Seri No: 83 Katma Değer Vergisi Genel Tebliği

1. Dahilde İşleme veya Geçici Kabul Rejimlerinde Tecil-Terkin Uygulaması

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununa 4369 sayılı Kanunla eklenen geçici 17 nci madde ile dahilde işleme ve geçici kabul rejimleri kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin tesliminde bölgeler, sektörler veya mal grupları itibariyle Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-c maddesi hükmüne göre işlem yaptırma konusunda Bakanlar Kurulu'na yetki verilmiştir.

Bu yetki uyarınca çıkarılan 16/4/2001 tarih ve 2001/2325 sayılı Kararname¹ ile dahilde işleme veya geçici kabul izin belgesi kapsamında ihraç edilecek ürünlerin imalinde kullanılacak maddelerin dahilde işleme ve geçici kabul izin belgesine sahip mükelleflere tesliminde Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-c maddesinde düzenlenen tecil-terkin sistemine göre işlem yapılması kararlaştırılmıştır.

Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak 2001/2325 sayılı Kararnamenin yürürlüğe girdiği 01/06/2001 tarihinden itibaren bu kapsamdaki teslimlerde aşağıdaki şekilde işlem yapılması uygun görülmüş olup, 71 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin² 1 inci bölümü ve 75 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.

1.1. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler

Katma Değer Vergisi Kanununun geçici 17 nci maddesine göre çıkarılan 16/4/2001 tarihli ve 2001/2325 sayılı Kararname uyarınca tecil-terkin sistemi çerçevesinde işlem yapılabilmesi için; alıcıların, katma değer vergisi mükellefi olmaları ve Dahilde İşleme Rejimi Kararı ile bu Karar'a ilişkin Dış Ticaret Müsteşarlığı Tebliğlerine uygun "Dahilde İşleme" veya Gümrük Müsteşarlığınca verilen "Geçici Kabul" İzin Belgelerine sahip bulunmaları gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen belgelerden herhangi birine sahip olan katma değer vergisi mükellefleri, bu belgelerde gösterilen maddeleri, Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-c maddesinde hükme bağlanan tecil-terkin sisteminden yararlanarak teslim alabileceklerdir. Ancak bu kapsamda gerçekleşecek teslimler nedeniyle düzenlenecek faturalarda her bir mal türüne ilişkin katma değer vergisi hariç bedelin 2.5 milyar (tekstil-konfeksiyon sektöründe pamuk, yün, iplik ve kumaş dışındaki mallarda 500 milyon) lirayı aşması zorunludur.

Dahilde İşleme İzin Belgesine sahip yükümlülere belge kapsamındaki madde ve malzemelerin tecil-terkin sistemi çerçevesinde teslimi ihtiyaridir. Ancak dahilde işleme veya geçici kabul izin belgesini haiz sektörel dış ticaret şirketlerinin 27 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde⁴ tanımı yapılan imalatçı vasfını haiz olmayan ortakları ile imalatçı olup olmadığına bakılmaksızın ortakları dışındaki firmalardan ihraç edilmek üzere mal alımlarında tecil-terkin uygulaması zorunludur.

1.2. Tecil-Terkin Uygulaması

Sahibi oldukları dahilde işleme veya geçici kabuI izin belgesinde yer alan malların alımlarında tecil-terkin sistemi kapsamında işlem yapılmasını isleyen mükellefler, geçici kabul veya dahilinde işleme izin belgelerini satıcılara ibraz ederek, hesaplanan verginin kendilerinden tahsil edilmemesini talep edeceklerdir. Bu kapsamda işlem yapan satıcılar tarafından öncelikle talep edilen malın, belgedeki cins ve miktara uygun olup olmadığı, daha önce satın alınan miktarlar da göz önüne alınarak belirlenecek ve düzenlenecek faturada toplamı bedel üzerinden hesaplanan katma değer vergisi alıcılardan tahsil edilmeyecektir.

Alıcının ibraz edeceği dahilde işleme izin belgesinin "İthal Edilen Maddelerle ilgili Bilgiler" bölümü satıcılar tarafından gerçekleşen teslime uygun şekilde doldurularak imzalanacak ve kaşe basılacaktır.

Geçici kabul izin belgesinin ibraz edilmesi halinde ise, bu belgenin uygun bir yerine "Bu belgenin ... sırasındaki miktar/birim maldan.....miktarı...tarih ve......sayılı faturayla satılmıştır " şerhi konularak imzalanacağı ve kaşe basılacağı tabiidir.

Bu kapsamda imal edilen malların tecil-terkin uygulanarak ihracatçıya tesliminde de ihracatçılar, malların belgede ihracı taahhüt edilen mallar olup olmadığını belirleyerek, belgenin "ihracat taahhüdü" bölümüne belge sahibi imalatçıdan satın aldığı mallar ve miktarlarını belirten bir şerh koyarak kaşe tatbik etmek suretiyle imzalayacaklardır.

Bu şekilde şerh düşülen belgelerin bir fotokopisi, belge sahibi tarafından imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle onaylanacak ve satıcıya ya da ihracatçıya verilecektir.

Tecil- Terkin uygulaması kapsamında teslim edilen mallar için düzenlenen faturaya: "Katma Değer Vergisi Kanununun Geçici 17 nci maddesi hükmü gereğince katma değer vergisi tahsil edilmemiştir." ibaresi yazılacaktır. Kapsama giren ve girmeyen teslimlerin birlikte yapılması halinde, tecil-terkin uygulanabilecek ve uygulanamayacak olan mallar için ayrı ayrı fatura düzenlenecektir.

1.3. Satıcıların Katma Değer Vergisi Beyanı

Bu kapsamda yapılan teslimler için Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-c maddesi uygulamasına ilişkin genel tebliğlerde yapılan açıklamalara göre işlem yapılacaktır. Ham ve yardımcı madde satıcıları tarafından bu dönemde verilecek beyannameye, alıcılar tarafından onaylanarak verilen geçici kabul veya dahilde işleme izin belgesinin bir fotokopisi eklenecektir. İhracatçıya bu kapsamda teslim yapan imalatçılar ise beyannameye, ihracatçı tarafından şerh düşülen geçici kabul veya dahilde işleme izin belgesinin fotokopisini ekleyecektir.

Bu Tebliğde öngörülen esaslara uygun olarak hareket eden satıcıların tecil edilen veya iade edilen vergisi, ihracatın şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi halinde satıcılardan değil, alıcılardan aranacaktır.

1.4. Terkin ve İade İşlemleri

Tecil-terkin kapsamında satın alınan maddelerle imal edilen malların süresi içinde ihraç edildiği Yeminli Mali Müşavirlerce düzenlenecek bir raporla tespit edilecektir.

İmalat kayıtlarındaki bilgiler esas alınarak üretim analizi ve randıman hesapları da yapılmak suretiyle düzenlenecek bu raporlarda en az;

- Dahilde işleme veya geçici kabul izin belgesinin tarih ve sayısı,

- Belgenin geçerlik süresi,

- İhracata ilişkin gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı.

- Fiili ihracat tarihi,

- İhraç edilen malların cinsi, miktarı ve tutarı,

- İhraç edilen malların üretiminde kullanılan maddelerin satıcılar itibariyle ayrı ayrı olmak üzere cins, miktar ve tutarı,

- İhracatın süresi içinde yapılıp yapılmadığı,

konusunda bilgiler yer alacak ve teyidi alınan gümrük beyannamesinin onaylı bir örneği rapora eklenecektir.

Bu raporlar, söz konusu kapsamda ihracatın yapıldığı her dönem için ayrı ayrı düzenlenecek ve ikişer örneği ihracatın yapıldığı ayı takibeden ay başından itibaren 3 ay içinde ilgili satıcılara verilecektir. Ancak bu süre içerisinde rapor ibraz edilemeyeceğine dair makul mazeret bildirenlere Vergi Usul Kanununun 17 nci maddesine göre vergi dairesince bu sürenin en çok bir katı kadar ek süre verilebilecektir.

Satıcılar sözü edilen raporu bağlı olduğu vergi dairesine ibraz etmek suretiyle tecil edilen verginin terkinini sağlayacaktır. Bu kapsamda satın alınan ham ve yardımcı maddelerle imal edilen malların ihracatçıya tesliminde tecil-terkin uygulanması halinde, aynı rapor ile hem satıcının, hem de imalatçının tecil edilen vergileri terkin edilecektir.

Satıcı bu teslimle ilgili olarak iade edilecek katma değer vergisi beyan etmişse iade, alıcının gönderdiği rapor ile satış faturalarının fotokopisi veya bu faturaların tarihi, sayısı ile fatura muhteviyatı malların cinsi, miktarı ve tutarına ilişkin bilgileri içeren ve satıcı tarafından onaylayan bir listenin ibrazı üzerine ihracatla ilgili katma değer vergisi iadelerinin tabi olduğu usul ve esaslara göre yerine getirilecektir.

Satıcının iade talebine ilişkin olarak imalatçı ve ihracatçı ile ilgili yukarıdaki bilgileri de ihtiva eden bir rapor ibraz etmesi halinde, bu rapor ile tecil edilen vergilerin terkini de yapılabilecektir.

Tecil-terkin uygulaması kapsamında satın alınan mallardan üretilen malların izin belgesinde öngörülen süre ve şartlara uygun olarak ihraç edilmemesi halinde zamanında alınmayan vergi, tecil tarihinden itibaren vergi ziyaı cezası da uygulanmak suretiyle gecikme faizi ile birlikle alıcıdan tahsil edilecektir.

2. Katma Değer Vergisi İadeleri

2.1. İncelemeye Sevk Edilen Mükelleflerin İade Talepleri

Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandıkları gerekçesi ile incelemeye sevk edilen mükelleflerin nakden ve mahsuben iade talepleri 80 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin⁵ 2 nci ve 82 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin⁶ (2.1.4) numaralı bölümüne göre yerine getirilecektir.

2.2. İhtiyati Tahakkuk ve İhtiyati Haciz Uygulananların veya Bunlardan Mal ve Hizmet Alanların İade Talepleri

80 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

''İndirimli teminat uygulaması kapsamındaki mükelleflerle diğer mükelleflerin katma değer vergisi yönünden;

- kendileri hakkında, ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz uygulanması halinde ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haczi istenen miktar kadar,

- mal veya hizmet satın aldığı mükellefler zincirinde yer alanlar hakkında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı gerekçesi ile ihtiyati tahakkuk ve ihtiyati haciz uygulanması halinde, bunlardan alınan mal veya hizmete isabet eden vergi ve gecikme faizi miktarı kadar,

teminat verilmesi şartıyla diğer dönemlere ilişkin iade ve mahsup talepleri genel hükümlere göre yerine getirilecektir."

3. Ödemesi Kredi Kartı ile Yapılan Teslim ve Hizmet Bedellerinin Beyanı

Gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerin kullandığı I numaralı katma değer vergisi beyannamesinde 65 inci satır olarak "Kredi Kartı Karşılığı Yapılan Teslim ve Hizmetleri Teşkil Eden Bedel" satırı ihdas edilmiş ve Haziran 2001 döneminden itibaren kredi kartı ile yapılan teslim ve hizmet bedellerinin bu satırda beyan edilmesi uygun görülmüştür.

Bu satıra ait dipnotta, (6) No.lu satırda beyan edilen toplam bedel içindeki kredi kartı ile yapılan satışlara ilişkin tutarın yazılacağı açıklanmıştır. Ancak kredi kartı ile yapılan satışlar arasında farklı vergi oranına tabi teslim ve hizmet bedelleri ile vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna editen işlem bedelleri de bulunabileceğinden, bu satıra kredi kartı ile yapılan satışların, varsa vergi dahil brüt tutarı yazılacaktır.

4. Tarh Zamanaşımına Uğrayan Terkin ve İade İşlemlerinde Gümrük Beyannamesinin Teyidi

İhracat istisnasından veya ihraç kaydıyla teslimlerden doğar katma değer vergisi iadesi ile tecil edilen verginin terkininde, mükellefçe süresinde başvuru yapılıp gerekli belgeler ibraz edildiği halde gümrük beyannamelerinin teyidi alınamadığı için terkin edilemeyen veya iadesi yapılamayan işlemler için tarih zamanaşımı süresinin geçmesi halinde, gümrük beyannamelerinin teyidi beklenilmeksizin terkin veya iade işlemleri yapılabilecektir. Buna göre, ihracat istisnası veya ihraç kaydıyla teslimlerden doğan katma değer vergisinin iadesi ve tecil edilen verginin terkininde gümrük beyannamelerinin gümrük idarelerinden teyidi istenildiği halde tarh zamanaşımı süresi içinde teyit alınamaması halinde, teyit verileceği yönünde bir yazı olmaması şartıyla gümrük beyannamelerinin teyidi beklenilmeksizin terkin ve iade işlemi yapılacaktır.

5. Sınır Ticareti Yoluyla İthal Edilen Malların Satışında Vergi Uygulaması

Katma Değer Vergisi Kanununun 1/2 maddesi uyarınca, sınır ticareti yoluyla mal ithali katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Bu suretle ithal edilen malların yurt içinde tesliminde de Kanunun 1/1 maddesi kapsamında vergi uygulanacağı tabiidir. Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi veya iş merkezi bulunmayanlar tarafından ithal edilen malların yurt içinde tesliminden doğan katma değer vergisi Kanunun 9 uncu maddesi gereğince alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmektedir.

Ancak bu durumda ithalde ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılamaması söz konusu olmaktadır. Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin 4 üncü fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi veya iş merkezi bulunmayanlar tarafından sınır ticareti yoluyla ithal edilen malların yurt içinde tesliminde, bu mallar için gümrükte vergi ödendiğinin belgelendirilmesi ve alıcıların gider pusulası düzenlemesi koşuluyla sorumlu sıfatıyla katma değer vergisi beyan edilmemesi uygun görülmüştür.

6. Katma Değer Vergisi İadelerinin İthalde Alınan Vergilere Mahsubu

Katma Değer Vergisi Kanununun 29/2 ve 32 nci maddeleri uygulamasından doğan katma değer vergisi iadelerinin, bak sahibi mükellefin kendisinin, ortaklarının veya mal ya da hizmet satın aldığı mükelleflerin ithalat sırasında uygulanan vergilere ilişkin borçlarına da mahsup edilebilmesi uygun görülmüştür.

Katma değer vergisi iade alacakları; öncelikle hak sahibinin ithalde alınanlar dışındaki vergi borçlarına mahsup edilecek, daha sonra mükellefin talebi üzerine, ortaklarının veya mal ya da hizmet satın aldıkları mükelleflerin vergi borçları ile kendilerinin, ortaklarının veya mal ya da hizmet satın aldıkları mükelleflerin ithalde uygulanan vergiler ile Sosyal Sigortalar Kurumu prim borçlarına mahsubu yapılacaktır.

82 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (2.3.) ve (2.4.) bölümlerindeki esaslar gümrük vergileri borçlarının mahsubunda da geçerli olacaktır.

Tebliğ olunur.

¹ 16/05/2001 tarihli ve 24404 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

² 13/11/1998 tarihli ve 23522 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

³ 23/09/2000 tarihli ve 24179 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

⁴ 05/03/1988 tarihli ve 19745 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

⁵ 25/1/2001 tarihli ve 24298 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

⁶ 10/5/2001 tarihli ve 24398 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.