EN
TR
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
Amaç
Bu Yönetmeliğin amacı, elektrik tesislerinin yapımı, bakımı ve işletilmesi işlerinde çalışacakların eğitimi ile yetki sınırlarını belirlemektir.
Kapsam
Bu Yönetmelik, elektrik tesislerinin yapım, bakım ve işletilmesi işlerinde çalışacakların;
a) Eğitimine,
b) Yetki belgesi verilme işlemlerine,
c) Yetki sınırlarına,
İlişkin esasları kapsar.
Dayanak
Bu Yönetmelik 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 6973 sayılı Sanayi Bakanlığı Kuruluş ve Vazifeleri Hakkında Kanun ile bu Kanun’a bazı değişiklikler ve ekler getiren 7347 sayılı Kanun ve 2089 sayılı Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu'na dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
ELEKTRİK TESİSAT İŞLERİNDE ÇALIŞACAKLARDA ARANACAK ŞARTLAR
Elektrik, tesisat işlerinde çalışacaklar
Elektrik tesisat işlerinde aşağıdaki belgelere sahip olanlar çalışabilir:
a) Lise dengi mesleki ve teknik öğretim kurumları ile yüksek öğretim kurumları elektrik bölümü diploması,
b) Millî Eğitim Bakanlığı'nca verilmiş elektrik tesisatçılığı dalında kalfalık ve ustalık belgesi,
c) Elektrik tesisatçılığı I, II ve III. sınıf yetki belgesi.
Elektrik tesisat işlerinde çalışacaklarda aranacak genel şartlar
Elektrik tesisat işlerinde çalışacaklarda aşağıdaki genel şartlar
aranır.
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Mesleğin gerektirdiği sağlık şartlarını taşımak,
c) Bağımsız olarak çalışabilmek için 18 yaşını bitirmiş olmak,
d) En az ilkokul mezunu olmak.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ELEKTRİK TESİSAT İŞLERİNDE ÇALIŞACAKLARIN EĞİTİMİ
Eğitim programları
Elektrik tesisat işlerinde çalışacakları yetiştirmek için, değişik düzeylerde eğitim programları düzenlenir. Bu programlar, yetki sınırları gözönünde tutularak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın görüşü alınmak suretiyle Millî Eğitim Bakanlığı'nca hazırlanır.
Eğitimin yapılması
Elektrik tesisatçılığı eğitimi; eğitim programlarına uygun olarak, Milli Eğitim Bakanlığı ile diğer kamu ve özel kuruluşlarca yapılır. Mesleki ve Teknik Açıköğretim Okulu programlarına katılacaklar 1 Eylül - 30 Kasım tarihleri arasında Okul Müdürlüğüne başvururlar.
Eğitime katılacaklardan istenilecek belgeler
Elektrik tesisatçılığı eğitimine katılacaklardan aşağıdaki belgeler istenecektir.:
a) Onaylı, fotoğraflı nüfus hüviyet cüzdanı örneği,
b) Öğrenim belgesinin Noterlikçe onaylı örneği,
c) Yeterli sayıda vesikalık fotoğraf (sayısı eğitimi yapan kurumca belirtilecek)
d) Mesleki ve Teknik Açıköğretim Okulu programlarına kaydolanlar için, Milli Eğitim Bakanlığı’nca tespit edilecek kayıt ve sınav harcını yatırdığını gösterir belge.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ELEKTRİK TESİSATÇILIĞI YETKİ BELGESİ SINAVLARI
Sınavları yapacak kurum
Elektrik tesisatçılığı yetki belgesi sınavları, Millî Eğitim Bakanlığı Çıraklık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Meslekî ve Teknik Açıköğretim Okulu Müdürlüğünce düzenlenir.
Sınav yerlerinin tesbiti, Okul Müdürlüğünce hazırlanan sınav evrakının sınav merkezlerine ulaştırılması için gerekli işleri yerine getirmek üzere adı geçen Genel Müdürlükçe bir kurul oluşturulur.
Sınav şekli ve hakkı
Elektrik tesisatçılığı yetki belgesi sınavları yazılı ve sözlü-uygulamalı olmak üzere iki aşamada yapılır.
a. Yazılı sınavlar, Mayıs ve Eylül aylarında; sözlü-uygulamalı sınavlar ise Kasım ayında yapılır. Yazılı ve sözlü-uygulamalı sınavların her türü için ilk sınav tarihinden başlayan ve birbirini izleyen 4 sınav hakkı kullanılır. Özürsüz olarak sınava katılmayanlar, sınav haklarını kullanmış sayılırlar.
b. Sınavlara katılacakların, sınav ayından en geç iki ay önce gerekli belgeler ile Millî Eğitim Bakanlığı'nca tesbit edilecek sınav harcını yatırdığını gösterir belgeyi Mesleki ve Teknik Açıköğretim Okulu Müdürlüğü'ne teslim etmeleri gerekir. Bu Okul programlarına kayıtlı olanlardan ayrıca sınav harcı istenmez.
c. Bütün sınav haklarını kullanarak başarılı olmayanların belgeleri iade edilir. Bu durumda olanlar isterlerse yeni baştan sınavlara girmek üzere Okul Müdürlüğüne başvurabilirler.
Sınav işlerinin yürütülmesi
Sınav sorularının hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi işleri, Mesleki ve Teknik Açıköğretim Okulu Müdürü başkanlığında başkanla birlikte 4 üyeden oluşan komisyonca yürütülür.
Yazılı sınavlara katılacaklar
Yetki sınıflarına göre, aşağıdaki şartları taşıyanlar ilgili sınıfın yazılı sınavına girebilirler.
a. Üçüncü Sınıf
(1) Elektrik tesisatçılığı, 3. sınıf eğitim programını bitirenler,
(2) Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu’na göre elektrik tesisatçılığı meslek dalında kalfalık sınavına katılma şartlarını taşıyanlar,
b. İkinci Sınıf
(1) Üçüncü sınıf yetkilerine veya yetki belgesine sahip olup 2. sınıfın eğitim programını bitirenler,
(2) Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunu’na göre elektrik tesisatçılığı meslek dalında ustalık, sınavına katılma şartlarını taşıyanlar.
c. Birinci Sınıf
(1) Elektrik tesisatçılığı 3. Sınıf yetkilerine veya yetki belgesine sahip olup en az ortaokul mezunu olanlardan 1. sınıfın eğitim programını bitirenler.
Sözlü-uygulamalı sınavlara katılma şartları
Sözlü-uygulamalı sınavlara katılabilmek için yazılı sınavlarda başarılı olmak ve yetki sınıflarına göre aşağıda belirtilen süre kadar elektrik tesisatı işlerinde çalışıldığının belgelendirilmesi şarttır (Örnek 1).
a. Üçüncü sınıf yetki belgesi için;
İlkokul ve ortaokul mezunları 5 yıl, Lise mezunları 3 yıl.
b. İkinci sınıf yetki belgesi için;
Üçüncü sınıf yetki belgesine sahip olanlardan; ilkokul ve ortaokul mezunları 3 yıl, Lise mezunları 3 yıl.
c. Birinci Sınıf C grubu yetki belgesi için;
İkinci sınıf yetkilerine veya yetki belgesine sahip olduktan sonra 3 yıl.
Sınavların yapılması ve değerlendirilmesi
Sınavlar eğitim programlarına uygun olarak hazırlanacak sorularla yapılır. Yazılı ve sözlü-uygulamalı sınavlar yüz (100) tam not üzerinden değerlendirilir. Bir dersten başarılı olmak için en az altmış (60) not almak şarttır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
YETKİ BELGESİNİN VERİLMESİ VE YETKİ SINIRLARI
Yetki belgesinin şekli ve verilmesi
Mesleki ve Teknik Açıköğretim Okulu Müdürlüğünce yapılan elektrik tesisatçılığı yetki belgesi sınavlarında başarılı olanlara Milli Eğitim Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nca müştereken tespit edilecek yetki belgesi verilir.
Yetki belgesinin düzenlenmesi
Elektrik tesisatçılığı yetki belgesinin düzenlenmesi ile ilgili tüm İşlemler, Mesleki ve Teknik Açıköğretim Okulu Müdürlüğünce yapılır.
Yetki sınırları
Elektrik tesisat işlerinde çalışacakların sınıflarına göre yetki sınırları aşağıda belirtilmiştir.
1. Birinci Sınıf Yetkili Elektrik tesisatçıları üç gruba ayrılarak aşağıda belirtilen yetkileri kullanırlar.
A GRUBU
Yüksek Teknik Öğretmen Okulu, Yüksek Tekniker Okulu Elektrik Bölümü mezunları
a. Elektrik iç tesisi yapım işleri:
Bağlantı gücü 150 KW, 400 Volta kadar tesisler.
b. İşletme ve bakım işleri:
Bağlantı gücü 1000 KW'a kadar (35 KV dahil) tesisler.
c. Muayene ve kabul işleri:
Kendileri tarafından yapılan tesislerin bakım, muayene, bağlantı ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması.
B GRUBU
Tekniker Okulları, Meslek Yüksek Okulları, Erkek Sanat Yüksek Öğretmen Okulu elektrik bölümü mezunları
a. Elektrik iç tesisi yapım işleri:
Bağlantı gücü 125 KW 400 Volta kadar tesisler,
b. İşletme ve bakım işleri:
Bağlantı gücü 1000 KW'a kadar (35 KV dahil) tesisler.
c. Muayene ve kabul işleri:
Kendileri tarafından yapılan tesislerin bakım, muayene, bağlantı ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması.
C GRUBU
Teknik Lise ve Teknisyen Okulu Elektrik Bölümü mezunları ile 1. Sınıf yetki belgesine sahip olanlar.
a. Elektrik iç tesisi yapım işleri:
Bağlantı gücü 100 KW, 400 Volta kadar tesisler.
b. İşletme ve bakım işleri:
Bağlantı gücü 750 KW’a kadar (35 KV dahili tesisler.
c. Muayene ve kabul işleri;
Kendileri tarafından yapılan tesislerin bakım, muayene, bağlantı ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması.
2. Elektrik tesisatçılığı 2. sınıf yetki belgesi ile lise dengi mesleki ve teknik öğretim kurumları elektrik bölümü mezunu ve elektrik tesisatçılığı ustalık belgesine sahip olanlar aşağıdaki yetkileri kullanırlar.
a. Elektrik iç tesisi yapım işleri:
Bağlantı gücü 75 KW, 400 Volta kadar tesisler.
b. İşletme ve bakım işleri:
Bağlantı gücü 500 KW, 400 Volta kadar tesisler.
c. Muayene ve kabul işleri:
Kendileri tarafından yapılan tesislerin bakım, muayene, bağlantı ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması.
3. Elektrik tesisatçılığı 3. sınıf yetki belgesi ile elektrik tesisatçılığı kalfalık belgesine sahip olanlar aşağıdaki yetkileri kullanırlar.
a. Elektrik iç tesisi yapım işleri:
Bağlantı gücü 15 KW, 400 Volta kadar tesisler.
b. İşletme ve bakım işleri:
Bağlantı gücü 100 KW, 400 Volta kadar tesisler.
c. Muayene ve kabul işleri:
Kendileri tarafından yapılan tesislerin bakım, muayene, bağlantı ve kabulü için gerekli işlerin tamamlanması.
ALTINCI BÖLÜM
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Bağlantı gücü
Bağlantı gücü yetkili elektrikçilerin yetki sınırlarının belirlenmesinde en önemli faktör olup, abonelerin bir şebekeye yada şebeke bölümüne bağlı elektrikle çalışan tüm aygıtların toplam gücüdür.
Bağlantı gücü; aydınlatma ve kuvvet güçlerinin toplamı olarak hesaplanacaktır.
Aydınlatma gücü
Aydınlatma gücü aydınlatacak yerin m2 si (metre karesi) için en as 12 W. gözönüne alınarak hesaplanacak güçtür. 10 Amperden daha küçük akımlı prizlerin güçleri bu değerin içindedir.
Aydınlatma Alanının Hesaplanmasında:
a. Yapının her katının ayrı ayrı dış boyutlarına göre (Balkon, aydınlık ve antre dahil) bulunan alanların toplamı esas alınır.
b. Bahçe aydınlatılması gibi çeşitli aydınlatma türlerinde bu alan, projesinde belirtilen yüzey olarak gözönüne alınır.
Kuvvet gücü
10 Amperden büyük her türlü bir fazlı ve üç fazlı prizlerin güçleri ile kalorifer, asansör, sıhhi tesisler, sanayi tesisleri ve diğer bütün tesislerde bulunan her türlü elektrik aygıtlarının plakalarında yazılı güçlerdir.
Yetki sınırının belirlenmesinde, elektrik şebekesinden beslenecek her yapının tamamının bağlantı gücü hesaplanacaktır. Yapıda asansör varsa, asansörün çekeceği güç şebekeye bağlantı gücünden çıkarılmak suretiyle yetki sınırı belirlenecektir.
Tesis işleri komple bir iş sayılacaktır. Yetki sınırının belirlenmesinde her bir yapının daireleri ve bölümleri ayrı ayrı gözönüne alınarak ayrı iş birimleri olarak kabul edilemez.
Asansör işleri sorumluluğu
Elektrik tesisatçıları her türlü asansör tesisatı ile ilgili sorumluluğunu yüklenemezler.
Örgün ve çıraklık eğitimi sisteminden gelenlerin yetki kullanımı
Elektrik meslek dalında diploma ile elektrik tesisatçılığı ustalık belgesine sahip olanlar yetkilerini diploma ve belgeye dayalı olarak kullanırlar. Bunlardan ayrıca yetki belgesi istenmez.
GEÇİCİ HÜKÜMLER
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce yürürlükten kaldırılan yönetmeliğe göre yetki belgesi alanların hakları saklı olup yetki belgesi almak üzere eğitime devam eden veya başvuruda bulunanlar hakkında bu yönetmelik hükümleri uygulanacaktır.
YEDİNCİ BÖLÜM
YÜRÜRLÜK HÜKÜMLERİ
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle 27 Mart 1968 tarih ve 12859 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan «Yetkili Elektrikçiler Hakkında Yönetmelik» ile 24 Mart 1972 tarih ve 14138 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük tarihi
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini Milli Eğitim Bakanı ile Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı yürütür.
