Amaç
Bu kanunun amacı; barışta güven ve asayişi korumak, kaçakçılığı men, takip ve tahkikle görevli olanların bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile yaptıkları hizmet nedeniyle derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma veya hastalık sonucu ölmeleri veya sakat kalmaları halinde ödenecek nakdi tazminat ile birlikte bağlanacak aylığın ve bu yüzden yaralanmaları halinde ödenecek nakdi tazminatın esas ve yöntemlerinin düzenlenmesidir.
Kapsam
Bu kanun;
a) İçgüvenlik ve asayişin korunması veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki konularında görevlendirilen:
1. Jandarma Genel Komutanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü personelini,
2. Silahlı Kuvvetler mensuplarını,
3. Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarını,
4. Çarşı, mahalle ve kır bekçilerini,
5. Gümrük muhafaza amir ve memurlarını;
b) Güven ve asayişi ihlal eden eylemlere ve kaçakçılığa ilişkin olayların soruşturma ve kovuşturma işlemlerini yürüten adli ve askeri hâkimleri, Cumhuriyet savcı ve yardımcılarıyla askeri savcı ve yardımcılarını;
c) Güven ve asayişi ihlal eden eylemlerin önlenmesi esnasında güvenlik kuvvetleriyle birlikte olay mahallinde bizzat görev yapan mülki idare amirlerini;
d) Ceza ve tutukevlerinin iç ve dış güvenliğini sağlamakla görevli bulunan personeli;
e) Güven ve asayişin korunmasında hizmetlerinden yararlanılması zorunlu olan ve yetkililerce kendilerine bu amaca yönelik görev verilen kamu görevlileri ve sivilleri;
Kapsar.
Nakdi tazminat
Bu kanun kapsamına girenlerden;
a) Ölenlerin kanuni mirasçılarına, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen 1 nci derece son kademe aylığı brüt miktarının 30 katı tutarında,
b) Sakatlananlara, (a) bendinde belirtilen tutarın % 25’inden % 75’ine kadar, yaralananlara ise % 20'sini geçmemek üzere, sakatlık veya yaralanma derecesine göre,
Nakdi tazminat ödenir.
Bu nakdi tazminatın tespitine esas tutulacak aylık; yaralanma, sakatlanma veya ölüme neden olan olayın meydana geldiği tarihteki 1 nci derece son kademe aylığının brüt tutarıdır.
c) (a) bendi esaslarına göre tespit edilen nakdi tazminatın kanuni mirasçılara intikalinde; ölenin eş ve füruu veya yalnızca füruu ile içtima eden ve ölüm tarihinde sağ olan ana ve babasının her birine ayrı ayrı olmak üzere % 15 tutarındaki kısmı verildikten sonra kalanı içtima eden diğer mirasçılara ödenir. Diğer hallerde miras hükümleri uygulanır. Ancak ana veya babaya verilen tazminat çocukların her birine ödenen tazminattan fazla olamaz.
Sıkıyönetim veya olağanüstü hallerin devam ettiği süre içinde, bu maddede yer alan nakdi tazminat miktarlarının yarıya kadar indirilmesine veya nakdi tazminata ilişkin hükümlerin uygulanmamasına Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Aylık bağlanması
Bu kanun kapsamına girenlerden;
a) Sakatlanarak bağlı oldukları sosyal güvenlik mevzuatına göre emekliye sevk edilenlere görev malullüğü aylığı bağlanır.
b) Emekli aylığı almakta iken sakatlananların almakta oldukları aylıkları görev malullüğü aylığına dönüştürülür.
c) Ölenlerin kendilerine bağlanması gereken görev malullüğü aylığı, dul ve yetimlerine intikal ettirilir.
Bu madde gereğince ilgili sosyal güvenlik kurumlarınca kendi mevzuatlarına göre bağlanan aylıklar, (5434 sayılı Kanunun 18/1/1979 gün ve 2177 sayılı Kanunla değişik 64 ncü maddesinden yararlananlar hariç) % 25 artırılarak ödenir.
d) Herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olmayanların sakat kalmaları halinde, öğrenim durumlarına göre 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 36 ncı maddesi hükümlerine göre belirlenecek giriş derece ve kademeleri üzerinden (Öğrenimi bulunmayanların ilkokul mezunu gibi) kendilerine, ölümlerinde dul ve yetimlerine 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre T.C. Emekli Sandığınca görev malullüğü aylığı % 25 artırılarak bağlanır.
Bu madde hükümlerine göre T.C. Emekli Sandığınca artırılarak bağlanacak aylıklar; hiçbir suretle aynı derece, kademe ve ek göstergedeki emsaline 5434 sayılı Kanunun 2177 sayılı Kanunla değişik 64 ncü maddesi (e) fıkrasının son bendi gereğince bağlanması gereken miktarlardan fazla olamaz.
Görevden ayrılanlar hakkında uygulama
İkinci maddede sayılanlardan görevleri sona ermiş bulunanların, bu görevleri nedeniyle yaralanmaları, sakatlanmaları veya ölmeleri halinde bu durumlarının evvelce ifa ettikleri hizmetten meydana geldiği, tevşik edilenlere 3 ncü ve 4 ncü madde hükümleri uygulanır.
Nakdi tazminat ve aylığın etkisi
Bu Kanun hükümlerine göre ödenecek nakdi tazminat ile bağlanacak emekli aylığı uğranılan maddi ve manevi zararların karşılığıdır.
Yargı mercilerinde maddi ve manevi zararlar karşılığı olarak kurumların ödemekle yükümlü tutulacakları tazminatın hesabında bu kanun hükümlerine göre ödenen nakdi tazminat ile bağlanmış bulunan aylıklar gözönünde tutulur.
Öğretim yardımı
Bu Kanunda yazılı koşullarda ölenlerin çocukları Devlete ait yatılı okul ve eğitim kurumlarında, yönetmelikte tespit edilecek esaslara göre ücretsiz olarak okutulurlar.
Bunlardan, yüksek öğrenim yapmakta olanlar Devlete ait yurtlar ile yüksek öğrenim kredilerinden (yürürlükteki mevzuata göre) öncelikle yararlanırlar.
Her öğrenim dönemi içinde iki defa sınıfta kalanlar yukarıdaki fıkralarda yazılı hakları kaybederler.
Hazineden tahsil
Bu kanunun 4 ve 5 nci maddeleri gereğince % 25 fazlası ile bağlanan aylıklardaki bu fazlalık ile 4 ncü maddenin (d) bendine göre bağlanan aylıkların tamamı ilgili sosyal güvenlik kurumlarınca ödenir ve faturası karşılığında hazineden tahsil edilir.
644 sayılı Kanundaki tazminatın uygulanamayacağı haller
Bu kanun hükümlerinden yararlanan Milli İstihbarat Teşkilatı mensupları, 6 Temmuz 1965 tarih ve 644 sayılı Kanunun 22 nci Maddesindeki yaralanma, sakatlanma ve ölüm tazminatlarından ayrıca yararlanamazlar.
Yönetmelik
Bu kanuna göre verilecek nakdi tazminatların ödenme şekli ile 3 ncü maddenin (b) bendi uyarınca ödenecek tazminatların tutarları ve bu kanunla ilgili diğer hususlar kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde Bakanlar Kurulunca hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Ancak bu yönetmelikte; sakatlık tazminatı, 5434 sayılı kanun uyarınca vazife malulü olanlar hakkında esas alınan 13/7/1963 gün ve 1053 sayılı «Vazife Malullüklerinin Nevileri ile Dereceleri Hakkındaki Nizamname» de gösterilen 6 derece üzerinden ve sakatlık derecelerine göre, her derece için % 10 oranında indirim yapılmak suretiyle düzenlenir.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
a) 29 Mayıs 1929 tarih ve 1475 sayılı Nakdi Tazminat Kanunu ile bu kanunun ek ve değişiklikleri;
b) 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna 6846 sayılı Kanunla eklenen ek madde;
c) 2298 sayılı 1980 Yılı Bütçe Kanununun 49 ncu maddesi;
d) 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun 19/2/1980 gün ve 2261 sayılı Kanunla değişik 86 ncı maddesinin (C) bendi;
Yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu Kanunun:
a) 3 ncü maddesinin (a) bendi hükümleri ile düzenlenen nakdi tazminatlar 1/1/1968 tarihinden;
b) Bağlanacak aylıkları düzenleyen 4 ncü maddesi, 1/1/1968 tarihinden itibaren bu kanunun şümulüne girenleri de kapsayacak şekilde yayımı tarihini takip eden aybaşından;
c) 7 nci maddesi hükümleri, 1/1/1968 tarihinden itibaren bu kanunun kapsamına girenlerin çocuklarını da içine alacak şekilde yayımı tarihinden;
Geçerli olarak uygulanır.
Ancak 3 ncü maddenin (c) bendi gereğince bu geçici maddenin (a) bendi kapsamına giren ana ve babaya nakdi tazminat ödenebilmesi kendilerinin bu kanunun yayımı tarihinde sağ olmaları şartına bağlıdır.
1/1/1968 tarihinden itibaren nakdi tazminata hak kazanmış bulunan eşlerden bu kanunun yayımı tarihinden evvel ölmüş olanların payları görev nedeni ile ölenin çocuklarına verilir. Çocukları yoksa miras hükümleri uygulanır.
1/1/1968 tarihinden bu kanunun yayımı tarihine kadar olan döneme ilişkin nakdi tazminatların hesaplanmasında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen 1 nci derece son kademe aylığının (Bu kanunun yayımı tarihindeki) brüt tutarı esas alınır.
Bu kanunun, ölenlerin kanuni mirasçılarına verilecek nakdi tazminatı düzenleyen 3 ncü maddesi (a) bendinin geçmişe uygulanmasında:
a) 1475 sayılı Nakdi Tazminat Kanununa;
b) 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna 6846 sayılı Kanunla eklenen ek maddeye;
c) 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun 2261 sayılı Kanunla değişik 86 ncı maddesine;
d) 2215 sayılı 1979 Yılı Bütçe Kanununun 86 ncı maddesine;
e) 2298 sayılı 1980 Yılı Bütçe Kanununun 49 ncu maddesine;
f) Bu kanunda gösterilen görevlerinden dolayı ölenlerin mirasçılarına herhangi bir mahkeme ilamına;
Dayanılarak kurumlarınca yapılmış ve yapılacak ödemeler bu kanuna göre verilecek nakdi tazminat miktarlarından mahsup edilir.
Yürürlük
Bu Kanun hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.