Ekli “Haşhaş Kapsülü ve Tohumu Alımı ve Satımı Hakkında Karar”ın yürürlüğe konulması; Başbakan Yardımcılığı (Hazine Müsteşarlığı)’nın 6/5/2015 tarihli ve 14370 sayılı yazısı üzerine, 3/6/1986 tarihli ve 3298 sayılı Kanunun 2 nci maddesi, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 35 inci maddesi ve Haşhaşın Ekimi, Kontrolu, Toplanması, Değerlendirilmesi, İmhası, Satınalınması, Satılması, İhracı ve İthali Hakkında Yönetmelik’in 19 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 14/5/2015 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Haşhaş kapsülü alım fiyatı
(1) Haşhaş kapsülü kademeli alım fiyatları, morfin oranları ve diğer kalite kıstasları çerçevesinde, Hazine Müsteşarlığının görüşü alınarak Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü (TMO) tarafından tespit edilir.
(2) Alım dönemlerinde uygulanacak usul ve esaslar TMO tarafından belirlenir.
Haşhaş tohumu alımı ve satımı
(1) TMO, haşhaş tohumunun alımı ve satımına ilişkin fiyat ve miktar ile uygulama esaslarını Hazine Müsteşarlığının görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.
Malzeme temini, ithalat ve sözleşmeli ekim
(1) TMO, ilgili diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla;
a) Haşhaş ekim, üretim, kontrol, kapsül alım, depolama, muhafaza, sevk ve imalat işlemlerinin modernizasyonu için gerekli tarımsal ve teknolojik araştırma geliştirme çalışmalarını yapmak, uygulamak ve diğer işlemleri yapmak için ihtiyaç duyulan her türlü malzeme, demirbaş, eşya, araç ve gereçleri satın almaya, kiralamaya, gerektiğinde ithal etmeye, geçici veya daimi işyeri açmaya, kapatmaya, depo ve arazi kiralamaya,
b) Haşhaş ve alkaloid konuları gereği ihtiyaç duyulan tohumluk, cihaz, ekipman, yedek parça, kimyasal madde ve ikmal malzemelerini belirlenecek teslim şekli ile ithal etmeye,
c) Morfin oranı yüksek ürün elde edilmesi ve ürün çeşitlendirilmesini sağlamak amacıyla; üreticilerle sözleşme yapmaya, ekim bölgesi dışında da sözleşmeli çiftçi yoluyla tohumluk ve alkaloidlerce zengin diğer çeşitleri üretmeye, tohumluk üretiminde seleksiyondan dolayı oluşabilecek verim kaybım karşılamaya, TMO tarafından üretilmiş tohumlukları kullandırmaya, avans (gübre, çapa, seyreltme, sulama, hasat vs. işlemler için) vermeye, haşhaş ekiminde münavebe sistemini uygulamaya,
ç) Gerektiğinde gıda ve süs bitkisi amacıyla haşhaş ekimi yaptırmak üzere üreticilerle sözleşme yapmaya,
yetkili kılınmıştır.
Görev zararı ve hesaplama yöntemi
(1) TMO tarafından haşhaş kapsülü ve kapsülden elde edilen morfin ve türevlerinin dış satışından, haşhaş tohumunun üretim, dağıtım ve satışından doğabilecek zararlar görev zararı sayılır ve Hazinece karşılanır.
(2) Bu Karar kapsamında doğan görev zararı, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenen Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri hükümleri dikkate alınarak, aşağıdaki şekilde hesaplanır.
a) Satılan malın maliyeti belirlenir.
b) Satışı yapılan ürüne isabet eden pazarlama satış dağıtım giderleri, genel yönetim giderleri ve araştırma-geliştirme giderleri belirlenir. Görev zararı uygulaması ile ilgisi olmayan gider kalemleri (lojmanlara ait bakım onarım, yangın sigorta fonu, emlak vergisi, amortisman ve kira giderleri dâhil her türlü giderler ile sosyal binalar amortismanı, spor salonu bakım onarım giderleri dâhil her türlü sosyal tesis ve bina giderleri) hesaplamalarda dikkate alınmaz.
c) (a) bendi uyarınca satılan malın maliyeti hesaplanırken, TMO tarafından ürün alımlarının finansmanı amacıyla kullanılan kredilere ilişkin finansman giderleri (kur farkları, faiz ve komisyon giderleri), incelemeye konu dönemdeki tüm ürünlerin stok ve satış maliyetlerinde dikkate alınır. Söz konusu kredilere ilişkin lehte kur farkı oluşması halinde, bu tutar dönemin toplam finansman giderlerinden mahsup edilir. Mahsup işleminden sonra dahi lehte kur farkı kalmış ise, kalan tutar incelemeye konu dönemdeki tüm ürünlerin stok ve satış maliyetlerinin hesaplanmasında dikkate alınır.
ç) (a), (b) ve (c) bentleri uyarınca belirlenen toplam tutara, bu tutarın %8'i kadar mahrum kalınan kâr payı eklenir.
d) Görev zararına konu ürünlerin satışından elde edilen hasılat belirlenir.
e) Ürün alımlarının finansmanı amacıyla kullanılan kredilerden, ürün alım ödemelerine kadar geçen sürede elde edilen faiz gelirleri ve kambiyo kârları, aynı dönemde görev zararı doğuran satışlardan elde edilen hasılatın toplam satış hasılatına oranında (d) bendi uyarınca hesaplanan hasılata eklenir.
f) (e) bendinde hesaplanan toplam tutar ile (ç) bendinde hesaplanan tutar arasındaki olumsuz fark görev zararı olarak belirlenir.
(3) Bu Karar kapsamında doğan ve TMO muhasebe kayıtlarında izlenen görev zararları, TMO tarafından yapılacak ödeme talebine istinaden, Hazine Müsteşarlığı bütçesinde yer alan ilgili harcama tertibinden gider kaydedilerek ödenir.
(4) Bu Karar kapsamında doğan görev zararları, TMO’nun muhasebe kayıt ve belgeleri esas alınarak 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 35 inci maddesinde öngörülen usule uygun olarak incelenir, inceleme sonucunda hesaplanan görev zararı bedeli ile Hazine Müsteşarlığı bütçesinden yapılmış bulunan ödemeler arasında fark bulunduğunun tespit edilmesi hâlinde taraflar yükümlülüklerini faizsiz olarak yerine getirir. Ancak, TMO tarafından yapılan talebin sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge ve işlemlere ilişkin tutarları da içerdiğinin tespiti hâlinde, bu belge ve işlemlere ilişkin olup Hazine Müsteşarlığı tarafından TMO’ya ödenmiş bulunan tutar, söz konusu ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun çerçevesinde gecikme zammı oranında faiz uygulanarak tahsil edilir.
Finansman temini
(1) TMO'nun haşhaş kapsülü alımı için gerek duyacağı finansman, bütçeye konulan ödenekten yapılacak aktarımlar ve iç veya dış kredi temini suretiyle karşılanabilir. TMO’nun bu kapsamda yurt içinden veya yurt dışından kullanacağı döviz ya da TL cinsi kredileri üzerinden, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintisi yapılmaz. Söz konusu krediler nedeniyle bankaların lehe aldıkları paralar % 1 oranında banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.
(2) TMO tarafından kredi temini için yapılacak “alım garantili satış” ve benzeri finansman tekniklerinin uygulanmasında belirlenen alım-satım şartları aranmaz. Bu işlemlerden doğan alım-satım farkları, vergiler ve benzeri yükümlülükler borçlanma maliyeti olarak kabul edilir.
Haşhaş ekimi yapılacak il ve ilçeler
(1) Afyonkarahisar, Amasya, Burdur, Çorum, Denizli, Isparta, Kütahya, Tokat, Uşak illerinin tamamı ile Balıkesir İlinin Balya, Bigadiç, Dursunbey, İvrindi, Kepsut, Savaştepe ve Sındırgı ilçeleri, Eskişehir İlinin Alpu, Beylikova, Çifteler, Günyüzü, Han, Mahmudiye, Mihalıççık, Seyitgazi ve Sivrihisar ilçeleri, Konya İlinin Ahırlı, Akören, Akşehir, Beyşehir, Derbent, Doğanhisar, Hüyük, Ilgın, Kadınhanı, Seydişehir, Tuzlukçu, Yalıhüyük ve Yunak ilçeleri, Manisa İlinin Şehzadeler, Yunusemre, Demirci, Gördes, Köprübaşı, Kula, Sarıgöl ve Selendi ilçelerinde izin belgesi karşılığında haşhaş ekimi ve çizilmemiş haşhaş kapsülü üretimi serbesttir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
(1) 27/1/2014 tarihli ve 2014/5876 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Haşhaş Kapsülü ve Tohumu Alımı ve Satımı Hakkında Karar yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
(1) Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
(1) Bu Karar hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı ile Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan müştereken yürütür.