926 Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu

BİRİNCİ KISIM

Genel esaslar

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel hükümler

I - Kapsam

Bu kanun, Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup subaylar, astsubaylar ile harb okulları, fakülteler, yüksek okullar ve astsubay okullarında öğrenim yapan asker öğrencilere uygulanır.

Türk Silâhlı Kuvvetlerinde görevli diğer asker ve sivil kişiler kendi özel kanunlarına tabidirler.

II - Amaç

Bu kanun subayların, astsubayların ve askeri öğrencilerin; sınıflandırılmalarını, yetiştirilmelerini, atanmalarını, terfilerinı, görev ve yükümlülüklerini, taltiflerini, maaşlarını, tazminat ve ödenekleri ile diğer özlük haklarını düzenler.

III- Tarifeler

Bu kanunda yer alan bâzı, kavramların anlamları aşağıda gösterilmiştir :

a) Rütbe: Subayların ve astsubayların ilk subaylığa veya astsubaylığa başlamada ve bekleme süreleri sonunda bu kanun gereğince kazandıkları askerî unvanlardır.

b) Nasıp: İlk subaylığa, astsubaylığa ve bir rütbeden sonraki rütbeye terfide yeni rütbenin normal bekleme süresinin başlama tarihidir.

c) Kıdem: Belli bir rütbeye nasıp tarihinden itibaren o rütbede hizmet süreleri veya aynı nasıplılar arasında yeterlik bakımından üstünlük sırasıdır.

d) Normal bekleme süresi: Subayların ve astsubayların rütbe ter- filerine hak kazanabilmeleri için her rütbede bekliyecekleri süredir.

e) En az bekleme süresi: Subayların ve astsubayların norma! bekleme süresinden noksan, bekliyecekleri süredir.

f) En çok bekleme süresi: Subayların ve astsubayların bulundukları rütbede en çok kalabilecekleri süredir.

g) Terfi yılı: Her yılın 30 Ağustos tarihinden başlayıp ertesi yılın 30 Ağustos tarihine kadar geçen süredir.

h) Kademe bekleme süresi: Subayların ve astsubayların kademe terfileri için her kademede bekliyecekleri en az bir terfi yılıdır.

i) Kademe terfii: Kademe bekleme süresi sonundaki maaş artışıdır.

j) Yeterlik: Ahlâki, askerî, meslekî, zihnî kifayet ve üst rütbeye liyakattir.

k) Yeterlik derecesi: Sicil notu ortalamalarına ve değerlendirme kurullarının değerlendirmesine göre aynı sınıf ve rütbede terfi sarasında olan subayların ve astsubayların kendi aralarındaki derecelenmelcridir.

l) Yeterlik grubu : Yeterlik derecelerine ve yeterlik grupları yüzdelerine göre aynı sınıf ve rütbede terfi sırasında olan subayların ve assubayların ayırdedildikleri gruplardır.

m) Sicil notu: Sicil raporlarında birinci ve ikinci sicil üstlerince verilen notlanıp ortalamasıdır.

n) Sicil notu ortalaması: Subayların ve astsubayların bekleme sürelerine ait muteber sicil notlarının ortalamasıdır.

o) Değerlendirme notu : Değerlendirme kurulu üyelerinin verdikleri notların ortalamasıdır.

p) Yeterlik notu: Sicil notu ortalaması ile değerlendirme notunun toplamıdır.

r) Sicil tam notu : Sicil raporlarında yazılı nitelikler için sicil yönetmeliğinde gösterilecek en yüksek notların toplamıdır.

İKİNCİ BÖLÜM

Görev ve sorumluluklar

I - Görev ve sorumluluk

Silâhlı Kuvvetlere mensup subayların ve astsubayların görev ve sorumlulukları 211 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanun ve Yönetmeliği ile diğer kanun, tüzük, yönetmelik, talimat ve talimnamelerinde gösterilir.

II - Mal bildirimi

Subay ve astsubaylar, kendileriyle eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca mal bildiriminde bulunurlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Genel haklar

1 - Uygulama isteme hakkı

Subaylar, astsubaylar ve askerî öğrenciler, bu kanuna ve bu kanuna dayanılarak çıkan tüzük ve yönetmeliklerin kendileri hakkında aynen uygulanmasını istemek hakkına sahiptirler,

II - Güvenlik

Kanunlarda ve kanunlara dayanılarak çıkarılan tüzük ve yönetmeliklerde yazılı haller dışında, subaylığa, astsubaylığa ve askerî öğrenciliğe son verilemez; aylık ve diğer hakları elinden alınamaz.

III - Emeklilik

Subayların, astsubayların ve askerî Öğrencilerin özel kanununda yazılı belli şartlar içinde emeklilik hakları vardır.

IV - Çekilme

Subaylar ve astsubaylar bu kanunda belirtilen esaslara göre subaylıktan veya astsubaylıktan çekilebilirler.

V - İzin

Subayların ve astsubaylann sıhhî izin süreleri ve diğer izinleri hakkında bu kanun hükümleri uygulanır.

İKİNCİ KISIM

Subaylar

BİRİNCİ BÖLÜM

Kaynak ve yetiştirme

I - Kaynak

Muvazzaf subay kaynakları :

a) Harb okulları,

b) Fakülte ve yüksek okullardır.

a) Harb okulları

Harb okullarının kuruluşu, işleyişi ve bu okullara giriş şartları, yetiştirilme usulleri ve diğer hususlar özel kanununa göre yürütülür.

b) Fakülte ve yüksek okullarda yetiştirme

Silâhlı Kuvvetlerin harb okullarında yetiştiremediği diğer sınıf subayları, fakülte ve yüksek okullarda yetiştirilir. Ancak yurt içinde fakülte veya yüksek okulu mevcut olmıyan branşlar İçin yurt dışına öğrenci gönderilir. Yurt içi ve yurt dışındaki fakülte ve yüksek okullarda :

a) Liseleri bitirerek üniversite ve yüksek okullara devam hakkını kazanmış olanlardan,

b) Lüzum ve ihtiyaç duyulduğunda; fakülte ve yüksek okullarda okudukları sınıfı başarı ile geçen ve Silâhlı Kuvvetler namına okumak istiyen öğrencilerden, seçilenler askerî öğrenci olarak öğrenim yaparlar.

II - Fakülte veya yüksek okulu bitirenlerden muvazzaf subay olma

Üniversitelerin çeşitli fakültelerini veya yüksek okulları bitirenlerden, muvazzaf subay olmak için başvuranlar, yirmiyedi yaşından büyük olmamak ve diğer nitelikleri de haiz bulunmak şartı ile ihtiyaçda varsa; Türk Silâhlı Kuvvetlerinin harb okullarında yetiştire- mediği sınıflarda muvazzaf subaylığa nasbedilcbilirler.

Üniversitelerin çeşitli fakültelerini veya yüksek okulları bitirerek muvazzaf subay olmak için başvuran astsubaylar da otuz yaşından büyük olmamak ve diğer nitelikleri de haiz bulunmak şartı ile, ihtiyaç da varsa; öğrenimlerinin ilgilendirdiği sınıflarda teğmen rütbesi ile muvazzaf subaylığa nakledilebilirler. Bunlar, terfi ile astsubaylıkta almakta oldukları aylık derecesine ulaşıncaya kadar, müktesep hakları olan aylıkları almaya devam ederler.

357 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.

Bu kişiler, muharip sınıf subaylığa nakledilemezler.

a) Askerî eğitim

Silâhlı Kuvvetler veya kendi hesabına üniversitenin çeşitli fakültelerini veya yüksek okulları bitirenler muvazzaf subay nasbedilmeden evvel askerî bir eğitime tabi tutulurlar. Başarı gösteremiyenler müteakip dönem eğitime katılırlar.

b) Askerî öğrencilerin özlük ihtiyaçları

Fakülteler veya yüksek okullarda Silâhlı Kuvvetler hesabına okuyan askeri öğrencilerin ihtiyaçları Devlet tarafından karşılanır.

c) Askerî öğrencilikten çıkarılma

Fakültelerde veya yüksek okullarda Silâhlı Kuvvetler hesabına okuyan öğrenciler aşağıdaki hallerde askerî öğrencilik niteliğini kaybederler :

a) Bu kanun hükümlerine göre çıkarılacak yönetmelikte tespit edilecek ahlâk notunu kaybedenler,

b) Yönetmelikte belirtilecek esaslar dahilinde, askerî öğrenci niteliğini kaybettiklerine dair disiplin kurullarınca haklarında karar verilenler,

c) Öğrenimlerini ,bu kanuna göre çıkarılacak yönetmelikte belirtilecek süreler içinde tamamlıyamıyanlar,

d) Sağlık kurullarınca verilecek raporlara istinaden, sağlık durumları sebebiyle askerî öğrenci olarak öğrenimine devam imkânı kalmıyanlar,

e) Mahkeme karan ile öğrencilik hukukunu kaybedenler,

f) Fakülte ve yüksek okullarca öğrencilik hakkı sona erdirilenler.

d) Çıkarılanlar hakkında yapılacak işlem

17 nci madde gereğince askerî öğrenci niteliğini kaybedenlerin ilişikleri kesilir.

a) Sağlık sebepleri dışında ilişikleri kesilenlere, Devlet tarafından yapılan masraf faizi ile birlikte ödettirilir.

b) Fakülte veya yüksek okul öğrencilerinden 17 nci maddenin a, b, c, e ve f bentleri gereğince askeri öğrencilik niteliğini kaybedenler, muvazzaf subay olarak tekrar Silâhlı Kuvvetler hizmetine alınmazlar.

c) Bu maddenin (a) bendi gereğince askerî öğrencilik niteliğini kaybederek ilişikleri kesilen öğrencilerin, Devlete olan borçları askerlik hizmetleri süresince tehir edilir.

III - Yedek subaylıktan muvazzaf subaylığa geçme

Fakülteleri veya yüksek okulları bitirerek Silâhlı Kuvvetlerde askerlik hizmetine başlıyan ve yedek subay okuluna girişlerinde yirmiyedi yaşından büyük olmıyan yedek subaylardan muvazzaf subaylığa geçmek istiyenler 14 üncü maddede yazılı şartlar dahilinde muvazzaf subaylığa nakledilebilirler.

Terhislerini mütaakip başvuranların muvazzaf subaylığa nakilleri yapılmaz.

IV - Yönetmelikte tesbît edilecek hususlar

Fakültelerde veya yüksek okullarda askerî öğrenci olarak okutulacakların giriş şartları, görev ve sorumlulukları, askeri öğrencilikten çıkarılma ile ilgili işlemler, fakülte veya yüksek okullarda en çok öğrenim süreleri, askeri eğitime ait hususlar, fakülte veya yüksek okul mezunları ile yedek subaylık hizmetini yapmakta olanlardan istekli bulunanların muvazzaf subaylığa nasbedilmelerinde aranacak nitelikler ve diğer hususlar bir yönetmelikle tesbit olunur,

ÜÇÜNCÜ KISIM

Subayların sınıflandırılması

I - Subay sınıfları

Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup kara (Jandarma dahil), Deniz ve hava subaylarının sınıfları ve bu sınıflardan hangilerinin muharip, hangilerinin yardımcı sınıflara dahil bulunduğu aşağıda gösterilmiştir:

a) Kara Kuvvetlerinde:

1. Muharip sınıflar: Piyade, süvari, tank, topçu, istihkâm, muhabere, jandarma.

2. Yardımcı sınıflar: Ulaştırma, levazım, harita, ordudonatım, personel, tabip, eczacı, diş tabibi, kimyager, veteriner, yüksek mühendis, mühendis, askerî hâkim, maliye, öğretmen, bando, teknisyen, sağlık, sıhhiye teknisyeni, din işleri.

b) Deniz Kuvvetlerinde :

1. Muharip sınıflar: Güverte, makina, lâyn, deniz piyade, deniz İstihkâm.

2. Yardımcı sınıflar: İkmâl, hidrografi, ordudonatım, tabip, eczacı, diş tabibi, kimyager, yüksek mühendis, mühendis, askerî hâkim, maliye, öğretmen, bando teknisyen, sağlık, sıhhiye teknisyeni, din işleri,

c) Hava Kuvvetlerinde:

1. Muharip sınıflar: Pilot, seyrüsefer, hava yer, piyade, istihkâm, muhabere, füze.

2. Yardımcı sınıflar: Ulaştırma, levazım, ordudonatım, personel, tabip, eczacı, diş tabibi, kimyager, veteriner, yüksek mühendis, mühendis, askerî hâkim, maliye, Öğretmen, bando, teknisyen, sağlık, sıhhîye teknisyeni, din işleri.

II - Sınıflandırma

Askerî Öğrenciler ve subaylar test ve mülâkat sonuçlarına, beden kabiliyetlerine, isteklerine ve kadro ihtiyaçlarına göre iki şekilde sınıflandırılırlar :

a) İlk sınıflandırma,

b) Yeniden sınıflandırma.

a) İlk sınıflandırma

Harb okulları öğrencilerinin sınıflara ayrılması, sınıfların kadro İhtiyacına göre ilk sınıflandırma işlemi ile yapılır.

b) Yeniden sınıflandırma

Subaylar, aşağıdaki durumlarda yeniden sınıflandırılırlar :

a) Sıhhî sebepler :

Sağlık durumları mensup oldukları sınıfın hizmetine elverişli olmadığı hakkında usulüne göre sağlık kurulu raporu alanlar, sınıflandırma kurullarınca beden kabiliyeti ve sınıflandırma yönetmeliği esasları dahilinde uygun görülen sınıflara geçirilirler.

Beden kabiliyeti yönetmeliği ve sınıflandırma işlemi neticesinde, birden fazla sınıfta hizmet etmesi uygun görülenler bu sınıfların ihtiyacı da varsa, istedikleri sınıflara geçirilirler.

b) Uçuştan ayrılanlar :

Uçuculuk niteliğini kaybeden veya uçmak istemiyen hava subayları yeniden sınıflandırılırlar.

c) Özel hizmet niteliğini kaybedenler :

Denizaltı, dalgıç, kurbağa adam, sualtı komando birliklerinde ve denizdeki patlayıcı maddeleri zararsız hale getiren personelden, özel hizmet niteliklerini kaybeden subaylar,

Yeniden sınıflandırılırlar,

d) İkinci bir tahsil yapanlar :

Subay iken Silâhlı Kuvvetler hesabına üniversite veya yüksek okullardan birini bitirenler tahsilleri ile ilgili sınıflara geçirilebilirler.

e) İdarece görülecek lüzum üzerine :

1. Sınıflandırma hatası sebebiyle yeterlik düşüklüğü gösterdiği sınıflandırma kurullarının tetkik ve teklifi ile anlaşılan teğmenler,

2. Kuruluş ve kadro değişiklikleri sebebiyle veya idarece görülecek lüzum üzerine, sınıflarının değişmesi icabeden subaylar,

3. Yeni bir sınıf kurulmasında, bu sınıfı teşkil etmek üzere lüzumlu personel temini için idarece, lüzum görülecek sınıf ve rütbedeki subaylar, yeniden sınıflandırılırlar.

f) Birlikçe kuruluş değişikliği üzerine :

Kuvvetler arasında birlikçe yapılan kuruluş değişikliklerinde birliğin personeli aynen o kuvvete nakledilir. Personelin eski kuvvet ve sınıfına geçmek için yapacağı müracaatlar kabul edilmez.

III - Sınıflandırma kurulları ve sınıflandırma yönetmeliği

İlk sınıflandırma ve yeniden sınıflandırma, sınıflandırma kurulları tarafından yapılır.

Sınıflandırma kurullarının, kuruluşları, çalışma usulleri, kararlarını nasıl alacakları, kurul üyelerinin, nitelikleri ve sınıflandırmanın ne zaman ve nasıl yapılacağına ait hususlar sınıflandırma yönetmeliğinde gösterilir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Meslek programları

I - Meslek programları

Subayların yetiştirilmeleri, her rütbe ve kendi sınıfı içinde yeterliklerinin geliştirilmesi ve sınıf ayrılıklarına göre kıta ve diğer görevlerde kullanma süre ve sırası yeterlik gruplarına göre meslek programları yönetmeliği ile tanzim ve tespit olunur,

II - Teğmen - Yüzbaşıların kıta hizmeleri

Teğmen - yüzbaşı (Dahil) rütbelerindeki subayların bu rütbelerdeki kıta hizmeti toplamı 8 yıldan az olamaz.

Şu kadar ki; 31 inci maddenin (b) bendine istinaden yapılan indirim ile 58 inci madde gereğince verilen kıdem süreleri, bu sekiz yıldan düşülür.

BEŞİNCİ KISIM

Subay terfileri

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel hükümler

I - Kapsam

Türk Silâhlı Kuvvetlerine mensup subayların; rütbeleri, bekleme süreleri, nasıpları, rütbe terfii ve kademe terfii şartları bu kanun hükümlerine tabidir.

II - Rütbeler

Türk Silâhlı Kuvvetlerindeki subay rütbeleri aşağıda gösterilmiştir :

Asteğmen

Teğmen

Üsteğmen

Yüzbaşı

Binbaşı

Yarbay

Albay

Tuğgeneral - Tuğamiral

Tümgeneral - Tümamiral

Korgeneral - Koramiral

Orgeneral - Oramiral

Mareşal - Büyükamiral

Mareşal ve Büyükamirallik rütbeleri savaşta olağanüstü yararlıkları görülen hayattaki veya ölmüş orgeneral veya oramirallere kanunla verilir.

III - Bekleme süreleri

a) Barış zamanına ait normal bekleme süreleri

Subayların normal bekleme süreleri aşağıda gösterilmiştir:

b) En az bekleme süreleri

Subayların en az bekleme süreleri aşağıda gösterilmiştir.

a) Harb okulunu bitiren emsalleri ile nasıpları birleşinceye kadar, fakülte ve yüksek okulu bitiren subayların bekleme süresi :

1. Teğmenlikte; beş ve altı yıllık fakülte ve yüksek okulu bitirenler için iki; dört yıllık fakülte ve yüksek okulu bitirenler için bir yıl,

2. Üsteğmenlikte; altı yıllık fakülte ve yüksek okulu bitirenler için bir yıl,

3.Öğrenim süresi altı yıldan fazla olan fakülte ve yüksek okulu bitirenlerin üsteğmenlik bekleme süreleri, fazla olan öğrenim süreleri kadar,

eksiktir.

b) Savaşta veya milletlerarası taahhütler icabı savaşlara katılanIar için Genelkurmay Başkanlığının göstereceği lüzum üzerine Millî Savunma Bakanının teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile barış zamanına ait normal bekleme süreleri yarısına kadar indirilebilir. Bu indirme neticesinde bir yıldan artan miktarlar tam yıla çıkarılır.

c) En çok bekleme süreleri

Subaylann en çok bekleme süreleri aşağıda gösterilmiştir :

a) Öğrenim süreleri dört yıldan az olan yüksek okul mezunu subayların teğmenlik bekleme süreleri, harb okulu mezunu emsalleri kendilerine yetişinceye kadar devam eder.

b) Subayların 30 uncu maddede gösterilen normal bekleme sürelerinin dışında her rütbede kalabilecekleri süre, bu kanundaki esaslar dahilinde o rütbenin yaş haddine kadar olan süredir.

IV - Terfi zamanı

Muvazzaf subayların terfileri her yıl 30 Ağustos Zafer Bayramı günü yapılır.

İKİNCİ BÖLÜM

Nasıp

I - Subaylığa nasip ve terfi onayı

Subaylığa nasp ve terfiler Milli Savunma Bakanı (Jandarma subayları için içişleri Bakanı) ile Başbakanın imzalıyavakları ve Cumhurbaşkanının onaylıyacağı kararname ile yapılır.

II - Subaylığa nasip

Muhtelif okulları bitiren subayların nasıpları aşağıdaki esaslara göre yapılır :

a) Harb okullarını bitirenler, o yılın 30 Ağustos’unda teğmen nas- bedilirler.

b) Yedek subay okullannı bitirenler, bitirdikleri ayın sonunda asteğmen nasbedilirler.

c) Silâhlı Kuvvetler hesabına fakülte ve yüksek okulları bitirenler, askerlik eğitimini de başarı ile bitirdikleri takdirde, bunlardan tahsil süresi dört yıl ve daha fazla olanlar teğmenliğe, tahsil süresi dört yıldan az olanlar asteğmenliğe, fakülte ve yüksek okulları bitirdikleri ayın sonundan geçerli olmak üzere nasbedilirler. Aynı sınıfta subaylığa nasbedileceklerin imtihan tarihleri arasında fark bulunduğu takdirde, nasıpları en son imtihan tarihinde birleştirilir.

d) Fakülte ve yüksek okulları kendi hesabına bitirip ara vermeden branştan ile ilgili muvazzaf subaylığa geçmek istiyenler, şartları haiz olduktan ve askerlik eğitimini de başarı ile bitirdikleri takdirde (c) fıkrasına göre subaylığa nasbedilirler. Ancak, bunlardan fakülteleri bitirdikleri tarih ile müracaat tarihleri arasında fark bulunanların nasıpları katıldıkları askeri eğitimin başlangıç tarihine götürülür.

e) Yedek subaylıktan muvazzaf subaylığa geçirilenlerin, yedek subaylık hizmetleri bekleme sürelerinden sayılır ve subaylığa nasıpları yedek subay okuluna katıldıkları ayın son gününe götürülür. Müteakip rütbelere terfileri bu nasıplarına ve yukarıdaki fıkralar ile 31, 32 ve 64 üncü maddeler hükümlerine göre yürütülür.

III - Nasıp düzeltilmesi

Kazaî ve idari kararlar neticesi nasıp düzeltilmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.

a) Subayların mahkûm edildikleri şahsî hürriyeti bağlayıcı cezaları, para cezasından muhavvel olanları dahil, kısa hapis ve tecil edilen cezaları hariç mahkûmiyet ile neticelenen açıkta geçen müddetleri, firar ve izin tecavüzünde bulundukları mahkeme kararı ile sabit olanların bu müddetleri bekleme sürelerinden düşülür. Şu kadarki açığı gerektirmiyen bir suçtan mahkum olanların açıkta geçen müddetleri bundan hariçtir.

b) Silâhlı Kuvvetler veya izinli olarak kendi hesabına yurt içi veya yurt dışında öğrenim ve staja gönderilen subaylardan öğrenimlerini bu kanun hükümlerine göre hazırlanacak yönetmelikte gösterilen süre ve şartlar içinde bitiremiyen veya başarısızlık veya diğer sebeplerle yönetmelikte gösterilen sürelerden fazla, sınıfta kalmak suretiyle bu süre içinde bitirmelerine imkân olmıyan veyahut üniversiteler yönetmeliklerine göre öğrencilikle ilişikleri kesilen veya uygunsuz hallerinden dolayı eğitimlerine son verilenlerin, öğrenim ve stajda kaldıkları süreler kadar bekleme süreleri uzatılır. Yurt dışına öğrenim ve staja gönderilenler için bu süre yurt dışına çıkış ve dönüş tarihleri arasında geçen süredir.

c) Muhtelif sınıf okullarında, temel kurslarında veya bunların benzeri öğrenim ve eğitimde bulunan subaylardan, tahsil ve eğitime devamsızlık, (Sıhhî sebepler hariç) başarısızlık veya uygunsuz hallerinden devre kaybedenlerin terfileri, emsallerine nazaran kaybettikleri yıl kadar geciktirilir.

6 ay (Dahil) ve daha az süreli kurslar için bu fıkra hükümleri uygulanmaz.

d) Harb akademileri tahsili ve sıhhî sebepler dolayısiyle gecikmeler için yukardaki fıkralar hükümleri uygulanmaz.

e) Nasıp düzeltmek suretiyle yapılacak terfiler 33 üncü madde hükmüne tabidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kıdem

I - Kıdem ve kıdem sırası

Kıdem ve kıdem sırası aşağıdaki esaslara göre düzenlenir :

a) Rütbelerde kıdemler, terfi kararnamesinin metninde yazılı tarihten başlar.

Aynı günde subaylığa nasbedilenlerin arasındaki kıdem sırası :

Harb okulları, fakülte ve yüksek okulları bitirenlerin kıdemleri harb okullarında fakülte veya yüksek okullarda kazanılan not ortalamalarına göredir.

Bunlar kendi aralarında sıralanırlar.

b) Aynı rütbe ve aynı nasıplılar arasında kıdem sırası :

1. Her rütbeye yükselirken almış oldukları yeterlik derecelerine göre yapılır.

2. Aynı rütbe ve aynı nasıplı olup değişik kaynaklardan yetiştiğinden yeterlik derecesi kıyaslanamıyan subaylar arasında kıdem sırası aşağıdaki önceliğe göredir :

aa) Harb okullarından mezun olan subaylar.

bb) Fakülte veya yüksek okullardan mezun olan subaylar.

cc) Yedek subaylar.

dd) Astsubaylıktan subaylığa geçenler.

3. Çeşitli sınıflara mensup aynı rütbe ve aynı nasıplı subaylar arasındaki kıdem sırası :

Kadrodaki sınıfı esas olmak üzere bunların dahil bulundukları yeterlik grublarına yeterlik grubları aynı olanlar içinde yeterlik derecelerine göre tespit edilir. Yeterlik dereceleri aynı olanların bir evvelki rütbelerindeki yeterlik grup ve dereceleri esastır.

c) Her ne sebeple olursa olsun sınıfı değiştirilenlerin kıdem sırası :

Yeni sınıflarındaki yeterlik dereceleri tespit olununcaya kadar yeni sınıfının aynı nasıplılarının sonunda sıralanırlar.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Terfi esas ve şartları

I - Terfi esasları

Subayların terfileri aşağıdaki esaslara göre düzenlenir :

a) Çeşitli sınıflara mensup subayların değişik rütbe ve görevlerdeki yeterlikleri, sicil raporlarının not ortalamaları ve değerlendirme kurullarınca verilen değerlendirme notlarının toplamı neticesi elde edilecek yeterlik notuna göre tespit edilir.

Sicil raporlarının şekli ve muhtevası, sınıf ve rütbelerin özelliklerine göre, ne suretle, kimler tarafından ve hangi zamanlarda doldurulacağı Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir.

b) Yüzbaşı - Albay (Dahil) rütbelerindeki subaylar, terfi için gerekli bekleme sürelerinin son yıllarında, o rütbede haklarında her yıl düzenlenen sicil raporlarının not ortalaması ve değerlendirme kurullarınca verilen değerlendirme notunun toplamına göre sıralanır ve 5 yeterlik grubuna ayrılırlar.

c) Subayların rütbe terfi edebilmeleri için:

1. Yüzbaşı - yarbayların en az 3 üncü yeterlik grubuna.

2. Albayların en az 2 nci yeterlik grubuna girmiş olmaları gerekir.

d) Asteğmenler, teğmenler ve üsteğmenler yeterlik grubuna ayrılmazlar. Bunların terfileri Subay Sicil Yönetmeliğinde belirtilen engel sebepler bulunmadıkça, bekleme sürelerinin sonunda yapılır.

e) Bekleme süreleri, sonunda yapılan değerlendirmede, terfi için gerekli yeterlik gruplarına giremiyen yüzbaşılar, müteakip iki yıl, binbaşı, yarbay ve albaylar bir yıl daha değerlendirmeye tabi tutulurlar. Bunlardan yeterlik notları bekleme süresi sonunda değerlendirmeye giren ve terfi eden subayların aldığı yeterlik notlarına eşit veya daha yukarı olanlar, bu gruba girmiş addolunur ve haklarında buna göre işlem yapılır.

f) Yeterlik grupları teşekkül edemiyen az mevcutlu sınıf ve rütbelerde terfi sırasında bulunan subayların, yeterlik derecelerini tayi neden not, kendi kuvvetinde o yıl terfi sırasına giren ve yeterlik gruplarına ayrılabilen diğer sınıflarda, aynı yeterlik grupları arasında yeterlik derecesi notu en düşük olan sınıfın en düşük yeterlik derecesi notuna eşit veya daha yukarı ise o yeterlik grubuna girmiş addedilir. Ve haklarında buna göre işlem yapılır.

II - Yeterlik grupları

Yeterlik grupları ile bunların yüzde oranları aşağıda gösterilmiştir :

III - Yeterlik gruplarının hesaplanması

Yeterlik gruplarına gireceklerin sayıları her sınıf ve rütbe için ayrı ayrı olmak üzere normal bekleme süreleri sonunda terfi sırasına giren subay mevcudunun yeterlik grubu yüzdeleri ile çarpılması suretiyle elde edilir. Yeterlik gruplarının hesaplanması sırasında 0,5 ten (Dahil) daha yukarı kesirlerin noksanı bir alt gruptan, alınarak tama çıkarılır. 0,5 ten aşağı kesirler bir alt gruba eklenir. Bu hesaplama birinci yeterlik grubundan başlanarak elde edilen neticelere göre yapılır.

IV - Kadroların bildirilmesi

Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerine ve Jandarma Genel Komutanlığına ait kadrolar her yılın Mayıs ayında sınıf ve rütbe belirtilerek Genelkurmay Başkanlığınca - değerlendirme kurullarına tevdi edilmek üzere - Kuvvet Komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığına bildirilir.

V - Çok sınıflı kadrolar

Çeşitli sınıflarca yürütülebilen (Çok sınıflı) kadrolar, bu kadrolarda gösterilen sınıflara; sınıfların kadro mevcutları oranında dağıtılır.

VI - Rütbe terfii şartları

Rütbe terfiinin esas ve şartları şunlardır :

a) Rütbeye mahsus bekleme süresinin tamamlamış olmak,

b Rütbeye mahsus bekleme süresinin binbaşıya kadar (Binbaşı dahil) üçte ikisi, yarbay ve albaylar için yarısı nispetinde yıllık sicili bulunmak,

c) Teğmen - yüzbaşılar için her rütbede meslek programları yönetmeliğinde gösterilen kıta hizmetlerini yapmış olmak,

d) Terfi için rütbenin gerektirdiği yeterlik grupuna dahil bulunmak,

e) Üst rütbe kadrosunda açık bulunmak,

f) General ve amiralliğe yükselecek albaylar için üst rütbe kadrosunda ve 49 uncu maddede yazılı oranlar içinde açık bulunmak.

Yukarıdaki a, b, c, d, e ve f bentlerindeki şartları taşıyan subaylar kadro açığı oranında bir üst rütbeye terfi ettirirler. Bu terfiler yeterlik gruplarına ve yeterlik grupları içerisindeki yeterlik derecelerine göre, bu kanundaki esaslar dahilinde yapılır.

VII - Kadrosuzluktan terfi edememe

Rütbe terfii için gerekli yeterlik grupuna girip de, kadroda açık bulunmadığından terfi edemiyen yüzbaşı - yarbaylar, miütaakıp yıllarda yeniden değerlendirilirler.

Rütbe terfii için gerekli yeterlik grupuna girip de açık kadro bulunmadığından terfi edemeyen albaylar, mütaakıp iki yıl için yeniden değerlendirilirler.

Bu şekilde terfi edenlerin yeni rütbelerindeki bekleme sürelerinin başlangıcı, rütbeye nasıp tarihidir. Bu gibiler yükseldikleri yeni rütbelerinin bekleme sürelerine tabidirler.

VIII - Kademe terfii şartları

Subaylar aşağıda yazılı esaslara göre her yıl kademe terfii yapabilirler.

1. Kademe terfii şartları şunlardır :

a) Bulunduğu kademede bir terfi yılını doldurmuş olmak,

b) Bulunduğu rütbede terfi edebileceği bir ileri kademe derecesi bulunmak,

c) Sicil notu müsait bulunmak, (Rütbe terfii için o yıl yapılan yeterlik gruplamasında, kendi kuvvetindeki sınıfların eşidi rütbelerdeki emekliye ayrılacak yeterlik gruplarının üstündeki grupların en düşük sicil notu ortalamasının eşit veya daha yüksek sicil notu) almış olmak.

Teğmen ve üsteğmenlerin kademe terfileri, Subay Sicil Yönetmeliğinde belirtilen engel sebepler bulunmadıkça (a) ve (b) fıkraları esaslarına göre yapılır.

2. Rütbelere ait kademeler ve bu kademelerin üst rütbe maaş kademelerine sirayeti Ek - 1 sayılı çizelgede gösterilmiştir. Kademe terfii suretiyle üst rütbe maaşını almış olmak, üst rütbeye terfii gerektirmez.

3. Bekleme süreleri sonunda üst rütbeye terfi eden subaylar, yeni rütbelerinin birinci kademesine de terfi etmiş olurlar,

4. Bekleme süreleri sonunda rütbe terfi edemiyenlerle, 38 ve 44 üncü maddeler gereğince tanınan munzam değerlendirme süreleri sonunda rütbe terfi edemiyenler Ek - 1 sayılı çizelgede gösterilen kademeler dahilinde kademe terfii edebilirler.

5. Bekleme süreleri dışında rütbe terfii eden subaylar da yeni rütbelerinin birinci kademesine terfi etmiş sayılırlar. Bunların yeni rütbe kademe aylıkları evvelki aylıklarından az olduğu takdirde aradaki fark kademe terfii suretiyle giderilinceye kadar evvelki aylıkları ödenmekte devam olunur.

6. Bu kanunda yazılı erken bekleme müddetleri ve kıdemlerden faydalananların bulundukları rütbelere ait kademe maaşları bu müddetler kadar ilerletilir.

7. 38 inci maddenin (e) fıkrası gereğince rütbe terfii edemeyip kademe terfiine sapan yüzbaşı - yarbaylar, mütaakıp senelerde kademe terfii yapamadıkları takdirde fiilî hizmetleri 25 yıl ve daha fazla olanlar emekliye sevk edilirler. Fiilî hizmetleri 25 yıldan az olanlar kademe terfii etmeksizin 25 fiilî hizmet yılını tamamlayıncaya kadar hizmete devam ederler.

8. 38 ve 44 üncü maddeler gereğince yapılan değerlendirmeler sonunda rütbe terfii imkânı kalmıyan ve kademe terfii şartlarını haiz olmaları sebebiyle rütbesine ait son kademe aylığına kadar terfi eden yüzbaşı - yarbaylardan her yıl aldıkları sicil notları o yıl normal bekleme süreleri sonunda değerlendirmeye tabi tutulan yüzbaşı - yarbayların 4 üncü yeterlik grupuna girenlerin en düşük notundan daha aşağı olanlar, emekliye sevk edilirler. Diğerleri yaş haddine kadar hizmete devam ettirilebilirler. Ancak, bu suretle yaş haddine kadar hizmete devam edebilecek yüzbaşı - yarbayların miktarı, üst rütbeye yükselecek subayların kadro yönünden yükselmelerine engel olduğu takdirde, bunların en düşük sicil notu alanlarından başlamak üzere yeteri kadarı emekliye sevk edilir.

9. 38 ve 44 üncü maddeler gereğince yapılan değerlendirmeler sonunda rütbe terfii imkânı kalmıyan albaylardan her yıl aldıkları sicil notları, o yıl normal bekleme süreleri sonunda değerlendirmeye tabi tutulan albayların 3 üncü yeterlik grupuna girenlerin en düşük notundan daha aşağı olanlar, emekliye sevk edilirler. Diğerleri yaş haddine kadar hizmete devam ettirilebilirler. Ancak, bu suretle yaş haddine kadar hizmete devam edebilecek albayların miktarı, albaylığa yükselecek yarbayların kadro yönünden yükselmelerine engel olduğu takdirde, bunların en düşük sicil notu alanlarından başlamak üzere yeteri kadarı emekliye sevk edilir.

IX - Askeri hâkim ve yardımcıları

Askeri hâkim ve yardımcıları, askerî savcı ve yardımcıları, adli müşavirler, Askeri Adalet İşleri Başkanlığı, Askeri Adalet Teftiş Kurulu kadrolarında ve askeri yargı ile ilgili idari görevlerde bulunan, askeri hâkim subayların sicil işleri ve yükselmeleri aşağıdaki istisnalar dışında bu kanun hükümlerine göre yapılır :

a) Askerî hâkim ve yardımcılarının, askerî savcı ve yardımcılarının, adlî müşavirlerin, askerî niteliklerine ait sicil notları idari üstlerince verilir.

b) Meslekî sicil notları:

1. Askerî hâkim ve yardımcıların meslekî sicil notları, Askerî Yargıtay dairelerince ve daireler kurulunca.

2. Askerî savcı ve yardımcılarının meslekî sicil notları, Askerî Yargıtay Başsavcılığı ve Askerî Adalet müfettişlerince verilir ve bu iki notun ortalaması meslekî sicil notu olur.

3. Adlî müşavirlik görevinde bulunanların meslekî sicil notları, Askerî Adalet müfettişlerince verilir.

c) Askerî niteliklere ait sicil notları ile meslekî sicil notları eşittir. Bu iki not toplamı diğer subayların sicil notuna eşittir.

d) Askerî Adalet işleri Başkanlığı ile Askeri Adalet Teftiş Kurulu Başkanlığı kadrolarında ve askerî yargı ile ilgili idarî görevlerde bulunanların sicilleri, diğer subaylar gibi idari üstlerince düzenlenir.

e) Mesleki sicil notlarının nasıl ve hangi esaslara göre verileceği, kuvvet personel başkanlıklarında ne zaman bulundurulacağı, askeri niteliklerin neler olduğu, İdarî sicil üstlerinin kimler olacağı ve sicille ilgili diğer hususlar Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir.

f) Askerî Yargıtay Başkanı, II nci Başkan, daire başkanları ve üyeleri ile Başsavcısının yüksek mahkeme hâkimleri olarak Anayasa ile belirtilen hakları saklıdır. Ancak, bunlardan yükselme sırasına gelenlerin general ve amiralliğe yükselmeleri bu kanun hükümlerine tabidir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

General ve amiral terfileri

I - Rütbe terfii

Rütbe terfii şartları şunlardır :

a) Rütbeye mahsus bekleme süresini tamamlamış olmak,

b) Rütbeye mahsus bekleme süresinin üçte ikisi kadar yıllık sicili bulunmak,

c) Yüksek Değerlendirme Kurulunca 54 üncü madde esaslarına göre terfi İçin seçilmiş olmak,

d) Üst rütbe kadrosunda ve 49 uncu maddedeki oranlar içinde açık bulunmak,

e) Bekleme süresinin üçte biri kadar kıta hizmeti yapmış olmak,

(a), (b), (c), (d) ve (e) bentlerindeki şartları taşıyan general ve amiraller üst rütbeye terfi ettirilirler.

II - Kademe terfii

General ve amirallerin kademe terfileri yapılmaz.

III - General ve amiral miktarları

General ve amiral miktarları aşağıdaki esaslara göre tespit olunur :

a) Silâhlı Kuvvetlerde general ve amiral kadroları, barış ve sefer için ayrı ayrı olmak üzere, Silâhlı Kuvvetlerin hizmet ihtiyacına göre Genelkurmay Başkanlığınca tespit olunur. Ancak, her iki kadro ile tespit edilecek general ve amiral toplamı muvazzaf subay mevcudunun yüzde bir buçuğunu geçemez. Jandarma sınıfına ait kadrolar aynı esaslar dahilinde İçişleri Bakanlığınca tespit olunur.

Kadrolarda gösterilen sınıf, rütbe ve miktarlar aşılamaz.

Kuvvet Komutanlıklarınca ve Jandarma Genel Komutanlığınca ancak teşkilât değişikliği ve hizmet zaruretleri dolısiylaye bu kadrolarda değişiklik teklif olunabilir.

Bu teklifler, Yüksek Askerî Şûranın mütalâası da alınmak suretiyle

Genelkurmay Başkanlığının teklifi üzerine Millî Savunma Bakanlığınca, jandarma mensupları için Jandarma Genel Komutanlığının teklifi üzerine içişleri Bakanlığınca sonuçlandırılır.

b) (a) bendine göre tespit edilen general ve amiral mevcutlarının muhtelif rütbelere dağılış oranları üç kuvvet (Jandarma dahil) için aşağıdaki cetvelde gösterilmiştir.

c) Her yıl terfi sırasına girenlere, terfi edecekleri rütbenin birinci yılma alt kontenjanlar verilmek suretiyle bir üst rütbeye terfileri sağlanır, Bu şekilde yapılan terfilerde o rütbeye ait kontenjanın tamamlanmadığı hallerde, birinci yıl kontenjanı arttırılabilir.

Ancak, kontenjanı arttırılan grup en geç ikinci sene sonunda kendi mevcutlarına indirilir. Bu indirme işlemi Yüksek Değerlendirme Kurulunca, iki sene içinde alınan sicil ve değerlendirme notlarına göre yeterlik derecesi düşük olanların emekliye sevk edilmeleri suretiyle yapılır.

d) Yardımcı sınıfı general ve amiral miktarları (b) bendi gereğince her üç kuvvet için (Jandarma dahil) düzenlenecek kadrolardaki general ve amiral toplamının altıda birini geçemez.

e) (d) bendi gereğince tespit edilen yardımcı sınıf general ve amiral miktarı, muvcutları elliden aşağı olan yardımcı sınıflar hariç tutularak hizmetin gerektirdiği ihtiyaca göre kuvvetler ve sınıflar arasında dağıtılır.

f) Bekleme süreleri sonunda terfi edemiyen general ve amiraller emekliye sevk edilir.

Bunlardan kadrosuzluk sebebiyle terfi ettirilemiyerek emekliye sevk edilen general ve amirallere, emekliye sevk edildikleri tarih ile bulundukları rütbenin yaş haddine kadar olan sürenin her yılı için, rütbesi maaşının bir aylığı tazminat olarak verilir ve bundan vergi kesilmez. Bu suretle verilecek tazminat iki aylıktan az olamıyacağı gibi sekiz aylıktan da fazla olamaz.

Kadrosuzluk sebebiyle terfi edemiyen ve yaş haddinden önce emekliye sevk edilen albaylara da yakardaki hüküm aynen uygulanır.

ALTINCI BÖLÜM

Rütbe terfii için gerekli yeterlik grupuna giremiyenler hakkında yapılacak işlem

I - Rütbe terfii için gerekli yeterlik grupuna giremiyenler

Rütbe terfii için gerekli yeterlik grupuna giremiyen subaylar hakkında aşağıdaki esaslara göre işlem yapılır :

a) Yüzbaşı - Binbaşı rütbelerindeki subaylardan rütbe terfii için yapılan son değerlendirme sonunda beşinci yeterlik grupuna giren ve fiilî hizmet toplamı 25 yıl ve daha fazla olanlar emekliye sevk olunurlar.

b) Yapılan son değerlendirme sonunda yarbaylardan beşinci, albaylardan dördüncü ve beşinci yeterlik grupuna girenler hakkında (a) bendi hükümleri uygulanır.

c) Terfi hakları olmaksızın 25 fiili hizmet yılını tamamlayıncaya kadar hizmete devam edecek subaylardan Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilen esaslara göre, kendisinden istifade edilemiyeceği anlaşılanlar hakkında hizmet sürelerine bakılmaksızın emeklilik işlemi yapılır.

d) Disiplinsizlik veya ahlâki durumları sebebiyle Silâhlı Kuvvetlerde kalmaları uygun görülmiyen subayların hizmet sürelerine bakılmaksızın haklarında T. C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. Bunlar hakkındaki lüzumlu sicil raporlarının ne suretle ve ne zaman tanzim edileceği Subay Sicil Yönetmeliğinde gösterilir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Değerlendirme kurulları

I - Değerlendirme kurullarinin teşkili

Değerlendirme kurullarının teşkili:

a) Yüksek Değerlendirme Kurulu, Yüksek Askeri Şûra üyelerinden (Jandarma subaylarının değerlendirilmelerinde Jandarma Genel Komutanı bu kurula katılır);

b) Değerlendirme kurulları Subay Sicil Yönetmeliğinde belirtilen üyelerden, Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığında yeteri kadar kurulur.