EN
TR
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin, 24.08.2009 tarihinden itibaren...'da yer alan davalı şirketin şantiyesinde demir ustası olarak çalıştığını, 08.02.2011 tarihinde iş akdinin davalı tarafından feshedildiğini, davacının işe giriş tarihinden itibaren mesaisinin sabah 07.00'da başlayıp akşam 18.00'da sona erdiğini, haftanın 7 günü çalıştığını, ayda iki Cuma günü tatil yaptığını, dini bayramların ilk günü dışında tüm bayram günlerinde çalıştığını, günde 3 öğün yemeğin işveren tarafından karşılandığını, davacının ücretinin 1350 USD olduğunu, 100 ya da 200 USD kadar miktarın...'daki harcamalar için avans olarak verildiğini, iş akdi feshedildikten sonra işçilik alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek; kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla mesai, genel tatil ve hafta tatili ücretlerinin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının, davalı şirketten farklı tüzel kişiliği ve ortaklık yapısına sahip olan ve... mevzuatına tabi olarak kurulan ... and Investment JSC 'işçisi olduğunu, davalı şirketin...'da işçi çalıştırmadığını,...'da doğrudan yürütülen işlerinin olmadığını, resmi kurumlardan alınmış noter onaylı belgelerden davacının... Müteahhitlik ve Yatırım şirketinin işçisi olduğunu, ... 12. İş Mahkemesinin 2012/933 Sayılı dosyanın emsal olduğunu, yetki itirazlarının olduğunu, kabul anlamına gelmemek kaydıyla davacının tüm alacaklarının banka hesabına ödendiğini, ayrıca...'da yaşanan iç savaş sebebiyle tüm Türk işçilerinin...'dan tahliye edildiğini, bu haliyle davacının iş akdinin mücbir sebeple sonlandığının kabulünün gerekeceğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar süresinde taraflar vekillerince temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- İşçinin, kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarına hak kazanıp kazanmadığı noktasında, taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı işçi, iş akdinin davalı işverence haklı bir neden olmaksızın feshedildiğini ileri sürmüş; davalı işveren ise,...'da iç savaş çıktığını ve iş akdinin mücbir sebep ile sonlandığını savunmuştur.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 25'inci maddesinin (III) numaralı bendinde, işçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması halinde, işverenin derhal fesih hakkının olduğu açıklanmıştır.
İşçiyi çalışmaktan alıkoyan nedenler, işçinin çevresinde meydana gelmelidir. İşyerinden kaynaklanan ve çalışmayı önleyen nedenler bu madde kapsamına girmez. Örneğin işyerinin kapatılması zorlayıcı neden sayılmaz (Yargıtay 9.HD. 25.4.2008 gün 2007/16205 E, 2008/10253 K.). Ancak, sel, kar, deprem gibi doğal olaylar nedeniyle ulaşımın kesilmesi, salgın hastalık sebebiyle karantina uygulaması gibi durumlar zorlayıcı nedenlerdir.
İşyerinden kaynaklanan zorlayıcı nedenler ise değinilen madde kapsamında olmayıp, aynı Kanun'un 24/III maddesinde düzenlendiği üzere işçiye derhal fesih hakkı veren nedenlerdir.
4857 sayılı Yasa'nın 40'ıncı maddesi uyarınca, işçinin zorlayıcı nedenlerle Kanun'un 25/III maddesi kapsamında kalan “çalışılmayan süreler” için yarım ücret ödenir. İşçinin iş sözleşmesinin zorlayıcı nedenlerle 25/III bendi uyarınca feshi halinde, işverenin bildirim şartına uyma ya da ihbar tazminatı yükümlülükleri bulunmamaktadır. Ancak, 1475 sayılı Yasa'nın 14'üncü maddesi uyarınca kıdem tazminatının ödenmesi gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece iş sözleşmesinin davalı tarafça haksız olarak fesh edildiği kabul edilmiş ise de, bu kabul dosya kapsamına uygun değildir.
Davacı tanıkları,...'da iç savaş çıkması nedeni ile Türkiye'ye gönderildiklerini beyan etmişlerdir.
Tüm dosya kapsamı ve özellikle davacı tanıklarının bu beyanları dikkate alındığında; fesih nedeni olan iç savaş halinin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/III maddesi hükmünde belirtilen zorlayıcı sebep niteliğinde olduğu ve bu durumda işçinin kıdem tazminatına hak kazanacağı ancak ihbar tazminatı hakkı bulunmadığı anlaşıldığından ihbar tazminatı isteğinin reddi gerekirken, Mahkemece hatalı değerlendirme ile ihbar tazminatının da hüküm altına alınması bozmayı gerektirmiştir.
F)SONUÇ:
Temyiz olunan kararın açıklanan sebepden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 20/11/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.