EN
TR
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
Amaç
Bu Yönetmelik, Muğla Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı ile bağlı birim kütüphanelerinin tanımını, örgütlenmesini ve birimlerde çalışanların görev, yetki ve sorumluluk esaslarını belirlemek amacıyla düzenlenmiştir.
Kapsam
Bu Yönetmelik Muğla Üniversitesi bünyesinde bulunan kütüphaneleri kapsar.
Tanımlar
Bu Yönetmelikte özel isim niteliğinde kullanılan kelimelerin tam olarak anlamları aşağıdaki gibidir:
a. Üniversite: Muğla Üniversitesi,
b. Rektör: Muğla Üniversitesi Rektörü,
c. Daire Başkanlığı: Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı,
d. Merkez Kütüphane; Muğla Üniversitesi Rektörlüğü bünyesinde yeralan ve kütüphane hizmetlerinin örgütlenip yürütüldüğü kütüphane,
e. Birim Kütüphaneleri: Muğla üniversitesine bağlı fakülte, enstitü ve yüksekokullara ait kütüphaneler,
f. Materyal: Kütüphanelerde kitap, süreli yayın, tez, broşür, görsel-işitsel araç gereçler gibi, kullanılabilir her türlü malzeme.
İKİNCİ BÖLÜM
KURULUŞ
Üniversite kütüphaneleri, Üniversitenin eğitim-öğretim ve araştırma çalışmalarına yardımcı olmak amacıyla; her türlü bilimsel materyali sağlamak, düzenlemek ve hizmete sunmak üzere kurulmuş kurumlardır.
Üniversite kütüphaneleri bu amacı gerçekleştirmek üzere;
a. Gereken her türlü bilgi ve belgeyi sağlar,
b. Sağlanan bilgi ve belgeleri bütün araştırmacıların, Üniversite öğrencilerinin ve çalışanlarının kullanımına sunulacak şekilde düzenler,
c. Mevcut bilgi kaynaklarından en iyi şekilde yararlanılmasını sağlamak amacıyla, her düzeydeki kullanıcıya kurum içinde ve dışında hizmet verir.
d. Üniversitelerin kütüphanecilik bölümleri öğrencilerinin zorunlu uygulama ve staj programlarının yürütülmesinde yardımcı olur.
Kuruluş şekli
Üniversitedeki kütüphane hizmetlerinin, Merkez Kütüphane çerçevesi içinde örgütlenmesi ve yürütülmesi esastır.
Merkez Kütüphaneye bağlı olmak ve teknik hizmetleri Merkez Kütüphaneden yürütülmek şartıyla, ana yerleşim alan dışındaki diğer birimlerde birim kütüphaneleri kurulabilir.
Bölümler ve daha alt düzeydeki birimler için ayrı ayrı kütüphaneler kurulamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YÖNETİM
Üniversitedeki kütüphane hizmetleri bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Daire Başkanlığı, başkanlığa bağlı Teknik Hizmetler ve Okuyucu Hizmetleri Bölümü Sorumluları ile Birim Kütüphane Sorumluları tarafından düzenlenir ve yürütülür. Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi uyarınca kurulan kütüphaneler, Daire Başkanlığının genel koordinatörlüğü altında görev yaparlar.
Organlar ve bunların görev, yetki ve sorumlulukları
Kütüphane hizmetleri, aşağıdaki organlarca yürütülür:
a) Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı,
1) Teknik Hizmetler Bölümü Sorumlusu,
2) Okuyucu Hizmetleri Bölümü Sorumlusu,
b) Birim Kütüphaneleri Sorumluları.
Daire Başkanının görev, yetki ve sorumlulukları:
a. 124 sayılı Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdarî Teşkilâtı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 33 üncü maddesindeki görevleri yapmak,
b. Kütüphane hizmetlerinin aksamadan yürütülebilmesi için yeterli kadroyu oluşturup, iş bölümüne giderek, personeli üzerinde genel eğitim ve denetim görevini yapmak,
c. Kütüphanecilik alanındaki gelişmeleri izleyerek teknolojik yeniliklerin kütüphanelere girmesi için çalışmalar yapmak,
d. Teknik ve okuyucu hizmetlerinin standartlaşmasını sağlamak ve denetimini yapmak,
e. Merkez ve birim kütüphanelerinin eşgüdüm ve işbirliği içinde çalışmalarını sağlamak, bu amaçla meslekî kurslar açmak, eğitim programları düzenlemek,
f. Bibliyografya, tez kataloğu, süreli yayın katalogu, vb. gibi yayınlar çıkararak bilimsel araştırmaları kolaylaştırmak,
g. Kütüphane ve dokümantasyon hizmetleri hakkında her yıl ayrıntılı bir faaliyet raporu hazırlayıp bunu Ocak ayı içinde Rektörlüğe sunmak,
h. Bu Yönetmelik uyarınca görev alanına giren ve kütüphane hizmetlerinin gerektirdiği diğer çalışmaları yapmak.
Daire Başkanı, tüm hizmetlerinden dolayı Üniversite Genel Sekreterine karşı sorumludur.
Teknik Hizmetler Bölümü Sorumlusu tercihen kütüphanecilik eğitimi görmüş kişiler arasından atanır ve aşağıdaki görevleri yapar:
a.Üniversite eğitim ve öğretimini destekleyecek, araştırmalara yardımcı olacak her türlü materyali sağlamak,
b. Kütüphaneye sağlanan materyalleri belirlenen sistemlere göre düzenlemek,
c. Kütüphane materyallerinin onarım ve ciltleme işlerini yapmak.
Teknik Hizmetler Bölümü, Daire Başkanlığına bağlıdır ve tüm hizmetlerinden dolayı Daire Başkanına karşı sorumludur.
Okuyucu Hizmetleri Bölümü Sorumlusu tercihen kütüphanecilik eğitimi görmüş kişiler arasından atanır ve aşağıdaki görevleri yapar:
a. Kütüphane koleksiyonundan okuyucunun yararlanmasını sağlamak amacıyla; kütüphanelerin ve bilgi kaynaklarının tanıtımı, okuyucu eğitimi, bibliyografik tarama ve enformasyon faaliyetlerinde bulunmak,
b. Kütüphane koleksiyonunun kütüphane içi ve dışı dolaşımını sağlamak ve denetlemek,
c. Kütüphanelerarası kaynak alış verişinde bulunarak işbirliği sağlamak.
Okuyucu Hizmetleri Bölümü, Daire Başkanlığına bağlıdır ve tüm hizmetlerinden dolayı Daire Başkanına karşı sorumludur.
Birim kütüphaneleri sorumluları, tercihen kütüphanecilik eğitimi görmüş kişiler arasından atanırlar ve bölüm sorumlularının yetki ve sorumluluğuna sahip olarak aşağıdaki görevleri yaparlar:
a. Kütüphanelerinde verilecek hizmetleri Daire Başkanlığı tarafından yapılan düzenlemeler çerçevesi içinde yürütmek,
b. Her yıl Aralık ayı içinde hazırlayacağı faaliyet raporunu Daire Başkanlığına sunmak,
c. Kütüphanelerince ihtiyaç duyulan araç-gereç ve diğer her türlü kütüphane materyalini Daire Başkanlığına bildirmek,
d. Bu Yönetmelik uyarınca görev alanına giren ve kütüphane hizmetlerinin gerektirdiği diğer çalışmaları yapmak.
Birim kütüphaneleri ilgili dekanlık veya enstitü/yüksekokul müdürlüklerine bağlıdır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KÜTÜPHANE HİZMETLERİ
Kütüphane hizmetleri “Teknik Hizmetler” ve “Okuyucu Hizmetleri” olmak üzere iki grup halinde düzenlenir ve bölüm sorumlularının koordinatörlüğünde yürütülür.
Teknik hizmetler
Teknik Hizmetler, bütün kütüphane materyalinin seçiminden okuyucuya sunulacak duruma getirilinceye kadar yapılan işlerin tamamıdır. Teknik Hizmetleri oluşturan servisler şunlardır:
a. Materyal Sağlama Servisi: Üniversite eğitim ve öğretimini destekleyecek ve araştırmalarda yardımcı olacak nitelikteki materyali satın alma, bağış ve değişim yollarıyla temin eden servistir.
Üniversite kütüphanesine bağış ve değişim yoluyla materyal sağlanmasında kütüphanenin kuruluş amaçları gözönünde tutulur. Üniversitenin eğitim-öğretim ve araştırma çalışmalarına yardımcı olmayan yayınlar ile müracaat kaynağı niteliği taşımayan yayınlar kütüphane koleksiyonuna dahil edilmez. Bu tür yayınlar, kütüphaneler arası mübadele işlemlerinde kullanılabilir veya bağış yapılabilir.
Üniversiteye yayın bağışıyla ilgili olarak, koleksiyonun ayrı bir yerde hizmete sunulması gibi, kütüphanelerde uygulanan sisteme uymayan özel istek ve şartlar kabul edilmez.
b. Kataloglama ve Sınıflama Servisi: Bu servis, kütüphanelere sağlanan kitap ve diğer materyali, belirlenen sistemlere göre düzenleyerek okuyucuların yararlanmasına sunar.
c. Süreli Yayınlar Servisi: Üniversite eğitim-öğretimini destekleyecek, araştırmalarda yardımcı olacak süreli yayın koleksiyonunu oluşturmak ve geliştirmek üzere bunları seçerek, satın alma, bağış ve değişim yoluyla temin eden ve belli bir düzen içinde kullanıma sunan servistir.
Ciltleme ve Onarım Servisi: Bilgi kaynaklarının onarım ve ciltlenmesi işlemlerinin yapıldığı servistir.
a, b, c bentlerinde sayılan işlerin tamamı uzman kütüphaneciler ve diğer yetkililer tarafından yürütülürken d bendinde belirtilen işler cilt atelyesi tarafından gerçekleştirilir.
Okuyucu hizmetleri
Okuyucu Hizmetleri, bilgi kaynaklarından ve kütüphanelerden okuyucuların en verimli şekilde yararlanmalarını sağlayan hizmetlerdir. Okuyucu Hizmetlerini oluşturan servisler şunlardır:
a. Müracaat Servisi: Kütüphane koleksiyonunun ve kullanımının, Üniversite içinde ve dışında okuyucuya tanıtımını sağlayan servistir. Bu servis, kütüphane materyallerinin kullanımına yardımcı olmak amacıyla hizmetiçi eğitim programları düzenlemek, bibliyografya taramaları yapmak, yeni çıkan yayınları okuyucuya duyurmak ve enformasyon hizmetlerini yürütmekle görevlidir.
b. Ödünç Verme Servisi: Kütüphane koleksiyonunun, kütüphane içi ve dışı dolaşımını sağlamak, denetlemek; kütüphanelerarası (gerekirse yurt dışından) kaynak alış verişinde bulunmak ve kütüphane materyali ile ilgili fotokopi işlerini yapmakla görevli olan servistir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
KÜTÜPHANELERDEN YARARLANMA
Kütüphanelerden Üniversite mensupları ve dışarıdan gelen araştırmacılar yararlanabilirler. Kütüphaneler Üniversitelerarası işbirliğinin gereği olarak, diğer üniversitelerin öğretim elemanları ve öğrencilerinin yararlanmasına açıktır. Ancak diğer üniversitelerin öğretim elemanları, kütüphane materyalini, kendi kütüphaneleri aracılığıyla ödünç alabilirler.
Ödünç verme esasları
Madde 18’de belirtilenler dışındaki, kitap ve materyallerin ödünç verilmesine ilişkin esaslar, bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Daire Başkanlığı tarafından belirlenir.
a. Ödünç verme hizmetlerinden yararlanmak isteyen öğretim elemanları, öğrenciler ve idari personel kütüphane kurallarına uyacaklarına dair taahhütname doldurmak suretiyle kütüphaneye üye olurlar.
b. Öğretim elemanları, yüksek lisans ve doktora öğrencileri en çok (5) beş kitap, lisans ve önlisans öğrencileri ile idari personel ise en çok (3) üç kitap ödünç alabilirler.
c. Kitaplar (2) iki hafta süre ile ödünç verilebilir.
d. Okuyucular ödünç aldıkları materyali ödünç verme süreleri sonunda iade etmedikçe yeni kitap ve diğer materyali ödünç alamazlar.
e. Okuyucu başvurduğu takdirde, başka istekli yok ise, ödünç alınan materyalin süresi tekrar uzatılabilir.
f. Gerektiğinde materyal, ödünç verme süresi dolmadan okuyuculardan geriye istenebilir.
g. Okuyucular, başka okuyucuda bulunan kitapları ayırtabilirler. Ayırtılan kitaplar duyurudan itibaren (7) yedi gün içinde alınmazsa ayırtma işlemi iptal edilir.
h. Başkasına ait kimlik ve kütüphane karlı ile ödünç kitap alınamaz. Herhangi bir nedenle Üniversiteden ayrılacak olan üye, kütüphane kartını iade etmek zorundadır.
Ödünç alma yükümlülükleri
Kütüphane materyalini ödünç alan kişi, bunları özenle kullanmak ve en geç ödünç verme süresi sonunda geri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında bu Yönetmelik ve ilgili Disiplin Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Ödünç verilmeyecek kitap ve diğer materyaller
Aşağıda belirtilen kütüphane materyalleri dışarıya ödünç verilemez:
a. Müracaat eserleri, (sözlük, ansiklopedi, indeks, vb.) dergiler,
b. Basılı olmayan lisans ve lisansüstü tezler,
c. Yazma ve nadir basma eserler,
d. Atlas, harita, slayt ve her türlü görsel-işitsel malzemeler,
e. Ayırtılmış kitaplar,
f. Müzik notaları, koleksiyon parçaları sanatsal materyaller,
g. Bağlı kütüphane birimlerinin önerileri üzerine, Daire Başkanlığı tarafından belirlenen ve kütüphane dışına çıkarılmasında salanca bulunan diğer materyaller.
b, c, f bentlerinde belirtilen materyallerin çoğaltılmasına izin verilemez.
Okuyucular bu gibi materyallerden sadece kütüphane içinde ve gerektiğinde bir görevlinin gözetiminde yararlanabilirler.
Gününde iade edilmeyen kitap ve diğer materyal
Ödünç aldığı kitap veya diğer materyali en geç ödünç verme süresi sonunda iade etmeyen ve süresini uzatmayan kişiye başkaca hiç bir işleme gerek görülmeksizin, süre bitimini izleyen günden itibaren geçen her gün için para cezası uygulanır. Yıl içinde uygulanacak günlük ceza miktarı, her yıl Değer Takdir Komisyonunun önerisi ile Rektör tarafından belirlenir. Kendisine gecikme cezası uygulamasına başlanmış olan bir kişiye ödünç aldığı materyali iade etmediği ve tahakkuk ettirilen ceza tutarının tamamını ödemediği sürece, hiç bir şekilde başka bir kitap veya materyal ödünç verilmez.
Gecikme cezası uygulanan gün sayısının (2) iki haftayı aşması halinde, kütüphane yöneticileri gecikme cezasını uygulamaya devam etmekte ya da o kitap veya materyal hakkında kaybedilmiş gibi işlem yapmakta serbesttir.
Üniversite öğretim elemanlarına ve idari personele ait ödenmeyen para cezaları aylıklarından kesilir. Diğer üniversitelerin öğretim elemanları ve araştırmacıları hakkında, ilgili üniversitelerin rektörlükleri aracılığı ile aynı hükümler uygulanır.
Ödünç alınan kitap ve materyalin yıpratılması ve kaybı
Ödünç alınan materyalin yıpratılması veya kaybedilmesi durumunda:
a. Yıpratılan veya kaybedilen kütüphane materyali öncelikle piyasadan aynen temin ettirilmeye çalışır.
b. Bunun mümkün olmadığının belgelenmesi durumunda, materyalin Değer Takdir Komisyonunca belirlenen değeri ödettirilir. Ayrıca tahakkuk eden gecikme cezası alınır.
c. Materyal kaybından veya yıpranmasından dolayı tahsil edilecek bedel Muğla Üniversitesi Gelir Bütçesine irat kaydedilir.
ALTINCI BÖLÜM
DEĞER TAKDİR KOMİSYONU
Değer Takdir Komisyonu, Daire Başkanı başkanlığında, Okuyucu Hizmetleri Bölümü Sorumlusu ve Ayniyat Saymanından oluşur. Bu komisyon, okuyucuların kaybettikleri veya kullanılamayacak duruma getirdikleri kitap ve diğer materyalin değerini, günün piyasa değerini gözönüne alarak takdir eder ve bu değerin Üniversite Gelir Bütçesine aktarılması konusunda çalışmalar yapar. Kütüphanelere bağış yoluyla gelen ve fiyatı belli olmayan materyalin değerini demirbaş kayıtlarına geçirmek üzere tesbit eder.
Değer Takdir Komisyonu, kayıp veya kullanılmayacak durumda olan kitap ve diğer materyalin değerinin tesbitinde piyasa araştırması yapar, basılmış bütün yayınların fiyatları dahil her türlü bilgiyi içeren Books in Print, Serials Directory ve yayınevleri kataloglarını inceler; bu materyallerin hacmi, cilt bedeli, kâğıt kalitesi, ulaşım masrafları, paranın zaman içerisinde değer kaybı, antika ve sanatsal değerleri, nadir eser olup olmadığı gibi hususları gözönünde bulundurarak değer belirlemesi yapar.
Değer Takdir Komisyonunun karan İta Amirinin onayına sunulur.
YEDİNCİ BÖLÜM
KÜTÜPHANELERDEN İLİŞİK KESME
Üniversiteden ayrılmak isteyen veya yurt dışına çıkmak durumunda olan öğretim elemanı, idari personel ve öğrencilerin kurumdan ayrılmadan önce kütüphanelerle ilişkilerinin olmadığına dair belge almaları, gerekir.
Her eğitim-öğretim yarıyılı kayıt dönemi öncesi Merkez Kütüphane, ödünç alınan materyali süresi içinde iade etmeyen öğrencilerin listesini Öğrenci İşleri Daire Başkanlığına gönderir. Bu öğrencilerin Merkez Kütüphaneye karşı yükümlülüklerini yerine getirdiklerini belgelemedikleri sürece yarıyıl kayıtları yapılamaz ve Üniversite kimlik kartları verilemez. Kütüphanelerle ilişiği olan öğrencilere yatay geçiş ve ilişik kesme belgeleri verilemez.
Ders kaydı yaptıracak öğrencilerin ise, varsa sadece birim kütüphaneleriyle ilişiklerinin olmadığına dair belge almaları gerekir.
Bu işlemler Daire Başkanlığının koordinatörlüğünde Öğrenci İşleri Daire Başkanlığının ve Personel Daire Başkanlığının işbirliği ile yürütülür.
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Yürürlük
Bu Yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Yönetmelik hükümlerini, Muğla Üniversitesi Rektörü yürütür.
