EN
TR
Prof. Dr. İLHAN E. POSTACIOĞLU*…
-
Git
: -
Favorilere ekle veya çıkar
-
Görüntüleme Ayarları:
A⇡ Yazı karakterini büyüt
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült
Sayfa numarasını gizle
Bağlantılar
Yayın Bilgileri
Yayıncı:
Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü
Yayın tarihi: Haziran 1976
Cilt: 8 Sayı: 3
Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü
Yayın tarihi: Haziran 1976
Cilt: 8 Sayı: 3
Yazar:
İlhan E. Postacıoğlu
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
Sayfa 115
— 13 Kasım 1974 Tarihli Hukuk Genel KuruluKararı Münasebeti İle —…
1 — Çekin keşide edildiği yerde ödenecek ise 10 gün içinde, keşide edildiği yerden…
Evvelâ keşideci müddetinde ibraz edilmeyen çekten cayabilir. (m. 71). Saniyen müddetinde…
1 — Resmî bir vesika ile (protesto);…
2 — Muhatap tarafından, ibraz günü de gösterilmek suretiyle, çekin üzerine yazılmış…
3 — Bir takas odasının, çek vaktinde teslim edildiği halde ödenmediğini tesbit eden…
sabit bulunduğu takdirde hâmil; cirantalar, keşideci ve diğer çek borçlarına karşı…
Şu halde çekin tediye edilmemiş olmasından dolayı son hâmilin cirantalara müracaatı…
Bu sebeplerle ibraz müddetine riayet hususî bir ehemmiyet taşımaktadır. Her ne kadar…
2 — Kambiyo senetlerinde ve bu meyanda çekte hak doğrudan doğruya çeke ait kayıtları…
Bu itibarla çekin kambiyo senedi mahiyeti ve tediyeden imtina hakkında sevk edilen…
Kanun bu hususta tek istisna olarak takas odasına ibrazı tanımıştır. Zira takas odası…
İbrazın bizzat muhataba yapılmasını izah eden fikir de meydandadır. Çünkü çekin karşılığı…
Diğer cihetten 711 nci madde çekin keşidecinin elinden veya üçüncü bir kimsenin elinden…
3 — Bu mesele Türkiye’de şöyle bir faraziye dolayısıyla ortaya çıkmıştır: «A.M. isminde…
Yargıtay Ticaret Dairesi 13.1.1973 tarihli kararında(5) çekin üzerine keşide edildiği muhatabın bulunduğu yerde ödeneceğini ve hamilin cayma hükümleri ile karşılaşmaması için çekin 10 gün içinde muhataba ibrazı gerektiğini gözönünde tutmuş ve hadisede 10 gün içinde geçerli bir ibraz vaki olmadığı için muteber bir cayma olduğunu ve muhatabın artık çeki ödemek mecburiyetinde bulunmadığı neticesine varmıştır. Kararda şöyle denilmektedir; «... süresinde ibraz edilmemiş ise çekten cayma hakkı doğar, cay-
Yukarıda belirtildiği veçhile, Türk Ticaret Kanunu ibrazın süresini ve kime yapılacağını…
Bu karara karşı çek hamilinin karar düzeltme isteği üzerine Yargıtay Ticaret Dairesi…
Her ne kadar uygulamada bir çekin ibraz süresi içinde muhataba ibraz edilmeyerek…
Bu itibarla hakkında ticari hüküm bulunan ticari işlerde örf ve adetin tatbik edilemeyeceğine…
Davacı bankanın keşideci sıfatıyla sorumlu olabilmesi de Türk Ticaret Kanununun 720.…
Şayanı dikkattir ki, karar düzeltme isteğine karşı bir üye muhalif kalmış ve karara…
Maddî olayın yukarı kısmında belirtilen şekline göre, davacı bankanın kaybolduğunu…
4 — Şayanı dikkattir ki, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Hususi Dairenin görüşüne katılmamış…
Halbuki, kanun koyucu çekle ilgili hükümleri ödeme (tediye) kolaylığını sağlamak…
5 — Hukuk Genel Kurulunun bir evvel kaydedilen hal tarzına varmak için serdettiği…
Saniyen, ibrazın takas odasına yapılabileceği hükmünden bunun muhatabın herhangi…
Şu halde Yargıtay Ticaret Dairesinin yaptığı gibi takas odası lehindeki istisnayı,…
Zaten tetkik edebildiğimiz yabancı müellifler (Bouteron, Ripert, Escarra, Cabrillac) içinde…
6 — Hukuk Genel Kurulununun 13 Kasım 1974 tarihli kararma göstermek istediği kanunî…
Yüksek Mahkeme, çeklerin muhataptan gayrı bankalara ibrazının İktisadî hayatın bir…
Diğer cihetten, çekin bir tediye vasıtası olması, onun muhataba ibrazından evvel…
Diğer cihetten, Hukuk Genel Kurulunun Bankalar Hukukundan istihracına gayret ettiği…
Hem sonra Çek Hukukuna ait sert şekil kaideleri, çekin mukadderatının bir an evvel…
7 — Türk Hukukunda, İsviçre Hukukunda olduğu gibi, ibraz müddetinde tediyeye ibraz…
Şimdi, keşidecinin ibraz müddeti içinde dahi çekin kendisinin veya üçüncü şahsın…
Evvelâ, keşidecinin muhatabı ödemekten menettirmesi için mahkemeden bir tedbir karan…
Binaenaleyh, ibraz müddeti içinde muhataba bildirilen tediyemen iradesi, eğer bu…
Buna mukabil, keşideci çekin kendi rızası dışında elinden çıktığı beyanile birlikte…
Şimdi ziya iddiasile müterafık tediyeden men beyanının neticelerine gelirsek; muhatap…
Fransız Mahkeme içtihatları bu iki yol arasındaki seçimi bu sonuncusu lehine yapmışlardır.…
8 — Kararı bir yönden tenkit eder gözüken Ripert çekin ihdas ve tevdii ile karşılığın hâmile geçeceği fikrinin burada mantıkî bir neticesile karşılaşıldığını ifade etmişlerdir. Karşılığın hamile geçmesi durumu bizde Fransız Hukukuna nazaran farklı ve 730 ncu maddenin atfı icabı yalnız 645 nci maddede öngörülen hallere münhasır olduğu için, bu izah tarzı bizim hukukumuz bakımından bir dereceye kadar geçerli olmamakla beraber, kanaatımızca Fransız Yargıtayının bu mevzudaki hal tarzı başka gerekçelerle hukukumuz bakımından da varit sayılmalıdır. Gerçekten, ziya iddiasile müterafık olarak tediyeden men iradesi araya girmemiş olsaydı hamil müddeti içinde çeki ibraz etmekle karşılığı elde edecekti. Binaenaleyh…
