EN
TR
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel hükümler
Kurumun adı ve merkezi
Merkezi Ankara’da olmak üzere, tüzel kişiliği olan özel hukuk hükümlerine bağlı «Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu» kurulmuştur.
Kurum Millî Eğitim Bakanlığının denetimi altındadır.
Kurumun amacı
Kurumun amacı; yüksek Öğrenim gören öğrencilere bu kanun gereğince kredi vermek, yurtlar yaptırmak ve yurt işletmesini sağlamak suretiyle Türk gençlerinin yüksek öğrenimlerini, sosyal ve kültürel gelişmelerini kolaylaştırmaktır.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş ve yönetim
Kurumun organları
Kurumun organları şunlardır:
a) Genel Kurul,
b) Yönetim Kurulu,
c) Genel Müdürlük.
Genel Kurulun kuruluşu
Genel Kurul; Maliye, İçişleri, Bayındırlık, Sağlık ve Sosyal Yardım, İmar ve İskân Bakanlıklarının birer temsilcisi, Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Dairesi Reisi ve Yüksek Öğretim Genel Müdürü, üniversite rektörleri, her üniversite senatosunca seçilecek birer öğretim üyesi, üniversite dışındaki yüksek öğrenim kurumları ve akademilerin öğretim üyeleri arasından kendi Öğretim üyelerince seçilecek birer temsilci, Vakıflar Genel Müdürü, Beden Eğitimi Genel Müdürü, Kızılay Genel Müdürü, Kurumun parasının yatırıldığı bankanın Genel Müdürü ve yönetmeliğe göre tesbit edilecek dört öğrenci temsilcisinden teşekkül eder.
Ayrıca memleketin tanınmış iş ve fikir adamları, banka genel müdürleri ve buna mümasil şahıslar, seçme ve seçilme yetkileri olmamak şartiyle, Milli Eğitim Bakanının daveti üzerine Genel Kuruta müşahit olarak katılabilirler.
Milli Eğitim Bakanı, Genel Kurulun tabii Başkanıdır.
Seçimle gelen üyelerin üyelik süresi iki yıldır. Bunlar yeniden seçilebilirler, istifa, emeklilik, tâyin ve sair sebepler ile üyelik vasfını kaybedenlerin yerine, eski üyenin iki yıllık müddetini tamamlamak üzere bir yenisi seçilir.
Genel Kurulun toplantıları
Genel Kurul her yıl Başkanın daveti üzerine Şubat ve Ekim ayları içinde toplanarak gündemindeki işleri görüşür.
Lüzumu halinde Milli Eğitim Bakanı kendiliğinden veya Yönetim Kurulunun teklifi üzerine, Kurulu her zaman toplantıya çağırabilir. Toplantı nisabı yarıdan bir fazladır. Kararlar salt çoğunlukla verilir.
Genel Kurulun görevleri
Genel Kurulun görevleri şunlardır:
a) Genel Müdürlükçe hazırlanan ve Yönetim Kurulunca kabul edilen ve kadro cetvelleri ile yıllık iş programlarını ve yıllık çalışma raporlarını incelemek ve onaylamak,
b) Yurt yapımı ve geliştirilmesine ait Yönetim Kurulunca teklif edilen projeleri incelemek ve onaylamak,
c) Öğrenim dallarına göre yıllık kredi tahsis kontenjanını, Milli Eğitim plânını ve memleket ihtiyaçlarını gözönünde tutarak üniversite ve yüksek okulların teklifi üzerine tesbit etmek,
ç) Yönetmelik tasarılarını incelemek ve onaylamak,
d) Yönetim Kurulunu seçmek,
e) Bu kanun veya bu kanuna dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerle Genel Kuruta verilecek görevleri yapmak,
f) Mali yıl itibariyle hazırlanan kesin hesapları ve bilânçoları onaylamak.
Yönetim Kurulunun kuruluşu
Yönetim Kurulu;
a) Bir üyesi Milli Eğitim Bakanlığından,
b) İki üyesi üniversite öğretim üyesi, bir üyesi yüksek okul veya akademiler öğretim üyesi ve bir üyesi öğrenci temsilcisinden,
c) Bir üyesi Maliye Bakanlığından,
ç) Bir üyesi de Genel Kurula temsilci gönderen diğer kurumlardan olmak üzere, Genel Kurulca kendi üyeleri arasından veya dışardan seçilecek yedi kişiden kurulur.
Yönetim Kurulu kendi arasından bir Başkan seçer ve ayda en az bir kere toplanır.
Yönetim Kurulu iki yılda bir yenilenir. Eski üyeler yeniden seçilebilir.
Yönetim Kurulunun görevleri
Yönetim Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Kurumun işlerini kanun ve yönetmelik hükümlerine ve Genel Kurul kararlarına göre düzenlemek ve her türlü tedbirleri almak,
b) Genel Müdürlükçe hazırlanan bütçe ve kadrolarla yıllık iş programlarını ve çalışma raporunu incelemek ve onaylamak,
c) Öğrenim dallarına göre kredi tahsis kontenjanını tesbit etmek,
ç) Öğrenci yurtları yapı ve geliştirme projelerini incelemek ve onaylamak,
d) Yönetmelik tasalarını hazırlamak veya Genel Müdürlükçe hazırlanmış olanları incelemek,
e) Genel Müdürlükçe mali yıl itibariyle hazırlanan bilanço ve kesin hesapları incelemek ve onaylamak,
f) Kanun, yönetmelik ve Genel. Kurulca verilen görevleri yapmak.
Genel Müdürlük
Genel Müdürlük, bir Genel Müdür ile iki yardımcısından kurulur.
Genel Müdür ve yardımcılarının atanması
Genel Müdür, Yönetim Kurulunun teklifi ve Millî Eğitim Bakanının inhası üzerine Bakanlar Kurulunca atanır. Genel Müdür yardımcıları; Genel Müdürün teklifi ve Yönetim Kurulunun inhası ile Milli Eğitim Bakanı tarafından atanır.
Örgütlerin kurulması
Genel Müdürlük, Kurumun amaçlarını gerçekleştirmek için lüzumlu örgütü kurar ve örgüt taslağı ile kadrolarını hazırlar. Bu örgüt ve kadrolar Yönetim Kurulunun ve Genel Kurulun onayından sonra uygulanır. Örgüt ve kadrolar aynı suretle değiştirilebilir.
Genel Müdürün görevleri
Genel Müdür, Kurumun yürütme organıdır. Genel Müdürün başlıca görevleri şunlardır:
a) Kurumu temsil etmek,
b) Genel Kurul ve Yönetim Kurulu kararlarını uygulamak,
c) Bu kanun ve bu kanuna dayanılarak çıkarılacak yönetmeliklerle verilen görevleri yapmak.
Genel Müdürün toplantılara katılması
Genel Müdür, Genel Kurul ve Yönetim Kurulu toplantılarına katılır, ancak oy kullanamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kurumun görevleri
Öğrenim kredisi
Kurum; memleket içinde yüksek öğrenim gören ve bu kanuna göre yapılacak yönetmeliklerle belirtilen esas ve şartlar içinde yeterlikleri ve ihtiyaçları tesbit edilen öğrencilere öğrenim kredisi verir.
Kredinin faizsiz olması
Öğrencilere verilen kredilerden faiz alınmaz, ancak krediden öğrenciye ödeme sırasında % 3'ü geçmemek şartiyle masraf payı kesilir.
Burslu ve parasız yatılı öğrencilere kredi verilmez.
Kredi borcunun ödenmesi
Öğrenci, borcunu, devam ettiği öğrenim müessesesinin normal öğrenim süresinin bitiminden iki yıl] sonra başlamak suretiyle, kredi alınan müddetin iki misli zamanda aylık eşit taksitler halinde Kuruma öder.
Aldığı kredinin tamamını, normal öğrenim süresinin bitiminden itibaren bir yıl içinde ödiyenlere borç miktarından % 15, iki yıl içinde ödiyenlere % 10, üçüncü ve mütaakip yıllar içinde taksitlerin geri kalan kısmının tamamını defaten ödiyenlere % 5 indirme yapılır.
Öğrenci, sağlık sebepleri dışında kendi İsteği ile okulu bıraktığı veya her hangi bir sebeple okuldan çıkarıldığı takdirde, okulla ilişiğinin kesildiği tarihten bir yıl sonra başlamak üzere kredi aldığı müddet kadar zamanda borcunu aylık eşit taksitler halinde Kuruma öder.
Öğrencinin tabi olacağı mükellefiyetler öğrenciden alınacak taahhüt senedinde ayrıca belirtilir.
Kamusal ve özel kurumlarda vazife alanların borç taksitleri bu kurumlarca ödenecek aylıklarından kesilerek Kuruma yatırılır.
Taksitlerin zamanında ödenmemesi
Borç taksitlerini zamanında ödiyemiyenlerin birinci defada borçlarının bir seneliği, tekrarında ise tamamı ivedilik kazanır. Bu tarihten itibaren borç 6183 sayılı kanun hükümlerine göre malsandıklarınca tahsil olunarak Kuruma ödenir.
Öğrenim sırasında ve öğrenimden sonra ölenlerin ve öğrenim sırasında veya öğrenimlerinden sonra çalışamıyacak derecede daimi mâlüllüğe uğramış oldukları tam teşekküllü bir hastanenin sağlık kurulu tarafından tesbit edilenlerin borçları silinir.
Kredinin teminatı
Öğrencilere kredi verilmesi ve lüzumunda kredinin kesilmesi ile ilgili hususlar yönetmeliklerle düzenlenir. Kredi maddi teminat veya kefalet karşılığı verilir ve bunun şartları yönetmelikte belirtilir.
Kredi işlemlerinin yapılışı
Kurumun parası, Yönetim Kurulunca tâyin edilecek Devlet sermayesi ile kurulan bir bankaya yatırılır. Kredi verilmesi ve tahsilât, bu husustaki yönetmelikler uyarınca banka ile yapılacak anlaşma dairesinde yürütülür.
Yurtların yapımı ve onarımı
Yurtların yapım, donatım, bakım ve onarım işleri ile bunlarla ilgili tesisler Kurum tarafından hazırlanacak bir programa göre Bayındırlık Bakanlığınca ve öncelikle yürütülür.
Her malî yıl içinde yapılacak ve donatılacak yurt binalarının ve diğer tesislerin sayıları, ihtiyaç programları ve yerleri Kurumca tesbit edilerek bir yıl evvelki Nisan ayı içinde Bayındırlık Bakanlığına bildirilir.
Bayındırlık Bakanlığı bu plâna göre lüzumlu ilk tahminî keşifleri yaparak gerekli ödeneğin miktarını en geç o yıl Eylül ayı içinde Kuruma bildirir. Kurum malî yılın ilk on beş günü içinde bu miktar parayı ve inşaat için gereken arsaları sağlar ve Bayındırlık Bakanlığı enirine hazır bulundurur ve inşaatın bitimine kadar kararlaştırılan ihale bedeline göre o yıl içinde sarf edilecek, para, hiçbir suretle başka yöne tahsis ve sarf edilemez.
Bayındırlık Bakanlığı bu işler için Kurum adına gelecek yıllara geçici yüklenmelere girişebilir.
Bayındırlık Bakanlığı yukarıda yazılan işleri ve bu işler için gerekli personel, araç ve gereçleri Kurum adına sağlar. Bu işlerin gerektirdiği sarfiyat için Bayındırlık Bakanlığınca hazırlanacak hakediş raporları, ücret bordroları ve sair masraf evrakı muhtevası Kurum tarafından istihkak sahiplerine ödenir.
Arsa sağlanması
Yurt yapı ve tesisleri için lüzumlu arsalardan şahısra ait olanlar Kurunca satınalma yolu ile sağlanır.
Kuruma gerekli arsalar, Bayındırlık Bakanlığınca Kurum adına umumi hükümlere göre kamulaştırma yolu ile de temin olunabilir. Bu takdirde kamulaştırma sebebi ile mal sahipleri tarafından açılacak dâvalara Bayındırlık Bakanlığı muhatap olur.
Bayındırlık Bakanlığınca yapılacak kamulaştırmalar için lüzumlu paranın hazır bulundurulmasında ve ödenmesinde de yukardaki madde hükümlerine göre işlem yapılır.
Yurtların üniversitelere devri
Bayındırlık Bakanlığınca inşası ve donatımı tamamlanan yurtlarla, bu kanunla Kuruma intikal edecek bütün yurtlar işletilmek üzere Kurumca üniversitelere tahsis olunur.
Döner sermaye
Her üniversiteye yurt işletmeleri için lüzumlu döner sermaye Kurumca temin olunur. Bu döner sermayenin idaresi üniversiteler Kanununa göre hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.
Personel
Üniversitelerce yönetilecek yurtların işletilmesi için döner sermayeye lüzumlu kadrolar üniversitelerce ihdas edilir. Bu kadrolarda çalışan personelin ücretleri döner sermayeden ödenir. Döner sermaye kadrolarına ait hizmetler üniversite kadrolarındaki personele ek görev olarak verildiği veya öğrenciler bu işlerde görevlendirildiği takdirde kendilerine döner sermayenin gelirlerinden ödenmek üzere ayda 30 liradan 300 liraya kadar ücret verilebilir.
Sosyal ve kültürel eğitim
Üniversitelerce bu yurtlarda ders dışı saatlerde ve tatillerde öğrencilerin sosyal ve kültürel eğitim ihtiyaçlarını sağılayacak her türlü tedbirler alınır.
Yüksek okul ve akademi öğrencilerinin faydalanması
Yüksek okul ve akademi öğrencilerinin yurt ihtiyacı, en yakın üniversite yurtlarından eşit şartlarla sağlanır. Üniversite yurtlarından faydalanamıyacak kadar uzakta veya başka şehirde bulunan yüksek okul ve akademiler için yukardaki esaslara göre inşa edilecek ve donatımı yapılacak olan yurtlar Kurum tarafından verilecek döner sermaye ile bu yüksek okullar veya akademilerce ve yönetmelikte belirtilecek esaslara göre işletilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mali hükümler
Sermaye
Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun kuruluş sermayesi 600 milyon liradır.
Bu sermaye:
a) Maliye ve Milli Eğitim Bakanlıkları tarafından Kuruma intikal ettirilecek tesis, gayrimenkul ve menkullerle her çeşit kıymetlerden.
b) Kurumun gelirlerinden giderleri mahsub edildikten sonra kalan sâfi gelirlerden terekküp eder.
Gelirler
Kurumun gelirleri aşağıda yazılı kaynaklardan elde edilir:
a) Sermayenin ödenmemiş kısmı için on yıl müddetle ve her yıl 40 milyon liradan aşağı olmamak üzere Devlet bütçesine konacak ödenekler,
b) Yardımlar ve bağışlar,
c) At yarışları müşterek bahisler gelirlerinden zaruri harcamalar çıktıktan sonra kazanan biletlere ikramiye olarak ayrılacak paradan, dağıtımdan evvel toplamı üzerinden kesilecek % 5 hisseler,
ç) Futbol yarışmalarında tertip edilen müşterek bahisler gelirlerinden zaruri harcamalar çıktıktan sonra kazanan biletlere (Spor Toto kâğıtlarına) ikramiye olarak ayrılacak paradan, dağıtımdan evvel, toplamı üzerinden kesilecek % 10 hisseler,
d) Kurum tarafından veya Kurum yararına verilecek müsamereler ve tertip edilecek piyango keşideleri gelirleri,
e) Kurumun açtığı kredilerden alacağı masraf payı ile yurtların her çeşit geliri.
Kurumun kuruluş sermayesi tamamen ödendikten sonra, yukarda sayılan gelirler sermayeye katılır.
Hisselerin ödenmesi
28 inci maddenin (c) ve (ç) bendlerinde yazılı hisseler fiilen dağıtılmış olsun veya olmasın, kazanan bilet bedellerinin taayyün ettiği ayı takibeden ay içinde Kuruma ödenir.
İstikraz
Kurum ödenmiş sermayesinin yarısı kadar uzun vâdeli istikrazlar yapabilir.
İş programı ve finansman plânı
Genel Müdürlük her Eylül ayında, gelecek malî yıl için iş programları hazırlar, iş programları bütçe ve kadrolarla birlikte yurt yapım, onarım giderlerini ve yurtları işletme gelir ve giderlerini ve kredi fonu ile finansman plânım ihtiva eder.
Programda değişiklik
İş programları yıl içinde aynı surette değiştirilebilir. Umumi giderler toplamını geçmemek üzere bölümler arasında aktarmaya Yönetim Kurulu ve maddeler arasında aktarmaya Genel Müdürlük yetkilidir.
Programının gönderileceği yerler
Genel Kurul tarafından onaylanan iş programının birer sureti Milli Eğitim, Maliye, Bayındırlık Bakanlıkları ile üniversitelere gönderilir.
Gelirler ve giderlerin gösterilmesi
Finansman plânının gelirler kısmında, genel bütçeden yapılacak ödemelerle birlikte Kurumun diğer gelirleri ve yurt işletme hâsılatı gösterilir. Giderler kısmında ise, gelirler yekûnu üzerinden % 5 oranında her yıl ayrılacak ihtiyat akçesi ile Kurumun o yıla ait bütün giderleri ve yurt işletme harcamaları yer alır.
Plânda bu gelir ve giderleri denkleştiren sâfi gelir de gösterilir.
Gelirin ihtiyaçlara tahsis oranı
Kurumun yıllık sâfi gerilinin % 50 sinin kredi fonuna, diğer % 50 sinin de yüksek öğrenim yurtları yapı, tesis, donatım ve onarımına ayrılması esastır. Bu nispetler Genel Kurul karan ile gerekçeleri belirtilerek değiştirilebilir.
Öğrenci yurtları işletmelerinin gelir ve giderleri ayrı ayrı tesbit olunur. Öğrencilere açılan kredi tutarı ile öğrenci yurtları yapı, tesis, onarım ve işletme giderleri tutarı, ödenmiş sermaye miktarım aşamaz ve her biri ödenmiş sermayenin % 50 oranım geçemez.
Kurumun işlemlerinde uygulanmıyacak hükümler
Kurumun hesap işlem ve harcamaları ve bedeli Kurum tarafından ödenmek üzere Kurum adına, Bayındırlık Bakanlığı üniversiteler, yüksek okul ve akademiler tarafından girişilecek yüklenmeler, sağlanacak iş ve hizmetler; üniversitelere, yüksek okullara ve akademilere Kurumun tahsis ettiği döner sermeye ile sağlanan ihtiyaçlara ait muameleler 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu ile 2490 sayılı Artırma, Eksiltme ve ihale Kanunu hükümlerine ve Sayıştay vizesine tabi değildir. Bu hususta uygulanacak esaslar yönetmeliklerle belirtilir.
Hükümet denetimi
Kurumun işlem ve hesapları her zaman Maliye ve Millî Eğitim Bakanlıklarınca denetlenebilir.
Yüksek Murakabe Kurulunun denetimi
Kurumun, hesap ve muameleleri 3460 sayılı kanun ile ek ve tadillerine göre murakebe edilir.
Kurumun hesap devresi mali yıldır.
Mali muaflıklar
Kurumun gayrimenkul malları, arazi ve bina vergileriyle bina vergisine bağlı iktisadi buhran ve müdafaa vergilerinden ve Kuruma yapılacak her türlü bağış ve vasiyetler ve bu tasarruflara ilişkin işlemler, vergi, resim ve harçlardan ve Kuruma parasız olarak tahsis, temlik ve tescil edilen bütün gayrimenkullerin ferağ ve intikal muameleleriyle bu muamelelerle ilgili olarak düzenlenecek kâğıtar her türlü resim ve harçtan muaftır.
Kuruma kamusal bina ve arsaların devri
Devlete ait olup da kamu hizmetine tahsisli bulunmıyan bina ve arsaları Kuruma bedelsiz olarak devretmeye Maliye Bakanı yetkilidir.
Belediyelere ait arsalardan bir kamu hizmetine tahsisli olmıyanlar ihtiyaç halinde Kurumun istemi üzerine kesinleşmiş vergi kıymeti üzerinden Kuruma devredilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli hükümler
Kurumun malları ve paraları
Kurumun mal ve paraları Devlet mal ve parası sayılır.
Personelin görevle ilgili suçları
Kurumun personeli, görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlarda Devlet memuru sayılırlar.
Yönetim Kurulu üyelerinin ücret ve yollukları
Yönetim Kurulu üyelerine (Maaşlı veya ücretli bir görevi bulunanlar dâhil) Genel Kurulca tesbit edilecek miktarda ücret verilir. Bunun miktarı her toplantı günü için (50) lirayı ve aylık toplamı da (400) lirayı geçmez.
Yönetim Kurulunun toplantılarına diğer mahallerden katılanlara toplantı günleri de dâhil olmak üzere kanuni harcırahları Kurumca ödenir.
Bu madde gereğince yapılacak ödemeler üniversite tazminatının kesilmesini icabettirmez.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri hakkındaki 5375 sayılı Kanun bu kanunun yayımı tarihinde 5661 sayılı kanuna bağlı (1) sayılı cetveldeki kadrolar da halen bu kadroları İşgal edenlerin şahıslarına münhasır kalmak ve boşaldıkça yeni tâyin yapılmamak üzere 1962 mali yılı sonunda yürürlükten kalkar.
Personelin aylık baremi
Kurum, 3659 sayılı kanun hükümlerine tabidir.
Yönetmelik
Bu kanunun uygulanmasına ait yönetmelik Maliye, Millî Eğitim ve Bayındırlık Bakanlıklarınca hazırlanır.
ALTINCI BÖLÜM
Geçici hükümler
Mevcut yurt ve aşevleri
5375 sayılı kanun gereğince Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yönetilmekte olan yurt ve aşevlerine ait bütün gayrî menkuller ile tesis ve menkuller bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde Maliye ve Milli Eğitim Bakanlıklarınca görevlendirilecek üçer memurdan kurulan bir komisyon tarafından değerleri tesbit olunarak bu kuruma teslim edilir.
İşbu kanun konusuna giren faaliyetlerde bulunmak üzere kurulmuş olan özel hukuk tüzel kişilerinin infisahları halinde, tüzüklerinde aksine bir hüküm mevcut değilse, yukarıki fıkra hükmü tatbik olunur.
Kuruluşun tamamlanması
Kurumun kuruluşu, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde tamamlanır.
Kurum kuruluncaya kadar kuruluşla ilgili işlemler Millî Eğitim Bakanlığınca yürütülür.
Kurumca çalıştırılmaya devam edilecek personel
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 5661 sayılı kanuna bağlı kadrolarda çalışmakta olan maaşlı memurlar alâkalı Bakanlıkça maaşına muadil bir göreve atanıncaya kadar aynı şartlarla Kurumda çalıştırılmalarına devam olunabilir. Şu kadar ki, bu müddet 1962 mali yılı sonunu aşamaz.
Yürürlük tarihi
Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.
