SHT-66 Hava Aracı Bakım Personeli Lisans Talimatı

T.C. ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANLIĞI

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü

BİRİNCİ BÖLÜM

Başlangıç Hükümleri

Amaç

(1) Bu Talimatın amacı, 05/11/2022 tarih ve 32004 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetmeliği (SHY-CA) kapsamında hava aracı bakım personeli lisansı verilmesi ve bu personelin dil yeterliliği ile ilgili gerekliliklere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Talimat, Hava Aracı Bakım Personeli Lisansı (HBL-66) talebinde bulunan veya lisansa sahip gerçek kişileri, bu amaca uygun olarak eğitim veren yetkili kurum ve kuruluşlar ile lisanslı bakım personelini istihdam eden yetkili bakım kuruluşları ve yöneticilerini kapsar.

Dayanak

(1) Bu Talimat, 14/10/1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu'na, 15/07/2018 tarihli ve 30479 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4 numaralı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne ve 05/11/2022 tarih ve 32004 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetmeliği'ne (SHY-CA) dayanılarak aşağıdaki uluslararası düzenlemelere uyumlu olarak hazırlanmıştır.

a) 5/6/1945 tarihli ve 4749 sayılı Kanun ile onanan 7/12/1944 tarihli Şikago Konvansiyonu’nun personel lisansları konulu Ek-1’ine,

b) Hava Aracı ve Havacılık Ürün, Parça ve Cihazlarının Sürekli Uçuşa Elverişliliği ile Bu Görevlerde Yer Alan Kuruluşlar ve Personelin Onayı konulu 26/11/2014 tarihli ve (AB) 1321/2014 sayılı Komisyon Tüzüğü ile söz konusu Tüzüğe yapılan (AB) 2018/1142 ve (AB) 2021/700 numaralı değişiklikler ve (EASA) 2015/029/R düzenlemesi ile (EASA) 2019/009/R, (EASA) 2019/024/R ve (EASA) 2020/002/R numaralı değişiklikler.

Tanımlar ve Kısaltmalar

(1) Bu Talimatta geçen terimlerin tanımları:

a) AMC (Acceptable Means of Compliance): EASA tarafından yayımlanan ve sağlanması zorunlu olan gerekliliklerin kabul edilebilir uygulama usul ve esasları,

b) Bakım deneyimi: Lisans adayı veya sahibinin aşağıdaki durumlar için kullanılan operasyondaki hava aracı üzerinde yaptığı bakım işlemlerinde edindiği deneyimi:

1) İlk defa lisans alınması,

2) Mevcut lisansa kategori ilavesi yapılması,

3) Mevcut lisanstaki dönüşüm sınırlandırmalarının kaldırılması,

4) İlk defa yetkilendirilecek veya yetkilendirilmiş kişilerin imtiyazlarının devamı,

c) BEKAD: Bakım Eğitimi Kuruluşu Açıklamalar Dokümanını,

ç) EASA: Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansını,

d) Genel Müdür: Sivil Havacılık Genel Müdürünü,

e) Genel Müdürlük: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünü,

f) Eğitim İhtiyaç Analizi (Training Need Analysis- TNA): Hava Aracı Tip eğitimlerinin içerik ve süre dâhil kapsamlı bir şekilde raporlanmasını,

g) Eğitim Kuruluşu: Hava aracı bakım temel veya tip eğitimini vermek ve bu kapsamda sınav yapmak üzere Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilmiş gerçek veya tüzel kişileri,

ğ) GM (Guidance Material): EASA tarafından yayınlanan ve uygulanması gereken kararlar için rehber dokümanı,

h) Hava aracı: Havalanabilen ve havada seyredebilme kabiliyetine sahip her türlü aracı,

ı) Hava aracı bakım lisansı: Hava araçlarına belirli tip ve kapsamda bakım yapmak üzere yetkilendirilen teknik personel için düzenlenen lisansı,

i) ICAO: Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatını,

j) IR (Implementing Rule): EASA tarafından yayınlanan ve sağlanması zorunlu olan gereklilikleri,

k) İş Başı Eğitimi (OJT): HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansı kategori veya alt kategorilerine, ilk tipin işlenmesi için onaylı bakım kuruluşlarında, Genel Müdürlük tarafından yayımlanan İş Başı Eğitimi Kayıt Defterinde verilen ilgili kategoriye yönelik kriterleri karşılayacak şekilde yapılan işlemleri,

l) Pratik Deneyim: Belirli bir hava aracı tipi veya kategorisi için gerçek bakım ortamında ilgili hava aracı bakımı yapmaya yetkilendirilmiş bakım organizasyonunda yapılması gereken, yetkili ya da destek personel yetkisi olan ya da bağımsız yetkili personeli olan süpervizör (işi tek başına yapma yetkisi olan kişi) gözetiminde gerçekleşen deneyimi,

m) SHD-T-35 lisansı: 9/6/1962 tarihli ve 11124 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Dairesi Uçak Bakım Teknisyeni Lisans Talimatına (SHD-T- 35) göre düzenlenmiş lisansı,

n) Hava Aracı Bakım Lisansı (HBL-66): SHY-CA Yönetmeliği gereklerine uygun olarak düzenlenmiş olan hava aracı bakım personeli lisansını,

o) Temel Pratik Eğitim: SHT-147 onaylı bakım eğitim kuruluşlarında verilen temel eğitim kapsamındaki teorik eğitime ilaveten katılımcılara el becerisi kazandırmak üzere yapılan eğitim ve değerlendirme sürecini,

ö) Tip Pratik Eğitim: SHT-147 onaylı bakım eğitim kuruluşlarından alınan teorik eğitime ilaveten yapılan ilgili hava aracı ve sistemlerini tanıtarak, doküman ve talimatlara göre yapılan tamir, bakım, kontrol ve servis işlemlerine alıştırma amacı taşıyan eğitim ve değerlendirme sürecini,

p) Yeterlilik Sertifikası: SHT-147 onaylı bakım eğitim kuruluşlarından alınmış temel veya tip eğitim kursunun başarıyla bitirildiğini gösteren belgeyi,

r) BKEK (MOE): Bakım kuruluşu el kitabını,

s) Destek personeli: Üs bakım ortamında task kapatma yetkisi olmasına rağmen bakım çıkış sertifikası düzenleme yetkisi bulunmayan personeli,

ş) ATA Chapter: Hava aracı sistem numarasını,

t) ÖSYM: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezini,

u) YDS: ÖSYM tarafından gerçekleştirilen Yabancı Dil Seviye Tespit Sınavını,

ü) SHY-66 Hava Aracı Bakım Lisansı: Bu Talimatın yayımlanma tarihine kadar; içeriğinde belirtilen herhangi bir hava aracı temel kategori ve hava aracı tipi için, bilgi ve bakım deneyimi olarak SHT-66 gereksinimlerini karşılayan personelin niteliğini gösteren belgeyi,

ifade eder.

(2) Bu Talimatta belirtilmeyen tanımlar ve kısaltmalar için 2920 sayılı Kanun, 4 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, SHY-CA Yönetmeliği ve ülkemizin üyesi bulunduğu ICAO ve EASA tarafından yayımlanan dokümanlarda belirtilen tanımlar ve kısaltmalar ile Genel Müdürlük tarafından yayımlanan diğer sivil havacılık mevzuatlarında belirtilen tanımlar ve kısaltmalar esas alınır.

İKİNCİ BÖLÜM

Lisans İşlemlerine İlişkin Genel Hususlar

Lisans kategorileri

(1) Hava aracı bakım lisans kategorileri bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-1'de tanımlanmıştır.

Hava aracı grupları

(1) Hava aracı bakım lisanslarına işlemek için kullanılacak hava aracı grupları bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-2'de tanımlanmıştır.

Başvuru

(1) HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansı almak, tip işletmek, mevcut lisansta değişiklik yapmak veya geçerlilik süresini uzatmak amacıyla Genel Müdürlüğe yapılan başvurular için bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-3'de sayılan gerekliliklerin sağlanması gerekmektedir.

(2) Başvurularda, Genel Müdürlük internet adresinden (web.shgm.gov.tr) erişilebilen başvuru formları kullanılır.

Lisansa uygunluk

(1) HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansına uygunluk şartları, bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-4'de tanımlanmıştır.

Lisansın imtiyazları

(1) HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansının sahibine sağlamış olduğu imtiyazlar, kategorisine uygun olarak bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-5'de tanımlanmıştır.

(2) Hava aracı bakım lisansı geçerliliğini yitirdiğinde lisans ile ilgili tüm imtiyazlar da ortadan kalkar.

Lisans imtiyazlarının kullanılması

(1) HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansı sahibi yetkilerini, SHY-CA Yönetmeliği gerekliliklerine uygun olarak kullanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Lisans Alma ve Tip Yetkisi İçin Gerekli Şartlar

Temel bilgi gereklilikleri

(1) HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansı almak isteyen kişi, bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-6'deki temel bilgi gerekliliklerini sağlar.

Sınavlar

(1) Genel Müdürlük ve/veya yetkilendirdiği bakım eğitimi kuruluşları tarafından gerçekleştirilecek sınavlar için bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-7'daki prosedürler uygulanır.

Modül sınavlarında kredilendirme

(1) SHY-CA Yönetmeliğine göre modül sınavlarına kredilendirme yapılması, bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-8, 9 ve 10'da belirtilen usullere uygun olarak yapılır.

Temel deneyim gereklilikleri

(1) HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansı almak isteyen kişi, bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-11'deki temel deneyim gerekliliklerini sağlar.

Lisans tanzimi

(1) Genel Müdürlük tarafından, HBL-66 Hava aracı bakım lisansı tanzim edilmesi için, bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-12'de belirtilen koşulların sağlanması gereklidir.

Lisansın SHT-145 kuruluşu aracılığı ile tanzimi

(1) Genel Müdürlük tarafından, HBL-66 Hava aracı bakım lisansının SHT-145 onaylı bakım kuruluşu aracılığı ile tanzim edilmesi için, bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-13'de belirtilen koşulların sağlanması gereklidir.

Lisansa Kategori İlavesi

(1) Genel Müdürlük tarafından, HBL-66 Hava aracı bakım lisansına kategori ilave edilebilmesi için bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-14 koşullarının sağlanması gereklidir.

Lisansın sürekliliği ve yeniden düzenlenmesi

(1) HBL-66 Hava aracı bakım lisansının temdit edilmesi veya yeniden düzenlenmesi bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-15 ve 16'daki hususlara uygun olarak yapılır.

(2) Hava aracı bakım lisansı Genel Müdürlükçe; askıya alma, iptal etme veya cezai sınırlandırma işlemi yapılmadığı sürece, tanzim edildiği tarihten itibaren 5 yıl süreyle geçerlidir. Lisans sahibi lisansının geçerlilik süresini uzatmak için Genel Müdürlüğe başvuruda bulunmak zorundadır. Genel Müdürlük, hava aracı bakım lisansında bulunan bilgiler ile kendi kayıtlarında bulunan bilgileri doğruladıktan sonra, hava aracı bakım lisansını 5 yıl süre ile uzatır.

Lisansa tip işleme

(1) HBL-66 hava aracı bakım lisansına tip işlenmesi, bu Talimatın Ek-1’inde yer alan Tablo-17 gerekliliklerine uygun şekilde yapılır.

Hava aracı tip eğitiminin doğrudan onaylanması

(1) Genel Müdürlük tarafından, SHT-147 Talimatı onaylı bakım eğitimi kuruluşu haricinde alınmış eğitimler için, bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-18'de belirtilen koşulların sağlanması halinde ilgili hava aracı tip eğitimi onaylanır.

Grup sınırlaması kaldırma veya tip ilavesinden dolayı lisansın değiştirilmesi

(1) Genel Müdürlük tarafından, grup sınırlaması kaldırma veya tip ilavesinden dolayı HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansının değiştirilmesi için, bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-19 koşullarının uygulanması gereklidir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sınırlamalar, Lisansın İbrazı ve SHD-T-35/SHT-66U Lisanslarının dönüşümü

Sınırlamalar

(1) HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansı sınırlama işlemleri bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-6'daki hususlara uygun olarak yapılır.

Lisansın ibrazı

(1) Üs bakım destek personeli olarak da dahil, lisans yetkilerini kullanan personel; yetkili kişiler tarafından talep edilmesi durumunda ilgili niteliklere sahip olduğunun kanıtı olarak, lisansını 24 saat içerisinde ibraz etmek zorundadır.

SHD-T-35 Lisanslarının dönüşümü

(1) SHD-T-35 Talimatı kapsamında düzenlenmiş lisansların HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansına dönüşüm işlemleri bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-21'deki hususlara uygun olarak yapılır.

SHT-66U Lisanslarının dönüşümü

(1) SHT-66U Talimatı kapsamında düzenlenmiş lisansların HBL-66 Hava Aracı Bakım Lisansına dönüşüm işlemleri bu Talimatın Ek-1'inde yer alan Tablo-21'deki hususlara uygun olarak yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

(1) Bu talimatın yürürlüğe girmesi ile birlikte aşağıdaki Talimatlar ve Genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır.

a) 13/05/2014 tarihli Hava Aracı Bakım Personeli Lisansı Talimatı (SHT-66),

b) 02/02/2016 tarihli Ulusal Hava Aracı Bakım Lisansı Talimatı (SHT-66U),

c) 02/02/2016 tarihli Dil Yeterliliği ve Hizmet Sağlayıcı Yetkilendirme Talimatı (SHT-66L- HS),

ç) 12/02/2016 tarihli ve UED-2016/01 sayılı “Hellenic Aviation Training Academy-HATA” Kaynaklı Modül Sınav Sonuç Belgeleri Genelgesi.

Geçiş süreci

(1) Bu Talimatın yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan; SHY-66 Lisansları, HBL-66 Lisansı olarak kabul edilecek olup, mevcut SHY-66 Lisansları geçerlilik tarihi dolana kadar geçerliliğini koruyacaktır. Söz konusu lisanslar Genel Müdürlüğe herhangi bir amaçla yapılacak başvuru üzerine HBL-66 Lisansı olarak yayımlanır.

(2) SHT-66U Lisansındaki UL ve UB2L kategoriler kapsamında dönüşüm işlemi gerçekleştirenler, HBL-66 Lisansındaki B2L ve L kategorileri kapsamındaki temel bilgi gerekliliklerini 31/12/2024 tarihine kadar sağlayacaktır. Belirtilen tarihe kadar temel bilgi gerekliliklerini sağlamayan kişilerin lisansları iptal edilir.

(3) Mevcut SHD-T-35 ve SHT-66U Lisanslarının, 31/12/2024 tarihine kadar HBL-66 lisansına dönüştürülmesi gerekir. Söz konusu lisanslara bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren dönüşüm haricinde işlem yapılmaz ve dönüştürülmeyen lisanlar belirtilen tarihte iptal edilir. SHD-T-35 ve SHT-66U lisansının bu Yönetmelik gerekliliklerine uygun hava aracı bakım personeli lisansına dönüştürülmesi işlemlerinde, Genel Müdürlük tarafından belirlenen bilgi, sınav, eğitim veya deneyim gereklilikleri arasındaki farklılıkları yansıtmak üzere dönüştürülen lisanslara sınırlamalar getirilebilir. Sınırlamalar ancak, söz konusu gerekliliklerdeki farklılıkların lisans sahibi tarafından başarılı bir şekilde tamamlanması halinde kaldırılır.

(4) Bu Talimatın yürürlüğe girdiği tarihte Ek-10'da yer alan dil yeterliliği gerekliliklerini sağlayamayan onaylayıcı, destek, eğitmen, değerlendirici veya task bazında yetkilendirilen personeller için, Talimatın yürürlük tarihinden önce alınmış ve 31 Aralık 2023 tarihine kadar geçerli olan bir dil sertifikası bulunması halinde söz konusu tarihe kadar ilgili dil gerekliliği aranmaz. 31 Aralık 2023 tarihinden sonra söz konusu personelin yetkilerinin devamı için Ek- 10'da belirtilen dil yeterliliğini sağlamaları gerekmektedir.

(5) Genel Müdürlüğümüzce bu Talimatın yayım tarihinden önce 66.A.25(e) maddesi gerekliliklerine uygun olduğu değerlendirilerek SHY-66 Modül Kredilendirmesi Yapılan Okullar Listesinde belirtilen eğitim kuruluşlarının söz konusu imtiyazları 30 Haziran 2023 tarihinden önce bu kuruluşlarda eğitime başlamış öğrenciler hariç tutulmak üzere iptal edilmiştir.

Yürürlük

(1) Bu Talimat yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Talimat hükümlerini Sivil Havacılık Genel Müdürü yürütür.