz nakil vasıtalarına karşı yasaklık ve kısıntı hükümleri koyan veya bunlar hakkında farklı işlemler uygulayan memleketlerin malları ile kara, hava ve deniz nakil vasıtalarına karşılık olmak üzere yasaklık ve kısıntılar koymaya ve farklı işlemler ve tarifeler tatbik etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Damping

Malların Türkiye’ye girişini bu kanun ve Gümrük Giriş Tarife Cetveli ile takibolunan gayeyi haleldar edecek şekilde, gizli veya açık olarak prim, damping veya benzeri tedbirlerle teşvik eden memleketlerin eşyası hakkında bu tedbirleri tesirsiz bırakacak yüksek tarifeler uygulamaya veya sair lüzumlu tedbirleri almaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Kanunun bu ve bundan evvelki maddesine dayanılarak Bakanlar Kurulunca alınan kararlar üç ay içinde yasama organının bilgisine sunulur.

Deniz taşıtlarına ait kısıntılar

100 rüsum tonilâtoyu geçmiyen hacımdaki Türk deniz taşıtları ile eşya ithali Bakanlığın iznine tabidir. Yabancı gemilere bu hakkın tanınması karşılıklı olabilir.

Sahte menşeli eşya ve zarflar

Sahte menşeli eşya ve zarflar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır:

1. Gerek üzerlerinde, gerek kab ve sargılarında Sandık, balya,şerit, etiket ve saire gibi) Türkiye’de yapıldığını veya Türkiye menşeli olduğunu sandıracak fabrika veya ticaret markasını, adını, alâmetini,Türkiye’de bir mahal ismini veya resmini veya işaretini taşıyan yabancı mahsul ve mamullerin Türkiye’ye girmesi veya Türkiye'de bir antrepoya konması veya Türkiye’den transit geçirilmesi veya aktarma edilmesi yasaktır.

Bu hüküm Türkiye’deki bir mahal isminin aynı olan yabancı bir mahal adını taşıyan ve bu mahal ismi altında menşe memleket adı açıkça gösterilmemiş bulunan yabancı eşya hakkında da uygulanır.

2. Gerek üzerlerinde, gerek iç veya dış ambalajlarında istihsal veya imal edildiği menşe memleketten başka yabancı memleketler mahsul ve mamulü olduğunu gösteren veya sandıran sahte isim ve alâmetler taşıyan eşyanın, Türkiye’ye girmesi yasaktır. Bu kabil eşyanın Türkiye'den ancak transit geçirilmesine veya aktarma edilmesine Bakanlıkça izin verilebilir.

3. Terli mamul ve mahsullerimizde kullanılmak üzere ve bunların yabancı menşeli olduğunu gösterecek veya sandıracak, üzerleri yabancı dille basılı veya yazılı, her türlü boş zarf, şerit etiket, damga ve benzeri eşya ile Türkiye’de tanzim edilebilecek belgeleri yabancı memleketlerde tanzim edilmiş gibi gösterebilecek, yabancı firmalara ait üzerleri imzalı veya imzasız olsun boş faturaların, Türkiye’ye girmesi, bir antrepoya konulması veya Türkiye’den transit veya aktarma edilmesi yasaktır.

İKİNCİ AYIRIM

Genel işlemler

BİRİNCİ BÖLÜM

Demiryolları

Trenler

Trenler, gelişte sınırdan itibaren gümrük bulunan ilk istasyona kadar ve gidişte son gümrüklü sınır istasyonundan gümrük hattını aşıncaya kadar, yolda zorlayıcı sebep olmadıkça duramaz, yolcu ve eşya alıp indiremez.

Girişte beyan

Trenin, sınırdaki gümrük bulunan ilk istasyona varışında işletmenin yetkili memuru tarafından, bu gümrük ile diğer gümrüklerde gümrüklenecek veya Türkiye’den transit geçirilecek eşyanın yeteri kadar manifesto nüshası ve yük senetleri ve bagajlar ile yemekli vagonlardaki yiyecek, içecek ve yakacak maddelerinin listeleri gümrüğe verilir.

Tren boş gelmiş ise, denetlemesinden önce yazılı olarak gümrüğe bildirilir.

Denetleme

Yukarıki maddede yazılı belgelerin verilmesi üzerine gümrükçe gerekli denetleme gecikmeden yapılır Bu denetleme bitmeden veya gümrüğün izni alınmadan vagon değiştirmek veya eklemek suretiyle trenin tertibi değiştirilemez. Yük ve yolcu alınıp verilemez ve tren yoluna devam edemez.

Çıkışta beyan

Demiryolu ile Türkiye’den çıkarılacak eşyanın yeteri kadar manifesto nüshası ve yük senetleri, bagajlar ile yemekli vagonlardaki yiyecek, içecek ve yakacak maddeler listeleri de yetkili gümrüğe verilir. Bu belgeler verilmeden ve gerekli gümrük denetlemesi bitmeden tren istasyondan ayrılamaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Kara taşıtları

Gümrüğe eşya getirilmesi

Yabancı memleketlerden demiryolundan başka kara taşıtları ile ancak, sınırdaki yetkili bir gümrüğe eşya getirilebilir. Sınırdaki yetkili olmıyan bir gümrüğe getirilen eşya, gümrük denetlemesi altında yetkili gümrüğe götürülemediği takdirde geri çevrilir.

İç ve kıyı gümrüklerinden birine götürülecek veya Türkiye’den transit geçirilecek eşya sınırdaki gümrükçe muayene edilir ve vergileri teminata bağlanır. Sınırdaki gümrüğün gümrüklemesine yetkili olmadığı eşyanın teminatı, nev’ine mahsus en yüksek tarife üzerinden hesaplanır, tahsil edilir ve geçişe müsaade edilir. Gümrük Vergisine tabi yolcu eşyasının teminat karşılığında teslimi mümkün olmadığı takdirde milletlerarası teminatlı nakliyat şirketleri tarafından mürettep gümrüklerine nakillerine müsaade edilir.

Ayrıca yolculara ait eşya ve taşıtların diğer bir gümrüğe naklinde özel usul ve hükümler koymaya ve uygulamaya Bakanlık yetkilidir.

Bakanlıkça, tâyin edilecek vasıftaki taşıtlarla ve icabında teminat aranmak suretiyle iç veya kıyı gümrüklerine götürülecek veya transit geçirilecek eşya için demiryolu ile yapılacak taşımalar hakkındaki usul veya karayolu nakliyatında milletlerarası andlaşmalarda konulmuş hükümler uygulanır.

Manifesto verilmesi

28 inci maddede yazılı kara nakil vasıtalarının sahip veya sürücüleri, getiren eşyayı sınırdaki gümrüğe üç nüsha manifesto ile beyan ederler.

Taşıtlar boş gelmiş ise keyfiyet sınırdaki gümrüğe sözle beyan edilir ve bu husus tutanakla tesbit olunur.

Beyanda bulunulmadığı veya getirilen eşyanın manifestosu verilmediği hallerde kara nakil vasıtalarının hareketine ve eşyanın boşaltılmasına müsaade edilmez.

Kara nakil vasıtalariyle seyahat eden yolcuların berabelerindeki zat ve ev, eşyasının da manifestoya kaydolunmasını istemeye Bakanlık yetkilidir.

Eşyanın çıkarılması ve manifesto verilmesi

Demiryolundan başka kara taşıtları ile Türkiye’den çıkarılacak eşya, sınırdaki yetkili gümrükten çıkarılır. Gümrük işlemi yetkili bir iç veya kıyı gümrüğünde yapılmış eşya, sınırdaki gümrükçe denetlemesi yapıldıktan sonra çıkarılır.

Taşıt sahip veya sürücüleri götürecekleri yükler için bunların çıkış işlemini yapan gümrüğe yeteri kadar manifesto verirler. Taşıtlar boş olarak gidecekse keyfiyet sınırdaki gümrüğe sözle beyan edilir ve bu husus tutanakla tesbit olunur.

Girecek ve çıkacak hayvanlar

Sınıra yürütülerek getirilecek veya sınırdan yürütülerek çıkarılacak hayvanlar ancak, buralardaki yetkili sağlık ve gümrük kapılarından sokulup çıkarılabilirler.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Deniz taşıtları

Takibedilecek yol

Yabancı limanlardan gelen gemiler, gümrük bölgesine girdiklerinde zorlayıcı sebepler olmadıkça, gidecekleri limana göre mütadolan rotayı değiştiremez. Yolda duramaz, başka gemilerle temas edemez ve gümrük bulunmıyan yerlere yanaşamazlar.

Denetleme

Türk limanları ile yabancı limanla: arasında sefer yapan gemiler, gümrük bölgesinde gümrük denetlemesine tâbidir Gümrük memurları gemiyi, yükünü ve bunlara ait defter ve kayıtlarını incelemeye, gemide araştırma yapmaya ve gerekirse ambarları, eşya bulunan sair yerleri mühür altına almaya yetkilidir.

Muntazam seferli gemiler, kara sularımıza ulaştıkları andan, girecekleri limana ve limanlarımızdan ayrılan bu gemiler açık denize varıncaya kadar sadece gözaltında tutulurlar. Bakanlık gerektiğinde bu gemileri de birinci fıkrada yazılı olduğu şekilde denetlemeye tâbi tutar.

Denetlemeye ait mükellefiyetler

Yabancı limanlardan gelip Türk limanlarına veya nehirlerine girecek gemiler, gümrük denetlemesi yapılmak üzere belirli yerlerde durur veya yol keserler

Yabancı Umanlardan gelen Türkiye’den yabancı limanlara giden gemilerin geliş ve gidişlerinden en az 6 saat evvel sahip veya acentası tarafından gümrük idaresine bilgi verilir.

Gemi kaptanı gümrük memurlarına geminin tasdikli jurnalini, orijinal manifestosunu, kumanya ve yakıtlar ile gemi adamlarına ait eşya listesini gösterirler. Kaptanlar manifesto harici olarak alınmış veya manifestoya dâhil edilmeksizin taşınması adet olmuş eşyayı da araştırmadan önce, memurlara beyan ederler.

Kaptanlar geminin envanter defteriyle plajımı da, lüzumu halinde gümrük memurlarına gösterirler.

Türk limanları ile yabancı limanları arasında sefer yapan gemiler Türk limanlarında gümrük denetlemesi altındadır.

Gemi adamları ile yolcuları ve gemilere girip çıkacak görevli ve görevsiz kimseler gidiş ve gelişlerinde ancak gümrük yolcu salonlarında veya gümrük denetlemesi altındaki iskelelerden geçebilirler.

Manifesto

Yabancı limanlardan gelen gemilerin kaptanları veya Acentaları, geminin Türk limanında yukarıdaki maddeye göre yapılacak gümrük denetlemesinden itibaren en geç 24 saat içinde, o limana çıkarılacak eşyanın asıl manifestosu ile Türkçe iki örneğini gümrük idaresine verirler. Asıl menifesto verilmediği takdirde, bu asıl manifesto gösterilir ve taraflarından tasdikli bir örneği verilir. Sürenin başlangıcı veya sonu tatil günlerine rastlarsa bu günler sürenin hesabına katılmaz Zorlayıcı sebeplerden ileri gelen gecikmeler gümrükçe itibara alınır.

Gemi limana boş gelmiş veya o limana boşaltacak yükü yoksa kaptan veya acentaların, bu limana uğrama sebeplerini yukarda gösterilen süreler içerisinde yazılı olarak gümrüğe bildirmesi lâzımdır.

Limanda acentası olmıyan yabancı gemi kaptanları beyanlarını Türkçe yazamadıkları takdirde, kendi dili ile birlikte milletlerarası kullanılan Garp dillerinden biri ile de yazabilirler.

Yolcu ve turistlere ait olup manifestolarda gösterilmesi mutat olmıyan bagajların manifestolara kaydı mecburî değildir.

Ancak, bu kabil eşya hakkında tanzimi mutat olan yolcu ve bagaj listelen, geminin limana varışından sonra ve yolcuların çıkışlarından önce gümrüğe verilir.

Turist ve tenezzüh gemileri için özel usul ve hükümler koymaya ve uygulamaya Bakanlık yetkilidir.

Asıl manifesto

Asıl manifesto; konişmentolara göre gemide tutulan yük defteri ve mahreç limanlardaki yetkili resmî mercilerce tasdik edilmiş olan yük beyannameleridir.

Bu belgeler mahallindeki Türkiye konsolosluklarına ilgililerce tasdik ettirilir.

Denizcilik Bankası ve başka işletmelerin muntazaman seferi: veya turist gemilerine ait asıl manifestolar, karşılıklı olarak, Bakanlıkça konsolosluk tasdikinden istisna edilebilir.

Türk konsolosluğu bulunmıyan yerlerdeki tasdik mercileri Bakanlıkça tesbit edilir.

Harb gemileri ile getirilen ve götürülen eşya

Türk ve yabancı donanmasına mensup harb gemileri gümrük denetlemesine tabi değildir.

Ancak, bunlarla getirilen ve Türk limanlarına çıkarılacak veya Türkiye’den yabancı memleketlere götürülecek eşya gümrüğe bildirilir.

Türk donanmasına mensup harb gemileri ile getirilen komutan ve diğer mürettebata ait eşyanın bir listesi bu gemilerin komutanları tarafından tanzim ve tasdik edilerek geminin varış limanına en yakın gümrük idaresine; gelişinden sonra en geç 24 saat içinde verilir ve bu eşyanın gümrük muayene ve işlemine tabi tutulması temin edilir.

Gemi komutanları çıkışta da aynı şekilde hareket ederler.

Yukarıda konulmuş, olan giriş ve çıkışa ait hükümlere riayetsizlik halinde ilgililer hakkında kanunî kovuşturma yapılır.

Yük alma ve boşaltma

Yabancı limanlardan yük getiren Türk ve yabancı gemiler manifestolarını gümrük idaresine vermedikçe yüklerini boşaltamaz ve o limandan yük alamazlar.

Ancak, muntazam sefer yapan gemiler ile hava ve liman durumu bakımından zaruret görülen hallerde muntazam sefer yapmıyan gemilere, gümrük idaresince, manifesto verilmeden önce de yük boşaltmak ve almak için izin verilebilir. Zorlayıcı sebepler dolayısıyle karaya çıkarılan eşya için manifesto verilmezse bunlar liste ile tesbit olunur.

Çıkış manifestosu

Türk limanlarından yabancı limanlara hareket edecek Türk ve yabancı gemilerin, kaptanları hareketlerinden önce o limandan yükledikleri eşyanın asıl manifestosunu gümrüğe ibraz ile bir örneğini verirler, eğer gemi o limandan yük almamış ise keyfiyeti yazılı olarak bildirirler.

Gümrük idareleri de her iki halde geminin hareketi için, gecikmeksizin, kaptana izin kâğıdı verirler.

Mutazam sefer yapan veya Türkiye’de acentası bulunan gemilerin manifestoları ve beyan kâğıtları hareketlerinden itibaren 43 saat içerisinde acentalarınca verilebilir. Bunların izin kâğıtları gümrükçe ona göre hazırlanır.

Kabotaj

Türkiye limanları arasında sefer yapan Denizcilik Bankası gemileri ile acentası bulunan ve muntazam sefer yapan sair gemilerin taşıdıkları memleket eşyası için gümrüklerce manifesto veya başka bir belge aranmaz.

Ancak, bu gemiler gümrük işlemi gideceği limanda yapılacak ve vergisi ödenecek yabancı eşyayı alırlar veya yolda yabancı limana uğrarlarsa, yabancı limanlara sefer yapan gemiler hakkındaki hükümlere tabi olurlar. Bu gemiler ile yolcu ve yüklerinin denetleme ve gümrük işlemlerinde kolaylık sağlıyacak elverişli usuller koymaya Bakanlık yetkilidir.

Bu usullere riayetsizlik halinde bu kanun veya kaçakçılık mevzuatı hükümlerine göre kovuşturma yapılır.

Kısıntılar

40 ıncı madde dışında kalan gemilerin Türkiye limanları arasındaki (Marmara Denizi dâhil) sefer ve nakliyatı gümrükçe denetlenir. Bunlar Bakanlığın tâyin edeceği şartlar ve vereceği izin ile Türk limanları arasında yabancı eşyayı aktarma suretiyle taşıyabilirler.

Yukarıdaki fıkrada yazılı nakliyat ile yabancı gemilere açık Türkiye limanları içinde, yabancı kıyılara yakın Türk liman ve iskeleleri arasında ve Marmara ve Boğazlarda çalışan 20 rüsum tondan küçük taşıtlarla, balıkçı kayıkları üzerinde gümrükçe yapılacak denetleme mahalli durum ve şartlar ve bu taşıtların çalışma imkânları göz önünde tutularak Bakanlıkça düzenlenir.

Bu hususta Bakanlıkça konulmuş usullere aykırı hareketlerde bu kanun veya kaçakçılık mevzuatı hükümlerine göre kovuşturma yapılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Hava gemiler

Denetleme

1. Yabancı memleketlerden Türkiye’ye gelen ve Türkiye’den yabancı memleketlere gidecek olan hava gemileri yetkili Gümrük İdaresi bulunan hava limanında (meydan) gümrük denetlemesine tabidir.

2. Gelişte denetlemeden önce, gidişte denetlemeden sonra Türkiye’de mecburî iniş yapan hava gemilerinin kaptan pilotları Bakanlığın emir ve talimatına uyarlar,

3. Özel bir izin ile gelen ve giden hava gemilerinin kaptan pilotları verilen talimata göre hareket ederler.

4. Hava gemilerinden gemi, yolcu ve yük için tehlike teşkil etmedikçe eşya atılamaz ve bu türlü haller ilk temas ve fırsatta gümrüğe bildirilir.

Lüzumu halinde, gazete, dergi ve mektup paketleri île sair eşyanın hava gemilerinden yere atılma şekli Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıklarınca tesbit edilir.

Yasaklık

Pilot marifetiyle sevk ve idare edilmiyen hava gemileri ile Hükümetin özel izni olmadıkça, Türkiye'ye yabancı memleketlerden eşya getirilemez ve Türkiye'den yabancı memleketlere eşya götürülemez.

Manifesto

Yabancı memleketlerden gelen hava gemilerinin kaptan pilotları veya acentaları inecekleri gümrük bulunan ilk hava limanına çıkarılacak yükleri gösterir, mahreç gümrük idaresi veya resmî makamca tasdik edilmiş, manifesto ile yolcu listesini Gümrük İdaresine verirler.

Eğer hava gemisinin acentası varsa manifestonun, ayrıca bir Türkçe örneği de 24 saat içimle gümrüğe verilir.

Hava gemisinde başka bir hava meydanına çıkarılacak yük varsa, kaptan pilotu veya acentası bunlara alt manifestoyu Gümrük İdaresine gösterir.

Hava gemisi boş gelmiş veya Türkiye'ye çıkarılacak yük ve yolcusu yoksa kaptan pilotu gelişinin sebeplerini yazılı olarak Gümrük idaresine bildirir.

Çıkış manifestosu

Yabancı memleketlere gidecek hava gemilerinin kaptan pilotları hareketlerinden önce, o hava limanından alman yük için gümrüğe manifesto verirler.

Muntazam seferli hava gemilerinin manifestoları hareketlerinden itibaren 24 saat içerisinde acentaları tarafından verilebilir.

Transit

Yere inmeksizin transit geçecek hava gemileri andlaşmalar uyarınca ve karşılıklı olarak hava gemilerine alt yukardaki maddelerde yazılı mükellefiyetlerden müstesnadır.

Hava Kuvvetlerine mensup hava harb gemileriyle getirilen ve götürülen eşya

Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileriyle, Hükümetin izni üzerine gelen yabancı devletlerin hava harp gemileri gümrük denetlemesine tabi değildir.

Ancak bu harb gemileriyle yabancı memleketlerden eşya getirildiği veya Türkiye’den yabancı memleketlere eşya götürüldüğü takdirde, bunlar gümrüğe bildirilir.

Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileriyle getirilen komutan ve diğer mürettebata ait eşyanın bir listesi bunların komutanları tarafından tanzim ve tasdik edilerek geminin iniş limanına en yakın Gümrük İdaresine, gelişi müteakip en geç 24 saat içerisinde verilir ve bu eşyanın gümrük muayene ve işlemine tabi tutulması temin edilir.

Hava harp gemileri komutanları çıkışta da aynı şekilde hareket ederler.

Yukarıda konulmuş olan giriş ve çıkışa ait hükümlere riayetsizlik halinde ilgililer hakkında kanuni kovuşturma yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Müşterek hükümler

Görevli memurların yolculuğu

Kara, deniz ve hava işletmeleri, bu Kanuna göre denetleme icabı birlikte seyahatle görevli gümrük ve gümrük muhafaza memurlarını gidişte ve dönüşte ücretsiz taşımaya mecburdurlar.

Manifesto şekli

Manifestolarda eşyanın cinsi, kablarının adedi, nev'i, markası, numarası ve gayrisafi ağırlığı ile konişmento veya yük senetlerinin numaraları ve milletlerarası andlaşmalar ve gelenekler de gözönünde tutulmak suretiyle Bakanlığın tespit edeceği diğer bilgiler gösterilir.

Manifesto örnekleri, yukarıdaki esaslar dâhilinde ve gerektiğinde daha basitleştirilerek Bakanlıkça hazırlanır ve gümrük işlemlerinde bunlar kullanılır.

İşletmelere ait mükellefiyetler

Türkiye ile yabancı memleketler arasında muntazam yük ve yolcu seferleri yapılan kara, (demiryolu dâhil) deniz ve hava işletmeleri; bu Kanun hükümlerine göre gerekli gümrük denetlemeleri ve işlemlerini yapmak ve kolaylaştırmak üzere yolcu salonları, depo, sundurma ve antrepolar ile görevli gümrük ve gümrük muhafaza memurlarının çalışmalarına elverişli bürolar ve gözetleme kulübelerini, buraların aydınlatma, ısıtma ve temizlik gibi ihtiyaçlarını, döşemelerini, telefon, teknik cihaz ve aletlerini parasız olarak temin etmeye ve gümrük kapılarında gümrük denetlemesine tâbi kimselerle diğerlerinin ihtilatını önlemeye matuf her türlü tesislerin temini hususlarında Bakanlık tarafından yapılan istekleri aynı şekilde yerine getirmeye mecburdurlar.

Bu yerleri özel kanunlarına göre işletmekte bulunan kara, deniz ve hava yolları işletmelerinin yukardaki hükümlere göre gümrük denetleme ve işlemlerinin şekil ve usulleri ve sair mükellefiyetleri Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıklarının müştereken hazırlayacakları tüzükle tesbit olunur.

İKİNCİ KİTAP

Gümrük rejimleri

BİRİNCİ AYIRIM

Sundurma rejimi

Sundurma

Yabancı memleketlerden kara (Demiryolları dâhil), deniz ve hava taşıtları ile Türkiye'ye getirilen eşya, eğer orada sundurma ve antrepoculuk hizmetleri kanunen tekeline verilmiş bir işletme varsa, bu işletmelerin sorumluluğu altındaki «sundurma» Lara, gümrüğün denetimi altında konulur.

Kırık veya tamire muhtaç kaplar ile dağınık eşya sundurmalarda, gümrük ve işletme idarelerinin müşterek kilidi altında ayrı bir yerde muhafaza altına alınır ve durum tutanakla tesbit olunur.

İşletme idareleri, en çok üç gün içinde, sundurmalarına alınan eşyanın manifestolarındaki bilgilere uygun olarak tanzim edecekleri sundurma giriş listesinin iki nüshasını ilgili gümrüğe vermeye mecburdurlar.

Sundurmaların şekil ve nitelikleri Bakanlıkça tâyin ve tespit edilir.

İşletme idaresi bulunmayan yerlere gelen eşya, ancak gümrük sundurmalarına veya gümrükçe müsaade edilen yerlere çıkarılabilir.

Yukardaki fıkralar gereğince gümrük denetlemesi altına konmuş eşyanın aşağıdaki maddelerde yazılı rejimlerden birisine göre işleme tabi tutulmasını, bunların sahipleri veya temsilcileri veya nâkilleri usulüne uygun bir beyanname ile gümrükten istiyebilirler.