Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
I. GENEL BİLGİ
XVIII.1
Kısaca “kötü ifa” diye tanımlanabilecek olan bu ifa engeli, aslında, imkansızlıktan…
Sözleşmenin müspet ihlali, giderek artan önemini, bir yandan ifa engelleri hukukunun,…
Gerçekten de, bir yandan ifa engellerine ilişkin genel kural olarak BK 112 kuralının…
Aslında “müspet ihlal” deyimi yanıltıcıdır. Çünkü ihlal sadece müspet (olumlu) bir davranışla gerçekleşmez; aynı zamanda menfi (olumsuz) bir tutumla, bilgi vermemekle, uyarmamakla da gerçekleşebilir. Satılan arabanın deneme seferinde, arabanın frenlerinin tutmadığı konusunda uyarıda bulunmayarak, alıcıyı kazaya uğratan satıcının tutumu böyle bir olasılığa örnek oluşturur.…
Sonra, “sözleşmenin” müspet ihlali deyimi de yadırgatıcıdır. Çünkü sözüm ona “müspet ihlal “den ötürü sorumluluk pekala sözleşme dışı borç ilişkilerinde de söz konusu olabilir.…
Ne var ki ifa engelleri hukukunda yerleşik kavramlarla oynamanın sakıncaları o kadar fazladır ki bu kavramlarda tutarlılık uğruna değişiklik yapmak kolay kolay göze alınamaz.…
XVIII.2
Kötü ifa ya da sözleşmenin müspet ihlali denince, akla ilk gelen, satımda, kirada…
XVIII.3
Alacaklının özel ayıp hükümlerine dayanacak yerde, sözleşmenin müspet ihlaline (kötü ifaya) ilişkin BK 112 kuralına dayanabilip dayanamayacağı (yarışma ya da talep temelinin çokluğu) sorunu çok tartışmalı bir sorundur. Alman hukukunda bu sorun, BGB’de 1.1.2002’de gerçekleştirilen reforma değin, Türk hukukundan ayrımlı olarak, ayıplı ifa sonucu (ifa çıkarı ötesi) dolaylı refakat zararlarının (Mangelfolgeschäden) tazmini, kural olarak ayıp hükümleri bağlamında sağlanamadığı için özel bir önem taşırdı. Bizde ise bu sorun ancak ayıp hükümlerine dayanmanın, kısa etkisizleşme süresini kaçırma veya yasada öngörülmüş olan hukuki ödevlere uymama yüzünden olanaksızlaştığı durumlarda güncel önem kazanır. Öğretide ve uygulamada yarışmayı kayıtsız koşulsuz yadsıyan görüşlere rastlandığı gibi, yarışmayı koşullu veya koşulsuz olarak benimseyen görüşlere de rastlanır. Yarışmayı koşullu olarak kabul edenler sözleşmenin müspet ihlaline (BK 112 kuralına) dayanıldığında da ayıp hukukunun ödevlerine uyulmasını şart koşarlar…
Sözleşmeye aykırılık hükümleri elverişli hafif gereklere ve sınırlamalara karşılık elverişsiz hukuki sonuçlar çağırırlarken, ayıp hükümleri elverişsiz ağır gereklere ve sınırlara karşılık elverişli hukuki sonuçlar çağırırlar. Engelsiz kulvarda koşan kusurlu sorumluluk hamamında terlerken, engelli kulvarda koşan kusursuz sorumluluk havuzunda serinler. (Nimetle külfet birbirini dengeler.) O halde, ayıp hükümlerine dayanılacak yerde, genel sözleşmeye aykırılık hükümlerine dayanılmasının ya da tersini yapmanın bir yasayı dolanma oluşturacağı söylenemez.…
Bu arada başka şeyle ifa (aliud ifası) da kötü ifa (peius ifası) ile benzerliğinden ötürü “kıyasen” ayıp kurallarına tabi tutulabilmelidir.…
Eklemeli ki BGB’de ayıplı ifa, aliud ifasıyla birlikte genel yüküm ihlaline bağlanmış ve böylece ayıplı ifadan ötürü sorumlulukla sözleşmenin müspet ihlali arasındaki kurallar çatışmasının ya da yarışmasının önü alınmıştır…
XVIII.4
“Ayıplı ifa”ya ilişkin bu özel düzenlemelerin dışında, asli edim yükümünün, amacına…
Bu arada, satımda da sık sık “ayıplı ifa” kategorisine sokulamayacak yan edim yükümüne…
XVIII.5
Sözleşmenin müspet ihlalinin asıl bereketli tarlasıyla, edim yükümlerinden bağımsız…
Bilindiği gibi, davranış yükümleri, bir kimsenin kişi ve malvarlığını başka birisinin…
Tedavi için gelinen eve bulaşıcı hastalık taşıma (yanlış tedaviden, yan edim yükümüne…
Aslında, sözleşme edimlerinden tümüyle bağımsız bu gibi davranış yükümüne aykırılıklar,…
Özetle, kötü ifanın, eş deyişle, sözleşmenin müspet ihlalinin kapsamına ayıplı ifalar,…
XVIII.6
Sözleşmenin müspet ihlalinin BK 112 kuralına bağlanabilip bağlanamayacağı tartışmalıdır
Şu da var ki bugün artık adeta bir “örf ve adet hukuku” katına çıkmış olan bu ifa…
Sözleşmenin müspet ihlaline mutlaka bir yasal dayanak aranacaksa, bu dayanak MK 2…
§18. SÖZLEŞMENİN MÜSPET İHLALİ
II. YAPTIRIM
EN
TR
