Zirai Karantina Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç ve kapsam

(1) Bu Yönetmelik, ülkemizi bitki ve bitkisel ürünlerdeki zararlı organizmalardan korumak amacıyla, bu organizmalar yönünden bitkiler, bitkisel ürünler ve diğer maddelerin ithali ve transit geçişi, serbest bölgelere yurt dışından getirilen, buralardan ülkemize ithal edilen veya transit geçişlere konu edilen bitki ve bitkisel ürünler ile ithale mani teşkil eden zararlı organizmalarla ilgili hususları kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik, 15/5/1957 tarihli ve 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Ahşap ambalaj materyali: Belli bir ürüne veya eşyaya bağlı olmaksızın, bir malın desteklenmesi, korunması veya taşınmasında kullanılan; palet, sandık, tahta kasa, kablo makarası, silindir kasa, ambar rafı, yükleme tahtası gibi odundan mamul, kalınlığı 6 mm’nin üzerindeki ambalaj veya ambalaj destek malzemelerini,

b) Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,

c) Bitki: Her türlü dikim amaçlı bitki ile bunların ürünleri, tohum, fide, fidan, çelik, aşı kalemi, yumru, kök, soğan, meyve, çiçek, yaprak, doku ve diğer her türlü parçalarını,

ç) Bitki Sağlık Sertifikası: Bir örneği Ek-6’ da yer alan ve 1951 Roma Uluslararası Bitki Koruma Anlaşmasında kabul edilen standart forma göre veya IPPC (International Plant Protection Convention - Uluslararası Bitki Koruma Birliği) sertifika örneğine göre hazırlanmış (FAO, 1990), ihraç bitki ve bitkisel ürünleri için düzenlenen belgeyi,

d) Bitkisel ürün: Tane dâhil bitkisel orijinli işlenmemiş materyal ve işlendiği halde doğası ve işleme şekli nedeniyle zararlı organizmaların girişi ve yayılması açısından risk taşıyan işlenmiş ürünü,

e) Dikim amaçlı bitki: Dikili olarak veya dikilmek üzere getirilen bitkileri,

f) Doku kültürü: Bitkinin herhangi bir dokusundan alınan canlı bir parçasının, kapalı ve şeffaf bir kapta bulunan sıvı veya katı steril ortamda yetiştirilmesini,

g) Endüstriyel odun: Tomruk, tel direği, maden direği ve sırık ile yuvarlak ya da yarılmış haldeki sanayi odunu, lif-yonga odunu ve kâğıtlık odunu,

ğ) Faydalı organizma: Biyolojik evresinin herhangi bir dönemini zararlı organizma üzerinde geçiren ve bu organizmanın populasyonunu sınırlayabilen parazitoit, parazit, predatör ve antogonist organizmaları,

h) Fümigasyon: Zararlı organizmaları imha etmek amacıyla, belirli sıcaklıktaki kapalı bir ortama, gaz halinde etki eden bir fumigantı belirli miktarda verme ve belirli bir süre ortamda tutma işlemini,

ı) Isıl işlem (HT): Ahşap malzemenin öz (iç) sıcaklığının 56 derecede 30 dakika süreyle ısıtılması işlemini,

i) İnspektör: İthal, ihraç ve transit geçişi yapılan, serbest bölgelere getirilen, bu bölgelerden çıkartılan; bitki, bitkisel ürün ve orman ürünleri ile ahşap ambalaj malzemelerinin zirai karantina amaçlı her türlü kontrollerle denetimlerini yaparak gerekli belgeleri düzenlemek ve yurt içinde yetiştirilen bitkilerde bitki sağlığı denetimlerini, resmi sürvey programlarını gerçekleştirmek üzere yetkilendirilmiş teknik personeli,

j) İthalat: Geri gelen eşya dâhil gümrük mevzuatı hükümlerine göre serbest dolaşımda olmayan ürünün gümrük mevzuatının serbest dolaşıma giriş, antrepo, geçici ithalat, dâhilde işleme ve gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi tutulmasını,

k) İthal permisi: Bir örneği Ek-8’ de yer alan, dış ülkelerden ekim, dikim ve çoğaltmada kullanılmak üzere bitki ithal edeceklerin, ithalattan önce Bakanlıktan veya yetkilendirilmiş Müdürlüklerden alacağı izin belgesini,

l) Kereste: Odunların biçilmesi, kesilmesi veya yontulması suretiyle elde edilen kalınlığı 6 mm’ yi geçen parçayı,

m) Lif-yonga odunu: Lif, levha ve yonga levha üretiminde kullanılan odunu,

n) Müdürlük: Zirai Karantina Müdürlüğünü, bu Müdürlüğün olmadığı yerlerde Bakanlık İl Müdürlüğünü,

o) Odun: Endüstriyel odun ve yakacak odun dâhil kabuklu ve kabuksuz tüm odunları,

ö) Rizom: Kısmen veya tamamen toprak altında gelişen ve üst kısmında sürgün, alt kısmında kök oluşturan yatay, genellikle kalınlaşmış köke benzeyen toprak altı gövdeyi,

p) Soğan: Uygun olmayan iklim koşulları süresince bitkisel özelliğini koruyan, altında kökleri olan, tabakalar halinde üst üste dizilmiş kalın, etli yapraklara sahip olan toprak altı bitki parçasını,

r) Tohum: Üretim amacı taşımayan tohumlar hariç, etrafı çimlenmesi için gerekli besin dokusuyla kaplı olgunlaşmış embriyoya sahip üretim amaçlı generatif bitki parçasını,

s) Toprak: Yeryüzünün hava ile teması sonucu değişikliğe uğrayan, içerisinde bitkilerin yetişebildiği mineral ve organik maddeler ile bitkisel materyal içeren en üst tabakasını,

ş) Torf: Yosunların ve bazı bitkilerin su içerisinde kısmen çürüyerek ayrışması sonucunda meydana gelen, bir ölçüde kömürleşmiş bitkisel dokuların oluşturduğu, yerine göre gübre ya da yetiştirme ortamı olarak yararlanılan organik kökenli maddeleri,

t) Transit: Yabancı bir ülkeden Türkiye gümrük bölgesine getirilen bitki, bitkisel ürünler ve diğer maddelerin gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diğerine taşınarak ülke dışına çıkarılmasını,

u) Yakacak odun: Boyut ve görünüş özellikleri itibariyle endüstriyel odun standartlarında aranan özellikleri taşımayan ve ısınma ya da başka şekilde enerji üretimi amacıyla kullanılan yuvarlak ve yarılmış haldeki odunu,

ü) Yeniden İhracat (Re-Export) Bitki Sağlık Sertifikası: Bir örneği Ek-7’ de yer alan; uluslararası kabul edilmiş forma göre orijin ülkeden ithal edilen bitki ve bitkisel ürünleri tekrar ihraç eden ülke tarafından düzenlenen Bitki Sağlık Sertifikasını,

v) Yetiştirme ortamı: İçinde kısmen toprak, bitki parçaları gibi katı organik maddeler, turba veya ağaç kabuğu içeren humus ya da herhangi bir katı inorganik madde bulunan, bitkilerin canlılığını sürdürmelerini sağlayan ortamı,

y) Yonga: Farklı yöntemlerle odundan küçük parçacıklar haline getirilmiş ürünleri,

z) Yumru: Üzerinde uygun şartlarda yeni bitkiler meydana getirebilme yeteneği olan, dikim amaçlı toprak altı bitki parçasını,

aa) Zararlı organizma: Bitki veya bitkisel ürünlere zarar veren bitki, hayvan veya patojenik ajanların tür, streyn veya biyotiplerini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

İthali Yasak ve Şarta Bağlı Bitkiler ile İlk Defa İthal Edilecek Bitkiler

İthali yasak bitkiler ve maddeler

(1) Ek-3’te yer alan bitki ve bitkisel ürünlerin ülkeye girmesi veya transit olarak geçmesi yasaktır.

İthali şarta bağlı bitki ve bitkisel ürünler

(1) İthal edilmek istenen bitki ve bitkisel ürünler; Ek-1’de ve Ek-2’de yer alan zararlı organizmalardan arî olmak ve Ek-4’ te belirtilen şartlara uygun olmak zorundadır. Ancak, Ek-1 ve Ek-2’de yer almayan ve ülkemizde varlığı bilinmeyen bir zararlı organizmanın tespiti halinde Bakanlıkça gerekli tedbirler alınır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Araştırma Amaçlı İthalat

Bitki ithalatı

(1) Araştırma, deneme ve çeşit ıslahı amacıyla yapılacak bitki ve bitkisel ürünlerin ithalatı Bakanlığın belirleyeceği esaslar dâhilinde yapılır.

Faydalı organizma ithalatı

(1) Araştırma amacıyla ithal edilecek faydalı organizmaların canlı olarak ithalatı Bakanlığın belirleyeceği esaslar dâhilinde yapılır.

Zararlı organizma ithalatı

(1) Yasak olmasına rağmen, araştırma amacıyla mukayese materyali olarak kullanılmasına ihtiyaç duyulan zararlı organizmaların ithalatı Bakanlığın iznine tabidir.

(2) Zararlı organizma ve kültürleri taşınma esnasında parçalanmayacak, açılmayacak tarzda sağlam ve özel hazırlanmış ambalaj içerisinde, ambalaj üzerine organizmanın bilimsel ismi yazılı olarak ve araştırma kuruluşunun sorumlu personeli tarafından bitki ve bitkisel ürün ithalatına yetkili ithal kapılarında teslim alınarak organizmanın ithaline ilişkin işlemler tekemmül ettirilir.

(3) Zararlı organizma ve kültürleri araziye çıkarılmaz, yalnızca kontrol edilebilen kapalı ortamlarda kullanılır.

(4) Bakanlık, araştırma amaçlı zararlı organizma ithalatında gerektiği hallerde ilave şartlar getirebilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Transit Geçiş

Transit olarak geçecek bitkiler ve bitkisel ürünler

(1)Yurt dışından gelerek Türkiye toprakları üzerinden yurt dışına gidecek bitki ve bitkisel ürünlerin gümrük kapılarında aktarılması, karaya çıkarılması, bir süre kalması, serbest bölgelere getirilmesi veya bu bölgelerden çıkarılması transit işlemine tabidir.

(2) Bitkiler ve bitkisel ürünler, zararlı organizmaların dışarıya bulaşmasını önleyecek şekilde gerekli tedbirler alınmış ve nakil vasıtalarının kapısı mühürlenmiş olmak kaydıyla, Müdürlüğün izni ile transit geçer.

Kontrol ve muayene

(1) İnspektörler, gerektiği hallerde transit geçen nakil vasıtalarını gümrük görevlileri ile birlikte açarak kontrol ve muayene ederler.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Bitki Sağlık Sertifikası

Bitki sağlık sertifikası ve yeniden ihracat bitki sağlık sertifikası

(1) Bitki ve bitkisel ürün ithalinde orijin ülkenin resmi bitki koruma servisince verilen ve bir örneği Ek-6’da yer alan Bitki Sağlık Sertifikası veya bu sertifikada yer alan bilgileri kapsayan başka formatta düzenlenmiş Bitki Sağlık Sertifikası Türkçe, İngilizce, Fransızca veya Almanca dillerinden biriyle yazılmış olmalıdır. Diğer dillerden biriyle yazılmış olan Bitki Sağlık Sertifikalarına, Yeminli Tercüman onaylı Türkçe tercümesi eklenir.

(2) Bitki Sağlık Sertifikaları, ihracatçı ülkenin ilgili servisinin mührü ile yetkilinin adı, soyadı ve imzasını içerir.

(3) Bitki ve bitkisel ürünlerin ithalinde Ek-4’te yer alan ve Bitki Sağlık Sertifikasında belirtilmesi istenen özel şartlar, Bitki Sağlık Sertifikasının ilgili bölümüne ek bildirim şeklinde açık olarak yazılır veya ilgili madde ve fıkralara atıfta bulunulur.

(4) Bitki Sağlık Sertifikası üzerinde herhangi bir silinti ve kazıntı bulunamaz, bir düzeltme yapılması durumunda ilgili resmi karantina servisince onaylanır.

(5) Bitki Sağlık Sertifikası sevkiyat tarihinden en fazla on dört gün önce düzenlenir.

(6) Bitki Sağlık Sertifikasının aslı olmadan getirilen bitki ve bitkisel ürünlerin ithalatına izin verilmez, ürünler ilgili ülkeye iade edilir veya imha edilir.

(7) İthal edilecek ürün ihracatı yapan ülkede üretilmemiş üretim materyali veya yetiştirilme devreleri ile ilgili bilgilere ihtiyaç duyulan bitkisel ürün ise, ürün beraberinde Re-Export (yeniden ihracat) Bitki Sağlık Sertifikası ile orijin ülkece verilmiş bitki sağlık sertifikasının aslı veya tasdikli bir sureti de bulunur.

(8) Beraberinde Bitki Sağlık Sertifikası taşıması gerekli bitki ve bitkisel ürünlerin listesi Bakanlıkça düzenlenerek yayınlanır. Gerekli görüldüğü hallerde değişiklikler yapılır.

Bitki sağlık sertifikasının aranmayacağı durumlar

(1) Aşağıda belirtilen durumlarda;

a) Yolcu beraberinde tüketim amacıyla getirilen ve üç kilogramı geçmeyecek miktardaki taze ve kuru meyve ve sebzelerden,

b) Ticari amaç dışında gelen çiçek buketleri ile çelenklerden,

c) Türkiye sınırları dışında arazisi olup da özel izinle gidip gelenlerin beraberinde getirecekleri tüketim amaçlı bitkiler ve bitkisel ürünlerin yurda girişinde,

ç) Gümrük kapılarına veya postahanelere ekim, dikim veya çoğaltmada kullanılmamak üzere gelen en çok bir kilo ağırlığındaki bitki ve bitkisel ürünlerden,

d) Yurt dışından ülkeye gelen taşıtlarda yolcu ve mürettebatın yiyeceği için bulundurulan bitki ve bitkisel ürünlerden,

e) Mülteci ve göçmenlerin beraberinde getirdikleri bitki ve bitkisel ürünlerden,

f) Yabancı memleketlerdeki gerçek ve tüzel kişiler tarafından resmi daire ve kurumlara veya hayır kurumlarına tüketim amacıyla bağış olarak gönderildiği Bakanlıkça kabul edilen bitki ve bitkisel ürünlerden,

Bitki Sağlık Sertifikası aranmadan giriş kapılarında bitki sağlığı kontrolüne tabi tutularak temiz olanların girişine izin verilir.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Bitki ithal kapıları

(1) Bitki ve bitkisel ürünler, Ek-5’te belirtilen giriş gümrüklerinden ithal edilir, ihtiyaç duyulduğunda yeni ithal kapıları açılır.

Posta veya kargo ile ithalat

(1) Posta veya kargo ile gelen bitki ve bitkisel ürünler, bu Yönetmelik hükümlerine göre kontrol edilerek ithal edilir.

(2) İçerisinde bitki ve bitkisel ürünler bulunan kolilerin üzerine koyu ve büyük harflerle Türkçe’ye ilave olarak İngilizce, Fransızca, Almanca dillerinden biriyle de “BİTKİ” kelimesi yazılır.

Bitki ithal permisi için başvuru

(1) İthali yapılacak üretim amaçlı bitkiler için bir örneği Ek-9’da yer alan “Bitki İthal Permisi Başvuru Formu” ile başvurularak, Bakanlıktan veya ilgili Müdürlükten Ek-8’de verilen örneğe uygun “Bitki İthal Permisi ” alınır.

Giriş ve ithal kapısında kontrol

(1) Giriş kapısında inspektörlerce yapılacak ön zirai karantina kontrolleri sonunda ithal kapısına kadar yurda girişine izin verilen bitki ve bitkisel ürünlerin fiili ithalatın yapılacağı ithal kapısında, Ek-1 ve Ek-2’ de yer alan zararlı organizmaları taşımaması, Ek-4’te yer alan ve Bitki Sağlık Sertifikasında belirtilmesi istenen özel şartların da Bitki Sağlık Sertifikasında bulunması durumunda ithaline izin verilir. Gerekli görüldüğünde laboratuvar testleri de yapılır.

(2) İthal materyalinin laboratuvar testleri, özelliklerine göre Zirai Karantina Müdürlükleri, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüleri, Bakanlık İl Kontrol Laboratuvar Müdürlükleri veya Bakanlıkça görevlendirilmiş diğer araştırma enstitülerince yapılır.

(3) Yapılan kontroller sonucunda ithal edilmek istenen bitki ve bitkisel ürünler bu Yönetmelik hükümlerine uygun değilse imha edilir veya gönderici ülkeye iade edilir. İade ve/veya imhaya karar verilmesinden itibaren iki gün içinde gönderici ülkenin resmi bitki sağlık servisi, Bakanlıkça Ek-10’da yer alan iade formu ile bilgilendirilir.

Serbest bölgelerle ilgili hükümler

(1) Serbest bölgelere yurt dışından getirilen, buralardan Türkiye’ye ithal edilen veya transit geçişlere konu edilen bitki ve bitkisel ürünler bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.

Yürürlükten kaldırılan Yönetmelik

(1) 6/7/2003 tarihli ve 25160 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zirai Karantina Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

(1) Bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan Zirai Karantina Yönetmeliğinin ekinde yer alan Ek-3’ün bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 6 ay uygulanmasına devam edilir.

(1) Bu Yönetmeliğin Ek-4’ünde yer alan 1.2, 1.3, 1.4, 1.6, 1.8, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5, 2.7 numaralı şartlar, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren üç ay sonra; 60 numaralı şart, yayımı ile birlikte; diğer şartlar yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer. Bu süre içerisinde Zirai Karantina Yönetmeliğinin Ek-3’ ünde yer alan özel şartlar uygulanır.

(2) 11 inci maddenin beşinci fıkrası yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür.

Ekler