18/7/1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 28 inci maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Aynı Yönetmeliğin 9/9/1997 tarihli ve 23105 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle değişik 38 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"1) Taşıt Alım Vergisi dışında kalan diğer müşterek hükümler uygulanır.
Aynı Yönetmeliğin 9/9/1997 tarihli ve 23105 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik 45 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Geçici olarak trafiğe çıkarılacak araçlardan; tescil işlemleri geciken, bir yerden diğer bir yere götürülen, prototip yol testi ve gösterisi yapılacak olanlar ile ithal ve ihraç edilenlere, iigili maddelerindeki esas ve usullerine göre geçici trafik belgesi (Ek: 10) verilir. Geçici trafik belgesi ve geçici tescil plakaları, kayıt defterine (Ek: 10/A) kaydedilir."
Aynı Yönetmeliğin 46 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 46
“A" Geçici Trafik Belgesi (Ek: 10/C) prototip yol testi ve gösterisi yapılacak araçlar ile fabrika, depo, gümrük satış yeri, teşhir yeri ve benzeri gibi yerler arasında sürülecek araçlar için imalatçı ve ithalatçı firmalara veya bu firmaların yetki verdiği araç satıcılığı yapan bayilere verilen belgedir.
"A" Geçici Trafik Belgesi verileceklerden, (ithal araçlar için) Bakım, Onarım ve Servis Garantisi Yeterlilik Belgesi ile Motorlu Araç Ticareti Faaliyet Belgesi istenir.
Bu belge ile sürülecek araçlardan prototip yol testi ve gösterisi için kullanılacaklara “T", yukarıda belirtilen yerler arasında sürüleceklere “G” harf grubu bulunan plaka verilir.
“A” Geçici Trafik Belgesi ve bu belge ile kullanılan plakaların geçerlilik süresi aynı il sınırları içerisinde 24 saat, şehirlerarası yollarda aracın götürüleceği yerin uzaklığına göre, tanzim edildiği tarihten itibaren en fazla 6 gündür. Prototip yol testi için verilen “A" Geçici Trafik Belgesi ve bu belge ile kullanılan plakalar bu hükmün dışındadır.
Bu belge ve plakaların tahsisi, ilgili tescil kuruluşundan alınmış ve 1 yıl süre ile geçerli “A” Sınıfı Geçici Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesi (Ek: 10/B) ile yetkili kılınmış firmaca yapılır
Bu belge ve plakalar yetkili trafik tescil kuruluşundan alınmış ve ilgili firmaca fotokopi edilerek onaylanmış “A” Sınıfı Geçici Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesi ile birlikte geçerlidir.
“A” Sınıfı Geçici Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesinin suresi sonunda yemden talep edilmesi halinde önceden verilmiş yetki belgesi ile plakaların iadesi zorunludur. Süresi biten yetki belgesi ile önceden tahsis olunmuş geçici plakalar iade edilmedikçe yenisi verilmez.
“A" Sınıfı Geçici Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesine istinaden düzenlenecek (G) plakalar karton kağıttan olacaktır.
“A" Sınıfı Geçici Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesine istinaden düzenlenecek (G) plakalara 8000-9999 arasındaki rakamlardan verilir.
“A” Sınıfı Geçici Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesi talebi ilgili firmanın ticari faaliyetini sürdürdüğü yerdeki tescil kuruluşu tarafından sağlanır.
“A” Sınıfı Geçici Trafik Belgesi Düzenleme Yetki Belgesi yeter sayıda araç için;
a) Dilekçelerinde her türlü hukuki ve mali sorumluluğu kabul ettiklerini beyan etmeleri,
b) Her araç için cinslerine göre plakaya bağlı olarak mali sorumluluk sigortası yaptırmış olmaları,
c) "G” harf grubu bulunan plakaların hangi araçlara takıldığını, kimlerin ve hangi yönde sürdüklerini gösteren kayıtları tutmaları,
d) “G" plakası takılmış araçlarla yük ve yolcu taşıttırmamaları,
e) “T” plakası alacak firmalardan Sanayi ve Ticaret Bakanlığından “prototip yol testi izni" almış olmaları,
şartı aranır.
“T" plakalı prototip araçların, belgelerinde gösterilen yer ve zamanda yüklü olarak da tecrübeleri yapılabilir.
“G” plakası takılı araçlar sadece götürülebileceği yer istikametinde sürülebilir ve kabul edilebilir geçerli neden olmadıkça şehirlerarası yollarda 6 günden fazla sürülemez.
Prototip yol testi amacıyla “T” plakası verilen araçlar hiçbir şekilde taşıma sınırı üstünde yükleme yapamazlar. Bu araçlarda, sürücünün dışında yedek bir sürücü ile teknik bir uzman taşınabilir.
“A" Geçici Yetki Belgesi’ne dayanılarak verilen “T” plakalar 1 yıl geçerlidir. “T” plakalı araçlar bu süre içerisinde ülke genelinde herhangi bir zaman ve saat kısıtlamasına tabi olmaksızın test edilebilirler.
Prototip yol testi amacıyla kullanılan araçlar tecrübe ve deneme sonunda imha edilirler. Bu araçlar, hiçbir şekilde tescil edilemez, satışı ve devri yapılamaz"
Aynı Yönetmeliğin 63 üncü maddesinin 9/9/1997 tarihli ve 23105 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelikle eklenen beşinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Aynı Yönetmeliğin 64 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 64
Araçlarda;
a) Özelliklerine ve cinslerine göre nitelik ve nicelikleri 1 sayılı Cetvelde ve Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelikte gösterilen gereçlerin,
b) Ayrıca, kamyon, çekici ve otobüslerde Sanayi ve Ticaret Bakanlığının belirlediği ve içişleri Bakanlığının uygun gördüğü takoğraf, taksi otomobillerinde taksimetre,
bulundurulması ve bunların kullanılır durumda olması zorunludur.
Bunlardan (b) bendindeki şartlara uymayan araçların eksikliklerinin giderilmesi amacıyla 15 gün süre verilir. Bu süre sonunda eksikleri giderilmeyen araçlar trafikten men edilir.”
Aynı Yönetmeliğin 9/9/1997 tarihli ve 23105 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik 99 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 99
Takoğraf cihazı ile sürücü çalışma belqesi ve taşıt tanıtma kartlarının hangi cins taşıtlarda bulundurulacağına ve kullanılacağına dair esaslar aşağıda gösterilmiştir.
а) Takoğraf cihazları:
1) Takoğraf cihazları; nitelikleri, fonksiyonları ve teknik özellikleri İçişleri Bakanlığının uygun görüşü alınmak üzere Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanacak teknik şartnameye uygun, mekanik, elektronik veya elektro mekanik olarak imal veya ithal edilir.
2) Takoğraf cihazlarının, şehirlerarası yük veya yolcu nakliyatı yapan otobüs, kamyon ve çekicilerde kullanılır durumda bulundurulması ve kullanılması zorunludur.
3) Takoğraf cihazı takılan her taşıtın işleten ve sürücüsü, takıldığı tarihten itibaren bu cihazları kullanılır durumda bulundurmak zorundadır.
4) Şehiriçi ve belediye mücavir alanı içerisinde yük ve yolcu nakliyatı yapan otobüs, kamyon ve çekici türündeki taşıtlarda takoğraf cihazı bulundurma mecburiyeti aranmaz.
5) 1984 ve daha önceki yıllarda üretilen araçlarda takoğraf bulundurma ve kullanma mecburiyeti aranmaz. Ancak, bu araçların şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığında kullanılması halinde, takoğraf cihazının yerine surucu çalışma belgesinin bulundurulması ve kullanılması zorunludur.
б) Takoğraf cihazı bulundurulması ve kullanılması zorunlu olan araçlardan, resmi taşıt olarak tescil edilmiş ve edilecek olanlarda takoğraf bulundurma ve kullanma zorunluluğu aranmaz.
7) Takoğraf cihazlarını bozuk imal edenler veya bozulmasına vasıta olanlar hakkında 2918 sayılı Kanunun 31 inci maddesi hukmu uygulanır.
b) Sürücü çalışma belgesi ve taşıt tanıtma kartı : Kamu hizmeti yapan yük ve yolcu taşıtı kullanan sürücülerin sürücü çalışma belgesi ve taşıt tanıtma kartlan hakkında aşağıdaki esas ve usuller uygulanır.
1) Belgelerin şekli : Sürücü çalışma belgesi, ciltli, cebe sığacak büyüklükte ve 1 yıllık araç kullanma sürelerinin işlenebileceği hacimde olacak şekilde Maliye Bakanlığınca,taşıt tanıtma kartları ise Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu tarafından bastırılır. Bu belgelerin dağıtımı Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu tarafından gerçekleştirilir.
2) Belgelerin verilmesi : Sürücü çalışma belgeleri ile taşıt tanıtma kartları, isteklinin esnaf siciline veya ilgili esnaf kuruluşuna kayıtlı olduğunu ispat etmesi şartıyla, ikametgahının veya işyerinin bulunduğu yerdeki trafik tescil kuruluşunca verilir.
Bu belgelerin zayi edilmesi halinde yenisi verilir. Ancak sürücü çalışma belgesini birden fazla zayi edenler hakkında inceleme, araştırma ve gerekirse soruşturma yapılabilir.
Birden fazla çalışma belgesi bulunduran veya hareket saatleri ile ilgili olarak yanlış ve yanıltıcı bilgi veren sürücüler ve işletenler hakkında 2918 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi, araçlarında taşıt tanıtma kartı bulundurmayan sürücüler ve işletenler hakkında ise aynı Kanunun 47 nci maddesi hükümleri uygulanır.
Ticari amaçla şehiriçi ve belediye mücavir alanı içerisinde yük ve yolcu nakliyatı yapan, taksi otomobilleri, minibüs ve kamyonet sürücülerinde sürücü çalışma belgesi aranmaz."
Aynı Yönetmeliğin 150 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 150
Belirli sürücülerin ve yolcuların, araçların sürülmesi sırasında koruyucu tertibat kullanmaları mecburidir.
Sürücü ve yolcular için, nicelik ve nitelikleri bu Yönetmeliğin 1 sayılı Cetvelinde ve Karayolları Trafik Kanununa göre çıkarılan diğer yönetmeliklerde gösterilen koruyucu tertibatlardan;
a) Üç tekerlekli yük motosikletleri hariç, motorlu bisiklet ve motosikletlerde sürücülerin koruma başlığı ve koruma gözlüğü, yolcuların ise koruma başlığı,
b) Otomobil ve tescil bakımından otomobil gibi işlem gören arazi taşıtlarında surucusu ile on ve arka koltuklarda, minibüslerde ise sürücüsü ile yanında oturan yolcuların; kamyon, kamyonet ve çekicilerde sürücü ve sürücü yanındaki koltuklarda; şehirlerarası otobüslerde (Sınıf III) arka koltuklar hariç olmak üzere, sürücüsü dahil en ön ve önünde boşluk olan arka koltuklarda, önünde boşluk olan kapı önü koltuklarında;
iki katlı şehirlerarası otobüslerde merdiven önü, en ön ve önünde boşluk olan en arka koltuklarda, masa etrafında bulunan koltuklardan aracın gidiş yönüne doğru olanlarda oturan yolcular için emniyet kemeri,
bulundurulması ve kullanılması mecburidir.
c) Bu Yönetmelik hükümlerine göre 1995 yılı itibariyle ülkemizde imali yapılan veya yurt dışından ithaline izin verilen araçların arka koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve kullanılması mecburidir. Bunların dışında kalan ve halen trafikte kullanılmakta olan diğer taşıt sahipleri isteğe bağlı olarak 1 sayılı Cetvelde yer alan Emniyet Kemeri'ni numunesine uygun olarak taktırabilirler. Minibüslerin arka koltuklarında, kamyon, kamyonet, çekici ve şehirlerarası otobüslerde emniyet kemeri ile ilgili hükümler 1/8/1998 tarihinden sonra üretilen araçlarda uygulanır.
Bu araçlar yerleşim yeri içinde sürülürken gerekli görülenler için emniyet kemeri kullanma mecburiyeti, İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak genelgeler doğrultusunda aranmayabilir.
d) (b) bendinde sayılan taşıtlarda sürücü yanındaki ön koltukta 10 yaşından küçük çocukların taşınması yasaktır.
Aynı Yönetmeliğin 157 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin birinci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Adli mevzuat ve yargılama hükümleri saklı kalmak üzere; trafik kazalarına karışan sürücülerin kusur oranları; olay bir bütün kabul edilip, yüz veya sekiz sayısı tam kötü puan esas alınarak değerlendirmek suretiyle hesaplanır.
Aynı Yönetmeliğin 167 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Trafik suçunun işlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde toplam 100 ceza puanını aştığı Emniyet Genel Müdürlüğü Bilgi İşlem Merkezince tespit edilen sürücülerin, sürücü belgeleri 2 ay süre ile geri alınır. Bu süre sonunda Kanunda öngörülen eğitimi gördüklerini belgeleyen sürücülerin sürücü belgeleri iade edilir."
Aynı Yönetmeliğin, ekinde yer alan 1 sayılı Cetvelin “C) HUSUSİYETLERİNE GÖRE ARAÇLARDA BULUNDURULACAK TEÇHİZAT” bölümündeki “Emniyet Kemeri” kısmı (EK-1); 3 numaralı ekindeki Motorlu Araç Tescil Belgesi (EK-2); 4 numaralı ekindeki Motorlu Araç Trafik Belgesi (EK-3)’de gösterildiği şekilde yeniden düzenlenmiştir.
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri, Bayındırlık ve İskan ve Ulaştırma Bakanları yürütür.