178 Maliye ve Gümrük Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname

Maliye ve Gümrük Bakanlığının Kurulması 17/6/1982 tarihli ve 2680 Sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulunca 13/12/1983 tarihinde kararlaştırılmıştır.

BİRİNCİ KISIM

Amaç Görev, Teşkilât

Amaç

Bu Kanun Hükmünde kararnamenin amacı:

a) Maliye politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak, maliye politikasının uygulanması, uygulamanın takibi ve denetlenmesi hizmetlerini yapmak,

b) Gümrük ve gümrük muhafaza hizmetlerini, düzenlemek ve yürütmek, kaçakçılık fiil ve teşebbüsleri ile mücadele etmek, Bakanlıkla ilgili tekele tabi maddelerin üretim, tüketim, ihracat ve destekleme faaliyetlerini düzenlemek ve yürütülmesini sağlamak,

üzere Maliye ve Gümrük Bakanlığının kurulmasına, teşkilât ve görevlerine ilişkin esasları düzenlemektir.

Görev

Maliye ve Gümrük Bakanlığının görevleri şunlardır:

a) Maliye politikasının hazırlanmasına yardımcı olmak, maliye politikasını uygulamak,

b) Devletin hukuk danışmanlığını ve muhakemet hizmetlerini yapmak,

c) Harcama politikalarının geliştirilmesi ve uygulanması ile Devlet bütçesinin hazırlanması, uygulanması, uygulamanın takibi ve yönlendirilmesine ilişkin hizmetleri yürütmek,

d) Devlet hesaplarını tutmak, saymanlık hizmetlerini yapmak,

e) Gelir politikasını geliştirmek, uygulamak ve devlet gelirlerini tahsil etmek,

f) Gümrük vergi ve resimleri ile gümrüklerce alınan diğer gelirlerin tarhı, tahakkuk ve tahsilini sağlamak ve kontrol etmek,

g) Devlete ait malları yönetmek, tahsis etmek, kiraya vermek, kiralamak, korumak ve bunlara ilişkin diğer işlemleri yapmak

h) Her türlü gelir gider işlemlerine ait kanun tasarılarını ve diğer mevzuatı hazırlamak veya hazırlanmasına katılmak,

i) Gümrük kontrolüne tabi kişi, eşya ve araçların muayene ve kontrolünü yapmak,

j) Gümrük denetimine tabi eşya ve araçların muhafazasını ve tasfiyesini sağlamak,

k) Kara hudutlarındaki gümrük kapıları ile pasavan kapılarında ve gümrük teşkilâtı bulunan hava ve deniz limanlarında ve serbest bölge ve çeşitli antrepo ve içgümrük sahasında ve bu yerlerdeki gümrük bölgelerinde gümrük muhafaza görevleri ile kaçakçılığın men, takip ve tahkik görevlerini yerine getirmek,

l) Diğer yer ve sahalarda da gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek,

m) Milletlerarası kuruluşların Bakanlık hizmetlerine ilişkin çalışmalarını takip etmek, bu konulardaki Bakanlık görüşünü hazırlamak, yurtdışı ve yurtiçi faaliyetleri yürütmek,

b) Bakanlığın ilgili kuruluşlarının işletme ve yatırım programlarını inceleyerek onaylamak ve yıllık programlara göre faaliyetlerini takip etmek ve denetlemek,

o) Çeşitli kanunlarla Maliye ve Gümrük Bakanlığına verilen görevleri yapmak,

p) Yukarıdaki görevlerin uygulanmasını takıp etmek, değerlendirmek, incelemek, teftiş etmek ve denetlemek.

Teşkilât

Maliye ve Gümrük Bakanlığı teşkilâtı, merkez teşkilâtı ile taşra ve yurtdışı teşkilâtından ve ilgili kuruluşlardan meydana gelir.

İKİNCİ KISIM

Bakanlık Merkez Teşkilâtı

Merkez Teşkilâtı

Bakanlık Merkez Teşkilâtı, ana hizmet birimleri ile danışma ve denetim birimleri ve yardımcı birimlerden meydana gelir.

Bakanlık merkez teşkilâtı Ek-1 sayılı cetvelde gösterilmiştir.

BİRİNCİ BÖLÜM

Bakanlık Makamı

Bakan

Bakan, Bakanlık kuruluşunun en üst amiridir ve Bakanlık hizmetlerini mevzuata, milli güvenlik siyasetine, Hükümetin genel siyasetine, kalkınma planlarına ve yıllık programlara uygun olarak yürütmekle ve Bakanlığın faaliyet alanına giren konularda diğer hakanlıklarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla, görevli ve Başbakana karşı sorumludur.

Bakan, emri altındakilerin faaliyet ve işlemlerinden sorumlu olup, Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı ile ilgili kuruluşlarının faaliyetlerini, işlemlerini ve hesaplarını denetlemekle görevli ve yetkilidir.

Müsteşar

Müsteşar, Bakanın emrinde ve onun yardımcısı olup, Bakanlık hizmetlerini Bakan adına ve Bakanın direktif ve emirleri yönünde, Bakanlığın amaç ve politikalarına, kalkınma planlarına ve yıllık programlara, mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenler ve yürütür. Bu amaçla Bakanlık Teftiş kurulu hariç Bakanlığın kuruluşlarına gereken emirleri verir ve bunların uygulanmasını takip ve temin eder.

Müsteşar yukarıda belirtilen hizmetlerin yürütülmesinden Bakana karşı sorumludur.

Müsteşar Yardımcıları

Maliye ve Gümrük Bakanlığında ana hizmet birimleri ile danışma ve yardımcı birimlerin yönetim ve koordinasyonunda Müsteşara yardımcı olmak üzere beş Müsteşar Yardımcısı görevlendirilebilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Ana Hizmet Birimleri

Ana hizmet birimleri

Maliye ve Gümrük Bakanlığındaki ana hizmet birimleri şunlardır;

a) Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü,

b) Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü,

c) Muhasebat Genel Müdürlüğü,

d) Gelirler Genel Müdürlüğü,

e) Milli Emlâk Genel Müdürlüğü

f) Gümrükler Genel Müdürlüğü

g) Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü,

h) Kontrol Genel Müdürlüğü,

i) Tasfiye Dairesi Başkanlığı,

j) Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı,

Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü

Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğü 8 Ocak 1943 tarih ve 4353 sayılı Kanundaki teşkilât ve hükümler çerçevesinde Devlet hukuk danışmanlığı ve muhakemat hizmetlerini yürütmekle görevlidir.

Bütçe ve Malî Kontrol Genel Müdürlüğü

Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Genel bütçeye dahil daireler ile katma bütçeli kuruluşların bütçe hazırlık çalışmaları sırasında gözönünde bulunduracakları teknik ilkeleri tesbit etmek ve bütçe hazırlık çalışmalarını koordine etmek,

b) Kuruluşlarca hazırlanan bütçe tekliflerini inceleyerek bunların kalkınma planları ve yıllık programlara uygunluğunu sağlamak, teklifleri konsolide ederek bütçe kanunu tasarılarını gerekçesi ile birlikte hazırlamak,

c) Bütçenin kalkınma planları ve yıllık programlarda belirlenen hedefler doğrultusunda ve takip edilen ekonomi ve maliye politikalarıyla uyumlu bir şekilde uygulanmasını sağlamak, uygulamaya bütçe işlemlerini yapmak,

d) Yıl içinde ortaya çıkan ihtiyaçlar üzerine dairelerince teklif edilecek ek ve olağanüstü ödenek taleplerini ve bütçe uygulamasına dair diğer kanun tekliflerini inceleyerek bunlardan uygun bulunanları tasarı haline getirmek,

e) Ödenek, gelir ve nakit verilerini derleyerek bunları harcama politikaları açısından değerlendirmek ve uygulamayı yönlendirmek,

f) Kamu harcamalarında tasarruf sağlanması, tutarlı, dengeli ve etkili bir bütçe politikasının yürütülmesi amacıyla kamu istihdam politikası ve giderlerle ilgili kanun, tüzük, kararname ve yönetmeliklerin uygulanmasını düzenlemek, standartları sağlamak ve sınırlamalar koymak hususunda gerekli teklifleri yapmak ve tedbirleri almak,

g) Harcama politikalarını etkileyebilecek her türlü kanun, tüzük, kararname ve yönetmelik tekliflerini inceleyerek bunlar hakkında Bakanlığın görüşünü hazırlamak,

h) Maliye ve Gümrük Bakanlığınca teklif edilecek kamu giderlerine ilişkin kanun, tüzük, kararname ve yönetmelik tasarılarını hazırlamak,

i) Yürürlükte bulunan mevzuatın mali hükümlerinin uygulanmasını yönlendirmek, bu konuda ortaya çıkacak her türlü meseleyi çözmek, tereddütleri gidermek,

j) Kuruluşların gider taahhütlerini kontrol etmek ve hesaplarını tutmak, bunlara ilişkin sözleşme tasarılarını vize etmek,

k) Bütçenin geliştirimesi, etkin ve verimli bir şekilde uygulanması yönünde araştırmalar yapmak veya yaptırmak ve gerekli tedbirleri almak,

l) Devlet harcamaları konusunda diğer mevzuat ile Maliye ve Gümrük Bakanlığına verilen görevleri yapmak,

m) Teşkilât ve görev alanına giren işlemleri kontrolörleri vasıtasıyla incelemek ve denetlemek.

Bakanlıklar ile ayrı bütçesi bulunan idare ve kurumlar ve katma bütçeli kuruluşlar nezdindeki Bütçe Dairesi Başkanlıkları bu Genel Müdürlüğe bağlıdır.

Muhasebat Genel Müdürlüğü

Muhasebat Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Devlet hesaplarının kağıtlarını tutmak, bunların uygulanmasını takip etmek, değerlendirmek ve dönem sonuçlarını çıkarmak,

b) Genel, katma ve özel bütçeli dairelerle bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşların, Devlet sermayesi ile kurulmuş işletmelerin ve fonların muhasebe sistemlerini, gerektiğinde ilgili dairelerle birlikte belirlemek, bu konudaki mevzuat düzenlemeleri ile ilgili hazırlıkları yapmak,

ç) Genel ve katma bütçeli dairelerde ve gerektiğinde bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ile fonlardaki gelirlerin, giderlerin, değer ve emanetlerin toplanması, ödenmesi, alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve bunların muhasebeleştirilmesi işlemlerini yapmak üzere saymanlıklar kurmak, vezneler açmak ve kapamak,

d) Genel ve katma bütçeli dairelerin saymanlıkları ile ilgili Sayıştay ilâmına bağlı zimmetlerin takip ve tahsilini sağlamak ve gerektiğinde terkinine dair işlemleri yapmak,

e) Devlet muhasebesinin geliştirilmesi, etkin ve verimli bir şekilde uygulanması yönünde araştırmalar yapmak veya yaptırmak ve gerekli tedbirleri almak,

f) Merkezde ve gereken yerlerde saymanlıkların ve kurumların hesap ve işlemlerini incelemek ve denetlettirmek,

g) Devlet harcamaları konusunda diğer mevzuat ile Maliye ve Gümrük Bakanlığına verilen görevleri yapmak,

h) Teşkilât ve görev alanına giren işlemleri kontrolörleri vasıtasıyla incelemek ve denetlemek.

Bakanlıkların Merkez saymanlıkları ve mülkî ve askerî bütün nakit saymanlıkları bu Genel Müdürlüğe bağlıdır.

Gelirler Genel Müdürlüğü

Gelirler Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Devlet gelirleri politikasını hazırlar ve uygular,

b) Devlet gelirlerine ilişkin kanun ve tüzükleri ve bunlarla ilgili her türlü değişiklikleri hazırlar,

c) Devletin gelir bütçesini gerekçesi ile birlikte düzenler,

d) Mahalli idarelerin vergi sisteminin devlet vergi sistemi ile uyumunu sağlayıcı tedbirleri alır,

e) Gelirlere tesiri olan her türlü kanun teklif ve tasarılarını inceleyip, bunlar hakkındaki düşüncelerini bildirir ve tasarıların devlet gelirleri politikasına ve vergi tekniğine uygunluğunu sağlar,

f) Milletlerarası vergi ilişkilerini yürütür, ikili veya çok taraflı vergi anlaşmaları yapar,

g) Devlet gelirlerine ilişkin kanunların uygulanmasını sağlar,

h) Devlet alacaklarının süresinde ve kanunlara uygun bir şekilde tahsili için gerekli tedbirleri alır,

i) Vergi denetimini gerçekleştirir,

j) Vergi tekniği uygulaması hizmetlerini geliştirir, diğer vergi ile ilgili işlemleri yapar,

k) Uygulamadaki anlaşmazlıklar ve tereddütler üzerine sorulara cevap verir,

l) Silinmesi gereken vergilere ve tahsil edilemeyerek zaman aşımına uğrayan hazine alacaklarının kanunlar gereğince silinmesine dair işlemleri yapar,

m) Tahakkuk ve tahsilât hesaplarını ve istatistiklerini toplar, değerlendirir, yayımlar.

Milli Emlâk Genel Müdürlüğü

Millî Emlâk Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Devletin ihtiyaç duyduğu taşınmaz malların korunması, yönetimi, kiralanması, işletilmesi ve elden çıkarılmasına ilişkin hizmetleri, gerektiğinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Plânlama ve İmâr Genel Müdürlüğü ve benzeri diğer kuruluşların işbirliği ve desteği ile yapmak, yürütmek,

b) Devletin özel mülkiyetindeki taşınmaz malların satışı, kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin gerekli görülen hallerde kiralanması, mülkiyetin gayrî ayni hak tesisi, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altındaki su ürünleri istihsal yerlerinin kiraya verilmesi işlemlerini yapmak,

c) Devlete intikali gereken taşınır ve taşınmaz malları kovuşturmak, taşınmaz malların Hazine adına tescilini, taşınır malların tasfiyesini saklamak,

d) Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden, kamu hizmeti için kullanılması gerekli olanları, genel, katma ve özel bütçeli idarelere tahsis etmek ve tahsis amacının ortadan kalkması veya amaç dışı kullanılması halinde tahsisi kaldırmak,

e) Devletçe yaptırılan memur konutlarını yönetmek,

f) Hazine taşınmaz mallarının kaydını tutmak,

g) Devletçe kamulaştırılan taşınmaz malların işlemlerini yürütmek,

h) Kanunlar, anlaşmalar gereğince muayyen zümrelere izafetle elkonulması lazım gelen malların işlem ve tasfiyelerini sonuçlandırmak,

i) Genel bütçeye dahil dairelerin hizmet dışı kalan taşınır mallarının satışını yapmak,

j) Maliye ve Gümrük Bakanlığı yönetim binaları ile, İçişleri Bakanlığının görüşünü almak suretiyle, hükümet konaklarının yapımını programlamak, satınalma işlemlerini yürütmek ve bunların bakım ve onarımlarının Bayındırlık ve İskân Bakanlığı eliyle yapılmasını sağlamak,

k) Milli emlâkle ilgili diğer mevzuatla Bakanlığa verilen görevleri yürütmek,

I) Teşkilât ve görev alanına giren işlemleri kontrolörleri vasıtasıyla incelemek ve denetlemek.

Gümrükler Genel Müdürlüğü

Gümrükler Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) İthalâtla ilgili işlemleri yapmak, ithalât rejimi ile kambiyo ve diğer mevzuatın gümrükle ilgili hükümlerinin uygulanmasını sağlamak,

b) Gümrük giriş tarife cetvelini ve eşya kıymetini taraf olduğu muz anlaşmalara uygun olarak düzenlemek ve uygulanmasını sağlamak,

c) Transit, aktarma, antrepo, geçici kabul ve muaflık işlemlerinin yürütülmesini sağlamak ve denetlemek,

d) Sundurma açılmasına ve işletilmesine izin vermek ve denetlemek,

e) Çıkış, geçici çıkış ve geri gelen eşya ile ilgili ihracat rejimi kararlarının uygulanmasını sağlamak,

f) Posta yoluyla gelen ve giden eşyanın gümrük işlemlerinin yürütülmesini temin etmek,

g) Sınır ticaretine ve münasebetlerine ait gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlamak ve denetlemek,

h) Denizden kurtarılan yabancı eşyanın işlemlerini yapmak,

i) Tahlil metodlarını hazırlamak, gümrük laboratuvarlarının çalışmalarını düzenlemek.

j) Gümrük komisyoncu ve yardımcıları ile ilgili işlemleri yürütmek.

k) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü

Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Kara hudut ile deniz ve hava limanlarındaki gümrük kapılarında, giriş ve çıkış yapan kişi, eşya ve taşıtların muhafazası ile gümrüğe sevk edilmelerini ve gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlamak,

b) Kişi, eşya ve taşıtların gümrük işlemleri bitirilmeden gümrüklü sahadan çıkmalarını önlemek, gümrüklü yer ve sahaların takibini yapmak,

c) Bakanlığın sorumluluğunda bulunan yer ve sahalarda münhasıran, diğer yer ve sahalarda da gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek,

d) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Kontrol Genel Müdürlüğü

Kontrol Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Gümrüklerce tahsil edilen vergi ve resimler ile diğer gelirlerin tarh, tahakkuk ve tahsilini kontrol etmek,

b) Tahsil noksanlığı ve fazlalığı ile ilgili işlemlerin yürütülmesini sağlamak,

c) Gümrükle ilgili vergi muafiyeti, indirimi ve teşvik tedbirlerinin uygulanmasını yürütmek ve izlemek,

d) Gümrüklerce yürütülecek turistik kolaylıkların, Gümrük Kanunu ve diğer kanunların ilgili hükümlerine göre uygulanmasını sağlamak,

e) Karayolu transit taşımacılığı ile ilgili olarak taşıtların ve taşınan eşyanın yurda giriş ve çıkışını izlemek, aykırı işlemlerde kovuşturma yapmak,

f) Bakanlık teşkilâtında görevli gelir tahakkuk memurlarının tazmin sorumluluklarını Sayıştay nezdinde takip etmek,

g) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Tasfiye Dairesi Başkanlığı

Tasfiye Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Gümrük Kanunu, Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun Hükümlerine göre, Gümrük Kanununun ilgili maddelerinde belirtildiği şekilde tasfiye edilecek hale gelmiş eşyanın, ilgili kanun, tüzük ve yönetmelikler uyarınca tasfiye işlerini yapmak,

b) Tasfiye edilecek eşyanın depolanması, taşınması ve satılması hizmetlerini yürütmek,

c) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır,

a) Bakanlığın yurtdışı ve milletlerarası veya iklii münasebetlerini yürütmek,

b) Türkiye'nin gümrüklerle ilgili milletlerarası anlaşma ve sözleşmelere katılmasına dair Bakanlık görüşünü hazırlamak,

c) Milletlerarası kuruluşların kabul ettiği gümrük tarifeleri, gümrük kıymeti, gümrük rejimi ve formaliteleri ile bunların değişikliklerini takip ederek, milli mevzutaa aktarılmasını ve uygulamaya intikal ettirilmesini sağlamak,

d) Bakanlığın yurtdışında görevli birimlerinin faaliyetlerini düzenlemek ve yönetmek,

e) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Danışma ve Denetim Birimleri

Danışma ve denetim birimleri

Maliye ve Gümrük Bakanlığı merkez kuruluşundaki danışma ve denetim birimleri şunlardır:

a) Teftiş kurulu Başkanlığa,

b) Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığı,

c) Araştırma, Geliştirme, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı,

d) Bakanlık Müşavirleri.

Teftiş Kurulu Başkanlığı

a) Teftiş Kurulu Başkanlığı Bakanın emri veya onayı üzerine Bakan adına aşağıdaki görevleri yapar:

1. Genel, Katma ve Özel Bütçeli dairelerle döner sermayeli kuruluşlar, kuruluş ve statüsü ne olursa olsun sermayesinin en az yarısı devlete ait olan kuruluşlar ve bütün bu daire ve kuruluşların birlikte veya ayrı ayrı sermayelerin en az yarısına iştiraki olan kuruluşları teftiş etmek,

2. İmtiyazlı şirketlerle sermayesinde a bendinde yeralan kuruluşların iştiraki bulunan kuruluşları yetkili makamların isteği ve Maliye ve Gümrük Bakanı'nın izni ile teftiş etmek,

3. Dernekleri mali yönden teftiş etmek,

4. Çeşitli kanun, tüzük, yönetmelik ve kararların Maliye ve Gümrük Bakanı ve maliye müfettişlerine tanıdığı teftiş ve inceleme yetkilerini kullanmak,

b) (a) bendinin 1 nci fıkrasında sayılan daire, kuruluş ve ortaklıklar hakkında kendi kanunlarında özel denetim hükümleri öngörülmüş olması, Maliye Teftiş Kurulunun teftiş görev ve yetkilerini kısıtlamaz.

c) (a) bendinde teftişe tabı oldukları açıklanan daire, kuruluş ve ortaklıkların para ve para hükmündeki evrakı ile ambar ve depolarında bulunan ayrıtı ve bunlarla ilgili gizli de olsa butun defter ve belgeleri bunları idare muhafazaya memur elanlar ilk talep vukuunda müfettişe göstermeye, saymasına ve incelemesine yardım etmeye mecburdurlar. Milli Güvenlikle ilgili olup, gizli kalması gereken konularda, Genel Muhasebe kanununda yer alan özel hükümler saklıdır.

d) Teftiş sonucunda gizli veya açık zimmet veya ihtilas veya işlemlerinde önemli suistimali görülen ya da muhafaza veya idaresi altında bulunan para ve para hükmündeki evrakı ve ayniyatı ve bunların defterleriyle evrakını göstermeyen memurların, maliye memuru iseler müfettiş tarafından, diğer bakanlıklara ve dairelere mensup iseler müfettişin talebi üzerine atamaya yetkili amirleri tarafından görevlerinden uzaklaştırılırlar. Ancak görevinden uzaklaştırılması gereken memur Milli Savunma Bakanlığına mensup ise Kolordu Komutanının veya daha büyük amirlerinin yazılı izinlerinin alınması gerekir. Teftiş veya tahkik sırasında memuriyeti başında kalması teftişin veya tahkikatın yapılmasını güçleştireceğine kanaat getirilen memurlar, Maliye memuru iseler Maliye ve Gümrük Bakanlığının izni ile müfettiş tarafından ve diğer bakanlıklara mensup iseler müfettişin talebi üzerine ilgili bakanlıkla tarafından görevlerinden uzaklaştırılabilirler.

e) Teftiş ve inceleme, sermayesinde devletin iştiraki olan kuruluşlara, imtiyazlı şirketlere veya derneklere ait olduğu takdirde müfettiş raporu ilgili mercie tevdi ve gereği bu merciler tarafından yapılarak sonucu Maliye ve Gümrük Bakanlığına bildirilir.

f) Teftiş Kurulunun teşekkülü ve çalışma esasları tüzükle düzenlenir.

Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığı

Maliye ve Gümrük Bakanına bağlı Hesap Uzmanları Kurulunun görevleri şunlardır:

a) 4709 sayılı Hesap Uzmanları Kurulu kurulmasına Dair Kanunun Hesap Uzmanları Kuruluna verdiği görevleri yapmak, yetkilerini kullanmak,

b) Kurulun görev ve yetki alanına giren konularda mevzuat ve uygulama ile ilgili etüd, araştırma ve diğer çalışmaları yapmak ve tekliflerde bulunmak,

c) Çeşitli kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuatla hesap uzmanlarına verilen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak,

d) Bakan tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

Hesap Uzmanları Kurulunun teşkili ve çalışma esasları tüzükle düzünlenir.

Araştırma, Geliştirme, Plânlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı

Araştırma, Geliştirme, Plânlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Bakanlığa hükümet programı, kalkınma plânları, yıllık programlar, Bakanlar Kurulu kararları ve millî güvenlik siyaseti çerçevesinde verilen emir ve görevlerin gerine getirilmesi için çalışma esaslarını tespit etmek ve bu esaslara uygun olarak Bakanlığın ana hizmet politikasının ve programının hazırlanmasına yardımcı olmak,

b) Uzun vadeli plânlarla, kalkınma plânlarında ve yıllık programlarda öncelikle yer alması gerekli görülen hizmet ve tedbirlerin ve bunlarla ilgili temel politikaların ilmi araştırma esaslarına göre tespitini sağlamak, Bakanın onayını aldıktan sonra Devlet Plânlama Teşkilâtına göndermek,

c) Bakanlık yıllık çalışma programını hazırlamak,

d) Kalkınma plân ve programları ile Bakanlık yıllık çalışma ve uygulama programlarının uygulamaları sırasında, Bakanlık kuruluşlarında ortaya çıkan, çözümlenmesi gereken güçlükleri, aksaklıkları ve tıkanıklıkları Bakanlık ve bakanlıklararası seviyede giderici tedbirleri tespit ederek makama sunmak, organizasyon ve metod hizmetlerini yürütmek,

e) Plânlama ve koordinasyon konularında verilen diğer görevleri yerine getirmek,

f) Kanun, tüzük ve yönetmelik tasarıları ile kanun tekliflerine dair Bakanlık görüşünün tesbitine yardımcı olmak,

g) Yıllık ekonomik raporu hazırlamak,

h) Bakan tarafından verilen konularda araştırma ve inceleme yapmak ve diğer hizmetleri yürütmek.

Bakanlık Müşavirleri

Bakanlıkta özel önem ve öncelik taşıyan konularda Bakana yardımcı olmak üzere otuz Bakanlık müşaviri görevlendirilebilir.

Bakanlık müşavirleri Bakanlık makamına bağlıdır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Yardımcı Birimler

Yardımcı birimler

Maliye ve Gümrük Bakanlığı merkez kuruluşundaki yardımcı birimler şunlardır:

a) Personel Genel Müdürlüğü,

b) Komptrolörlük Dairesi Başkanlığı,

c) Eğitim Dairesi Başkanlığı,

d) Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,

e) Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı,

f) Genel Sekreterlik,

g) Savunma Sekreterliği,

h) Özel Kalem Müdürlüğü

Personel Genel Müdürlüğü

Personel Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır;

a) Bakanlığın insangücü plânlaması ve personel politikasıyla ilgili çalışmaları yapmak; personel sisteminin geliştirilmesiyle ilgili tekliflerde bulunmak,

b) Bakanlık personelinin atama, nakil, özlük, emeklilik işleriyle ilgili işleri yapmak,

c) Bakanlık kadrolarının ilgili birimlerinin görüşünü aldıktan sonra dağıtım, tahsis ve tenkisini sağlamak,

d) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Komptrolörlük Dairesi Başkanlığı

Komptrolörlük Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır;

a) Hizmet ve faaliyetlerin ekonomik ve etkin bir şekilde yerine getirilmesi için insan, para ve malzeme gibi mevcut kaynakların en uygun ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak üzere Bakanlık bütçesini plân ve program esaslarına göre hazırlamak ve uygulamasını izlemek,

b) (a) bendinde öngörülen görevleri yerine getirmek için gerekli istatistikleri toplamak ve değerlendirmek.

c) Bütçe ve mali işler ile ilgili olarak Bakanlıkça verilecek diğer hizmetleri yürütmek.

Eğitim Dairesi Başkanlığı

Eğitim Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Bakanlık merkez, taşra teşkilâtı ile ilgili eğitim plânını hazırlamak, yayınlamak ve uygulanmasını takip etmek,

b) Bakanlık merkez teşkilâtı personeli ile ilgili hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim programlarını düzenlemek ve uygulamak,

c) Bakanlık personelini yurtiçinde ve yurtdışında yetiştirmek için hizmet içi eğitim merkezleri ve mesleki eğitim kursları açmak ve yönetmek,

d) Eğitim faaliyetleri ile ilgili dokümantasyon, yayım ve arşiv hizmetlerini yürütmek, kitaplığı yönetmek,

e) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı

Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Bakanlık için gerekli araç, gereç ve malzemenin temini ile ilgili hizmetleri yürütmek,

b) İhtiyaç duyulan bina ve arazinin kiralanma, satın alma işlemlerini yürütmek,

c) Temizlik, aydınlatma, ısıtma, bakım, onarım ve taşıma hizmetlerini yapmak,

d) Sosyal tesislerin kurulması ve yönetim ile ilgili hizmetleri düzenlemek ve yürütmek,

e) Bakanlık personelinin ve ailelerinin sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlamak,

f) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığı

Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:

a) Bakanlığın haberleşme hizmetlerini yürütmek,

b) Bakanlığın merkez ve taşra kuruluşlarının haberleşme, irtibat ve her nevi elektronik sistemlerini tesis etmek,

c) Haberleşme araç ve gereçlerinin ikmâl ve bakımını yapmak ve işletmek,

d) Bakanlığın bilgi işlem hizmetlerini yürütmek,

e) Bakanlıkça verilecek benzeri görevleri yapmak.

Genel Sekreterlik

Genel Sekreterliğin görevleri şunlardır:

a) Bakanlığa gelen yazı ve mesajlardan gerekenleri Bakan veya Müsteşara sunmak,

b) Bakan veya Müsteşarın direktif ve emirlerini ilgililere duyurmak ve işlemlerini takip etmek,

c) Süreli evrakın zamanında işleme konmasını sağlamak,

d) Bakan ve Müsteşara imzalatılması gerekli evrakın zamanında ve yazı işleri talimatına uygun olarak sunulmasını sağlamak,

e) Bakanlığı ilgilendiren toplantı, brifing ve görüşmeleri düzenlemek, bunlara ait önemli not ve tutanakları tutmak ve yaymak,

f) Genel evrak, arşiv ve haber merkezinin hizmet ve faaliyetlerini düzenlemek ve yürütmek,

g) Basın ve halkla münasebetlerle ilgili faaliyetleri plânlamak, usul ve ilkelere göre yürütülmesini sağlamak,

h) Bakanlığın iç ve dış protokol hizmetlerini mevcut direktif ve emirlere göre yürütmek,

i) Bakanlığın tarihçesini hazırlamak, yıllık çalışma programının yürütülmesini takip etmek,

j) Bakan ve Müsteşarca verilen benzeri görevleri yapmak.

Savunma Sekreterliği

Savunma Sekreterliği, özel kanununda ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yapar.

Özel Kalem Müdürlüğü

Özel Kalem Müdürlüğünün görevleri şunlardır:

a) Bakanın resmi ve özel yazışmalarını yürütmek,

b) Bakanın her türlü protokol ve tören işlerini düzenlemek ve yürütmek,

c) Bakanın ziyaret, davet, karşılama, uğurlama, ağırlama, milli ve dinî bayramlarla ilgili hizmetlerini düzenlemek, yürütmek ve diğer kuruluşlarla koordine etmek,

d) Bakanca verilecek diğer görevleri yapmak.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Sürekli Kurul

Tarife Politikası Yüksek Kurulu

Kurul, Maliye ve Gümrük Bakanlığının koordinatörlüğünde Dışişleri, Sanayi ve Ticaret, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlıkları ile Devlet Plânlama Teşkilâtı Müsteşarlığı ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı temsilcilerinden meydana gelir.

Türk Gümrük Tarifesinin milli ekonomi ve uluslararası ticaretle ilgili olarak düzenlenmesi, takibi, değerlendirilmesi ve değiştirilmesi için istişarî nitelikte kararlar almak, hükümetin tarife politikası ile ilgili çalışmaları yaparak tekliflerde bulunmak ve vergi oranları ile bu oranlar arasındaki bağlantıları tesbit ederek incelemeler yapmakla görevlidir.

Kurulun sekreterya hizmetleri Maliye ve Gümrük Bakanlığınca sağlanır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Taşra ve Yurtdışı Teşkilâtı

Taşra teşkilâtı

Bakanlık, Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları, Bölge valiliği, Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameler ve İl İdaresi Kanunu hükümlerine uygun olarak taşra teşkilâtı kurmaya yetkilidir.

Yurtdışı teşkilâtı

Bakanlık, Kamu Kurumu ve Kuruluşlarının yurtdışı Teşkilatı hakkında Kanun Hükmünde Kararname esaslarına uygun olarak yurtdışı teşkilâtı kurmaya yetkilidir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Sorumluluk ve Yetkiler

Yöneticilerin sorumlulukları

Bakanlık merkez, taşra, yurtdışı teşkilâta ile ilgili kuruluşların her kademedeki yöneticileri yapmakla yükümlü bulundukları hizmet veya görevleri, Bakanlık emir ve direktifleri yönünde, mevzuata, plân ve programlara uygun olarak düzenlemek ve yürütmekten bir üst yönetici kademeye karşı sorumludur.

Koordinasyon ve işbirliği konusunda Bakanlığın görev, yetki ve sorumluluğu

Bakanlık ana hizmet ve görevleriyle ilgili konularda diğer Bakanlıkların ve kamu kurum ve kuruluşlarının uyacakları esasları yürürlükteki mevzuata uygun olarak belirlemekle, kaynak israfını önleyecek ve koordinasyonu sağlayacak tedbirleri almakla görevli ve yetkilidir

Bakanlık, diğer bakanlıkların hizmet alanına giren konulara ilişkin faaliyetlerinde, Başbakanlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde ilgili bakanlıklarla danışma ve gerekli işbirliği ve koordinasyonu sağlamaktan sorumludur.

Mahalli İdarelerle koordinasyon sorumluluğu

Bakanlık, hizmet alanına giren konularda mahalli idarelerle koordinasyonu sağlamaktan sorumludur.

Bakanlığın düzenleme görev ve yetkisi

Bakanlık, kanunla yerine getirmekle yükümlü olduğu hizmetleri tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge ve diğer idarî metinlerle düzenlemekle görevli ve yetkilidir.

Yetki devri

Bakan, Müsteşar ve her kademedeki Bakanlık ve kuruluş yöneticileri, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilir. Yetki devri, yetki devreden amirin sorumluluğunu kaldırmaz.

BEŞİNCİ KISIM

Çeşitli Hükümler

Atama

23.4.1981 gün ve 2451 sayılı Kanun hükümleri dışında kalan memurların atanmaları Bakan tarafından yapılır.

Ancak, Bakan bu yetkilerini gerekli gördüğü alt kademelere devredebilir.

Bakanlık ilgili kuruluşlarının kuruluş kanunlarında atamaya ilişkin hükümler saklıdır.

Bazı görevlere atamada aranacak şartlar

a) Yurtdışı görevlere atanacakların Maliye ve Gümrük Bakanlığında en az 3 yıl fiilen çalışmış olmaları gerekir.

b) Defterdar, daire başkanı, genel müdür yardımcısı görevlerine atanacakların hukuk, iktisat, maliye, işletme ve yönetim bilimi alanlarında lisans veya lisans üstü öğretimi görmüş veya Maliye Meslek Yüksek Okulunu bitirmiş ve birinci fırkada belirtilen şartlara haiz olmaları gerekir.

c) Teknik daire başkanlıklarına atanacaklarda yukardaki şartlar aranmaz.

Kontrolör istihdamı

a) Bütçe ve Mali Kontrol, Muhasebet, Gelirler Gümrükler ve Milli Emlâk Genel Müdürlükleriyle Kontrol Genel Müdürlüğünde ve Bakanlıkça uygun görülecek birim ve işlerde kontrolör istihdam edilebilir.

b) Kontrolörlerin atama ve çalışma usûl ve esasları yönetmelikle düzenlenir.

Kadrolar

Kadroların tesbiti, ihdası, kullanılması ve iptali ile kadrolara ilişkin diğer hususlar Genel Kadro ve Usûlü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre düzenlenir.

İntikal eden görev ve yetkiler

Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte, Maliye Bakana ve Bakanlığı ile Gümrük ve Tekel Bakanı ve Bakanlığına ait görev, yetki, sorumluluk, hak ve muafiyetlerden taşınır ve taşınmaz her türlü mallardan Maliye Bakanı ve Bakanlığının Hazine Genel Müdürlüğü ve Milletlerarası İktisadî İşbirliği Teşkilâtı Genel Sekreterliği, Bankalar Yeminli Murakıpları Kurul Başkanlığı ve Hazine Kontrolörleri vasıtasıyla icra ettiği, kullandığı, taşıdığı ve sahip oldukları hariç, diğerleri başkaca bir işleme gerek kalmaksızın Maliye ve Gümrük Bakanlığına devredilmiş sayılır.

Yürürlükten kaldırılan hükümler

a) 4709 sayılı Hesap Uzmanları Kurulu Kurulmasına Dair Kanun ile 4353 sayılı Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğünün Kurulmasına Dair Kanunlar hariç olmak üzere 2996 sayılı Maliye Vekâleti Teşkilâtı ve Vazifeleri Hakkında Kanun ile bu kanuna ek kanunlar ve değişikliklerinin bu Kanun Hükmünde Kararname ile düzenlenen hususlara ilişkin hükümleri ile diğer kanunların hu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

b) Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Teşkilât ve Vazifeleri Hakkındaki 2825 sayılı Kanunun ek ve değişikliklerinin merkez teşkilâtına ait hükümleri ile diğer kanunların bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ HÜKÜMLER

Bu Kanun hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte, Maliye Bakanlığı ile Gümrük ve Tekel Bakanlığına ait kadrolardan Hazine Genel Müdürlüğü ve Milletlerarası İktisadi İşbirliği Teşkilâtı Genel Sekreterliği, Bankalar Yeminli Murakıpları, Kurul Başkanlığı ve Hazine Kontrolörlerine ait kadrolar dışında kalan kadrolar personeli ile birlikte başkaca bir işleme gerek kalmaksızın Maliye ve Gümrük Bakanlığına devredilmiş sayılır.

Bakanlığın teşkilât ve kuruluşu bu Kanun Hükmünde Kararname esaslarına göre yeniden düzenleninceye ve hu düzenleme uyarınca genel hükümlere göre yeni kadrolar tesbit ve ihdas edilinceye kadar bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihte, devredilen kadroların

kullanılmasına devam olunur,

Bu Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan yeni düzenleme sebebi ile Maliye Bakanlığı ve Gümrük ve Tekel Bakanlığı memurlarından kadro ve görev ünvanları değişmeyenler yeni kadrolarına atanmış sayılırlar.

Maliye ve Gümrük Bakanlığına devredilen kadrolardan Müsteşar ve Müsteşar yardımcıları ile Bakanlığı ve Gümrük ve Tekel Bakanlığının danışma ve denetim birimleri ve yardımcı birimlerin genel müdür, daire başkanı, kurul başkanı ve bunların yardımcılarına alt kadrolardan aynı unvanları taşıyanlar ile aynı mahiyetteki hizmetlerin ifasına yönelik kadrolar şahsa bağlı kadrolar olup, her ne sebeple olursa olsun boşalmaları belinde genel hükümlere göre iptal edilmiş sayılır. Maliye ve Gümrük Bakanı, yeni kadrolar tesbit ve ihdas edilerek gerekli atama işlemleri yapılıncaya kadar bu kadrolarda bulunan memurlardan birini, görevli oldukları birim hizmetlerinin yürütülmesini tedvirle görevlendirebilir.

Kadro ve görev ünvanları değişenler veya kaldırılanlarla, şahsa bağlı kadrolarda bulunanlar Bakanlığın Merkez veya Taşra teşkilatında yenibir kadroya atanıncaya kadar har türlü malî ve sosyal haklarıyla durumlarına uygun işlerde görevlendirilirler.

Yukardaki (1) ve (3) ncü fıkrada sayılanların bakanlığın merkez veya taşra teşkilâtında durumlarına uygun kadrolara atanmaları halinde ve eski kadrolarına ait aylık, ak gösterge ve har türlü haklarının bu yani kadrolarında kaldıkları sürece ödenmesine devam olunur.

Bu kanun hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, Maliye Bakanlığı ile Gümrük ve Tekel Bakanlığında istihdas edilen bağlı ve ilgili kuruluş personeli ilgili oldukları kuruluşlara en geç bir yıl içerisinde iade edilir.

Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasını göstermek üzere hazırlanacak tüzük ve yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut tüzük ve yönetmeliklerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.

Bakanlık taşra ve yurtdışı teşkilâtı ve bu kanun Hükmünde Kararnamenin 34. ve 35 nci maddelerinde belirlenen esaslara göre yeniden düzenleninceye kadar görev ve hizmetler, mevcut taşra ve yurtdışı teşkilâtı yürütülmeye devam olunur.