EN
TR
BİRİNCİ FASIL
Ormanların tarifi, taksimi, idare ve murakabesi
Tabii olarak yetişen veya emekle yetiştirilen ağaç ve ağaççık toplulukları yerleriyle birlikte orman sayılır.
Ancak:
A) Sazlıklar;
B) Step nebatlariyle örtülü yerler;
C) Her çeşit dikenlikler;
Ç) Parklar;
D) Şehir mezarlıklariyle, kasaba ve köylerin hudutları içerisinde mezarlıklarda ağaç ve ağaçlıklarla örtülü yerler;
E) Sahipli arazide bulunan ve civarındaki ormanlarda tabii olarak yetişmiyen ağaç ve ağaççık nevilerinin bulunduğu yerler;
F) Sahipli ziraat arazisi olarak kullanılan ve dağınık, yer yer küme ve sıra halinde bulunan her nevi ağaç ve ağaççıklarla örtülü yerler;
G) Devlet ormanlarına bitişik olmıyan ve yüz ölçümü üç hektardan yukarı bulunmıyan sahipli arazideki her nevi ağaç ve ağaççıklar;
H) Sahipli arazide ve muhitin hususiyetlerine göre yetişmiş veya yetiştirilecek olan fıstık çamlıkları ve palamut meşelikleri dâhil olmak üzere her nevi meyvalı ağaç ve ağaççıklar;
İ) Sahipli arazideki aşılı ve aşısız zeytinliklerle hususi kanunu gereğince Devlet ormanlarından tefrik edilen ve edilecek olan ve imar, ıslah ve temlik şartları yerine getirilmiş bulunan yabani zeytinlikler ile 6777 sayılı kanunda tasrih edilen yabani veya aşılanmış fıstıklık, sakızlık ve harnupluklar;
J) Funda veya makilerle örtülü orman ve toprak muhafaza karakteri taşımıyan yerler;
orman sayılmaz.
İklim, su ve toprak rejimine zarar vermiyen ve daha verimli kültür arazisi haline getirilmesi Ziraat Vekâletince uygun görülen ormanların, orman rejimi dışında bırakılmasına ve orman mefhumuna dâhil olduğu halde orman rejimine tabi tutulmasında bir fayda görülmiyen sahipli yerlerin serbest bırakılmasına veya gayeye uygun hususi bir idare ve kesim tarzı tatbik edilmesine Ziraat Vekâletinin teklifi üzerine İcra Vekilleri Heyetince karar verilebilir.
Bulundukları mevki, vaziyet, haiz oldukları hususiyet noktasından memleketin ve halkın menfaat, sıhhat, selâmetine yarıyacak veya tarihî, bediî veya turistik kıymeti bakımından muhafazası gereken, gerek Devletin ve gerek eşhasın hususi mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerin orman rejimine alınmasına Ziraat veya Maarif Vekâletleri veya Turizm Umum Müdürlüğünün teklifi üzerine İcra Vekilleri Heyetince karar verilebilir.
Ormanlar mülkiyet ve idare bakımından:
A) Devlet ormanları:
B) Hükmi şahsiyeti haiz âmme müesseselerine ait ormanlar;
C) Hususi ormanlar;
Vasıf ve karakter bakımından:
A) Muhafaza ormanları;
B) Millî parklar;
C) İstihsal ormanları;
olmak üzere ayrılır.
Hükmi şahsiyeti haiz olmıyan Devlet dairelerince hususi maksatlara göre tesis edilen ormanların bu daireler tarafından tesis gayelerine uygun surette idare ve intifama Ziraat Vekâletince izin verilebilir.
Devlet ormanlarına ait her çeşit işler Ziraat Vekâletine bağlı Orman Umum Müdürlüğü tarafından yapılır.
Devletten başkasına ait olan bütün ormanlar, bu kanun hükümleri dairesinde Orman Umum Müdürlüğünün murakabesine tabidir.
İKİNCİ FASIL
I. Devlet ormanları
Tahdit ve kadastro
Devlet ormanlarının ve ormanların içinde ve bitişiğindeki otlak, yaylak, kışlak, sulak ve her nevi arazi ile diğer ormanların hudutlarının tâyin ve tesbiti orman tahdit komisyonları tarafından yapılır.
Bu komisyonlar; Ziraat Vekâletince tâyin olunacak bir orman başmühendisinin veya yüksek orman mühendisinin reisliğinde Adliye Vekâletince tâyin olunacak en az beş sene hâkimlik veya avukatlık yapmış bir hukukçu âza ile iki yüksek orman mühendisi veya orman mühendis muavini, yüksek ziraat mühendisi veya ziraat teknisyeni ile tahdidi yapılacak vilâyetin umumi meclisince ve belediye hudutlarında belediye, köy hudutlarında köy ihtiyar meclislerince aralarından seçilecek bir asil, bir yedek âzadan teşekkül eder. Asil ve yedek âzaların isimleri orman tahdit Komisyonu reisliğine bildirilir. Komisyon reisliği emrine lüzumu halinde teknik memur ve kâtip verilebilir.
Yasak bölgelerdeki ormanların tahdidi sırasında Millî Müdafaa Vekâletinden bir mümessil bulundurulabilir.
Tahdit komisyonları mürettep adedin yarısından bir fazlasiyle toplanabilir. Reis, hukukçu âza, yüksek ziraat mühendisi ve müntehap âza bulunmak şartiyle mevcudun ekseriyetiyle karar verebilir. Reylerde müsavat halinde reisin bulunduğu taraf ekseriyet teşkil etmiş addolunur.
Komisyon çalışma sırasında beldelerde belediye encümenleri, köylerde ihtiyar meclisleri tarafından seçilecek bilirkişilerin bilgisinden de faydalanır. Bunların tahdit gününde ve yerinde hazır bulunmamaları halinde Komisyon lüzum gördüğü takdirde başka bilirkişi seçebilir.
Devlet ormanlarının tahdidi işlerinin hangi vilâyetlerde yapılacağı Ziraat Vekâletince tâyin olunur. Keyfiyet ormanda çalışmaya başlamadan en az bir ay önce Resmî Gazetede ve alâkalı vilâyet ve kaza merkezlerinde çıkan birer gazete ve mûtat vasıtalarla en az beşer gün ara ile ikişer defa ilân olunur.
Tahdidine başlanacak Devlet ormanının mahallin orman başmüdürlüğü tarafından tesbit ve tanzim edilecek umumi hudut krokisi, ormanda çalışmaya başlamadan en az bir ay evvel ilân edilmek üzere valiliğe verilir.
Komisyon reisi, tahdide başlama gününü, orman içinde ve bitişiğindeki gayrimenkul sahiplerinin veya kanuni mümessillerinin veya vekillerinin hazır bulunmalarını, hazır bulunmadıkları takdirde tahdit işinin gıyaplarında devam edeceğini bildiren ilân kâğıdını bir ay evvel alâkalı köy veya beldenin münasip yerine astırır ve keyfiyeti bir zabıtla tevsik ettirir.
Tahdit edilecek ormanların bitişiğinde veya içinde gayrimenkulu olanlar; tahdit gününde bizzat kendileri veya kanuni mümessilleri veya vekilleri hazır bulunurlar. İşgal eyledikleri gayrimenkullerin hudutlarını gösterirler ve ziraat eyledikleri araziye ait her nevi vesikalarını ibraz ederler.
Komisyon reisi tarafından yerinde yapılan ilâna rağmen alâkalıların bulunmamaları komisyonun tahdit işlerini durdurmaz.
Tahdit komisyonları yaptıkları tahdit işlerini, kroki ve zabıt ile tesbit ve tevsik ederler. Bu zabıtlar komisyon reis ve âzala- riyle, hazır bulundukları takdirde komşu arazi sahipleri veya kanuni mümessilleri veya vekilleri tarafından imzalanır.
Bu zabıtlarda; tahdit olunan Devlet ormanlarının adı, ağaç çeşitleri, komşu gayrimenkulun cinsi, sahiplerinin adı ve soyadı, hudut, mülkiyet ve diğer aynı haklar ve bunlara mütaallik itirazlar ve alâkadarların ibraz etmiş oldukları vesikaların kısaca mahiyetleri, tarih ve numaraları kaydolunur.
Komisyonların tahdit zabit hulâsalarının, hududu gösteren kroki do dâhil olduğu halde birer sureti alâkalı şehir, kasaba ve köylerin münasip yerlerine asılır. Asılma tarihi beldelerde belediye encümenlerinin, köylerde ihtiyar meclislerinin tasdik edecekleri mazbata ile tevsik olunur. Bu vesika komisyon dosyasında muhafaza edilir. Bu askı şahsan tebliğ hükmündedir.
Zabıt münderecatına razı olmıyanlar, asılış tarihinden itibaren bir sene içinde salâhiyetli mahkemelere müracaatla itiraz edebilirler. Bu karar aleyhine yapılacak kirazlar her türlü harç ve resimden muaftır. Bu müddet içinde itiraz vukubulmaz ise komisyon kararı katîleşir.
Tahdit muamelesi yapılmış ve hudutları katîleşmiş olan ormanlar tapu dairelerince hiçbir harç ve resim alınmaksızın Hazine namına tescil olunur.
Ayrıca bu ormanların sabit taş veya beton kazıklarla muayyen hudut noktalan tesbit edilerek mühim sahaları dikenli tel içersine alınır.
Tahdit Komisyonları için lüzumlu nakil vasıtaları ve kanuni harcırahlar orman idaresince temin edilir.
II. Orman köylülerinin kalkındırılması
Devlet ormanları içinde veya kenarında bulunup da civarlarındaki ormanlardan geçimlerinin sağlanmasına imkân olmıyan köylerde ve dağınık evlerde oturanlardan:
A) Bulundukları yerlerde muhitin icaplarına göre ve muhtelif suretlerle kalkındırılmaları mümkün görülenlere, Ziraat Vekâletinin izni ile Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasından kalkınma kredisi açılır. Kalkınma kredisi için yirmi yıl müddetle Ziraat Vekâleti bütçesine senelik miktarı 50 milyon liradan aşağı olmamak şartiyle Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası sermayesine mahsuben ayrıca tahsisat konulur.
Kalkınma kredisinin miktarı, faiz nispeti, müddeti ve diğer şartları. Ziraat, İktisat ve Ticaret Vekâletleriyle Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası tarafından müştereken tâyin edilir.
B) Bulundukları yerlerde kalkındırılmasına imkân olmıyacağı anlaşılanların daha müstahsil bir hale getirilmeleri gayesiyle ve kendi istek ve muvafakatleri üzerine başka yere kaldırılmalarına İcra Vekilleri Heyetince karar verilebilir. Bu takdirde bunların bıraktıkları gayrimenkuller orman mefhumuna girer. Bu malların umuru hükümler dairesinde takdir edilecek bedelleri sahiplerine ödenir veya nakil ve yerleştirmeler İskân ve Toprak Kanunları hükümlerine göre yapılır.
Bu iç iskân işi, Devlet ve Ziraat Vekâletlerince müştereken hazırlanacak ve İcra Vekilleri Heyetince tasdik edilecek plâna göre yapılır.
III. Ormanların muhafazası
Devlet ormanlarında:
A) Yetişmiş veya yetiştirilmiş fidanları kesmek, sökmek, ekim sahalarını bozmak, yaş ağaçları boğmak, yaralamak, tepelerini veya dallarım kesmek veya koparmak veya ağaçlardan yalamuk, pedavra, hartama çıkarmak;
B) Dikili yaş veya kuru ağaçları kesmek veya bulları kökünden sökmek veya bunlardan kabuk veya çıra veya katran veya sakız çıkarmak, yatık veya devrik ağaçları kesmek veya götürmek, kök sökmek, kömür yapmak;
C) Palamut, ıhlamur çiçeği, her çeşit orman örtüsü, mazı kozalağı, tıbbi ve sınai nebatları veya orman tohumlarını toplayıp götürmek, ocak açarak toprak, kum ve çakıl çıkarmak, ormanların göl veya derelerinde dinamit atmak ve ağı salmak sureliyle avlanmak yasaktır.
Ormanın gelişmesi için idarenin fenni maksatlarla yapacağı ameliyat dışında; 14 üncü maddenin (A) bendinde yazılı fiillerden fidan sökmek veya dal kesmek ile orman hasılatı elde etmek üzere aynı maddenin (B) bendinde ve muhtelif faydalar sağlamak için (C) bendinde yazılı fiil ve hareketleri yapmak, orman idaresinin izin ve müsaadesine bağlıdır.
Devlet ormanlarının hudutları içinde, mevzu hükümlere göre maden ocakları araştırma veya işletme ruhsatnamesi ve imtiyazı getirilebilmesi için Ziraat Vekâletinin muvafakatini almak şarttır.
Ruhsatname veya imtiyaz almış olanlarla, ruhsatname veya imtiyaz alacaklar, işe başlamadan evvel çalışma sahalarını orman idaresine haber vermeye ve ormana zarar gelebilecek hallerde, orman idaresinin göstereceği tedbirleri almaya ve yapmaya mecburdurlar.
Devlet ormanları içinde bu ormanların korunması, istihsal ve imarı ile alâkalı olarak yapılacak her nevi bina ve tesisler müstesna olmak üzere; her çeşit bina ve ağıl inşası ve hayvanların barınmasına mahsus yerler yapılması ve tarla açılması, işlenmesi, ekilmesi ve orman içinde yerleşilmesi yasaktır.
Devlet ormanlarının herhangi bir suretle yanmasından veya açıklıklarından faydalanılarak işgal, açma veya herhangi şekilde olursa olsun kesme, sökme, budama veya boğma yollariyle elde edilecek yerlerle buralarda yapılacak her türlü yapı ve tesisler, şahıslar adına tapuya tescil olunamaz. Buralara doğrudan doğruya orman idaresince el konulur. Yanan yerlerde husule gelen enkaz hiçbir suretle eşhasa satılamaz. Bunlar resmi daire ve müesseseler ihtiyacına tahsis olunur.
Ormanlarda umumi sıhhat ve emniyet ve menfaat icabı veya estetik ve turistik bakımdan yapılacak her nevi bina ve tesisat ile orman hasılatı işleyeceklerin ve kullanacakların yapacakları bina ve her nevi tesisat için Ziraat Vekâletinden izin alınır.
Devlet ormanları hudutları içinde veya dört kilometreye kadar uzaklıkta olan yerlerde her çeşit fabrika kurulması Ziraat Vekâletinin; bir kilometreye kadar olan yerlerde hızar ve şerit kurulması, taş, kireç, kömür, trebentin, katran ve benzeri ocakların kurulması orman idaresinin iznine bağlı olup ruhsatname istihsali ve rüsum hakkındaki ahkâm mahfuzdur.
Ormanlara her cins hayvan sokulması yasaktır. Ancak:
Bu kanunun (20) ve (21) inci maddelerinde yazılı hükümler dairesinde Devlet ormanları içinde bulunan yaylak, kışlak ve otlaklara ve fevkalâde ahvalde Devlet ormanlarına hayvan sokulup otlatılmasına izin verilebilir.
IV. Otlak ve mera işleri
Devlet ormanları içinde bulunan yaylak, kışlak ve otlaklarla sulama yerlerinde haklan olanlardan buralara hayvanlariyle yahut hayvansız olarak girip çıkmak istiyenler; bu yerlere orman idaresinin göstereceği yollardan geçmeye ve ormanlara zarar vermemeye mâtuf tedbirlere riayete mecburdurlar.
Devlet ormanlarındaki otlaklara dışardan toplu olarak veya sürü halinde hayvan sokulup otlatılması tanzim olunacak plânlara göre orman idaresinin iznine bağlıdır.
Plânlar otlak zamanından evvel tanzim ve orman müdürlüklerince tasdik olunur.
Fevkalâde hallerde Ziraat Vekâleti Devlet ormanlarına zarar vermiyecek şekilde muvakkat olarak hayvanların ormanlarda otlatılmasına tedbirleri alır.
Bu takdirde orman içinde ve dışındaki köylerin hayvan otlatmalarına mütaallik işlere orman bölge şefleriyle veteriner müdürü veya memurunun tanzim edecekleri plânlar mahallin en yüksek mülkiye âmirleri tarafından tasdik edilerek ilgililere tebliğ olunur.
Yangın görmüş ormanlarla tohumlama kesimi sahalarında hiçbir suretle hayvan otlatılamaz.
Ziraat Vekâleti, Devlet ormanları içindeki ağaçsız yaylak ve otlakların tanzim, tevsi ve ıslahı hususunda gerekli tedbirleri alır.
V. Muhafaza ormanları
Arazi kayması ve yağmurlarla yıkanması tehlikesine mâruz olan yerlerdeki ormanlarla, meskûn mahallerin havasını, şose ve demiryollarını, toz ve kum fırtınalarına karşı muhafaza eden ve nehir yataklarının dolmasının önüne geçen veya memleket müdafaası için muhafazası zaruri görülen Devlet ormanları veya maki veya fundalarla örtülü yerler daimî olarak; tahrip edilmiş veya yangın görmüş Devlet ormanları da istihsal ormanı haline gelinceye kadar Ziraat Vekâletince muhafaza ormanı olarak ayrılabilirler.
Muhafazaya ayrılan ormanların hudutları belli edilerek civar köy ve kasabalarda ilân olunur. Bu gibi ormanların ayrılma şart ve esasları ve müddetleriyle sureti idare, imar ve ıslahı ve bunlardan faydalanma şekilleri Ziraat Vekâletince tesbit olunur.
Muhafaza ormanı olarak ayrılması icabeden ve mülkiyeti Devletten başkasına ait bulunan ormanlarla alelûmum muhafaza ormanlarının tamamlanması için bunlara eklenmesi lâzım gelen sahipli
yerler, İcra Vekilleri Heyeti karariyle muhafaza ormanı olarak ayrılır. Sahipleri muvafakat etmedikleri takdirde bu yerler umumi hükümlere gör istimlâk edilir.
VI. Millî parklar
Orman Umum Müdürlüğü; mevki ve haiz olduğu hususiyeti dolayısiyle lüzum göreceği ormanları ve orman rejimine gire: sahaları, memleketin ilim hayatının istifadesine tahsis etmek, tabiatı muhafaza etmek, yurdun güzelliğini sağlamak, halkın çeşitli spor ve dinlenme ihtiyaçlarını karşılamak, turistik hareketlere imkân vermek maksadiyle (Millî park) olarak ayırabilir.
Bu gibi sahaların ayrılma esasları muhafaza ormanları hükümleri ne göre tatbik olunur.
VII. İstihsal ve satış işleri
Devlet ormanlarından yapılacak istihsal, Ziraat Vekâletince tesbit olunacak esaslar dairesinde ve amenajman plânlarına göre Devlet tarafından yapılır veya 40 ıncı madde hükümleri dairesinde yaptırılabilir.
Devlet ormanlarından kesilecek veya herhangi bir sebeple devrilmiş veya kesilmiş ağaçların dip kütükleriyle tomrukların kimler tarafından numaralanıp damgalanacağına, ağaç, tomruk, odun kömür ve diğer her nevi orman mahsullerinin kesim, imal, toplama, satış icaplarına göre orman dışında veya koruma bakımından mahzurlu olmıyan orman içindeki yerlere nakil ve istif etme ve ölçme işlerine ve nakliye tezkerelerinin tanzim ve istimaline ait şekil ve esaslar Orman Umun Müdürlüğünce tâyin ve tesbit olunur.
Damga çekiçleri dört çeşit olup şekilleri, bu kanuna bağlı levhada tesbit edilmiştir. Bu çekiçlerin salâhiyetli memurlardan başkası tarafından kullanılması yasaktır.
Damgasız ve nakliyesiz orman mahsulleri kaçak sayılır.
Ormancılık tekniği ve kıymetlendirme icapları zaruri kılmadıkça Orman Umum Müdürlüğünce hiçbir nevi mamul ve yarı mamul yapılamıyacağı gibi orman dışında şehir ve kasabalarda fabrika, depo ve satış yerleri de tesis olunamaz. İcabında Orman Umum Müdürlüğünce fabrika tesis ve işletilmesi İcra Vekilleri Heyeti kararına bağlıdır.
Devlet ormanlarından elde edilecek orman mahsullerinin tarife bedelleri, mıntakalar itibariyle ve piyasa icaplarına göre Orman Umum Müdürlüğü tarafından tanzim ve Ziraat Vekâletince tasdik olunur.
Orman mahsullerinin piyasa satışlarında açık artırma esastır. Açık artırmaya arzedilen orman mahsullerinin miktar ve kalite itibariyle mahalli ihtiyaçlara ve satış icaplarına uygun partiler halinde ayarlanması mecburidir. Ancak:
Resmî daire ve müessese ve iktisadi Devlet teşekkülleri ihtiyaçları ile mahrukat ihtiyaçları, lüzum ve fayda görülen veya müstacelen satış yapılmasını icabettiren hallerde pazarlıkla da satış yapılabilir.
Bu maddede yazılı satışların şartları ve şekilleri İcra Vekilleri Heyetince tesbit olunur.
Devlet ormanları içinde veya orman hudutlarına köy ortasından ufki hattı müstakim île on kilometre mesafede bulunan köylülere, köyde barınmalarına mahsus yapacakları ev, ahır, samanlık ve kullanacakları ev ve ziraat aletleri, için onda bir tarife bedeli karşılığında tahammülü müsait olan en yakın Devlet ormanlarından veya istif yerlerinden kerestelik ağaç, tomruk ve yakacak odun verilir.
Bu yerler halkının cami, köy yolu köprüsü gibi müşterek ihtiyaçları için de tarife bedeli alınmaksızın tahammülü müsait olan en yakın Devlet ormanlarından kerestelik ağaç verilir.
Bu ihtiyaçlar, istiflerden temin edildiği takdirde kesme ve nakil masrafları ayrıca alınır.
Bu maddede yazılı intifa hükümlerinden istifade eden muhtaç köylülere tahammülü müsait en yakın ormanlardan yayla kulübeleri için de onda bir tarife bedeli ile ağaç verilebilir.
Bu maddeye dayanılarak verilen ağaç ve mamulatın başkalarına satılması veya bu yerlerden dışarıya çıkarılması, hibe edilmesi yasaktır.
Bu emval haczedilemez.
Bunları kullandıktan sonra haliyle veya yıkarak enkaz halinde satanlar veya devredenler bir daha bu madde hükmünden istifade edemezler.
Yukarda yazılı ihtiyaçlar için verilen kerestelik ağaç ve mahrukatın aynı köy halkının bu kabîl ihtiyaçlarına devrine orman idaresince izin verilebilir.
Ormanların bulundukları ve bu ormanlara bitişik kazalar içindeki muhtaç köylülerle, hududu içinde Devlet ormanı bulunan ve nüfusu 2 500 den aşağı olan muhtaç kasabalar halkına ev, samanlık, ahır gibi zatî ihtiyaçları için kesme, taşıma masrafları ve tarife bedeli ödenmek şartiyle tomruk verileceği gibi aynı mıntakalardaki köylerin cami, okul ve köy yollarındaki köprülerinin yapılması ve onarılması için de kesme ve taşıma masrafları alındıktan sonra bu ormanların istif yerlerinden tomruk verilebilir.
Bu madde dışında kalan köylerin müşterek ihtiyaçları diğer ormanların istif yerlerinden muhammen satış bedeli üzerinden verilebilir.
Hariçten gelecek ve Hükümetçe iskâna tabi tutulacak göçmenlerle Hükümetçe memleket içinde bir yerden diğer bir yere nakledilecek ve topluca köy kuracak veya köylerde yerleştirilecek olanlara ve yer sarsıntısı, yangın, heyelân ve sel gibi haller yüzünden felâkete uğrıyan köylerde bu yüzden zarar gören muhtaç köylülere; yapacakları ev, ahır, ambar ve samanlık için bir defaya mahsus olmak üzere Ziraat Vekâletince tahammülü müsait en yakın ormanlardan parasız olarak kerestelik ağaç ve istedikleri takdirde mevcut istiflerden yalnız kesme, taşıma, imal masrafları karşılığında tomruk veya kereste verilebilir.
31 inci maddenin 5, 6 ve 7 nci fıkralarında yazılı hükümler, 32 ve 33 üncü maddeler hakkında da tatbik olunur.
Hudutları içinde Devlet ormanı bulunan köy ve kasaba halkının kesip, satış istif yerlerine taşıdıkları kerestelik tomrukları idarece tâyin olunacak müddet içinde istedikleri takdirde, istihkak sahiplerine 10 metre mikâbı geçmemek üzere yüzde yirmi beşine kadarı pazar ihtiyacı olarak istiflerden maliyet bedelleriyle artırmasız olarak verilir.
Miktar mevzuubahis olmaksızın bu nispet; odun, kömür ve ziraat alet ve araba imalinde ve çeşitli el sanatlarında ve meyve, sebze ambalâjlığında kullanılabilen orman mahsullerinin istif yerlerinden yüzde yüze kadar çıkarılabilir.
Bu suretle bölgenin ihtiyacı bulunan ziraat aletlerinin köylülerce imal edilemiyeceği anlaşılan yerlerde ve zamanlarda bu gibi aletleri tas lak halinde orman idaresi imal edebilir.
31, 32 ve 33 üncü maddelere göre yeniden ev, ahır, ambar ve samanlık yapmak için tomruk ve kereste alanların; bu husustaki talimatnamede tesbit olunacak yapı sistemlerine göre inşaat yapmaları mecburidir.
Bu inşaata sarf edilmek şartiyle köy veya köy birliklerinin açacakları tuğla, kiremit, kireç ocakları için orman idaresi tarafından tarife bedeli alınmıyarak yeter miktarda odun ile bu ocakların iç tesisatı için gerekli tomruk veya kereste de maliyet bedeli üzerinden verilir.
Kurulacak bu kabîl ocakların müteşebbislerine belirtilecek şartlar dairesinde ve umumi bütçeden Orman Umum Müdürlüğü tarafından ayrılacak fondan ikraz suretiyle yardımda bulunulur. Fonun karşılığı her yıl iki milyon liradan aşağı olmamak üzere Orman Umum Müdürlüğü bütçesine konulur.
İnşaatını yapı sistemlerine göre yaptırmıyanlardan ve ocaklardan istihsal olunan mamulleri 31, 32 ve 33 üncü maddelerde bahsedilen ihtiyaç erbabından başkalarına satanlardan veya herhangi bir suretle elden çıkaranlardan verilen tomruk, kereste ve odunların rayiç bedellerinin iki misli tahsil olunur.
Bu maddenin sureti tatbiki hakkında bu Kanunun neşri tarihinden itibaren altı ay içinde Dahiliye, Marif, Nafıa ve Ziraat Vekâletlerince müştereken tanzim ve İcra Vekilleri Heyetince tasdik olunacak bir talimatname yapılır.
Zati kerestelik ihtiyaçları her sene orman bölge şefinin de iştirakiyle köy ihtiyar meclisi tarafından ormanın verimi ve isteklilerin ihtiyaçları gözönünde tutularak mahallinde tesbit olunur.
Verilen ihtiyâç kerestelerini yerinde kullanmayıp da başkasına devredenleri veya satanları köy muhtarı orman idaresine bildirmekle mükelleftir.
Yakacak ihtiyaçları; bu kanunun mer’iyete girdiği tarihten itibaren bir sene zarfında köy ihtiyar meclisi ile birlikte ve bir defaya mahsus olmak üzere her hane ve nüfus sayısına göre orman idaresince tesbit edilir. Mütaakıp senelerdeki değişiklikler köy ihtiyar meclisince orman idaresine bildirilir.
Devlet ormanlarından çıkarılan kerestelik, direklik, ve mahrukattan başka diğer her nevî orman mahsullerini tâyin edilecek mıntaka ve müddetler içinde toplayıp çıkarmaları için 31 inci maddede yazılı yerler halkına tarife bedelini ödemek şartiyle izin verilir.
Halkın rağbet etmemesi veya iş güçlerinin kâfi gelmemesi hallerinde bu mahsuller orman idaresince istihsal olunup satılır.
Orman idaresince kıymetlendirilemiyen artıklar ile ormana zararlı ağaççıkların ve köklerin orman idaresinin belli edeceği şartlar dâhilinde sökülerek ve diğer mazı kozalâğı, palamut ve tıbbi ve sınai nebatlar gibi mahsulât ile meyvaların toplanarak çıkarılması için isteklilere izin verilebilir.
Bunları toplıyanlar kim olursa olsun para alınmaz.
Orman içinde veya, civarındaki köy hükmi şahsiyetleri veya köyler halkının tamamı veya bir kısmı tarafından tasarruf edilmekte iken 4785 sayılı kanunla Devletleştirilmiş olan ormanlar ile bu kabil köy halkınca 4785 sayılı kanunun neşrinden önce bekçi tutmak suretiyle veya başka bir şekilde fiilen korunmuş ve faydalanılmış olan ormanların her nevi mahsulleri bu köyler halkının zati, müşterek, küçük el sanayii ve pazar ihtiyacına tahsis olunur.
Köy hükmi şahsiyetleri tarafından bu ormanların korunmasına devam olunmadığı veya amenajman plânları esaslarına ve izin şartlarına riayet edilmediği anlaşıldığı takdirde Ziraat Vekâletince tahsisten vazgeçilebilir.
Devlet ormanlarından yapılacak İstihsalden 31 ve 33 üncü maddeler gereğince faydalanan köylülerin sıra ile zatî, müşterek, küçük el sanayii ihtiyaçları temin edilmeden piyasaya satış yapılamaz.
Devlet ormanlarında kesme, taşıma, toplama, imal, bakım, imar, ağaçlama, yol yapma gibi, orman işleri iş yerindeki veya civarındaki orman işlerinde çalışan köylülere veya tercihan aralarında köy orman kooperatifi kuranlara gördürülür.
Yapılacak işin, civar köylülerin iş gücünün kâfi gelmemesi veya işe ehli olmamaları veya fahiş fiyat istemeleri gibi hallerde, bu işler taahhüt yolu ile yaptırılabilir. Bu işleri yapacaklardan işin mahiyet ve hacmına göre teknik eleman çalıştırmaları istenilir. Ve bu kabil bir taahhüde gireceklerden malî ve fennî ehliyet vesikaları aranır.
Her hangi bir suretle satışı yapılmış orman emvalinin bedeli ödenmeden veya karşılığı banka mektubu, Devlet ve Ziraat Bankası tahvilleriyle temin edilmeden ve damgaya tabî olanlar damgalanmadan ve nakliye tezkeresi alınmadan nakliyat yapılamaz.
Nakliye tezkereleri mal sahibinin istediği yere ve taşıyıcının taşıma imkânlarına göre müddetli olarak verilir.
Malın ilk götürüldüğü yerlerden başka yerlere taşınmasında, taşıyanın eski naklîyeyi mal mevcuduna göre yeniletmesi lâzımdır.
Orman malları, sayısı, cinsi, nevi, ebadı ve vasıflan itibariyle ibraz olunan nakliye tezkeresine uyduğu ve damgalı bulunduğu takdirde hepsi üzerinden hacmen yüzde on ve veznen yüzde on beşine kadar çıkacak fazlalık için nakliye tezkeresinde yazılı satış bedeli üzerinden tutan alınarak serbest bırakılır.
Yukardaki hadleri aşan miktar, bütün fazlalığı şâmil olmak üzere kaçak sayılarak idarece müsadere olunur.
Orman içinde yapılacak nakliyat orman idaresinin göstereceği yollardan yapılır. Nakliye tezkereleri daima taşıyanların üzerinde bulunup alâkalı memurlar tarafından istenildikçe gösterilir. Şehir ve kasabalardaki ticarethane ve fabrikalardan ticaret kasdı olmaksızın orman mahsulü alıp nakledeceklerden nakliye tezkeresi aranmaz.
Bu ticarethane ve fabrikalar damgalı olmak kaydiyle bu gibi mallar için fatura tanzimine mecburdurlar.
Resmî daire ve müesseseler kendi ihtiyaçları için kullanmak üzere kendi stok mahallerinden veya fabrikalarından iş yerlerine nakledecekleri keresteleri damgalı olmak şartiyle kendilerince mûtat ve muteber olan vesikalariyle sevk edebilirler.
İstihsal edilmiş ve edilecek emvale ait açılacak istihkak dâvalarının katî hükme bağlanmasına kadar mahkemelerce verilecek ihtiyati tedbir kararları ya kesimin durdurulmasına veya kesilmiş emvalin muhafazasına veyahut bu emvalin tarafların kabul edeceği ve malın tam değerlendirilebileceği şartlar dairesinde satılıp bedelinin bankaya yatırılmasına mütedair olabilir.
Ormanlardan verilen müşterek ve zatî ihtiyaçlarla sair mahsulâtı tâyin edilen müddetler içerisinde mazereti olmaksızın çıkarmıyanların izinleri iptal olunur. Bu emval başka hak sahiplerinin ihtiyaçlarına tahsis edilebilir.
ÜÇÜNCÜ FASIL
Hükmî şahsiyeti haiz âmme müesseselerine ait ormanlar
I. İşletme ve imar
Amme müesseselerine alt ormanların tahdit işini de 7 inci maddede yazılı tahdit komisyonları yapar. Bu suretle tesbit olunacak hudutları, tahdit tarihinden itibaren iki sene içinde beton veya yontma taşlar dikmek ve sabit kayalar üzerine işaretler hakketmek suretiyle sahipleri belli etmeye mecburdurlar. Komisyonların masrafları Devlete tahdit işlerine alt diğer masraflar alâkalılara aittir.
Amme müesseselerine ait ormanları ya sahipleri işletir veya işletmeyi başkasına verebilir. Ancak bunlar orman idaresi tarafından parasız olarak tanzim edilecek harita ve amenajman plânlarına göre işletilir ve idare olunur. Bu plânlara riayeti orman idaresi kontrol eder.
Sahiplerinin orman idaresine müracaat tarihini takibeden ilk iş mevsiminde işe başlamak suretiyle en kısa zamanda plânların ikmali mecburidir.
Amme müesseselerine ait ormanlar parçalanarak, şahıslara veya müesseselere toprağı ile birlikte devir ve temlik edilemez.
II. İdare ve muhafaza
Âmme müesseselerine ait ormanların idaresi ve muhafazası devletin kontrol ve murakabesi altında bu kanun hükümlerine göre sahiplerine aittir.
Devlet ormanlarına ait 14, 17, 18, 19, 20 21, 41, 42 nci maddelerin hükümleri, hükmi şahsiyeti haiz âmme müesseselerine alt ormanlar hakkında da tatbik olunur.
DÖRDÜNCÜ FASIL
Hususi Ormanlar
I. Tahdit, harita, işletme ve imar.
Hususi orman sahipleri, bu kanunun 7 nci maddesi hükümlerine göre tâyin olunan orman hudutlarına Ziraat Vekâletince tesbit edilecek işaretleri koymaya mecburdurlar.
Hususi ormanlar, sahipleri tarafından yaptırılıp orman idaresince tasdik olunacak harita ve amenajman plânlarına göre işletilir ve idare olunur. Bu plâna riayeti orman idaresi kontrol eder. Tâyin olunacak müddet içinde bu plânları yaptırıp tasdik ettirmiyenlerin harita ve amenajman plânları orman idaresince yapılır ve masrafı iki yılda ve | dört müsavi taksitte kendilerinden alınır.
